Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W I M I E N I U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J

Dnia 13 marca 2013 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze V Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2013 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa: M. N.

przeciwko: (...) S.A. w W.

o zapłatę kwoty 1.511,75 złotych

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.205,00 zł (jeden tysiąc dwieście pięć złotych ) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24.01.2012 roku do dnia zapłaty,

II.  oddala dalej idące powództwo,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 393,86 zł tytułem kosztów postępowania po ich stosunkowym rozdzieleniu.

Sygn. akt V GC upr 384/12

UZASADNIENIE

Powódka M. N. w pozwie przeciwko (...) S.A. w W. domagała się zasądzenia kwoty 1.511,75 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24.01.2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 10.12.2011 r. na terenie prowadzonego przez nią zakładu naprawczego doszło do uszkodzenia pojazdu T. (...) należącego do B. W. i I. W. w wyniku zawinionego działania pracowników powódki. W celu usunięcia uszkodzeń w samochodzie powódka zmuszona była do zlecania naprawy (...) T. w W.. Koszt naprawy samochodu wyniósł 403,75 zł netto. Powódka poniosła również koszty przetransportowania samochodu do zakładu naprawczego w wysokości 1108,00 zł netto oraz wynajęcia samochodu zastępczego dla poszkodowanej. Koszty wynajmu samochodu zastępczego zamknęły się kwotą 1.540 zł netto. Powódka wskazywała także, że z pozwanym zawartą miała dobrowolną umowę ubezpieczenia, którego zakres obejmował szkodę powstałą we wskazanym samochodzie. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił kwotę 1.406,75 zł nie uwzględniając kosztów wynajmu samochodu zastępczego oraz weryfikując w sobie znany sposób koszy naprawy samochodu w (...).

Pozwany w odpowiedzi na pozew w wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany przyznał, że prowadził postępowanie likwidacyjne szkody w samochodzie B. T. (...) 4 nr rej. (...) w ramach zawartej z powódką umowy ubezpieczenia OC oraz, że w tym postępowaniu wypłacił powódce kwotę 1.406,00 zł. Pozwany przyznał, że nie zwrócił powódce kosztów wynajęcia samochodu zastępczego, choć na etapie postępowania likwidacyjnego, jak i obecnie uznaje to roszczenie co do zasady. Pozwany wskazywał, że w postępowaniu likwidacyjnym domagał się przedłożenia przez powódkę dowodów potwierdzających prowadzenie przez B. W. działalności gospodarczej oraz dowodów potwierdzających konieczność wynajmu przez nią samochodu zastępczego. Dokumentów takich powódka nie przedłożyła. Pozwany zarzucił również, że koszy wynajmu samochodu zastępczego winny być celowe i ekonomicznie uzasadnione. Nie są takimi kosztami koszty wynajęcia samochodu przez okres 7 dni w sytuacji, gdy na naprawę samochodu polegającą na wymianie bezpiecznika przeznaczono jedną roboczogodzinę.

Powódka ustosunkowując się do odpowiedzi na pozew podtrzymała powództwo w całości. W piśmie procesowym z dnia 22.08.2012 r. wskazywała m.in., że do uszkodzenia samochodu doszło w dniu 09.12.2011 r.. Twierdzenie to pełnomocnik powódki podtrzymał na rozprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka zawarła z pozwanym umowę kompleksowego ubezpieczenia (...) na okres od 13.05.2011 r. do 12.05.2012 r.. Umowa obejmowała m.in. ubezpieczenie powódki od odpowiedzialności cywilnej.

Dowód: polisa k. 14 – 19.

W dniu 09.12.2011 r. I. W. zleciła powódce świadczącej w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej usługi motoryzacyjne naprawę zawieszenia samochodu T. (...) nr rej. (...).

Dowód: zlecenie naprawy k. 52,

zeznania świadka I. W. k. 78, 79.

Współwłaścicielami wskazanego samochodu są I. W. i jej matka B. W.. Samochód jest użytkowany przez I. W., która wykorzystuje go m.in. do dojazdów do pracy, zawożenia dziecka do przedszkola.

Dowód: zeznania świadka B. W. k. 77.

zeznania świadka I. W. k. 78, 79.

W trakcie naprawy samochodu w dniu 09.12.2011 r. doszło do zawinionego przez pracownika powódki uszkodzenia instalacji elektrycznej, w wyniku którego samochód został unieruchomiony. O uszkodzeniu samochodu powódka poinformowała I. W.. Powódka wynajęła samochód zastępczy, który udostępniła I. W.. Następnego dnia, w sobotę 10.12.2011 r. oraz w poniedziałek 12.12.2011 r. powódka podejmowała próby naprawy samochodu przy pomocy mechaników działających w J..

Dowód: zeznania świadka I. W. k. 78, 79,

przesłuchanie powódki k. 84, 85,

faktura Vat nr (...) k. 8.

Wobec tego, że próby naprawy samochodu okazały się bezskuteczne powódka w dniu 14.12.2011 r. ustaliła termin naprawy samochodu w (...) Sp. z o.o. w W.. W dniu 15.12.2011 r. L. P. na zlecenie powódki przewiózł samochód do serwisu w W.. Tego samego dnia samochód został naprawiony po wcześniejszym ustaleniu, że wystąpił błąd immobilisera. Koszty naprawy samochodu obejmujące diagnostykę komputerową, naprawę instalacji elektrycznej oraz bezpiecznik wyniosły 496,61 zł (403,75 zł netto) i zostały pokryte przez powódkę. Samochód został przetransportowany z serwisu w W., na lawecie, w dniu 16.12.2011 r..

Koszty holowania samochodu do serwisu i z serwisu w W. wyniosły 1.108 zł netto (2 x 554 zł).

Dowód: faktura Vat nr (...) k. 10,

faktura Vat nr (...) k. 9,

faktura nr (...) k. 11,

zlecenie wykonania usługi k. 12, 13.

przesłuchanie powódki k. 84, 85.

Za wynajem samochodu zastępczego w okresie od 09.12.2011 r. do 16.12.2011 r. powódka zapłaciła 1.894,20 zł (1.540 zł netto).

Dowód: faktura vat nr (...) k. 8,

przesłuchanie powódki k. 84, 85

Powódka zgłosiła pozwanemu powstanie szkody. Pismem z dnia 13.12.2011 r. pozwany poinformował powódkę m.in. o otrzymaniu zgłoszenia szkody. W dniu 05.01.2012 r. powódka przedłożyła pozwanemu m.in. faktury vat za wynajem samochodu zastępczego oraz naprawę samochodu. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego pozwany w dniu 24.01.2012 r. przyznał powódce tytułem odszkodowania kwotę 1.406,75 zł obejmującą koszty holowania w kwocie 1.108,00 zł, a w pozostałym zakresie koszty naprawy. Jednocześnie w piśmie z dnia 24.01.2012 r. pozwany zaznaczył, że roszczenia dotyczące wynajmu pojazdu zastępczego pozostawia do rozpatrzenia po udokumentowaniu zasadności tego roszczenia. Pozwany poinformował także o skorygowaniu ceny jednostkowej z faktury za naprawę samochodu do kwoty 140 zł.

Dowód: pismo pozwanego z dnia 24.01.2012 r. k. 7,

pismo pozwanego z dnia 13.12.2011 r. k. 37,

pismo powódki z dnia 05.01.2012 r. k. 41.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w przeważającej części zasługiwało na uwzględnienie.

Powódka roszczenie swoje wywodziła z umowy ubezpieczenia, zawartej z pozwanym, która obejmował także ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Na podstawie zawartej umowy pozwany obowiązany był do zapłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczony (por. art. 822 § 1 k.c.). Pozwany obowiązany był do zapłaty odszkodowania za szkodę wyrządzoną B. i I. W. – współwłaścicielkom samochodu T. (...) nr rej. (...). Niewątpliwie obowiązkiem powódki, która przyjęła przedmiotowy samochód do naprawy zawieszenia było takie przeprowadzenie naprawy, aby nie powodować dalszych uszkodzeń. Obowiązek naprawy szkody wyrządzonej na skutek nienależytego wykonania umowy obciążał powódkę względem współwłaścicielek samochodu na podstawie art. 471 i 474 k.c.

W niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności, a jedynie zakres i wysokość szkody. W związku z uszkodzeniem samochodu T. (...) powódka poniosła koszty naprawy samochodu, holowania samochodu do i z zakładu naprawczego ( serwisu (...)) oraz koszty wynajmu samochodu zastępczego dla poszkodowanej I. W.. Jak wynika z pisma pozwanego z dnia 24.01.2012 r. oraz faktur Vat za holowanie pojazdu oraz samych stanowisk stron pozwany pokrył w całości koszty holowania samochodu oraz częściowo koszty naprawy samochodu.

Stosownie do art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2 art. 361 k.c.). Zgodnie natomiast z art. 363 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. W rozpoznawanej sprawie powódka za akceptacją poszkodowanej postanowiła przywrócić samochód do stanu poprzedniego poprzez jego naprawę. Naprawę samochodu zleciła ona zakładowi naprawczemu prowadzonemu przez (...) sp. z o.o. w W.. Za wykonana naprawę podmiot ten pobrał wynagrodzenie w kwocie 496,61 zł (403,75 zł netto). Jak wynika z przesłuchania powódki zapłaciła ona wskazaną kwotę. W ocenie Sądu pozwany bezpodstawnie dokonał „skorygowania” faktury wystawionej przez (...) sp. z o.o. w W. pomniejszając w ten sposób wysokość kwoty przyznanej powódce z tego tytułu. W uchwale z dnia 13 czerwca 2003 r. (III CZP 32/03, OSNC z 2004 r., nr 4, poz. 51) Sąd Najwyższy wskazał, że kosztami (naprawy) " ekonomicznie uzasadnionymi" są koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego warsztat naprawczy dokonujący naprawy samochodu. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że ceny te odbiegają (są wyższe) od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług naprawczych na rynku. Jeżeli nie kwestionuje się uprawnienia do wyboru przez poszkodowanego warsztatu samochodowego mającego dokonać naprawy, miarodajne w tym zakresie powinny być ceny stosowane właśnie przez ten warsztat naprawczy. Przyjęcie cen przeciętnych dla określenia wysokości przysługującego poszkodowanemu odszkodowania, niezależnie od samej metody ich wyliczania, która może być zróżnicowana, nie kompensowałoby poniesionej przez poszkodowanego szkody, gdyby ceny przyjęte w warsztacie naprawczym były wyższe od przeciętnych. Pogląd ten podziela Sąd Rejonowy w niniejszym składzie. Za utrwalony i powszechnie akceptowany należy uznać pogląd, że poszkodowany nie musi poszukiwać najtańszego zakładu naprawczego. Obowiązek taki nie wynika przy tym z żadnych obowiązujących przepisów. Tak daleko idący obowiązek nie wynika w szczególności z przepisu art. 354 § 2 k.c. O naruszeniu obowiązku współpracy z dłużnikiem można byłoby mówić w sytuacji, w której poszkodowany świadomie lub przez rażące niedbalstwo doprowadziłaby do nadmiernego powiększenia kosztów naprawy. Miałoby to miejsce zawłaszcza wtedy, gdyby wiedząc o warsztatach świadczących usługi na podobnym poziomie za ceny zdecydowanie niższe i celowo wybrał warsztat równorzędny lecz przewidujący ceny odbiegające znacznie poziomem od innych warsztatów. Dla oceny, że dane stawki za usługi naprawcze są czy też nie są ekonomicznie uzasadnione podstawowe znaczenie ma fakt, czy są to stawki stosowane przez dany zakład naprawczy. W sprawie brak jest jakichkolwiek dowód wskazujących, że stawki zastosowane przez (...) sp. z o.o. w W. w przedmiotowej naprawie są stawkami innym niż stawki na ogół stosowane przez spółkę przy naprawach tego rodzaju. Oceniając „ uzasadnienie ekonomiczne” kosztów poniesionych przez powódkę podkreślić należy, że podejmowała ona próby naprawy samochodu przez mechaników działających w J.. Okazały się one nieudane. Również powódka we własnym zakresie, pomimo tego ze prowadzi zakład naprawczy nie była w stanie naprawić samochodu poszkodowanych. Zlecenie naprawy (...) samochodów marki T. uznać więc należy za celowe, a być może nawet jedyne możliwe działanie.

W ocenie Sądu, w świetle art. 361 k.c. do poniesionej przez poszkodowanego szkody należy zaliczyć także koszty wynajęcia samochodu zastępczego dla poszkodowanych. Co do możliwości zaliczenia kosztów najmu pojazdu zastępczego do normalnych następstw uszkodzenia samochodu Sąd Najwyższy wypowiedział się chociażby w wyroku z dnia 08 września 2004 r. (sygn. akt IV CK 672/03, Lex nr 146324). W wyroku tym Sąd Najwyższy wskazał m.in., że za normalne następstwo zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu do prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać konieczność czasowego wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania tej działalności w okresie, gdy szkoda nie została jeszcze naprawiona. Postulat pełnego odszkodowania przemawia więc za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym że tylko za okres między dniem zniszczenia a dniem w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd, nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania .W wyroku z dnia 5 listopada 2004 r. ( sygn. akt II CK 494/03, Biul. SN 2005/3/11) Sąd Najwyższy wyraził natomiast pogląd, że jeżeli uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy w postaci wmontowania do niego nowej części zamiennej, to koszty najmu przez poszkodowanego tzw. samochodu zastępczego obejmować mogą tylko okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu (art. 361 § 1 k.c.). W uzasadnieniu do pierwszego ze wskazanych wyroków Sąd Najwyższy wskazał m.in., że utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia stanowi szkodę majątkową. Pogląd ten w całej rozciągłości podziela Sąd Rejonowy. Należy go przy tym odnieść do każdego z właścicieli, niezależnie od tego czy prowadzi on działalność gospodarczą, oraz niezależnie od tego w jakim stopniu wykorzystuje samochód. W okresie naprawy każdy z właścicieli jest bowiem pozbawiony możliwości korzystania z naprawianego samochodu. W tej sytuacji uniknięcie uszczerbku w majątku poszkodowanego jest możliwe m.in. przez wynajęcie samochodu zastępczego. Koszty z tym związane, w ocenie sądu, są szkodą, która podlega naprawie przez zobowiązany do tego podmiot. Na zakres jego odpowiedzialności wpływ ma oczywiście treść 361 k.c.. Koszty najmu samochody zastępczego obejmować więc mogą tylko okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu. Oczywiście również w tym przypadku obowiązkiem poszkodowanego jest podejmowanie działań zmierzających do zminimalizowania szkody. Brak z jego strony takiego działania nie może zwiększać obowiązku odszkodowawczego osoby zobowiązanej do naprawienia szkody. W niniejszej sprawie to obowiązkiem powódki, która naprawiając szkodę wyrządzoną I. W. wynajęła samochód zastępczy było podejmowanie działań zmierzających do zminimalizowania szkody. Brak z jej strony takiego działania nie może zwiększać obowiązku odszkodowawczego osoby zobowiązanej do naprawienia szkody.

Wykazanie długości okresu koniecznego i niezbędnego do wykonania naprawy należało do obowiązków powódki (art. 6 k.c.).

Jak wynika z przedłożonej przez powódkę faktury vat nr (...) wystawionej w związku z wynajmem samochodu trwał on w okresie od 09.12.2011 do 16.12.2011 r., a wiec od dnia w którym doszło do uszkodzenia samochodu do dnia jego naprawy. Mając na względzie, że dzień 09.12.2011 r. był piątkiem, a w sobotę i poniedziałek powódka podejmowała bezskuteczne próby naprawy samochodu przez lokalnych mechaników niezrozumiałe, nieracjonalne było uzgadnianie naprawy samochodu dopiero dniu 14.12.2011 r.. Data ta wynika ze zlecenia naprawy wystawionego przez (...) sp. z o.o. w W. i jest podana jako zgłoszenie. Należy przypuszczać, że gdyby powódka owego zgłoszenia dokonała wcześniej jeszcze w dniu 12.12.2011 r., po stwierdzeniu bezskuteczności prób naprawy samochodu przez lokalnych mechaników to wcześniej nastąpiłaby także naprawa samochodu i krótszy byłby okres wynajmu samochodu zastępczego. Zaznaczyć należy, że powódka profesjonalnie zajmuje się naprawą samochodów, a więc jako od profesjonalisty należy wymagać od niej szybkiego ustalenia możliwości naprawy samochodu oraz warsztatu, który może wykonać naprawę (por. art. 355 § 2 k.c.). Zaznaczy także należy, że samochód po dostarczeniu go do (...) w W. został naprawiony tego samego dnia, a technologiczny czas naprawy samochodu trwał niecałe 3 roboczogodziny. Pozwanego nie mogą obciążać zaniedbania powódki. Skoro już w dniu 12.12.2011 r. miała ona świadomość, że naprawa samochodu w J. nie jest możliwa winna już tego dnia zwrócić się do (...). W konsekwencji Sąd uznał, że uzasadnione jest pokrycie przez kosztów wynajmu samochodu zastępczego przez okres 5 dni. W ocenie Sądu zasadnie można przypuszczać, że gdyby powódka oddała samochód do naprawy w dniu 13.12.2011 r. to tego samego dnia mogłaby nastąpić jego naprawa. Wynajem samochodu mógłby trwać więc przez okres od 9 do 14.12.2011 r., tj. przez okres 5 dób. Oczywiście jest to jedynie założenie przyjęte przez Sąd, ale wynika ono z czasu, który upłynął w rzeczywistości pomiędzy zgłoszeniem naprawy (uzgodnieniem terminu naprawy) , jej wykonaniem oraz odbiorem samochodu. Powódka nie przedstawiła żadnych wiarygodnych dowodów, które pozwalałby przyjąć, że dopiero w dniu 14.12.2011 r. mogła ona zgłosić w (...) chęć naprawy. Podobnie nie wykazała ona że nawet przy wcześniejszym zleceniu naprawy mogłaby ona nastąpić dopiero w dniu 15.1.2011 r. i to w takich godzinach, że odbiór samochodu był możliwy dopiero następnego dnia. W tym zakresie twierdzenia powódki podawane przez nią w przesłuchaniu uznać należy za niewiarygodne. Powódka po skonfrontowaniu jej twierdzeń z zapisami zlecenia nie była w stanie przekonywująco wyjaśnić kiedy uzgodniła z (...) termin naprawy samochodu. W związku z tym Sąd za prawdziwe uznał zapisy zawarte w zleceniu. W ocenie Sądu czas wynajmu samochodu przez 5 dni jest czasem wystarczającym, a jednocześnie koniecznym w okolicznościach niniejszej sprawy do wykonania naprawy samochodu której zakres odpowiada niecałym 3 roboczogodzinom technologicznego czasu naprawy.

Powódka początkowo wskazywała w pozwie, że uszkodzenia samochodu doszło w dniu 10.12.2011 r.. W toku postępowania powódka wskazywała na dzień 09.12.2011 r.. Taką datę wskazała także podczas przesłuchania. W oparciu o dowód z przesłuchania powódki Sąd przyjął, że do uszkodzenia doszło w dniu 09.12.2011 r.. Sąd miał także na uwadze datę początkową najmu samochodu zastępczego wskazaną w fakturze (...), co istotne wystawionej przez podmiot trzeci. W przedłożonym przez pozwanego druku zgłoszenia szkody wskazano jako datę powstania szkody 10.12.2011 r.. Sąd uznał, że dokument ten nie jest wiarygodnym dowodem dla ustalenia daty powstania szkody mając na względzie, że nie jest to dokument podpisany przez jakakolwiek osobę, nie wynika z niego także, kto go sporządził.

Mając na uwadze powyższe uznać należy, że należne powódce odszkodowanie winno wynosić 2.611,75 zł , na które składa się 403,75 zł tytuł kosztów naprawy samochodu, 1108 zł tytułem holowania samochodu oraz 1100 zł tytułem wynajmu samochodu zastępczego (5 x 220 zł). Skoro powódka otrzymała od pozwanego kwotę 1.406,75 zł , to na jej rzecz należało zasądzić kwotę 1.205,00 zł.

Żądanie zasądzenia ustawowych odsetek znajduje uzasadnienie w treści przepisu art. 481 § 1 k.c.. Mając na uwadze przepis art. 817 § 1 k.c. uznać należy, że pozwany pozostawał w opóźnieniu z zapłatą odszkodowania już w dniu 24.01.2012 r.. Zaznaczyć należy, że jak wynika z pisma pozwanego z dnia 13.12.2011 r. (k. 39) już w tym dniu miał on świadomość zgłoszenia szkody. Jednocześnie do pisma z dnia 05.01.2012 r. (k. 41) powódka dołączyła fakturę za wynajem samochodu zastępczego, więc pozwany już w tej dacie miał świadomość, zgłoszenia w ramach odszkodowania także kosztów wynajmu samochodu zastępczego.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu, co do zasady oparte zostało na przepisie art. 100 zd. 1 k.p.c.

Powódka poniosła koszty w łącznej kwocie 647 zł na którą składa się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 600,00 zł, opłata skarbowa za przedłożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz opłata od pozwu w kwocie 30,00 zł. Pozwany poniósł natomiast koszty w kwocie 600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika (pozwany nie przedłożył dowodu uiszczenia opłaty skarbowej) Łączne koszty procesu zamknęły się więc kwotą 1247,00 zł.

Powódka wygrała sprawę w około 79,7 % W takim procencie, odpowiadającym kwocie 993,86 zł pozwany powinien więc uczestniczyć w kosztach procesu. Skoro w rzeczywistości poniósł koszty w kwocie 600 zł , to różnicę w kwocie 393,86 zł należało zasądzić od pozwanego na rzecz powódki.

Przyjęta wysokość wynagrodzeń pełnomocników procesowych jest zgodna odpowiednio z § 6 pkt 3 w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. nr 163, poz. 1349 ze zm.) oraz z § 6 pkt 3 w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r. nr 163, poz. 1348 ze zm.).