Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 5 grudnia 2006 r.
II PK 44/06
Poinformowanie pracownika w okresie wypowiedzenia dokonanego na
podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela
(jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) o posiadaniu uprawnień
emerytalnych i złożenie przez niego wniosku o emeryturę nie jest równo-
znaczne ze skutecznym cofnięciem wypowiedzenia przez pracodawcę i rozwią-
zaniem łączącego strony stosunku pracy na mocy porozumienia stron.
Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Krystyna Bednarczyk,
Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 5 grudnia
2006 r. sprawy z powództwa Janiny P. przeciwko Zespołowi Szkół Specjalnych [...] w
Instytucie Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka w W. o przywrócenie do pracy, na
skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 6 października 2005 r. [...]
o d d a l i ł skargę kasacyjną.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 27 października 2003 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Pragi
przywrócił powódkę Janinę P. do pracy w Zespole Szkół Specjalnych [...] w Instytucie
„Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka" w W. oraz zasądził na jej rzecz wynagrodzenie
za czas pozostawania bez pracy. Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące
ustalenia faktyczne. Powódka jest nauczycielem mianowanym. Od dnia 1 września
1986 r. była zatrudniona u strony pozwanej na stanowisku wychowawcy. Od 1996 r.
powódka była przewodniczącą zakładowej organizacji związkowej NSZZ „Solidar-
ność". Począwszy od roku 2001 pozwany Zespół przeżywał kłopoty finansowe zwią-
zane z redukcją środków finansowych przyznanych przez Starostwo Powiatu W.
Spowodowało to częściową redukcję godzin dydaktycznych i wychowawczych oraz
2
rozwiązanie umów o pracę z częścią pracowników. W dniu 21 maja 2005 r. powódce
wręczono pismo o rozwiązaniu umowy o pracę za trzymiesięcznym okresem wypo-
wiedzenia na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nau-
czyciela w związku ze zmianami organizacyjnymi polegającymi na zmniejszeniu
liczby godzin, liczby oddziałów i grup, uniemożliwiającymi dalsze zatrudnienie na
stanowisku wychowawcy w placówce oraz niezłożeniem wniosku o przeniesienie w
stan nieczynny. Na podstawie art. 20 ust. 2 powołanej ustawy powódce przyznano
sześciomiesięczną odprawę. Dyrektor strony pozwanej zwracał się do Regionu Ma-
zowsze NSZZ „Solidarność” o informację, czy u pozwanego działa nadal związek
zawodowy, lecz nie uzyskał odpowiedzi. Pozwany Zespół nie uzyskał zgody zarządu
związku zawodowego na rozwiązanie umowy o pracę z powódką. W dacie wypowie-
dzenia powódka posiadała uprawnienia do emerytury. Z uwagi na wolę zawarcia z
powódką ugody polegającej na przywróceniu jej do pracy na stanowisko wychowaw-
cy na pół etatu, dyrektor Zespołu uzyskał na rok szkolny 2002/2003 środki na dodat-
kowe godziny, które miała objąć powódka. W dacie wyrokowania przez Sąd Rejono-
wy liczba godzin wychowawczych ulega zwiększeniu.
Wyrokiem z dnia 6 października 2005 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił
apelację strony pozwanej, podzielając poczynione w sprawie ustalenia oraz ocenę
prawną dokonaną przez Sąd pierwszej instancji. Sąd Okręgowy wskazał, że niespor-
ne jest, iż powódka była w dniu 21 maja 2002 r. przewodniczącą komisji zakładowej
działającej w pozwanym Zespole organizacji związkowej i z tego względu podlegała
szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem stosunku pracy na
mocy art. 32 ust 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity
tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854). Obowiązek uzyskania zgody zarządu zakła-
dowej organizacji związkowej nie budzi wątpliwości, a okoliczność, że strona pozwa-
na powzięła wątpliwość co do faktu działania u pozwanego organizacji związkowej
nie ma w sprawie znaczenia. Nieświadomość pracodawcy w kwestii objęcia pracow-
nika szczególną ochroną nie uchyla tej ochrony, gdyż powstaje ona obiektywnie z
mocy prawa z dniem wybrania pracownika do władz związku zawodowego. Na celo-
wość przywrócenia powódki do pracy nie ma wpływu fakt nabycia przez nią upraw-
nień emerytalnych zważywszy, że powódka nie jest niezdolna do pracy z uwagi na
stan zdrowia. Osiągnięcie przez pracownika wieku emerytalnego nie wyłącza
ochrony wynikającej z art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, zaś uznanie
roszczenia o przywrócenie do pracy (analogicznie, jak w przypadku roszczenia o do-
3
puszczenie do pracy) za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego lub jego
społeczno-gospodarczym przeznaczeniem z uwagi na to, że pracownik osiągnął wiek
emerytalny, oznaczałoby naruszenie zakazu dyskryminacji ze względu na wiek. W
tym zakresie Sąd drugiej instancji powołał się na wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20
maja 1994 r., I PRN 25/94 (OSNAPiUS 1994 nr 7, poz. 111) oraz z dnia 4 paździer-
nika 2000 r., I PKN 65/00 (OSNAPiUS z 2002 r. nr 9, poz. 212).
W skardze kasacyjnej pozwany zarzucił naruszenie prawa materialnego przez
błędną jego wykładnię, a to: 1) art. 32 ust. 1 w związku z art. 30 ust. 21
ustawy o
związkach zawodowych, poprzez przyjęcie, że nieudzielenie przez związek zawodo-
wy bez nieuzasadnionej zwłoki informacji o osobach korzystających z ochrony, nie
zwalnia pracodawcy z obowiązku uzyskania zgody na rozwiązanie umowy o pracę z
osobą korzystającą z ochrony przewidzianej w tym przepisie, 2) art. 23 ust. 4 pkt 1
Karty Nauczyciela w związku z art. 32 ustawy o związkach zawodowych, poprzez
przyjęcie, że w przypadku rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron, to
jest w związku z wyrażeniem przez pracownika zgody na przejście na wcześniejszą
emeryturę, pracownik korzysta nadal z ochrony wynikającej z art. 32 ustawy o związ-
kach zawodowych i 3) art. 8 k.p., poprzez przyjęcie, że w związku z rozwiązaniem
umowy o pracę na mocy porozumienia stron, pracownikowi mimo to przysługuje
prawo do domagania się przywrócenia do pracy w związku z rzekomym niezgodnym
z prawem wypowiedzeniem umowy o pracę, które to wypowiedzenie w sposób sku-
teczny zostało przez pracodawcę cofnięte wskutek zawarcia przez strony stosunku
pracy porozumienia w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy z uwagi na wyraże-
nie przez pracownika zgody na przejście na wcześniejszą emeryturę oraz nadużycie
przez organy związku przysługującego im prawa poprzez udzielenie informacji o
chronionych członkach związku po ponad trzech miesiącach od dnia wystąpienia z
zapytaniem. W przypadku uznania podniesionych zarzutów za bezzasadne, skarżący
z ostrożności procesowej zarzucił zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów
postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a to art. 378 § 1 k.p.c.,
poprzez nieodniesienie się przez Sąd Okręgowy w żaden sposób do zarzutów wska-
zanych przez stronę pozwaną w apelacji.
Powołując się na powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku w całości oraz uchylenie poprzedzającego go wyroku Sądu Rejonowego i
oddalenie powództwa, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz
4
uchylenie wyroku Sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy temu Sądowi do po-
nownego rozpoznania.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że pismem z dnia 18 lutego
2002 r. strona pozwana zwróciła się do powódki, jako przewodniczącej Komisji Za-
kładowej, z zapytaniem, czy organizacja ta nadal działa u pracodawcy, ilu członków
liczy i jakich pracowników obejmuje swoją ochroną. Informacji takiej nie udzieliła ani
powódka, ani przewodniczący Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”, do którego
strona pozwana wystąpiła pismem z dnia 22 kwietnia 2002 r. o wyrażenie zgody na
rozwiązanie z powódką umowy o pracę. O istnieniu organizacji związkowej kierowa-
nej w dalszym ciągu przez powódkę pozwany Zespół powziął wiadomość dopiero w
dniu 10 maja 2002 r. z pisma powódki informującego o składzie organów komisji za-
kładowej, a więc po upływie blisko trzech miesięcy od zwrócenia się do niej ze sto-
sownym zapytaniem. Przepis art. 32 ustawy o związkach zawodowych nie określa
terminu, w jakim organy związku zawodowego powinny wypowiedzieć się w sprawie
wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z działaczem związkowym. W takiej
sytuacji należy w drodze analogii zastosować przepisy Kodeksu pracy określające
terminy wyrażania opinii przez organy związkowe przy wypowiadaniu i rozwiązywa-
niu umów o pracę ogółowi pracowników. Pracodawca, który po przekroczeniu termi-
nu i dalszym milczeniu organu związkowego podejmie działania zmierzające do wy-
powiedzenia stosunku pracy bez uzyskania zgody organu związkowego, narusza
wprawdzie obowiązek uzyskania zgody, nie może jednak ponosić skutków takiej po-
stawy organu związkowego, która spowodowała to naruszenie. Tolerowanie przedłu-
żającego się milczenia związku zawodowego uniemożliwiałoby prowadzenie przez
pracodawcę zgodnej z przepisami polityki kadrowej, a z działaczy związkowych czy-
niłoby osoby nietykalne bez względu na ich naganne postępowanie jako pracowni-
ków. Skarżący podniósł nadto, że pismem z dnia 26 sierpnia 2002 r. poinformował
powódkę o możliwości złożenia wniosku o przejście na wcześniejszą emeryturę, co
powódka uczyniła 30 sierpnia 2002 r., wnosząc równocześnie o wypłatę odprawy
emerytalnej należnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na
świadczenie emerytalne, która to odprawa została jej wypłacona. W ocenie skarżą-
cego zaproponowanie powódce przejścia na wcześniejszą emeryturę i rozwiązanie
stosunku pracy na mocy porozumienia stron oraz wyrażenie przez powódkę zgody
na piśmie, skutecznie anulowało dokonane przez pracodawcę wypowiedzenie.
Oznacza to, że w trakcie biegu wypowiedzenia strony zawarły porozumienie w spra-
5
wie rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem powódki na wcześniejszą
emeryturę na podstawie art. 23 ust. 4 ustawy - Karta Nauczyciela. W tej sytuacji
Sądy obu instancji błędnie przyjęły, że pomimo dorozumianego cofnięcia przez
stronę pozwaną oświadczenia woli w przedmiocie wypowiedzenia powódce stosunku
pracy, nadal korzysta ona z ochrony przewidzianej w art. 32 ust. 1 ustawy o związ-
kach zawodowych. Okoliczności zawarcia przez strony porozumienia w przedmiocie
rozwiązania stosunku pracy i pobrania przez powódkę odprawy emerytalnej strona
pozwana podnosiła w apelacji, jednakże Sąd drugiej instancji do zarzutu tego się nie
ustosunkował. W zakresie wskazanych zarzutów skarżący powołał się na wyroki
Sadu Najwyższego z dnia 29 września 1998 r., I PKN 346/98, z dnia 20 lipca 2000 r.,
I PKN 748/99 i z dnia 26 listopada 2003 r., I PK 616/02 oraz z dnia 21 sierpnia 2003
r., III CKN 392/01 i z dnia 14 lipca 2005 r., III CK 760/04.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest niezasadna. W pierwszej kolejności nieusprawiedli-
wiony jest zarzut naruszenia prawa procesowego. Stosownie do powołanego w skar-
dze kasacyjnej art. 378 § 1 k.p.c. sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w grani-
cach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważ-
ność postępowania. Skarżący upatruje naruszenia przez Sąd Okręgowy wskazanego
przepisu w nieodniesieniu się w żaden sposób do zarzutów wskazanych przez stronę
pozwaną w apelacji, a dotyczących zawarcia przez strony porozumienia w przedmio-
cie rozwiązania stosunku pracy i pobrania przez powódkę odprawy emerytalnej.
Skarżącemu chodzi zatem o zdanie pierwsze wymienionego przepisu. W orzecznic-
twie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że obowiązek rozpoznania sprawy w grani-
cach apelacji oznacza zakaz wykraczania przez sąd drugiej instancji poza te granice
oraz nakaz rozważenia wszystkich podniesionych w apelacji zarzutów i wniosków
(por. postanowienia z dnia 21 sierpnia 2003 r., III CKN 392/01, OSNC 2004 nr 10,
poz. 161 oraz z dnia 14 lipca 2005 r., III CK 670/04, niepublikowane). Tymczasem w
apelacji strona pozwana nie powoływała się na okoliczność cofnięcia oświadczenia
woli w przedmiocie wypowiedzenia powódce stosunku pracy i rozwiązania go na
mocy porozumienia stron na podstawie art. 23 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia
1982 r. - Karta Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.), a
jedynie twierdziła, że łączący strony stosunek pracy uległ rozwiązaniu na prośbę po-
6
wódki w związku z jej przejściem na emeryturę na podstawie art. 88 ust. 1 i ust. 1a
tej ustawy. Sąd Okręgowy, oddalając apelację, uznał ten zarzut za bezzasadny, gdyż
jednoznacznie przyjął w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że stosunek pracy po-
wódki rozwiązany został wskutek wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę na
podstawie art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela, zaś nabycie przez powódkę uprawnień
emerytalnych nie uchyliło ochrony przed rozwiązaniem stosunku pracy ani też nie
wpłynęło na ocenę zgłoszonego przez nią żądania przywrócenia do pracy w aspek-
cie jego zgodności ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem i z zasadami
współżycia społecznego.
Nieuzasadniony jest zarzut naruszenia art. 32 ust. 1 w związku z art. 30 ust. 21
ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z
2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.). Pierwszy z powołanych przepisów w brzmieniu obo-
wiązującym przed dniem 1 lipca 2003 r. stanowił, że pracodawca nie może bez
zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej wypowiedzieć ani rozwiązać sto-
sunku pracy z pracownikiem będącym członkiem zarządu tej organizacji w czasie
trwania mandatu oraz w okresie roku po jego wygaśnięciu. Z kolei w myśl art. 30 ust.
21
tej ustawy w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy, w których przepisy
prawa zobowiązują pracodawcę do współdziałania z zakładową organizacją związ-
kową, pracodawca jest obowiązany zwrócić się do tej organizacji o informację o pra-
cownikach korzystających z jej obrony, zgodnie z przepisami ust. 1 i 2. Nieudzielenie
tej informacji w ciągu 5 dni zwalnia pracodawcę od obowiązku współdziałania z
zakładową organizacją związkową w sprawach dotyczących tych pracowników. W
skardze kasacyjnej zaprezentowany został pogląd, że nieudzielenie przez zakładową
organizację związkową bez nieuzasadnionej zwłoki informacji o osobach korzystają-
cych z ochrony, zwalnia pracodawcę z obowiązku uzyskania zgody na rozwiązanie z
działaczem związkowym stosunku pracy. Stanowisko to mogłoby być uznane za
trafne w sytuacji, gdyby zakładowa organizacja związkowa nie udzieliła w terminie
pięciu dni informacji o pracownikach korzystających z ochrony, a pracodawca doko-
nał wypowiedzenia stosunku pracy przed uzyskaniem od zakładowej organizacji
związkowej informacji co do pełnienia przez pracownika funkcji w jej zarządzie. Nie-
udzielenie informacji na wystąpienie pracodawcy dokonane na podstawie art. 30 ust.
21
ustawy o związkach zawodowych uchyla określony w art. 32 ust. 1 ustawy obo-
wiązek współdziałania pracodawcy z zakładową organizacją związkową wyłącznie do
momentu uzyskania od tej organizacji informacji, jacy pracownicy są objęci ochroną
7
przed wypowiedzeniem z tytułu pełnienia funkcji w jej organach (por. także powołany
w skardze kasacyjnej wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca 2000 r., I PKN
748/99, OSNAPiUS 2002 nr 3, poz. 76). Pomiędzy datą powzięcia wiadomości o
pracownikach pełniących funkcje w organach zakładowej organizacji związkowej (10
maja 2002 r.) a wypowiedzeniem powódce stosunku pracy (21 maja 2002 r.) strona
pozwana miała możliwość wystąpienia do właściwego organu związkowego o
wyrażenie zgody na dokonanie wypowiedzenia. Nie czyniąc tego, zignorowała nało-
żony na nią ustawowy obowiązek współdziałania z zakładową organizacją związko-
wą w sprawach dotyczących pracowników podlegających szczególnej ochronie przed
wypowiedzeniem stosunku pracy. W tej sytuacji realizacja przez powódkę prawa do
żądania przywrócenia do pracy nie może być uznana za sprzeczną ze społeczno-
gospodarczym przeznaczeniem tego prawa bądź z zasadami współżycia społeczne-
go (art. 8 k.p.) na tej podstawie, że organy związku zawodowego nadużyły przysłu-
gujących im uprawnień poprzez udzielenie informacji o chronionych członkach po
ponad trzech miesiącach od dnia wystąpienia przez pracodawcę z zapytaniem. Nie-
udzielenie przez zakładową organizację związkową informacji o osobach podlegają-
cych ochronie niezwłocznie po zwróceniu się przez pracodawcę ze stosownym za-
pytaniem nie uniemożliwiło bowiem skarżącemu wypełnienie obowiązku zwrócenia
się do tej organizacji o wyrażenie zgody na wypowiedzenie powódce stosunku pracy.
Powoływanie się w skardze kasacyjnej na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listo-
pada 2003 r., I PK 616/02 (Prawo Pracy 2004 nr 6, str. 34) jest nieadekwatne do
ustaleń dokonanych w niniejszej sprawie. Wyrok ten zapadł bowiem w stanie fak-
tycznym, w którym przyczyną wypowiedzenia pracownicy umowy o pracę był unie-
możliwiający wykonywanie obowiązków stan zdrowia spowodowany między innymi
osiągnięciem wieku emerytalnego 65 lat, przy czym pracodawca zwracał się do wła-
ściwych organów związku zawodowego o wyrażenie zgody na dokonanie wypowie-
dzenia, lecz zgody tej nie uzyskał. Odnosząc się do stanowiska zakładowej i krajowej
organizacji związkowej Sąd Najwyższy podkreślił, że celem ochrony działacza
związkowego jest zagwarantowanie mu niezależności w wypełnianiu funkcji, a prze-
pisy wyznaczające zakres tej ochrony mają charakter regulacji szczególnej i muszą
być wykładane ściśle. To stanowisko Sądu Najwyższego oznacza również, że w
sytuacji, gdy zakładowa organizacja związkowa poinformuje pracodawcę o pracow-
nikach korzystających z ochrony z tytułu pełnienia funkcji w jej organach, obowiąz-
kiem pracodawcy jest zwrócenie się do właściwego organu związkowego o wyraże-
8
nie zgody na wypowiedzenie takiemu pracownikowi umowy o pracę. Sama realizacja
tego obowiązku nie może być oceniana w aspekcie klauzul generalnych zawartych w
art. 8 k.p.
Bezpodstawny jest zarzut naruszenia art. 23 ust. 4 pkt 1 Karty Nauczyciela w
związku z art. 32 ustawy o związkach zawodowych, którego to naruszenia skarżący
dopatruje się w przyjęciu przez Sąd drugiej instancji, że rozwiązanie stosunku pracy
na mocy porozumienia stron nie uchyla ochrony związkowej. Przede wszystkim za-
rzut ten został sformułowany nie w odniesieniu do ustalonego w sprawie stanu fak-
tycznego, lecz w stosunku do zaprezentowanej przez skarżącego własnej wersji
zdarzeń. Tymczasem, skoro dokonane przez Sąd drugiej instancji ustalenia faktycz-
ne nie zostały w skardze kasacyjnej skutecznie zakwestionowane, przeto są one
wiążące dla Sądu Najwyższego. W świetle tych ustaleń i ich oceny prawnej łącząca
strony umowa o pracę uległa rozwiązaniu za wypowiedzeniem dokonanym przez
pracodawcę w okolicznościach określonych w art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela, a nie
w drodze porozumienia stron. Ponadto należy zauważyć, że z dokumentów zawar-
tych w aktach osobowych powódki wynika, iż w trakcie biegnącego okresu wypowie-
dzenia, pismem z dnia 26 sierpnia 2002 r. strona pozwana poinformowała ją o moż-
liwości przejścia na wcześniejszą emeryturę na podstawie art. 88 ust. 1 i 1a Karty
Nauczyciela. W myśl ust. 1 tego przepisu nauczyciele mający trzydziestoletni okres
zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś na-
uczyciele klas, szkół, placówek i zakładów specjalnych - dwudziestopięcioletni okres
zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkol-
nictwie specjalnym, mogą - po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy - przejść
na emeryturę. Stosownie do art. 88 ust. 1a nauczyciele spełniający warunki określo-
ne w ust. 1 mogą przejść na emeryturę również w wypadku rozwiązania stosunku
pracy lub wygaśnięcia stosunku pracy w okolicznościach określonych w art. 20 ust.
1, 6 i 7 ustawy. W dniu 30 sierpnia 2002 r. powódka wniosła o przejście na emeryturę
z dniem 1 września 2002 r., wyraźnie wskazując jako podstawę tego przejścia art. 88
ust. 1a Karty Nauczyciela. Z treści pisma strony pozwanej z dnia 13 września 2002 r.
wynika, że pracodawca nie miał wątpliwości, iż łączący strony stosunek pracy uległ
rozwiązaniu z dniem 31 sierpnia 2002 r. na podstawie art. 20 ust. 1 Karty Nauczy-
ciela. Zgodnie z tym przepisem dyrektor szkoły w razie całkowitej likwidacji szkoły
rozwiązuje z nauczycielem stosunek pracy (pkt 1), a w razie częściowej likwidacji
szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby od-
9
działów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie
nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wnio-
sek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny (pkt 2). Z treści z przytoczonych po-
wyżej dokumentów nie wynika zatem, aby doszło miedzy stronami do zmiany trybu
rozwiązania łączącego je stosunku pracy z rozwiązania za wypowiedzeniem doko-
nanym przez pracodawcę na podstawie art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela na rozwią-
zanie na mocy porozumienia stron w myśl art. 23 ust. 4 pkt 1 ustawy. Poinformowa-
nie pracownika w okresie biegnącego wypowiedzenia o posiadaniu uprawnień eme-
rytalnych i złożenie przez niego wniosku o emeryturę nie jest równoznaczne ze sku-
tecznym cofnięciem wypowiedzenia przez pracodawcę i rozwiązaniem łączącego
strony stosunku pracy na mocy porozumienia stron. Powołany w skardze kasacyjnej
wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 września 1998 r., I PKN 346/98 (OSNAPiUS
1999 nr 20, poz. 652), zapadł w zupełnie innym stanie faktycznym, w którym praco-
dawca, po uprzednim rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pra-
cownika, wyraził następnie zgodę na złożoną przez pracownika propozycję rozwią-
zania stosunku pracy w drodze porozumienia stron. Sąd Najwyższy uznał, że w takiej
sytuacji pracodawca, wyrażając zgodę na zmianę trybu rozwiązania stosunku pracy,
w sposób dorozumiany cofnął równocześnie swoje wcześniejsze oświadczenie woli o
rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. W niniejszej
sprawie żadna ze stron z propozycją zmiany trybu rozwiązania stosunku pracy nie
wystąpiła i jakiekolwiek porozumienie w tym zakresie nie zostało przez strony za-
warte. W konsekwencji brak było podstaw do stosowania art. 23 ust. 4 pkt 1 Karty
Nauczyciela i prawidłowo Sąd drugiej instancji przepisu tego nie zastosował. Powyż-
sze czyni bezzasadny zarzut naruszenia art. 8 k.p., poprzez przyjęcie, że pracowni-
kowi przysługuje prawo domagania się przywrócenia do pracy i wynagrodzenia za
czas pozostawania bez pracy pomimo skutecznego cofnięcia dokonanego przez
pracodawcę wypowiedzenia stosunku pracy i jego rozwiązania na mocy porozumie-
nia stron z uwagi na wyrażenie przez pracownika zgody na przejście na wcześniej-
szą emeryturę. Nie można przy tym od pracownika wymagać, aby bezczynnie ocze-
kiwał na wynik sprawy wszczętej na skutek odwołania od dokonanego wypowiedze-
nia, pozostając bez środków utrzymania, w tym bez możliwości skorzystania ze
świadczeń emerytalnych z ubezpieczenia społecznego.
Z powyższych względów skarga kasacyjna podlega oddaleniu na podstawie
art. 39814
k.p.c.
10
========================================