Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 56/07
POSTANOWIENIE
Dnia 9 lipca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka
w sprawie ze skargi pozwanej
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego nakazu zapłaty
w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w L.
z dnia 14 kwietnia 2005 r., sygn. akt [...]
w sprawie powództwa JŁ i KŁ
przeciwko KO
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 9 lipca 2007 r.,
I. odrzuca skargę;
II. oddala wniosek powodów o zasądzenie kosztów
postępowania ze skargi.
2
Uzasadnienie
Jedna z pozwanych KO wniosła skargę o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w L. w
dniu 14 kwietnia 2005 r. W stosunku do skarżącej nakaz ten uprawomocnił się
wobec braku jego zaskarżenia.
Skarga pozwanej jest niedopuszczalna.
Zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia może być wniesiona od orzeczenia sądu drugiej
instancji. Jedynie w wyjątkowych wypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika
z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych
wolności albo praw człowieka i obywatela, skarga ta przysługuje również od
orzeczenia sądu pierwszej instancji, o ile strona nie ma możliwości skorzystania
z innych środków prawnych w celu zmiany bądź uchylenia tego orzeczenia i nie
skorzystała z nich wówczas, gdy jego wzruszenie przy ich pomocy było możliwe
(art. 4241
§ 2 k.p.c.). Wnosząc skargę od nie zaskarżonego, prawomocnego
orzeczenia sądu pierwszej instancji, strona skarżąca ma, zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt
5 k.p.c., obowiązek wykazać, że wymienione wyżej przesłanki w danej sprawie
występują (por. m. in. postanowienie SN z dnia 19 stycznia 2006 r., II CNP 2/06,
OSNC 2006, nr 6, poz. 112). Skarga pozwanej wymaganiu temu nie czyni zadość,
gdyż nie wykazano w niej, że „wyjątkowy wypadek”, o którym stanowi art. 4241
§ 2
k.p.c., istotnie w sprawie niniejszej zachodzi. Z analizy treści uzasadnienia skargi
wynika, że próba wykazania tej przesłanki miała charakter jedynie pozorny.
Ogólnikowe powołanie się w skardze na naruszenie zasad prawa cywilnego oraz
przytoczenie argumentacji stanowiącej uzasadnienie podstaw, na których skarga ta
została oparta, nie mogło bowiem celowi temu posłużyć. Strona skarżąca,
zmierzając do wykazania, że wspomniany wyżej wypadek rzeczywiście w sprawie
niniejszej zachodzi powinna była przede wszystkim ściśle określić, jakie - jej
zdaniem - konkretne zasady, wolności bądź prawa, które art. 4241
§ 2 k.p.c. ujmuje
jedynie ogólnie, doznały na skutek wydania zaskarżonego skargą nakazu
naruszenia, wyjaśnić na czym ono polegało oraz podjąć próbę przekonania Sądu
3
o tym, że do naruszenia takiego rzeczywiście doszło, przedstawiając w tym
względzie szczegółową jurydyczną argumentację. Ponadto na stronie wnoszącej
skargę spoczywa także obowiązek określenia, jaka szczególna sytuacja bądź
wyjątkowe okoliczności stały się przyczyną tego, że nie skorzystała ona z innych
przysługujących jej środków prawnych w celu uchylenia bądź zmiany orzeczenia,
którego stwierdzenia niezgodności z prawem dochodzi oraz udowodnienia swych
twierdzeń w tym zakresie.
Ponieważ, wbrew wymaganiu określonemu w art. 4245
§ 1 pkt 5 in fine k.p.c.,
skarżąca nie wykazała, że w sprawie niniejszej zachodzi „wyjątkowy wypadek”
uzasadniający wniesienie skargi, należało przyjąć, że została ona wniesiona od
orzeczenia, od którego środek ten w istocie stronie nie przysługiwał. W tej sytuacji
podstawę uznania skargi za niedopuszczalną, a zarazem jej odrzucenia stanowi
art. 4248
§ 2 k.p.c.
Niezależnie od powyższego trzeba stwierdzić, że niedopuszczalność skargi
pozwanej spowodowana jest również inna przyczyną. Skarga ta nie zawiera
istotnego elementu konstrukcyjnego, o którym mowa w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.
Skarżąca nie uprawdopodobniła bowiem, że na skutek wydania zaskarżonego
skargą prawomocnego nakazu zapłaty została jej wyrządzona szkoda. Spełnienie
tego wymagania polega na złożeniu przez stronę wnoszącą skargę oświadczenia,
że szkoda taka wystąpiła, wskazaniu jej rodzaju i rozmiaru oraz związku
przyczynowego, jaki zachodzi między wydaniem zaskarżonego orzeczenia
a szkodą, a także na powołaniu lub przedstawieniu dowodów lub innych środków
uwiarygodniających twierdzenia strony (por. postanowienia SN z dnia 23 marca
2006 r., IV CNP 23/06, Biul. SN 2006, nr 6, poz. 8 oraz z dnia 31 stycznia 2006 r.,
IV CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141). W powyższym zakresie skarżąca
ograniczyła się natomiast do ogólnikowego stwierdzenia, że na skutek wydania
zaskarżonego skargą orzeczenia została jej wyrządzona szkoda oraz wskazania
dokumentów sporządzonych przez Komornika w trakcie toczącego się
postępowanie egzekucyjnego, z których jednakże nie wynika, że do wykonania
tego orzeczenia istotnie doszło. Wobec powyższego należy przyjąć, że wbrew
określonemu wyżej wymaganiu w skardze pozwanej nie określono ściśle
wysokości szkody, która - zdaniem skarżącej - została jej wyrządzona, jak również
4
nie uprawdopodobniono za pomocą stosownych środków, że prowadzona
przeciwko niej egzekucja okazała się skuteczna, a w jej wyniku skarżąca poniosła
konkretny uszczerbek majątkowy. Nie ma zatem podstaw, ażeby uznać, że szkoda
została pozwanej już wyrządzona. Jedynie zaś w sytuacji, gdy szkoda ta ma
charakter rzeczywisty, a nie przyszły (hipotetyczny), może być ona przedmiotem
uprawdopodobnienia, które zostało przewidziane w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. (por.
postanowienie SN z dnia 11 stycznia 2006 r., II CNP 13/05, OSNC 2006, nr 6, poz.
110).
Skarga, która nie spełnia choćby jednego z wymagań określonych w art.
4245
§ 1 pkt 1-6 k.p.c., jest dotknięta nieusuwalnym brakiem i z tej przyczyny musi
być w świetle art. 4248
§ 1 k.p.c. uznana za niedopuszczalną, co zostało już
wielokrotnie wyjaśnione w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. np.
postanowienie SN z dnia 19 października 2006 r., IV CNP 86/06, nie publ.)
Z omówionych przyczyn skargę pozwanej o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego nakazu zapłaty należało odrzucić na podstawie art. 4248
§ 2 k.p.c.
Oddalając wniosek powodów o zasądzenie kosztów postępowania ze skargi,
Sąd Najwyższy miał na uwadze, że pismo procesowe powodów, mające stanowić
odpowiedź na skargę pozwanej, zostało wniesione po upływie dwutygodniowego
terminu przewidzianego dla podjęcia tego rodzaju czynności (art. 3987
§ 1 k.p.c.
w zw. art. 42412
k.p.c.). Pismo to nie mogło być zatem za taką odpowiedź uznane
(art. 167 k.p.c.), co wykluczało przyznanie zwrotu kosztów wiążących się z jej
sporządzeniem i wniesieniem.