IV CNP 90/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-07-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CNP 90/07
POSTANOWIENIE
Dnia 10 sierpnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski
w sprawie ze skargi strony powodowej
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 17 listopada 2004 r., sygn. akt [...],
w sprawie z powództwa Samodzielnego Publicznego Zakładu
Opieki Zdrowotnej Wojewódzkiego Szpitala […]
przeciwko Narodowemu Funduszowi Zdrowia
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 sierpnia 2007 r.,
odrzuca skargę i odstępuje od obciążenia powoda kosztami
postępowania skargowego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 17 listopada 2004 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację
Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Wojewódzkiego Szpitala […] od
oddalającego powództwo wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia 14 kwietnia 2004 r.
o zapłatę od Narodowego Funduszu Zdrowia kwoty 3 223 477,25 zł.
W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem tego prawomocnego
orzeczenia powód zarzucił naruszenie art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia
1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych
wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1995 r.
Nr 1, poz. 2 ze zm.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji kończącego
postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona
szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze przysługujących stronie
środków prawnych nie było i nie jest możliwe (art. 4241
§ 1 k.p.c.). Jest więc co do
zasady niedopuszczalna, jeżeli w sprawie strona miała możliwość zaskarżyć
orzeczenie apelacją, kasacją, skargą o wznowienie postępowania lub mogła
skorzystać z innego środka np. o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia
spadku, czy z wniosku o przywrócenie terminu.
Od tego unormowania ustawodawca wprowadził wyjątek przewidziany w art.
4241
§ 2 k.p.c. Na podstawie tej regulacji, skarga przysługuje także od orzeczenia
sądu pierwszej lub drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie,
naruszającego podstawowe zasady porządku prawnego, konstytucyjne wolności
lub prawa człowieka, chociaż strony nie skorzystały z przysługujących im środków,
pod warunkiem, że jego uchylenie lub zmiana w innym postępowaniu nie jest już
dopuszczalna.
Niezgodność z prawem wynikająca z naruszenia podstawowych zasad
porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności, albo praw człowieka to
3
przesłanka ogólna, a więc wymaga doprecyzowania w praktyce orzeczniczej
i piśmiennictwie. Występuje wtedy, gdy został naruszony przepis mający
podstawowe znaczenie dla funkcjonowania demokratycznego państwa, bądź
normujący ujęte w rozdziale drugim Konstytucji wolności oraz prawa człowieka
i obywatela. Ze względu jednak na wyjątkowość omawianego unormowania,
wyartykułowanie tej przesłanki jest także elementem konstrukcyjnym skargi.
Ustawodawca w przeciwieństwie do innych wymagań tego nadzwyczajnego
i wysoce sformalizowanego środka zawartych w pozostałych punktach art. 4245
§ 1
k.p.c., w przepisie art. 4245
§ 1 pkt 5 in fine k.p.c. nałożył na skarżącego obowiązek
nie tylko przedstawienia ale i wykazania, że występuje ten wyjątkowy wypadek
uzasadniający jego wniesienie.
Za wyjątkowy wypadek można uznać - przykładowo - nieskorzystanie przez
stronę z przysługującego jej środka zaskarżenia z powodu ciężkiej choroby,
katastrofy, klęski żywiołowej, lub błędnej informacji udzielonej przez pracownika
sądu. Skarżący zarzucił, że dopiero w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 30 marca 2006 r. III CZP 130/05 (OSNC 2006, nr 11, poz. 177)
przesądzone zostało, że samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej
przysługuje roszczenie w stosunku do kas chorych (Narodowego Funduszu
Zdrowia) o zwrot kosztów zwiększonego wynagrodzenia pracowników, jeżeli
pomimo prawidłowej gospodarki tymi środkami nie był on w stanie ich pokryć
w całości lub części. W związku z tym należy przypomnieć, że nie można
stwierdzić niezgodności z prawem orzeczenia opartego na przepisie prawa, którego
treść dopuszcza możliwość różnych interpretacji i gdy za każdą z nich przemawiają
różne argumenty (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2006 r., III BU
2/05, OSNP 2007, nr 1-2, poz. 23). Nie stanowi wyjątkowego wypadku, o którym
mowa w art. 4241
§ 2 k.p.c. zmiana kierunku orzecznictwa Sądu Najwyższego
(por. postanowienie Sądu Najwyższego, z dnia 22 czerwca 2007 r., III CNP 37/07,
dotychczas niepublikowane).
Spełnienie wymagania, określonego w art. 4245
§ 1 pkt 5 in fine k.p.c. polega
na zawarciu w skardze wyodrębnionej, poprawnej jurydyczne argumentacji
przedstawiającej jakie podstawowe zasady porządku prawnego, lub konstytucyjne
wolności, albo prawa człowieka zaskarżone prawomocne orzeczenie narusza
4
i wskazaniu na czym polegała obraza przepisów (przepisu) mających podstawowe
znaczenie dla ich ochrony (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia
2006 r., II CNP 2/06 OSNC 2006, nr 6 poz. 112). Tego elementu konstrukcyjnego
skarga nie zawiera. Wprawdzie skarżący wskazał na kolizję dwóch zasad
konstytucyjnych, tj. zasady określoności i zasady ochrony zaufania do prawa
stanowionego, ale zarzuty te dotyczyły wadliwości przedmiotowego unormowania,
a nie orzeczenia Sądu Apelacyjnego.
Z tych względów skarga podlegała odrzuceniu (art. 4248
§ 1 i 2 k.p.c.).
O kosztach orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 10 sierpnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski
w sprawie ze skargi strony powodowej
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 17 listopada 2004 r., sygn. akt [...],
w sprawie z powództwa Samodzielnego Publicznego Zakładu
Opieki Zdrowotnej Wojewódzkiego Szpitala […]
przeciwko Narodowemu Funduszowi Zdrowia
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 sierpnia 2007 r.,
odrzuca skargę i odstępuje od obciążenia powoda kosztami
postępowania skargowego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 17 listopada 2004 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację
Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Wojewódzkiego Szpitala […] od
oddalającego powództwo wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia 14 kwietnia 2004 r.
o zapłatę od Narodowego Funduszu Zdrowia kwoty 3 223 477,25 zł.
W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem tego prawomocnego
orzeczenia powód zarzucił naruszenie art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia
1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych
wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1995 r.
Nr 1, poz. 2 ze zm.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji kończącego
postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona
szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze przysługujących stronie
środków prawnych nie było i nie jest możliwe (art. 4241
§ 1 k.p.c.). Jest więc co do
zasady niedopuszczalna, jeżeli w sprawie strona miała możliwość zaskarżyć
orzeczenie apelacją, kasacją, skargą o wznowienie postępowania lub mogła
skorzystać z innego środka np. o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia
spadku, czy z wniosku o przywrócenie terminu.
Od tego unormowania ustawodawca wprowadził wyjątek przewidziany w art.
4241
§ 2 k.p.c. Na podstawie tej regulacji, skarga przysługuje także od orzeczenia
sądu pierwszej lub drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie,
naruszającego podstawowe zasady porządku prawnego, konstytucyjne wolności
lub prawa człowieka, chociaż strony nie skorzystały z przysługujących im środków,
pod warunkiem, że jego uchylenie lub zmiana w innym postępowaniu nie jest już
dopuszczalna.
Niezgodność z prawem wynikająca z naruszenia podstawowych zasad
porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności, albo praw człowieka to
3
przesłanka ogólna, a więc wymaga doprecyzowania w praktyce orzeczniczej
i piśmiennictwie. Występuje wtedy, gdy został naruszony przepis mający
podstawowe znaczenie dla funkcjonowania demokratycznego państwa, bądź
normujący ujęte w rozdziale drugim Konstytucji wolności oraz prawa człowieka
i obywatela. Ze względu jednak na wyjątkowość omawianego unormowania,
wyartykułowanie tej przesłanki jest także elementem konstrukcyjnym skargi.
Ustawodawca w przeciwieństwie do innych wymagań tego nadzwyczajnego
i wysoce sformalizowanego środka zawartych w pozostałych punktach art. 4245
§ 1
k.p.c., w przepisie art. 4245
§ 1 pkt 5 in fine k.p.c. nałożył na skarżącego obowiązek
nie tylko przedstawienia ale i wykazania, że występuje ten wyjątkowy wypadek
uzasadniający jego wniesienie.
Za wyjątkowy wypadek można uznać - przykładowo - nieskorzystanie przez
stronę z przysługującego jej środka zaskarżenia z powodu ciężkiej choroby,
katastrofy, klęski żywiołowej, lub błędnej informacji udzielonej przez pracownika
sądu. Skarżący zarzucił, że dopiero w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 30 marca 2006 r. III CZP 130/05 (OSNC 2006, nr 11, poz. 177)
przesądzone zostało, że samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej
przysługuje roszczenie w stosunku do kas chorych (Narodowego Funduszu
Zdrowia) o zwrot kosztów zwiększonego wynagrodzenia pracowników, jeżeli
pomimo prawidłowej gospodarki tymi środkami nie był on w stanie ich pokryć
w całości lub części. W związku z tym należy przypomnieć, że nie można
stwierdzić niezgodności z prawem orzeczenia opartego na przepisie prawa, którego
treść dopuszcza możliwość różnych interpretacji i gdy za każdą z nich przemawiają
różne argumenty (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2006 r., III BU
2/05, OSNP 2007, nr 1-2, poz. 23). Nie stanowi wyjątkowego wypadku, o którym
mowa w art. 4241
§ 2 k.p.c. zmiana kierunku orzecznictwa Sądu Najwyższego
(por. postanowienie Sądu Najwyższego, z dnia 22 czerwca 2007 r., III CNP 37/07,
dotychczas niepublikowane).
Spełnienie wymagania, określonego w art. 4245
§ 1 pkt 5 in fine k.p.c. polega
na zawarciu w skardze wyodrębnionej, poprawnej jurydyczne argumentacji
przedstawiającej jakie podstawowe zasady porządku prawnego, lub konstytucyjne
wolności, albo prawa człowieka zaskarżone prawomocne orzeczenie narusza
4
i wskazaniu na czym polegała obraza przepisów (przepisu) mających podstawowe
znaczenie dla ich ochrony (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia
2006 r., II CNP 2/06 OSNC 2006, nr 6 poz. 112). Tego elementu konstrukcyjnego
skarga nie zawiera. Wprawdzie skarżący wskazał na kolizję dwóch zasad
konstytucyjnych, tj. zasady określoności i zasady ochrony zaufania do prawa
stanowionego, ale zarzuty te dotyczyły wadliwości przedmiotowego unormowania,
a nie orzeczenia Sądu Apelacyjnego.
Z tych względów skarga podlegała odrzuceniu (art. 4248
§ 1 i 2 k.p.c.).
O kosztach orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c.