Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 22/07
POSTANOWIENIE
Dnia 4 kwietnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący)
SSN Gerard Bieniek
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa K. Przedsiębiorstwa Budownictwa
Przemysłowego "B." Spółki Akcyjnej w K.
przeciwko "K." Spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością Spółce Komandytowej w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 4 kwietnia 2007 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 listopada 2006 r.,
oddala zażalenie i zasądza od pozwanej na rzecz powódki
3.600 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w K. Sąd Gospodarczy wyrokiem z dnia 26 stycznia 2006 r.
zasądził od pozwanego K. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki
Komandytowej na rzecz powoda K. Przedsiębiorstwa Budownictwa Przemysłowego
„B.” Spółki Akcyjnej kwotę 367.287,81 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5
października 2005 roku, umorzył postępowanie w pozostałej części oraz orzekł o
kosztach procesu.
Pozwana Spółka zaskarżyła powyższy wyrok w całości. Zarzucając
naruszenie przepisów prawa materialnego oraz przepisów postępowania wniosła
w apelacji o uchylenie zaskarżonego wyroku, zniesienie postępowania przed
Sądem Okręgowym oraz odrzucenie pozwu albo przekazanie sprawy Sądowi
pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę wyroku i
orzeczenie co do istoty sprawy w zakresie wskazanym w apelacji.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 9 listopada 2006 r. odrzucił apelację
pozwanej. W uzasadnieniu wskazał, że dacie wniesienia apelacji przez stronę
pozwaną (tj. 2 marca 2006 r.) obowiązywały już przepisy ustawy z dnia 28 lipca
2006 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze
zm.). Przedmiotowa sprawa ma charakter gospodarczy, a strona pozwana
reprezentowana była przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego. Pozwana była
zobowiązana do uiszczenia od wniesionej apelacji opłaty stosunkowej w wysokości
5% wartości przedmiotu zaskarżenia. Apelację wraz z opłatą powinna wnieść do
sądu, który wydał zaskarżony wyrok. Warunkiem zachowania terminu do uiszczenia
opłaty od apelacji jest uiszczenie opłaty do sądu pierwszej instancji, który wydał
zaskarżony wyrok.
W przedmiotowej sprawie pozwana w ustawowym terminie wniosła samą
apelację do sądu pierwszej instancji, natomiast opłatę od apelacji do sądu drugiej
instancji. W konsekwencji – w ocenie Sądu Apelacyjnego – nie opłaciła apelacji
w terminie co skutkowało tym, że ulegała ona odrzuceniu na podstawie art. 1302
§ 3 i 4 k.p.c. Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny odrzucił apelację
pozwanej na podstawie art. 373 k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie pozwana zarzuciła naruszenie:
3
- art. 149 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych oraz art. 78 Konstytucji RP poprzez błędne przyjęcie,
że do apelacji stosuje się nowe przepisy o kosztach sądowych;
- art. 373 k.p.c. oraz art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez odrzucenie apelacji
bez uprzedniego wezwania do jej opłacenia;
- art. 369 k.p.c., art. 10 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych, § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych
w sprawach cywilnych oraz art. 78 Konstytucji RP poprzez bezpodstawne
przyjęcie, iż opłatę od apelacji należy wnieść na konto sądu, który wydał
zaskarżony wyrok ;
- art. 1302
§ 3 i 4 k.p.c. poprzez bezpodstawne odrzucenie apelacji.
Powołując się na te zarzuty wniosła o uchylenie zaskarżonego
postanowienia oraz rozstrzygnięcie o kosztach według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zaważył, co następuje:
Nie jest trafny pogląd skarżącej, że wniesiona przez nią apelacja podlegała
opłacie według przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych, oraz że na podstawie tej ustawy winny zostać ocenione
skutki nieopłacenia w terminie tej apelacji. Zgodnie z art. 149 ust. 1 ustawy z dnia
28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz.
1398 ze zm.; dalej: „u.k.s.c.”), w sprawach wszczętych przed dniem wejścia
w życie ustawy stosuje się, do czasu zakończenia postępowania w danej instancji,
dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych.
W orzecznictwie ugruntował się pogląd, zgodnie z którym „zakończenie
postępowania w danej instancji” w rozumieniu art. 149 ust. 1 u.k.s.c. następuje
z chwilą wydania orzeczenia kończącego postępowanie w danej instancji.
W konsekwencji przyjmuje się, że wniesienie środka zaskarżenia inicjuje
postępowanie już w „nowej instancji”. Jeżeli nastąpiło to pod rządem przepisów
ustawy z dnia 28 lipca 2005 r., która weszła w życie 2 marca 2006 r., to stosuje się
przepisy nowej ustawy (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego
4
2007 r., I CZ 137/06, nie publ.; uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia
2007 r., III CZP 124/06; nie publ.; postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
4 października 2006 r., I CZ 81/06, OSNC 2007, nr 2, poz. 36; postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 11 lipca 2006 r., l CSK 146/06, nie publ.; postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 19 lipca 2006 r., l CZ 34/06, nie publ; postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 28 czerwca 2006 r., III CZ 36/06, OSNC 2007, nr 1, poz. 19;
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2006 r., l CZ 23/06, nie publ.).
Zaskarżony wyrok został wydany dnia 26 stycznia 2006 r. Odpis wyroku
wraz z uzasadnieniem doręczono pełnomocnikowi pozwanej w dniu 16 lutego
2006 r., zaś apelacja wniesiona została w dniu 2 marca 2006 r. Spełnione zatem
zostały przesłanki zastosowania do tej apelacji przepisów nowej ustawy. Nie można
zaakceptować stanowiska skarżącego, że rozstrzygająca dla tej oceny winna być
chwila wydania orzeczenia kończącego postępowanie w pierwszej instancji,
a w konsekwencji, że jeżeli zostało ono wydane przed dniem 2 marca 2006 r. to
stosować należy przepisy ustawy dotychczasowej (z dnia 13 czerwca 1967 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r., Nr 9,
poz. 88 ze zm.).
Nie ma racji skarżący twierdząc, że przedstawiona wyżej wykładnia art. 149
ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest niezgodna z art. 78
Konstytucji RP. Przepis ten przyznaje stronom prawo do zaskarżania orzeczeń
i decyzji wydanych w pierwszej instancji wskazując, że wyjątki od powyższej
zasady oraz tryb zaskarżania określa ustawa. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie wprowadza takich ograniczeń
w stosunku do wyroków sądu pierwszej instancji. W rozpoznawanym przypadku
nie chodzi o dopuszczalność wniesienia apelacji, ale o to, które przepisy, nowej czy
starej ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych winny mieć
zastosowanie.
Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 16 ust. 1 ustawy
z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, skoro Sąd
Apelacyjny - wskutek wejścia w życie nowej regulacji - nie mógł zastosować tego
przepisu do oceny skutków nieopłacenia apelacji w terminie do jej wniesienia.
5
Chybiony wreszcie okazał się zarzut naruszenia art. 369 k.p.c., art. 10
u.k.s.c. oraz § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia
2006 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych
(Dz. U. Nr 27, poz. 199). Zgodnie z art. 10 u.k.s.c. opłatę należy uiścić przy
wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie. W myśl art. 369 § 1 k.p.c.
apelację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, przy czym sąd ten bada
apelację zarówno pod względem wymagań formalnych, jak i sprawdza, czy
została ona należycie opłacona (art. 370 k.p.c.). W konsekwencji nie budzi
wątpliwości, że sądem, do którego należy wnieść opłatę od apelacji jest sąd, który
wydał zaskarżony wyrok. Stanowisko to potwierdza również treść wskazanego
przez skarżącego § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, który stanowi,
że „Opłaty sądowe w sprawach cywilnych uiszcza się w formie bezgotówkowej na
rachunek bieżący dochodów właściwego sądu albo w formie wpłaty gotówkowej,
bezpośrednio w kasie sądu”. Przepis ten wyraźnie wskazuje na sąd „właściwy”,
a nie jakikolwiek, jak odczytuje to skarżąca. W konsekwencji należy zaaprobować
ocenę Sądu Apelacyjnego, że apelacja pozwanej podlegała na podstawie art. 1302
§ 3 i 4 k.p.c. odrzuceniu.
Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako bezzasadne. Uwzględniając zawarty
w odpowiedzi na zażalenie wniosek powódki, zasądził na jej rzecz od pozwanej
zwrot kosztów postępowania zażaleniowego obejmujących wynagrodzenie
pełnomocnika za sporządzenie i wniesienie odpowiedzi na zażalenie - art. 98 § 1
i 3 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. oraz § 6 pkt 7 w zw. z § 12 ust. 2 pkt 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).
db