V CZ 66/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:23-06-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 66/07
POSTANOWIENIE
Dnia 26 lipca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Żyznowski (przewodniczący)
SSN Zbigniew Strus (sprawozdawca)
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z wniosku S. M.
przy uczestnictwie F. K.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 lipca 2007 r.,
zażalenia uczestnika postępowania na postanowienie Sądu Okręgowego
w W.
z dnia 23 lutego 2007 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
W postępowaniu o zniesienie współwłasności Sąd Okręgowy – sąd
odwoławczy po rozpoznaniu sprawy na skutek apelacji F. K. uczestnika
postępowania zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zasądził od
uczestnika tytułem dopłaty na rzecz wnioskodawczyni kwotę 11 357 zł rozłożoną na
raty a dalej idącą apelację oddalił i orzekł o kosztach postępowania.
Skarżący nie godząc się z tym orzeczeniem wniósł skargę kasacyjną
wskazując wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 198.000 zł, tj. wyższą niż
w postępowaniu apelacyjnym, w którym określił tę wartość na 152.000 zł.
Uprzedzając zarzuty zażalenia należy dodać, że w skardze kasacyjnej podobnie jak
w apelacji, uczestnik kwestionuje sposób zniesienia współwłasności przez podział
nieruchomości na dwie części.
Sąd Okręgowy odrzucił skargę kasacyjną uznając, że wartość przedmiotu
zaskarżenia nie może przekraczać wartości jego udziału równego połowie, tj. kwoty
99.000 zł. W zażaleniu uczestnik postępowania zarzuca naruszenie art. 5191
§ 4
pkt 4 k.p.c. podnosząc, że kwestionuje zasadę podziału całej nieruchomości.
Domaga się uchylenia zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie jest uzasadnione.
Sąd Okręgowy uzasadniając zaskarżone postanowienie powołał
postanowienie z 21 stycznia 2003 r. III CZ 153/02, OSNC 2004/4/60 wyjaśniające,
że w sprawie o dział spadku wartość przedmiotu zaskarżenia może przekraczać
wartość udziału należącego do uczestnika wnoszącego kasację, jeżeli podważa on
samą zasadę podziału. Można też wskazać postanowienie z 6 listopada 2002 r.
III CZ 98/02, OSNC 2004/1/11, w którym Sąd Najwyższy orzekł, że wartością
przedmiotu zaskarżenia w sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu
wspólności majątkowej między małżonkami (art. 5191
§ 2 k.p.c.) jest wartość
poszczególnych rzeczy i praw, których objęcie lub nieobjęcie rozstrzygnięciem sądu
albo sposób ich podziału kwestionuje skarżący, a także wartość roszczeń
dochodzonych w tej sprawie, będących przedmiotem zaskarżenia.
3
Ze względu na niejednolite sposoby podziału (zniesienia współwłasności)
wiązanie wartości przedmiotu zaskarżenia z wartością udziału skarżącego w wielu
wypadkach nie odzwierciedla wartości ocenianej przez uczestnika, do którego
przecież należy w zasadzie wskazanie (określenie) tej wartości. Gdyby stosować
tylko kryterium arytmetyczne deformowałoby to rzeczywistą wartość interesu
skarżącego, który w sposobie podziału upatruje istotne znaczenie. Przykładowo,
żądanie innego przebiegu linii granicznej mimo zachowania tego samego obszaru
albo nawet żądanie wydzielenia schedy w naturze z obowiązkiem dopłaty
równowartości nie miałoby wartości. Dlatego jeżeli uczestnik postępowania
kwestionuje podział żądając przyznania przedmiotu współwłasności w całości, to
wartość przedmiotu zaskarżenia tą skargą odpowiada nie udziałowi lecz wartości
całego majątku będącego przedmiotem współwłasności. Ustalenie przez Sąd, tej
kwoty na 198.000 zł, usprawiedliwia wnioski zażalenia.
Stosownie do art. 39821
k.p.c. w braku szczególnych przepisów
o postępowaniu przed Sądem Najwyższym, do postępowania tego stosuje się
odpowiednio przepisy o apelacji, tj. również art. 368 § 2 k.p.c. wiążący wartość
przedmiotu zaskarżenia z wartością przedmiotu sporu, co odpowiada zresztą
założeniom unormowaniu w art. 25 § 2 k.p.c. stabilizującego wartość przedmiotu
sporu. Jeżeli Sąd Okręgowy akceptował wartość przedmiotu zaskarżenia wskazaną
w apelacji, to niezrozumiałe byłoby stosowanie innej reguły przy podobnym
kierunku zaskarżenia w postępowaniu kasacyjnym.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. uchylił
zaskarżone postanowienie.
kg
POSTANOWIENIE
Dnia 26 lipca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Żyznowski (przewodniczący)
SSN Zbigniew Strus (sprawozdawca)
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z wniosku S. M.
przy uczestnictwie F. K.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 lipca 2007 r.,
zażalenia uczestnika postępowania na postanowienie Sądu Okręgowego
w W.
z dnia 23 lutego 2007 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
W postępowaniu o zniesienie współwłasności Sąd Okręgowy – sąd
odwoławczy po rozpoznaniu sprawy na skutek apelacji F. K. uczestnika
postępowania zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zasądził od
uczestnika tytułem dopłaty na rzecz wnioskodawczyni kwotę 11 357 zł rozłożoną na
raty a dalej idącą apelację oddalił i orzekł o kosztach postępowania.
Skarżący nie godząc się z tym orzeczeniem wniósł skargę kasacyjną
wskazując wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 198.000 zł, tj. wyższą niż
w postępowaniu apelacyjnym, w którym określił tę wartość na 152.000 zł.
Uprzedzając zarzuty zażalenia należy dodać, że w skardze kasacyjnej podobnie jak
w apelacji, uczestnik kwestionuje sposób zniesienia współwłasności przez podział
nieruchomości na dwie części.
Sąd Okręgowy odrzucił skargę kasacyjną uznając, że wartość przedmiotu
zaskarżenia nie może przekraczać wartości jego udziału równego połowie, tj. kwoty
99.000 zł. W zażaleniu uczestnik postępowania zarzuca naruszenie art. 5191
§ 4
pkt 4 k.p.c. podnosząc, że kwestionuje zasadę podziału całej nieruchomości.
Domaga się uchylenia zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie jest uzasadnione.
Sąd Okręgowy uzasadniając zaskarżone postanowienie powołał
postanowienie z 21 stycznia 2003 r. III CZ 153/02, OSNC 2004/4/60 wyjaśniające,
że w sprawie o dział spadku wartość przedmiotu zaskarżenia może przekraczać
wartość udziału należącego do uczestnika wnoszącego kasację, jeżeli podważa on
samą zasadę podziału. Można też wskazać postanowienie z 6 listopada 2002 r.
III CZ 98/02, OSNC 2004/1/11, w którym Sąd Najwyższy orzekł, że wartością
przedmiotu zaskarżenia w sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu
wspólności majątkowej między małżonkami (art. 5191
§ 2 k.p.c.) jest wartość
poszczególnych rzeczy i praw, których objęcie lub nieobjęcie rozstrzygnięciem sądu
albo sposób ich podziału kwestionuje skarżący, a także wartość roszczeń
dochodzonych w tej sprawie, będących przedmiotem zaskarżenia.
3
Ze względu na niejednolite sposoby podziału (zniesienia współwłasności)
wiązanie wartości przedmiotu zaskarżenia z wartością udziału skarżącego w wielu
wypadkach nie odzwierciedla wartości ocenianej przez uczestnika, do którego
przecież należy w zasadzie wskazanie (określenie) tej wartości. Gdyby stosować
tylko kryterium arytmetyczne deformowałoby to rzeczywistą wartość interesu
skarżącego, który w sposobie podziału upatruje istotne znaczenie. Przykładowo,
żądanie innego przebiegu linii granicznej mimo zachowania tego samego obszaru
albo nawet żądanie wydzielenia schedy w naturze z obowiązkiem dopłaty
równowartości nie miałoby wartości. Dlatego jeżeli uczestnik postępowania
kwestionuje podział żądając przyznania przedmiotu współwłasności w całości, to
wartość przedmiotu zaskarżenia tą skargą odpowiada nie udziałowi lecz wartości
całego majątku będącego przedmiotem współwłasności. Ustalenie przez Sąd, tej
kwoty na 198.000 zł, usprawiedliwia wnioski zażalenia.
Stosownie do art. 39821
k.p.c. w braku szczególnych przepisów
o postępowaniu przed Sądem Najwyższym, do postępowania tego stosuje się
odpowiednio przepisy o apelacji, tj. również art. 368 § 2 k.p.c. wiążący wartość
przedmiotu zaskarżenia z wartością przedmiotu sporu, co odpowiada zresztą
założeniom unormowaniu w art. 25 § 2 k.p.c. stabilizującego wartość przedmiotu
sporu. Jeżeli Sąd Okręgowy akceptował wartość przedmiotu zaskarżenia wskazaną
w apelacji, to niezrozumiałe byłoby stosowanie innej reguły przy podobnym
kierunku zaskarżenia w postępowaniu kasacyjnym.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. uchylił
zaskarżone postanowienie.
kg