Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 129/07
POSTANOWIENIE
Dnia 21 listopada 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący)
SSN Maria Grzelka (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
w sprawie z wniosku J. B. i M. B.
przy uczestnictwie N. B. i in. ,
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 listopada 2007 r.,
zażalenia wnioskodawców na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 23 listopada 2006 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w W. odrzucił, jako
nieopłaconą, apelację wnioskodawców wniesioną w ich imieniu przez adwokata w
dniu 9 maja 2006 r. Sąd Okręgowy uznał, że w rozpoznawanej sprawie znajdował
zastosowanie art. 1302
§ 3 k.p.c.
W zażaleniu wnioskodawcy zarzucili w/w postanowieniu naruszenie art. 149
ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.
nr 167, poz. 1398) oraz art. 14 ust. 3 i 100 ust. 2 wskazanej ustawy w zw. z art.
1302
§ 3 k.p.c. Podnieśli, że w postępowaniu międzyinstancyjnym miały
zastosowanie przepisy poprzednio obowiązującej ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych pod rządami której, jako zwolnieni od kosztów sądowych,
nie mieli obowiązku uiszczenia opłaty podstawowej. Ponadto, wskazali,
że w świetle orzeczeń Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 r. III CZP 110/06
i z dnia 28 listopada 2006 r. III CZP 98/06 ich pełnomocnik także w świetle nowej
ustawy nie miał obowiązku uiszczenia opłaty podstawowej bez wezwania
w sytuacji, gdy w apelacji zawarty był wniosek o zwolnienie od kosztów i Sąd
Rejonowy ten wniosek rozpoznał. Wprawdzie wniosek został oddalony ze względu
na wynikającą z wcześniej udzielonego zwolnienia jego bezprzedmiotowość,
ale wnioskodawcy nie mieli pewności, czy uprzednie zwolnienie od kosztów
obowiązuje także w postępowaniu drugoinstancyjnym ponieważ postanowienie
o zwolnieniu od kosztów nie było w pełni jasne. Umieszczenie w apelacji wniosku
o zwolnienie nie może stanowić przyczyny odrzucenia apelacji i tym samym
zamknięcia drogi do dochodzenia praw w postępowaniu apelacyjnym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wbrew stanowisku skarżących, obowiązek uiszczenia opłaty podstawowej
od apelacji, wniesionej od postanowienia Sądu Rejonowego w W. z dnia 13
kwietnia 2006 r. miał swoje źródło w art. 10 w zw. z art. 11 i 14 ust. 2 oraz art. 149
ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Skoro bowiem postępowanie w rozpoznawanej sprawie zostało wszczęte przed
dniem 2 marca 2006 r. to dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych, które nie
przewidywały opłaty podstawowej, miały zastosowanie tylko do czasu zakończenia
3
postępowania w pierwszej instancji, natomiast do postępowania
międzyinstancyjnego oraz apelacyjnego należało stosować przepisy ustawy nowej,
w tym - dotyczące samej instytucji opłaty podstawowej jak i obowiązku jej
uiszczenia przy wnoszeniu pisma podlegającego opłacie w wysokości stałej oraz
rygoru przewidzianego w art. 1302
§ 3 k.p.c. (por. uchwałę SN z dnia 21 listopada
2006 r. III CZP 76/06 – OSNC 2007, nr 7-8, poz. 100, postanowienie SN z dnia
28 czerwca 2006 r. III CZ 36/06 - OSNC 2007, nr 1, poz. 19 i uchwałę SN z dnia
22 listopada 2006 r. III CZP 86/06 - OSNC 2007, nr 7 – 8, poz. 107).
Wnioskodawcy zostali zwolnieni od kosztów sądowych na mocy postanowienia
Sądu Rejonowego z dnia 18 kwietnia 2005 r. Wobec tego, że wnioski o zwolnienie
ani orzeczenie Sądu nie zawierały jakiekolwiek ograniczenia co do przedmiotu
zwolnienia (w części - kwotowo lub w części - odnośnie do rodzaju opłaty lub etapu
postępowania) nie mogło być wątpliwości, że zwolnienie obejmowało także
postępowanie apelacyjne. Stosownie do art. 14 ust. 2 w zw. z art. 100 ust. 2
ustawy o kosztach sądowych z dnia 28 lipca 2005 r. apelacja wnioskodawców
podlegała opłacie podstawowej. Wnoszący ją adwokat miał obowiązek zadbać o jej
uiszczenie bez wezwania przy wnoszeniu a skoro tego nie uczynił apelacja
podlegała odrzuceniu na podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c., co Sąd Okręgowy ocenił
trafnie.
Bez znaczenia była okoliczność, że Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia
17 maja 2006 r. oddalił zamieszczony w apelacji wniosek o zwolnienie od kosztów.
Wniosek ten był bezprzedmiotowy w związku z czym postępowanie wywołane jego
wniesieniem jako zbędne powinno być umorzone na podstawie art. 355 § 1 w zw.
z art. 361 k.p.c. Bezprzedmiotowość wniosku dostrzegł Sąd Rejonowy i na tej
podstawie orzekał a jedynie oczywiście błędnie nadał swemu orzeczeniu formułę
charakterystyczną dla rozstrzygnięć merytorycznych. Z tego błędu Sądu
Rejonowego nie wynika jednak, że co do opłaty podstawowej wnioskodawcy
znajdowali się w sytuacji tożsamej ze stanem faktycznym jaki legł u podstaw
uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2006 r. III CZP 98/06 (OSNC 2007,
nr 9, poz. 132) oraz uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 r. III CZP
110/06 (OSNC 2007, nr 9, poz. 135).
4
W tamtych sprawach skarżący wcześniej nie byli zwolnieni przez sąd
od kosztów sądowych; ich wnioski w tym przedmiocie zawarte w apelacji podlegały
merytorycznemu rozpoznaniu, w związku z czym, nie można było uznać,
że apelacje były pismami podlegającymi opłacie podstawowej lub innej już w chwili
ich wnoszenia.
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie (art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.).

I CZ 129/07

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia