Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 299/07
POSTANOWIENIE
Dnia 22 stycznia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Flemming-Kulesza
w sprawie z odwołania A. Ś.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o rentę z tytułu niezdolności do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 22 stycznia 2008 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 27 marca 2007 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 24
października 2005 r. oddalił odwołanie A. Ś. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 15 listopada 2004 r. odmawiającej mu prawa do renty z tytułu
niezdolności do pracy.
Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca pobierał rentę z tytułu częściowej
niezdolności do pracy do 31 października 2003 r. Ponowny wniosek o przyznanie
prawa do renty złożył w dniu 16 września 2004 r.
Sąd Okręgowy, w celu ustalenia czy wnioskodawca jest niezdolny do pracy,
zasięgnął opinii biegłych lekarzy sądowych, specjalistów chirurga ortopedy oraz
neurochirurga. W przedstawionych sądowi opiniach biegli uznali, że rozpoznane u
2
wnioskodawcy choroby nie powodują niezdolności do pracy w zawodzie elektryka
lub technika aparatury kontrolno-pomiarowej.
Z uwagi na zarzuty wnioskodawcy do powyższych opinii Sąd Okręgowy
dopuścił dowód z opinii Ośrodka Medycyny Pracy. W konkluzjach powyższej opinii
uznano, że „schorzenia wnioskodawcy oraz ograniczenia profilaktyczne nie
stanowią dla wnioskodawcy istotnego ograniczenia możliwości wykonywania pracy
zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami”.
Na podstawie przedstawionych w sprawie opinii Sąd Okręgowy ustalił, że A.
Ś. jest zdolny do pracy.
Powyższy wyrok został zaskarżony apelacją wniesioną przez
ubezpieczonego.
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 27
marca 2007 r., oddalił apelację.
Sąd Apelacyjny uznał, że Sąd Okręgowy przeprowadził prawidłowe
postępowanie dowodowe oraz wywiódł logiczne i znajdujące oparcie w materiale
dowodowym wnioski. Według Sądu drugiej instancji podstawą do ustalenia, iż
wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy zgodnej z poziomem posiadanych
kwalifikacji, są bezstronne i fachowe opinie biegłych lekarzy, które dowiodły, że
natężenie schorzeń u ubezpieczonego nie jest aż tak znaczne, by czyniły go
niezdolnym do pracy, co za tym idzie A. Ś. nie spełnia warunku przewidzianego w
art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004r., Nr 39, poz. 353 ze zm.) i
dlatego nie ma prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
Powyższy wyrok Sądu Apelacyjnego został zaskarżony skargą kasacyjną
wniesioną przez ubezpieczonego. Zaskarżając w całości ten wyrok zarzucono
naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 13 ust. 1 pkt 2
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych, przez jego niewłaściwe zastosowanie; naruszenie prawa
procesowego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a w szczególności
art. 217 § 2 k.p.c. w zw. z art. 391 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie;
art. 232 k.p.c. w zw. z art. 391 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie; art.
286 k.p.c. w zw. z art. 391 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie; art. 281
3
k.p.c. w zw. z art. 391 k.p.c. poprzez niewyłączenie biegłego sądowego; art. 378 §
1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie; art. 47714
§ 4 k.p.c. poprzez jego
niewłaściwe zastosowanie.
Wskazując na powyższe wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w
całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu lub
innemu Sądowi równorzędnemu, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w
całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez przyznanie powodowi renty z tytułu
niezdolności do pracy, a także wniesiono o zasądzenie od strony pozwanej na
rzecz powoda kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów sporządzenia i
wniesienia przez adwokata skargi kasacyjnej, według norm przypisanych.
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania ubezpieczonej
uzasadniał występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego a także
potrzebę wykładni przepisów budzących poważne wątpliwości.
Zdaniem wnoszącego skargę wykładnia art. 217 § 2 k.p.c. budzi poważne
wątpliwości i wywołuje rozbieżności w orzecznictwie. Wskazuje na orzeczenia Sądu
Najwyższego, z których wynika że sąd nie uwzględnia wniosków dowodowych
jeżeli okoliczności sprawy zostały już dostatecznie wyjaśnione zgodnie z
twierdzeniami wnioskodawcy, natomiast z innych orzeczeń wynika, że sąd nie jest
obowiązany do uwzględnienia kolejnych wniosków dowodowych strony tak długo
aż udowodni ona korzystną dla siebie tezę i pomija je od momentu dostatecznego
wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy.
Wyłaniające się w sprawie zagadnienie prawne dotyczy – zdaniem skarżącego
„kwestii, czy w przypadku zaistnienia potrzeby, o której mowa w przepisie art. 286
k.p.c. sąd ma jedynie możliwość czy też obowiązek zażądania dodatkowych opinii ,
bądź ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie”.
Sąd Najwyższy, zważył co następuje:
Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjna do rozpoznania wówczas, gdy w
sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, gdy istnieje potrzeba wykładni
przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących
4
rozbieżności w orzecznictwie sądów, a także gdy zachodzi nieważność
postępowania lub gdy skarga jest oczywiście uzasadniona.
Skarżący powołuje się na dwie pierwsze przesłanki. Przytoczone w
skardze zagadnienie prawne ma pozorny charakter. Odpowiedź na postawione
pytanie jest oczywista. Gdy zachodzi potrzeba, sąd ma obowiązek zażądania
dodatkowych opinii lub ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie. Problem leży
w ocenie, czy w danej sprawie „zachodzi potrzeba” dokonania opisanych czynności
procesowych w rozumieniu art. 286 k.p.c. Prawidłowość oceny istnienia potrzeby
podlega ocenie instancyjnej (odniesionej do okoliczności konkretnej sprawy) w
razie skutecznego zaskarżenia wyroku. Na tle przepisu art. 286 nie wyłania się
jednak żadne istotne zagadnienie prawne.
Nie istnieje też potrzeba wykładni art. 217 § 2 k.p.c. Zasadą jest, że sąd
nie może pominąć środków dowodowych uznając, że okoliczności sporne zostały
dostatecznie wyjaśnione wówczas, gdy oferowane są nowe środki dowodowe przez
stronę, która nie zdołała dotąd udowodnić tezy bronionej przez siebie. Gdy chodzi
natomiast o ponawianie dowodów z opinii biegłego, zwłaszcza w sprawach z
zakresu ubezpieczeń społecznych, w których sporne są okoliczności związane ze
stanem zdrowia ubezpieczonych, zasada ta doznaje modyfikacji o tyle, że sąd nie
jest obowiązany uwzględniać jednorodnych wniosków dowodowych (środków w
postaci opinii lekarskich) tak długo aż ubezpieczony uzyska korzystną dla siebie
opinię. Taka wykładnia jest utrwalona w judykaturze a przeciwna prowadziłaby do
absurdu (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z 30 maja 2007 r. IV CSK 41/07 LEX
346211 i z 19 marca 1997 r. II UKN 45/97 OSNP 1998 nr 1, poz. 24) . W sprawach
z zakresu ubezpieczeń społecznych Sąd obowiązany jest wyjaśnić sprawę
wykazując dostateczną wnikliwość i krytycyzm wobec uzyskanych opinii, może
natomiast pominąć środki dowodowe po dostatecznym wyjaśnieniu sprawy,
zgodnie z art. 217 § 2 k.p.c.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł jak w postanowieniu.