Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 170/07
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 lutego 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Romualda Spyt (przewodniczący)
SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca)
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z powództwa J. K.
przeciwko A.D.M. "[...]" Spółce z o.o. w B.
o przywrócenie do pracy,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 11 lutego 2008 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w B.
z dnia 1 lutego 2007 r.,
I. Oddala skargę kasacyjną,
II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 120 zł (sto
dwadzieścia) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w
postępowaniu kasacyjnym.
2
Uzasadnienie
W dniu 20 kwietnia 2006 r. A.D.M. w B. spółka z o.o. rozwiązała z powodem
umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony z zachowaniem 3–miesięcznego
okresu wypowiedzenia. Wskazaną przyczyną wypowiedzenia było samowolne
opuszczenie stanowiska pracy oraz niewywiązanie się z obowiązków służbowych.
Powód J. K. wniósł o uznanie za bezskuteczne wyżej wskazane
wypowiedzenie umowy o pracę i żądał przywrócenia do pracy w pozwanej Spółce.
W uzasadnieniu swego roszczenia powód podniósł, że nie zgadza się z
przyczynami rozwiązania z nim umowy o pracę, jakie zostały wskazane w
uzasadnieniu wypowiedzenia. Odnośnie zarzutu samowolnego opuszczenia
miejsca pracy, powód argumentował, że w dniach 16 marca 2006 r., 29 marca 2006
r., 3 kwietnia 2006 r. i 4 kwietnia 2006 roku musiał udać się do Poradni [...] na
konsultację lekarską. W dniach 16 i 29 marca oraz 4 kwietnia powód wpisał się w
książce wyjść, natomiast 3 kwietnia uzyskał zwolnienie od swojej przełożonej.
Powód wyjaśnił, że przyczyną nieobecności było długotrwałe leczenie, związane ze
złym stanem zdrowia. W związku z drugim zarzutem powód argumentował, że nie
mógł wykonać powierzonego mu zadania przygotowania dokumentacji
przetargowej z uwagi na hospitalizację w szpitalu w dniach od 4 do 14 kwietnia
2006 roku.
Wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2006 r. Sąd Rejonowy, Sąd Pracy w B. oddalił
powództwo uznając wypowiedzenie umowy powodowi za uzasadnione.
Na skutek apelacji powoda wyrokiem z dnia 1 lutego 2007r. Sąd Okręgowy-
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w B. zmienił zaskarżony wyrok w oparciu o
przepis art. 386 § 1 k.p.c. i na zasadzie art. 45 k.p. orzekł o przywróceniu
pracownika do pracy na poprzednich warunkach. Powodem wypowiedzenia było
samowolne opuszczenie zakładu pracy 4 kwietnia 2006 r., czego pozwana nie
kwestionowała. W dniu 4 kwietnia powód udał się do placówki służby zdrowia i ze
względu na zły stan zdrowia został skierowany do szpitala, w którym leczony był do
14 kwietnia 2006 r. W ocenie Sądu powyższe okoliczności w sposób oczywisty
wskazywały na potrzebę skorzystania przez powoda z porady lekarza w wyżej
wskazanym dniu i nie można było oceniać zachowania pozwanego w kategoriach
3
zawinionego naruszenia obowiązków pracowniczych, skoro, nie był on w stanie ich
wykonywać, z uwagi na ostre nasilenie objawów chorobowych. W konsekwencji
Sąd Okręgowy przyjął, że pierwsza z przesłanek wypowiedzenia była
nieuzasadniona. Odnośnie zarzutu niewypełnienia przez powoda nałożonego
obowiązku przygotowania dokumentacji przetargowej Sąd stwierdził, że powód nie
mógł zawiadomić pracodawcy o niemożliwości wykonania tego zadania w dniu 4
kwietnia 2006r., skoro nie mając możliwości przewidzenia nasilenia objawów swojej
choroby skutkujących potrzebą hospitalizacji - mógł teoretycznie przypuszczać, że
zdąży zadania to wykonać w terminie do dnia 6 kwietnia 2006 roku.
Strona pozwana na powyższe orzeczenie wniosła skargę kasacyjną
zarzucając naruszenie przepisów postępowania - art. 382 k.p.c. poprzez pominięcie
przepisów art. 231, 241 i 278 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. oraz
naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię przepisu art. 45 kodeksu
pracy poprzez przyjęcie, że stan zdrowia pracownika usprawiedliwia wielokrotne
naruszanie przez niego dyscypliny pracy oraz nie wykonywanie powierzonych mu
obowiązków pracowniczych i czyni wypowiedzenie umowy o pracę dokonane przez
pracodawcę nieuzasadnionym, oraz przepisu art. 8 kodeksu pracy poprzez
przyjęcie, że wypowiedzenie umowy o pracę w takim przypadku narusza zasady
współżycia społecznego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przyczyna wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę ma dwojakie
znaczenie: jedno występuje w aspekcie zgodności z prawem czynności
pracodawcy a drugie – jej zasadności (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 kwietnia
2001 r. I PKN 370/00, OSNP 2003, nr 3, poz. 65). W myśl art. 45 § 1 k.p. są to
niezależne od siebie przesłanki oceny żądania uznania wypowiedzenia za
bezskuteczne, przywrócenia do pracy albo odszkodowania. W płaszczyźnie
zachowania wymaganej prawem formy wypowiedzenia (art. 30 § 4 k.p.) obowiązek
pracodawcy sprowadza się do podania przyczyny wypowiedzenia w piśmie
zawierającym jego oświadczenie w taki sposób, by jego adresat poznał motywy
leżące u podstaw takiej decyzji. Sprostanie wymaganiom określonym w art. 30 § 4
4
k.p. polega zatem na wskazaniu przyczyny w sposób jasny, zrozumiały i
dostatecznie konkretny (por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 maja 2000 r. I PKN
641/99, OSNP 2001, nr 20, poz. 618). W drugiej płaszczyźnie chodzi natomiast o
to, by wskazana przyczyna mogła być uznana za uzasadniającą wypowiedzenie
umowy o pracę. W niniejszej sprawie pozwany pracodawca sprostał wymaganiom
określonym w art. 30 § 4 k.p. Jednakże oceniając oświadczenie pozwanej zgodnie
z dyspozycją art. 45 § 1 k.p. stwierdzić należy, że przyczyny wypowiedzenia nie
były prawdziwe. Po pierwsze, zarzut samowolnego opuszczenia miejsca pracy nie
może odnieść skutku, skoro od tego dnia powód ma zwolnienie lekarskie, o czym
pozwana wiedziała od dnia 5 kwietnia 2006 r. Po drugie, jak to zostało ustalone w
postępowaniu sądowym i czego pozwana nie kwestionuje opuszczenie bez zgody
przełożonego miejsca pracy w dniach 16 marca 2006 r. i 29 marca 2006 r. nie
stanowiło przyczyny wypowiedzenia z dnia 20 kwietnia 2006 r. W tych dniach
pozwany powrócił, po konsultacji w Poradni [...], do pracy po uprzednim
pozostawieniu na ten temat informacji w książce wyjść. Po zaistnieniu tych
okoliczności został przez pracodawcę pouczony, że każdorazowo powinien
uzyskać zgodę przełożonego na takie wyjście. Tak więc zarzut samowolnego
opuszczenia pracy związany jest z nieobecnością powoda w pracy w dniu 4
kwietnia 2006 r., na który to dzień powód ma zwolnienie lekarskie, a tym samym
jego nieobecność w pracy jest usprawiedliwiona. Z kolei drugi z postawionych
powodowi zarzutów również należy ocenić jako bezzasadny, przy uwzględnieniu
powyższych okoliczności faktycznych. Strona pozwana od dnia 5 kwietnia 2006 r.
wiedziała, że powód jest na zwolnieniu lekarskim i nie jest w stanie wykonać
powierzonego mu zadania polegającego na opracowaniu dokumentacji niezbędnej
do przeprowadzenia przetargu na usługi przeczyszczenia i udrożnienia instalacji
kanalizacyjnych, którego termin upływał w dniu 7 kwietnia 2006 r. Ponadto wiedząc,
że praca ta jest do wykonania w przeciągu jednego dnia, mogła ją powierzyć
innemu pracownikowi. W tym stanie rzeczy zgodzić się trzeba ze stanowiskiem
Sądu drugiej instancji, że powód nie mając możliwości przewidzenia nasilenia
objawów swojej choroby skutkujących potrzebą hospitalizacji - mógł teoretycznie
przypuszczać, że zdąży wykonać powierzone mu zadanie w terminie. W tej sytuacji
obiektywna niemożność wykonania powierzonego powodowi zadania nie może być
5
uznana za usprawiedliwioną przyczynę rozwiązania z nim stosunku pracy. Także
nie można stwierdzić aby choroba powoda doprowadziła do dezorganizacji u
pozwanego procesu pracy, skoro powierzone powodowi zadanie mogło być
wykonane bez przeszkód przez innego pracownika. Zgadzając się z powołanym w
skardze kasacyjnej orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2001 r., I
PKN 715/00 (Pr. Pracy 2002/10/34), w myśl którego wypowiedzenie umowy o pracę
stanowi zwykły sposób jej rozwiązania, a przyczyna wypowiedzenia nie musi w
związku z tym mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości – wskazać
należy jednak, że nie oznacza to przyzwolenia na arbitralne, dowolne i
nieuzasadnione lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wypowiedzenie
umowy o pracę.
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy na mocy art. 39814
k.p.c. orzekł
jak w sentencji.
/tp/