Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 3 czerwca 2008 r.
I UK 323/07
Orzeczenie sądu pierwszej instancji rozstrzygające kwestię zwrotu
świadczeń z ubezpieczenia społecznego na podstawie art. 66 ust. 2 ustawy z
dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecz-
nego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31,
poz. 267 ze zm.) zawiera w sobie rozstrzygnięcie o utracie prawa do tych świad-
czeń na podstawie art. 17 ust. 1 tej ustawy.
Przewodniczący SSN Zbigniew Hajn, Sędziowie SN: Romualda Spyt (spra-
wozdawca), Jolanta Strusińska-Żukowska.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 3 czerwca
2008 r. sprawy z odwołania Joanny O. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecz-
nych-Oddziałowi w Ł. o zasiłek chorobowy, na skutek skargi kasacyjnej ubezpieczo-
nej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi z
dnia 16 marca 2007 r. [...]
o d d a l i ł skargę kasacyjną.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Łodzi wyrokiem z dnia 14 grudnia 2006 r. zmienił decyzję pozwanego Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w Ł. z dnia 16 maja 2006 r. i ustalił, że Joanna O.
nie ma obowiązku zwrotu kwoty 23.945,47 zł z tytułu wypłaconego zasiłku chorobo-
wego za okres od dnia 25 grudnia 2005 r. do dnia 22 maja 2004 r. oraz świadczenia
rehabilitacyjnego za okres od 23 maja 2004 r. do 31 października 2004 r.
Sąd ten ustalił, że ubezpieczona, zatrudniona na podstawie umowy o pracę,
od 25 grudnia 2003 r. pobierała z tego tytułu zasiłek chorobowy, a od dnia 23 maja
2004 r. do 31 października 2004 r. świadczenie rehabilitacyjne. W dniu 30 września
2003 r. Prezydent Miasta Ł. stwierdził wygaśnięcie zezwolenia na sprzedaż napojów
2
alkoholowych w pubie przy ul. B. w Ł. prowadzonym przez męża ubezpieczonej -
Mariusza O. Uzyskanie nowej koncesji możliwe było po upływie 6 miesięcy od wyda-
nia powyższej decyzji. Po to, aby uniknąć oczekiwania na ponowne wydanie konce-
sji, ubezpieczona sama zgłosiła prowadzenie działalności gospodarczej od dnia 20
grudnia 2003 r. pod nazwą „OZZO O. J.”. Umożliwiło to mężowi ubezpieczonej dal-
sze prowadzenie baru. Po przeanalizowaniu dowodów Sąd Rejonowy wyraził pogląd,
że w spornym okresie ubezpieczona była jedynie formalnie osobą prowadzącą dzia-
łalność gospodarczą, a w rzeczywistości nie wykonywała czynności związanych z jej
prowadzeniem. Bar prowadził mąż ubezpieczonej z pomocą zatrudnionego tam pra-
cownika Przy prowadzeniu działalności gospodarczej pomagali także synowie Mariu-
sza O. Sąd uznał, że podpisanie kilku faktur przez ubezpieczoną w spornym okresie
nie jest równoznaczne z wykonywaniem pracy zarobkowej. Ponadto wskazał, że w
spornym okresie ubezpieczona nie była zdolna do pracy z powodu łuszczycy sta-
wów.
Mając tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że nie było podstaw
do pozbawienia ubezpieczonej prawa do świadczeń na podstawie art. 17 ust. 1
ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31,
poz. 267 ze zm.).
W wyniku apelacji pozwanego Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych w Łodzi wyrokiem z dnia 16 marca 2007 r. uchylił zaskarżony wyrok w czę-
ści dotyczącej obowiązku zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego i
świadczenia rehabilitacyjnego, zniósł postępowanie w tym zakresie od dnia 10 paź-
dziernika 2006 r. i sprawę w tej części przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowe-
mu, zgodnie z właściwością rzeczową (pkt 1), w pozostałej części zmienił zaskarżony
wyrok i oddalił odwołanie (pkt 2).
W pisemnych motywach rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy wyraził pogląd, że
sprawa o zwrot nienależnie pobranego zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilita-
cyjnego należy do właściwości sądów okręgowych. Przepis art. 4778
§ 1 k.p.c. sta-
nowi bowiem generalną zasadę, że do właściwości sądów okręgowych należą
sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem spraw, dla których zastrze-
żona jest właściwość sądów rejonowych. Wśród tych wyjątków ustawodawca - w § 2
pkt 1 i 2 tego przepisu - wskazał sprawy o zasiłek chorobowy i świadczenie rehabili-
tacyjne - a więc sprawy, w których chodzi o przyznanie prawa do spornego świad-
3
czenia z ubezpieczenia społecznego. Natomiast nie są sprawami o zasiłek chorobo-
wy i świadczenie rehabilitacyjne w rozumieniu tego przepisu sprawy, w których organ
rentowy domaga się zwrotu tych świadczeń jako nienależnie pobranych. Wyrażając
to stanowisko Sąd Okręgowy odwołał się do poglądu wyrażonego w uchwale Sądu
Najwyższego z dnia 12 lipca 2005 r., II UZP 6/05 (OSNP 2006 nr 1-2, poz. 29), za-
padłej w sprawie o zwrot świadczeń z funduszu alimentacyjnego, uznając, że za-
warta tam argumentacja jest adekwatna do stanu prawnego niniejszej sprawy. Stąd
też uznał, że rozpoznanie przez Sąd Rejonowy odwołania od decyzji organu rento-
wego nakazującej zwrot nienależnie pobranego zasiłku chorobowego i świadczenia
rehabilitacyjnego spowodowało nieważność postępowania, o której mowa w przepi-
sie art. 379 pkt 6 k.p.c. Z tych przyczyn zapadło rozstrzygnięcie objęte pkt 1 wyroku.
Natomiast, zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy był właściwy do roz-
strzygnięcia o prawie do zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego. Mimo
iż z brzmienia sentencji wyroku Sądu Rejonowego nie wynika wprost zmiana zaskar-
żonej decyzji w pkt 1 i 2, w których to punktach organ rentowy pozbawił ubezpieczo-
ną prawa do spornych świadczeń, Sąd Okręgowy uznał, że orzeczenie Sądu zawiera
w istocie rozstrzygnięcie tej kwestii. Wyjaśnił, że stanowisko takie stanowi logiczną
konsekwencję orzeczenia, że ubezpieczona nie ma obowiązku zwrotu spornych
świadczeń. W tym zakresie Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska Sądu Rejonowe-
go. Wskazał, że postępowanie dowodowe jednoznacznie wykazało, iż ubezpieczona
w spornym okresie faktycznie prowadziła działalność gospodarczą i wykonywała
czynności zarobkowe, bowiem wykonywała czynności związane z tą działalnością
(jeździła z mężem po zakupy, zaopatrując osobiście bar, przy zakupach decydowała
o wyborze towaru, podpisywała faktury przy zakupach, była obecna przy dostawach
towarów do baru, podpisując wówczas faktury, podpisała umowę o pracę z pracow-
nikiem, składała ogłoszenie do prasy o sprzedaży baru i wyposażenia). Potwierdza to
wykonywanie działalności zarobkowej w trakcie pobierania świadczeń z ubezpiecze-
nia społecznego, a zatem istniały podstawy do pozbawienia ubezpieczonej prawa do
zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1
ustawy o świadczeniach z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyń-
stwa. Sąd Okręgowy wywiódł też, iż wykonywanie czynności związanych z prowa-
dzeniem działalności gospodarczej w trakcie zwolnienia lekarskiego stanowi jego
wykorzystywanie w sposób niezgodny z jego celem.
4
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku, zaskarżającej go w całości,
ubezpieczona zarzuciła naruszenie prawa materialnego - art. 17 ust. 1 ustawy o
świadczeniach z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przez
jego błędną wykładnię i przyjęcie, że ubezpieczona podczas orzeczonej niezdolności
do pracy wykonywała pracę zarobkową, a w związku z tym wykorzystywała zwolnie-
nie lekarskie w sposób niezgodny z jego celem oraz uznanie, że wykonywane przez
nią czynności są czynnościami „zarobkowymi” w rozumieniu tego przepisu a nie
czynnościami formalnoprawnymi związanymi z prowadzeniem działalności gospo-
darczej. Skarżąca zarzuciła także naruszenie prawa procesowego - art. 227 k.p.c.,
art. 233 § 1 k.p.c., art. 278 k.p.c. w związku z art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 391
§ 1 k.p.c. i art. 232 k.p.c. poprzez pominięcie dowodu z opinii biegłego na okolicz-
ność, czy stan zdrowia ubezpieczonej uniemożliwiał wychodzenie z domu, dokony-
wanie zakupów, z uwagi na zalecenia zawarte w zwolnieniu lekarskim, „co miało
istotny wpływ na ocenę całego materiału dowodowego i ustaleń faktycznych będą-
cych konsekwencją tej oceny, a w szczególności ustalenie, czy ubezpieczona wyko-
nywała pracę zarobkową, czy też wypełniała czynności, do których była zobowiązana
jako pracodawca”, a także naruszenie art. 47714
§ 1 k.p.c. i art. 378 § 2 k.p.c. pole-
gające na wydaniu orzeczenia reformatoryjnego w stosunku do kwestii nieobjętych
wyrokiem Sądu Rejonowego.
W uzasadnieniu wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania skarżą-
ca wskazała na występowanie w niniejszej sprawie istotnych zagadnień prawnych,
polegających na odpowiedzi na następujące pytania: czy przy stosowaniu art. 17 ust.
1 ustawy o świadczeniach z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macie-
rzyństwa należy odróżnić pracę zarobkową wykonywaną jednoosobowo w ramach
działalności gospodarczej od czynności pracodawcy, do jakich jest zobowiązana
osoba prowadząca taką działalność i zatrudniająca pracownika oraz czy sąd drugiej
instancji może jednocześnie stwierdzić nieważność postępowania i zmienić wyrok, w
sytuacji, kiedy sąd pierwszej instancji rozstrzygnął jedynie zagadnienie braku obo-
wiązku zwrotu spornej kwoty.
Wskazując na powyższe skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i
zmianę orzeczenia poprzez uwzględnienie odwołania ubezpieczonej, ewentualnie o
jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpozna-
nia - w obu tych przypadkach o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego za
instancję odwoławczą.
5
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że Sąd Rejonowy w sentencji wyroku
orzekł jedynie o braku obowiązku zwrotu zasiłku chorobowego i świadczenia rehabi-
litacyjnego. W zakresie tego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy stwierdził niewłaściwość
Sądu Rejonowego i przyjął, że z tego powodu postępowanie dotknięte jest nieważ-
nością, co w konsekwencji doprowadziło do uchylenia wyroku. Natomiast reformato-
ryjnie orzeczono co do kwestii niestanowiącej przedmiotu rozstrzygnięcia, a dotyczą-
cej prawa do spornych świadczeń.
Ponadto, zdaniem skarżącej, Sąd Okręgowy nie rozstrzygnął, czy czynności,
jakie wykonywała, były pracą zarobkową, czy tylko czynnościami formalnoprawnymi,
do których zobowiązana była jako pracodawca, wskazując przy tej kwestii na stano-
wisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyrokach: z dnia 7 października 2003 r., II UK
76/03 (OSNP 2004 nr 14, poz. 247) i z dnia 17 stycznia 2002 r., II UKN 710/00
(OSNP 2003 nr 20, poz. 498), zgodnie z którym przy stosowaniu art. 17 ust. 1 ustawy
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macie-
rzyństwa należy odróżnić „pracę zarobkową” wykonywaną jednoosobowo w ramach
działalności gospodarczej, od formalnoprawnych czynności, do jakich jest zobowią-
zany ubezpieczony jako pracodawca. Również, zdaniem skarżącej, nie wyjaśniono
za pomocą opinii biegłego sądowego - lekarza, czy faktycznie wykorzystywała ona
zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem, biorąc pod uwagę zamieszczoną w
zwolnieniu lekarskim adnotację „może chodzić”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Na wstępie wskazać należy, że zgodnie z art. 3981
§ 1 k.p.c. skarga kasacyjna
przysługuje od wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku lub po-
stanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończą-
cych postępowanie w sprawie. Warunkiem dopuszczalności zaskarżenia wyroku
skargą kasacyjną jest zatem to, aby wyrok ten kończył sprawę, a więc merytorycznie
rozstrzygał o stosunku prawnym poddanym pod osąd. Wyrokiem takim nie jest wyrok
sądu drugiej instancji uchylający wyrok sądu pierwszej instancji i przekazujący
sprawę temu sądowi do ponownego rozpoznania. Z tego względu oraz mając na
uwadze treść wniosku zawartego w skardze, w którym skarżąca wnosi o „zmianę
orzeczenia i uwzględnienie odwołania w zakresie przyznania ubezpieczonej prawa
do zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego lub uchylenie wyroku i prze-
6
kazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania w zakresie uzna-
nia prawa wnioskodawczyni do obu zasiłków” Sąd Najwyższy uznał, że w istocie za-
skarżony został wyłącznie pkt II wyroku Sądu Okręgowego, dotyczący prawa do
spornych świadczeń.
W pierwszej kolejności, nie mają usprawiedliwionej podstawy zarzuty naru-
szenia prawa procesowego. W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego powagę rze-
czy osądzonej ma w zasadzie tylko rozstrzygnięcie zawarte w sentencji wyroku, a nie
uzasadnienie (por. np. uchwałę Sądu Najwyższego z 17 września 1957 r., 1 CO
20/57, OSPiKA 1958 nr 10, poz. 261 oraz orzeczenie Sądu Najwyższego z 15 marca
2002 r., II CKN 1415/00, niepublikowane). Jeżeli jednak sentencja wyroku nie zawie-
ra wyraźnych granic rozstrzygnięcia, aby ustalić granice powagi rzeczy osądzonej
należy w pierwszej kolejności dokonać wykładni wyroku (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z 25 lutego 1998 r., II UKN 594/97, OSNAPiUS 1999 nr 1, poz. 37).
Następnie należy się posłużyć treścią uzasadnienia (por. orzeczenie Sądu Najwyż-
szego z 17 marca 1950 r., Wa.C. 339/49, OSN 1951 nr III, poz. 65), a jeśli nie zo-
stało ono sporządzone, sąd orzekający musi sam - na podstawie akt sprawy - odtwo-
rzyć rozumowanie sądu, który wydał badane rozstrzygnięcie (por. orzeczenie Sądu
Najwyższego z 18 czerwca 1955 r., III CR 199/54, OSN 1956 nr 4, poz. 100).
Przenosząc powyższe wywody na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż w de-
cyzji pozwanego, zaskarżonej w całości w niniejszym postępowaniu, organ rentowy
orzekł, że, po pierwsze, pozbawia ubezpieczoną prawa do zasiłku chorobowego i
świadczenia rehabilitacyjnego za okres wskazany w tej decyzji, po drugie, zobowią-
zuje ją do zwrotu wypłaconych z tego tytułu kwot w wysokości 23.945.47 zł. Z sen-
tencji wyroku Sądu Rejonowego wynika, że zmienia zaskarżoną decyzję i orzeka, „że
ubezpieczona nie ma obowiązku zwrotu Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Od-
działowi w Ł. kwoty 23.945.47 zł wypłaconej tytułem zasiłku chorobowego za okres
od dnia 25 grudnia 2005 r. do dnia 22 maja 2004 r. oraz świadczenia rehabilitacyjne-
go od dnia 23 maja 2004 r. do 31 października 2004 r.” W uzasadnieniu tego wyroku
- jako podstawę rozstrzygnięcia - wskazano art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach z
ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zgodnie z którym
ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarob-
kową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego
zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Rów-
nież rozważania Sądu Rejonowego dotyczyły zastosowania wyłącznie tej normy
7
prawnej do ustalonego w sprawie stanu faktycznego, bowiem stwierdził on, że brak
było podstaw do pozbawienia ubezpieczonej prawa do spornych świadczeń z ubez-
pieczenia społecznego w oparciu o powyższy przepis.
Niezależnie od powyższego wskazać należy, że podstawę prawną do wystą-
pienia o zwrot wypłaconego świadczenia stanowi art. 66 ust. 2 ustawy o ustawy o
świadczeniach z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (nie-
powołany przez Sąd Rejonowy), w myśl którego jeżeli świadczenie zostało pobrane
nienależnie z winy ubezpieczonego lub wskutek okoliczności, o których mowa w art.
15-17 i art. 59 ust. 6 i 7, wypłacone kwoty podlegają potrąceniu z należnych ubezpie-
czonemu zasiłków bieżących oraz z innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych
lub ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Z
jego treści wynika zatem, że podstawą (przesłanką) żądania zwrotu wypłaconych
świadczeń jest, między innymi, utrata prawa do nich w okolicznościach wskazanych
w art. 17 ust. 1 ustawy. Zatem orzeczenie rozstrzygające kwestię zwrotu świadczeń z
ubezpieczenia społecznego na podstawie art. 66 ust. 2 ustawy o świadczeniach z
ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zawiera w sobie roz-
strzygnięcie o utracie prawa do tych świadczeń na podstawie art. 17 ust. 1 tej
ustawy. Co więcej, kwestia prawidłowego zastosowania powyższego przepisu decy-
duje o zasadności żądania zwrotu wypłaconych świadczeń. Nie ma zatem podstaw,
aby przyjąć, że Sąd Okręgowy, rozpoznając apelację pozwanego, naruszył przepis
art. 378 § 1 k.p.c. i wyszedł poza granice zaskarżenia. Natomiast przepis art. 47714
§
1 k.p.c. dotyczy wyroku sądu pierwszej instancji i zgodnie z nim sąd oddala odwoła-
nie, jeżeli nie ma podstaw do jego uwzględnienia. Do jego naruszenia może dojść
jedynie w sytuacji, w której odwołanie zostanie oddalone mimo uznania przez sąd
jego zasadności. Natomiast podstawę prawną do zmiany wyroku sądu pierwszej in-
stancji przez sąd drugiej instancji stanowi przepis art. 386 § 1 k.p.c. i następuje to w
sytuacji, w której uwzględnia apelację strony.
Odnosząc się do pozostałych zarzutów prawa procesowego, dotyczących -
ogólnie rzecz ujmując - pominięcia istotnego dla oceny sprawy dowodu z opinii bie-
głego lekarza na okoliczność, czy czynności wykonywane przez ubezpieczoną w
okresie zwolnienia lekarskiego nie sprzeciwiały się zaleceniom lekarza leczącego,
stwierdzić należy, że są one nieuzasadnione. Sąd Najwyższy w pełni akceptuje wy-
kładnię przepisu art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyństwa dokonaną w wyroku Sądu Najwyższe-
8
go z dnia 20 stycznia 2005 r., I UK 154/04 (OSNP 2005 nr 19, poz. 307), zgodnie z
którą ubezpieczony traci prawo do zasiłku chorobowego (świadczenia rehabilitacyj-
nego) w przypadku wystąpienia jednej z dwóch niezależnych przesłanek określonych
w tym przepisie, a więc wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej nie-
zdolności do pracy lub wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z
celem tego zwolnienia. Wystarczy zatem ustalenie, że wystąpiła jedna z tych prze-
słanek, aby nastąpiła utrata uprawnień do świadczeń. Sąd Okręgowy ustalił, że
ubezpieczona w okresie zwolnienia lekarskiego wykonywała czynności zarobkowe.
To ustalenie stanowi już dostateczną podstawę do pozbawienia prawa do spornych
świadczeń, bez potrzeby ustalania, czy wykonywane czynności były zgodne z celem
udzielonego zwolnienia lekarskiego. Ze sformułowanego przez skarżącą zarzutu
zdaje się wynikać także, iż dowód w postaci opinii sądowo - lekarskiej pomocny byłby
również w ocenie, czy czynności wykonywane przez ubezpieczoną były pracą zarob-
kową, czy czynnościami, do których zobowiązana była jako pracodawca, jednakże
Sąd Najwyższy tego związku nie dostrzega. W szczególności ustalenie, że wykony-
wane czynności nie pozostawały w sprzeczności z zaleceniami lekarskimi, a więc
były zgodne z celem udzielenia zwolnienia lekarskiego w żaden sposób nie przesą-
dza o tym, że jednocześnie były one wyłącznie działaniami, do których ubezpieczona
zobowiązana była jako pracodawca.
Niezależnie od tego, biorąc pod uwagę to, iż w tej podstawie skarżąca powo-
łała naruszenie art. 233 k.p.c., jeszcze raz podkreślić należy, że w myśl art. 3983
§ 1
k.p.c. skargę kasacyjną strona może oprzeć na (1) naruszeniu prawa materialnego
przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, (2) naruszeniu przepi-
sów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Natomiast zgodnie z § 3 tego artykułu podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być za-
rzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów. Przepis art. 3983
§ 3 k.p.c.
wprawdzie nie wskazuje expressis verbis konkretnych przepisów, których narusze-
nie, w związku z ustalaniem faktów i przeprowadzaniem oceny dowodów, nie może
być przedmiotem zarzutów wypełniających drugą podstawę kasacyjną, nie ulega jed-
nak wątpliwości, że obejmuje on art. 233 k.p.c. Wszakże ten właśnie przepis określa
kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów (por. wyrok SN z dnia 26 kwietnia
2006 r. V CSK 11/06, LEX nr 230204). Ustrojową funkcją Sądu Najwyższego jest
sprawowanie nadzoru judykacyjnego, w tym zapewnianie jednolitości orzecznictwa
sądów powszechnych. Z tego punktu widzenia każdy zarzut skargi kasacyjnej, który
9
ma na celu polemikę z ustaleniami faktycznymi sądu drugiej instancji z uwagi na jego
sprzeczność z art. 3983
§ 3 k.p.c. jest a limine niedopuszczalny, a jeżeli skarga
oparta jest tylko na takich zarzutach, podlega odrzuceniu (por. wyrok Sądu Najwyż-
szego z dnia 4 stycznia 2007 r., V CSK 364/06, LEX nr 238975).
Przechodząc do zarzutu naruszenia przepisu art. 17 ust. 1 ustawy o świadcze-
niach z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, stwierdzić na-
leży, że oparty jest on w zasadzie na poglądzie wyrażonym przez Sąd Najwyższy w
wyroku z dnia 7 października 2003 r., II UK 76/03 (OSNP 2004 nr 14 poz. 247),
zgodnie z którym przy stosowaniu tego przepisu należy odróżnić „pracę zarobkową”
wykonywaną jednoosobowo w ramach działalności gospodarczej, od formalnopraw-
nych czynności do jakich jest zobowiązany ubezpieczony jako pracodawca oraz w
wyroku z dnia 17 stycznia 2002 r., II UKN 710/00 (OSNP 2003 nr 20, poz. 498), we-
dle którego podpisanie w trakcie zwolnienia lekarskiego dokumentów finansowych
nie może być traktowane jako prowadzenie działalności gospodarczej powodujące
utratę prawa do zasiłku chorobowego. Z obu tych wyroków wynika, że samo podpi-
sywanie faktur, a także wykonywanie czynności formalnoprawnych jako pracodawca,
nie wyczerpuje pojęcia prowadzenia działalności gospodarczej, a tym samym nie
stanowi czynności zarobkowych. Nie polemizując z takim stanowiskiem, wskazać na-
leży, że ustalone przez Sąd Okręgowy działania podejmowane przez ubezpieczoną
w okresie zwolnienia lekarskiego i okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego
wykraczały poza sferę formalnoprawną. W skardze kasacyjnej nie podważono - w
oparciu o dopuszczalne w postępowaniu kasacyjnym zarzuty naruszenia przepisów
prawa procesowego - ustalonego stanu faktycznego, z którego wynika, że w okresie
objętym zaskarżoną decyzją ubezpieczona jeździła z mężem po zakupy, zaopatrując
osobiście bar, przy zakupach decydowała o wyborze towaru, podpisywała faktury
przy zakupach, była obecna przy dostawach towarów do baru, podpisując wówczas
faktury, podpisała umowę o pracę z pracownikiem, składała ogłoszenie do prasy o
sprzedaży baru i wyposażenia. Ustaleniem tym Sąd Najwyższy jest związany na
mocy art. 39813
§ 2 k.p.c. Stąd też idąca za tym ustaleniem konstatacja Sądu Okrę-
gowego, iż były to czynności związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, a
zatem czynności zarobkowe jest w pełni uprawniona.
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c.
orzekł jak w sentencji wyroku
========================================