Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V ACa 796/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2013r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Barbara Kurzeja (spr.)

Sędziowie:

SA Anna Tabak

SA Janusz Kiercz

Protokolant:

Anna Fic

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2013r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 18 września 2012r., sygn. akt I C 22/12

oddala apelację i zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

V A Ca 796/12

U z a s a d n i e n i e.

Wyrokiem z dnia 18 września 2012 roku Sąd Okręgowy - na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 k.c. - zasądził od pozwanego Zakładu (...) na rzecz powoda 200.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 7 lutego 2012 roku tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę doznaną w związku ze śmiercią jego żony i czteroletniego syna w wypadku komunikacyjnym spowodowanym w dniu 19.09.2006 r. przez kierowcę samochodu osobowego ubezpieczonego od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego, oddalił powództwo w pozostałej części i orzekł o kosztach procesu ustalając, co następuje.

Sprawca wypadku, skazany za jego spowodowanie wyrokiem karnym, był pracodawcą żony powoda i w krytycznym dniu odwoził ją wraz z dzieckiem do jej matki. Był to zatem przewóz z grzeczności w rozumieniu art. 436 k.c. Przed wypadkiem powód mieszkał z żoną i synem, byli zgodnym małżeństwem. Małżonkowie zajmowali się dzieckiem naprzemiennie, wspólny czas rodzina spędzała razem.

Pozwany Zakład (...) wnosił oddalenie powództwa podnosząc, że nie zasługuje na aprobatę najnowsza linia orzecznictwa Sądu Najwyższego dopuszczająca możliwość przyznania najbliższemu członkowi rodziny zmarłego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. także wtedy, gdy śmierć nastąpiła przed dniem 3 sierpnia 2008 r. wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Odnosząc się do zarzutów pozwanego, Sąd Okręgowy podzielił wymieniony wyżej pogląd prawny i uznał, że dochodzone przez powoda z tytułu zadośćuczynienia za śmierć każdego z członków jego najbliższej rodziny (po 100.000 zł) nie są wygórowane i będą stosownym dla powoda zadośćuczynieniem rekompensującym jego krzywdę. Oddalił natomiast roszczenie powoda o zasądzenie odsetek za wcześniejszy okres.

Powyższy wyrok zaskarżył pozwany w części uwzględniającej powództwo i zarzucając Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 448 k.c. przez jego zastosowanie oraz jego wykładnię poprzez zasądzenie zadośćuczynienia w rażąco wygórowanej wysokości wniósł o jego zmianę przez oddalenie powództwa w całości.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Strona pozwana podnosząc zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego, tj. art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. twierdzi, że wskazane przepisy nie mogą stanowić podstawy zasądzenia zadośćuczynienia w sytuacji, gdy czyn niedozwolony, w wyniku którego doszło do śmierci ojca i męża powódek, miał miejsce przed wejściem w życie art. 446 § 4 k.c., tj. przed dniem 3 sierpnia 2008 r.

Sąd Apelacyjny nie podziela jednakże argumentacji skarżącego prezentowanej w apelacji przychylając się do zgodnej w tej kwestii najnowszej linii orzecznictwa, przedstawionej w uchwałach Sądu Najwyższego z 22 października 2010 r., III CZP 76/10, LEX nr 604152, z 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, OSNC 2012/1/10 i z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10, LEX nr 604152,; oraz wyrokach z dnia 14 stycznia 2010 r., IV CK 307/09, niepubl. oraz z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10, LEX nr 848128 i wyroku z dnia 25 maja 2011 r., II CSK 537/10, LEX nr 846563, a co za tym idzie również z rozstrzygnięciem Sądu pierwszej instancji, że podstawą żądania powodów w realiach rozpoznawanej sprawy mógł być powołany wyżej art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. Dodanie art. 446 § 4 k.c. nie jest bowiem jedynie wyrazem woli ustawodawcy potwierdzenia dopuszczalności dochodzenia zadośćuczynienia na gruncie przepisów obowiązujących przed wejściem w życie tego przepisu; jego celem było także zawężenie kręgu osób uprawnionych do zadośćuczynienia. Przepis ten wzmacnia również wykładnię art. 446 § 3 k.c., wiążąc funkcję tego przepisu wyłącznie z ochroną majątkową. Jak nadto trafnie wskazał Sąd Najwyższy w przywołanym wyżej orzeczeniu z dnia 22 października 2010 r., roszczenie najbliższych członków rodziny zmarłego o przyznanie stosownego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 446 § 4 k. c.), zmierza do zaspokojenia szkody niemajątkowej i jako takie jest rodzajowo i normatywnie odmienne od roszczenia o przyznanie stosownego odszkodowania określonego w art. 446 § 3 k.c., gdyż pogorszenie sytuacji życiowej w rozumieniu tego przepisu polega na pogorszeniu aktualnej sytuacji materialnej polegającej m. in. także na utracie realnej możliwości polepszenia warunków życia.

Przechodząc do oceny trafności - podniesionego w apelacji - zarzutu błędnej wykładni art. 448 k.c., który to zarzut nie został bliżej umotywowany, wypada przypomnieć, że ocenny charakter kryteriów wyznaczających wysokość odpowiedniej sumy, o której mowa w art. 448 § 1 k.c., sprawia, że podniesiony w apelacji zarzut naruszenia tego przepisu przez zawyżenie lub zaniżenie wysokości przyznanego zadośćuczynienia może być skuteczny tylko w razie oczywistego naruszenia tych kryteriów przez sąd drugiej instancji (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 15 września 1999 r., III CKN 339/98, OSNC 2000, nr 3, poz. 58, z dnia 29 października 1999 r., I CKN 173/98, niepubl., z dnia 12 października 2000 r., IV CKN 128/00, niepubl. i z dnia 27 lutego 2004 r., V CK 282/03, niepubl.).

Nie sposób uznać w świetle przytoczonych wyżej motywów Sądu Okręgowego i utrwalonych poglądów orzecznictwa by zasądzone zadośćuczynienie było rażąco wygórowane. Jego celem, jako że ma charakter kompensacyjny, jest bowiem złagodzenie cierpienia wywołanego utratą osoby najbliżej. Zważyć także należało, że dobro osobiste w postaci prawa do życia w rodzinie zasługuje na wzmożoną w porównaniu z innymi dobrami ochronę, jako że jego naruszenie stanowi dalece większą dolegliwość psychiczną dla członka rodziny zmarłego, niż w przypadku innych dóbr, a jej skutki rozciągają się na całe jego dalsze życie. Dlatego doznana tym przypadku szkoda jest bardziej godna ochrony z uwagi na naruszenie dobra wysokiej rangi w najwyższym stopniu. Zasądzone zadośćuczynienie jest zatem niewątpliwie odpowiednie do doznanej przez powoda krzywdy a jednocześnie stanowi odczuwalną wartość ekonomiczną.

Z powyższych względów i na podstawie art. 385 k.p.c. apelacja, jako nieuzasadniona podlegała oddaleniu.

Na podstawie art.98. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz.1348 z późn. zm.) Sąd zasądził od pozwanego jako przegrywającego proces w całości na rzecz powoda kwotę 2700 zł tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13