V CZ 30/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-03-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 30/08
POSTANOWIENIE
Dnia 11 czerwca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marian Kocon (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Jan Górowski
w sprawie z powództwa P.(...) Sp. z o.o. w W.
przeciwko Zakładom Przemysłu Odzieżowego O.(...) Sp. z o.o. w W.
o wydanie i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 11 czerwca 2008 r.,
zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 12 marca
2008 r., sygn. akt I ACa (…),
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 12 marca 2008 r. Sąd Apelacyjny odrzucił apelację strony
powodowej P.(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. od wyroku Sąd
Okręgowego w W. z dnia 28 grudnia 2007 r. W uzasadnieniu podał, że apelacja,
złożona w imieniu strony przez profesjonalnego pełnomocnika, nie została należycie
opłacona opłatą podstawową, należną na podstawie art. 14 i 100 ust. 2 ustawy z dnia
28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398
z późn. zm.; dalej: „u.k.s.c.”).
W zażaleniu pełnomocnik powoda podniósł zarzut naruszenia art. 14 u.k.s.c. i art.
100 ust. 2 u.k.s.c. w zw. z art. 1302
§ 3 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie
oraz uchybienie treści art. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez jego wadliwą wykładnię. W
2
uzasadnieniu żalący wywodził, że pozew został złożony w sprawie w dniu 19 grudnia
2005 r. czyli przed wejściem w życie u.k.s.c., tak więc u.k.s.c. ma zastosowanie po raz
pierwszy w sprawie właśnie co do apelacji. Zdaniem pełnomocnika konieczność
uiszczenia opłaty podstawowej przez stronę zwolnioną z kosztów obowiązywała od 2
marca 2006 r. do 10 marca 2007 r. W chwili więc składania apelacji w niniejszej sprawie
obowiązek ten już nie istniał.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest zasadne. Sporna kwestia dotyczy stosowania uchylonego art. 14
ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.
U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.; dalej - u.k.s.c.) w sytuacji, w której postępowanie zostało
wszczęte jeszcze przed jej wejściem w życie. Zgodnie z art. 149 ust. 1 u.k.s.c., w
sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się, do czasu
zakończenia postępowania w danej instancji, dotychczasowe przepisy o kosztach
sądowych. Zgodnie się przyjmuje w orzecznictwie, że czynność wniesienia apelacji jest
podejmowana już po zakończeniu postępowania w pierwszej instancji (por. uchwała
Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZP 124/06, OSNC 2007, z. 6, poz.
91, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2006 r., III CZP 86/06, OSNC 2007,
z. 7-8, poz. 107). Tym samym, do tego środka odwoławczego znajduje zastosowanie
aktualnie obowiązująca nowa ustawa. Należy mieć na uwadze, że art. 14 ust. 2 u.k.s.c.
został uchylony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 21, poz. 123), która
weszła w życie z dniem 10 marca 2007 r. Ma rację Sąd Apelacyjny, że art. 2 ustawy
zmieniającej stanowi, że do spraw wszczętych przed dniem jej wejścia w życie stosuje
się przepisy dotychczasowe. Jednakże, na co trafnie zwrócił uwagę skarżący, chodzić
tu musi o stosowanie tego przepisu w wypadku, gdy w ogóle u.k.s.c. wcześniej znalazła
w danym postępowaniu zastosowanie. Tylko wówczas mamy do czynienia z
„przepisami dotychczasowymi" w rozumieniu tego przepisu.
W niniejszej sprawie w postępowaniu pierwszoinstancyjnym znajdowały
natomiast zastosowanie przepisy ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 ze zm.). Tym samym
nie może być mowy o stosowaniu przepisów u.k.s.c., która w ogóle na etapie
wcześniejszym nie mogła znaleźć zastosowania. Pamiętać przy tym trzeba, co
podkreśla się w doktrynie, że celem uchylenia art. 14 ust. 2 (i zmiany treści art. 100 ust.
2) było przywrócenie stanu prawnego, w którym całkowite zwolnienie przez sąd od
3
kosztów sądowych albo od opłat sądowych nie wiąże się z koniecznością uiszczenia
przez stronę jakichkolwiek opłat. Skoro art. 14 ust. 2 u.k.s.c. przewidywał pobranie
opłaty podstawowej od pism wnoszonych przez stronę zwolnioną od kosztów sądowych,
to jego uchylenie oznacza, że w przypadku całkowitego zwolnienia od kosztów
sądowych lub od opłat sądowych nie pobiera się opłaty podstawowej.
Rozwiązanie takie jest więc nie tylko zgodne z wykładnią gramatyczną
i celowościową, ale także i systemową. Przypomnieć należy, uznawaną powszechnie,
ogólną regułę rozwiązywania konfliktów intertemporalnych w zakresie norm
procesowych przy udziale zasady aktualności. Zapatrywanie to jest podzielane nie tylko
przez procesualistykę cywilną, lecz ma walor ogólnosystemowy w zakresie prawa
procesowego. W razie więc wątpliwości przy konflikcie przepisów dwóch ustaw prymat
należy przyznać ustawie nowej.
Mając na względzie przytoczone wyżej motywy, Sąd Najwyższy na podstawie art.
39815
i 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 11 czerwca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marian Kocon (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Jan Górowski
w sprawie z powództwa P.(...) Sp. z o.o. w W.
przeciwko Zakładom Przemysłu Odzieżowego O.(...) Sp. z o.o. w W.
o wydanie i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 11 czerwca 2008 r.,
zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 12 marca
2008 r., sygn. akt I ACa (…),
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 12 marca 2008 r. Sąd Apelacyjny odrzucił apelację strony
powodowej P.(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. od wyroku Sąd
Okręgowego w W. z dnia 28 grudnia 2007 r. W uzasadnieniu podał, że apelacja,
złożona w imieniu strony przez profesjonalnego pełnomocnika, nie została należycie
opłacona opłatą podstawową, należną na podstawie art. 14 i 100 ust. 2 ustawy z dnia
28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398
z późn. zm.; dalej: „u.k.s.c.”).
W zażaleniu pełnomocnik powoda podniósł zarzut naruszenia art. 14 u.k.s.c. i art.
100 ust. 2 u.k.s.c. w zw. z art. 1302
§ 3 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie
oraz uchybienie treści art. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez jego wadliwą wykładnię. W
2
uzasadnieniu żalący wywodził, że pozew został złożony w sprawie w dniu 19 grudnia
2005 r. czyli przed wejściem w życie u.k.s.c., tak więc u.k.s.c. ma zastosowanie po raz
pierwszy w sprawie właśnie co do apelacji. Zdaniem pełnomocnika konieczność
uiszczenia opłaty podstawowej przez stronę zwolnioną z kosztów obowiązywała od 2
marca 2006 r. do 10 marca 2007 r. W chwili więc składania apelacji w niniejszej sprawie
obowiązek ten już nie istniał.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest zasadne. Sporna kwestia dotyczy stosowania uchylonego art. 14
ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.
U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.; dalej - u.k.s.c.) w sytuacji, w której postępowanie zostało
wszczęte jeszcze przed jej wejściem w życie. Zgodnie z art. 149 ust. 1 u.k.s.c., w
sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się, do czasu
zakończenia postępowania w danej instancji, dotychczasowe przepisy o kosztach
sądowych. Zgodnie się przyjmuje w orzecznictwie, że czynność wniesienia apelacji jest
podejmowana już po zakończeniu postępowania w pierwszej instancji (por. uchwała
Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZP 124/06, OSNC 2007, z. 6, poz.
91, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2006 r., III CZP 86/06, OSNC 2007,
z. 7-8, poz. 107). Tym samym, do tego środka odwoławczego znajduje zastosowanie
aktualnie obowiązująca nowa ustawa. Należy mieć na uwadze, że art. 14 ust. 2 u.k.s.c.
został uchylony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 21, poz. 123), która
weszła w życie z dniem 10 marca 2007 r. Ma rację Sąd Apelacyjny, że art. 2 ustawy
zmieniającej stanowi, że do spraw wszczętych przed dniem jej wejścia w życie stosuje
się przepisy dotychczasowe. Jednakże, na co trafnie zwrócił uwagę skarżący, chodzić
tu musi o stosowanie tego przepisu w wypadku, gdy w ogóle u.k.s.c. wcześniej znalazła
w danym postępowaniu zastosowanie. Tylko wówczas mamy do czynienia z
„przepisami dotychczasowymi" w rozumieniu tego przepisu.
W niniejszej sprawie w postępowaniu pierwszoinstancyjnym znajdowały
natomiast zastosowanie przepisy ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 ze zm.). Tym samym
nie może być mowy o stosowaniu przepisów u.k.s.c., która w ogóle na etapie
wcześniejszym nie mogła znaleźć zastosowania. Pamiętać przy tym trzeba, co
podkreśla się w doktrynie, że celem uchylenia art. 14 ust. 2 (i zmiany treści art. 100 ust.
2) było przywrócenie stanu prawnego, w którym całkowite zwolnienie przez sąd od
3
kosztów sądowych albo od opłat sądowych nie wiąże się z koniecznością uiszczenia
przez stronę jakichkolwiek opłat. Skoro art. 14 ust. 2 u.k.s.c. przewidywał pobranie
opłaty podstawowej od pism wnoszonych przez stronę zwolnioną od kosztów sądowych,
to jego uchylenie oznacza, że w przypadku całkowitego zwolnienia od kosztów
sądowych lub od opłat sądowych nie pobiera się opłaty podstawowej.
Rozwiązanie takie jest więc nie tylko zgodne z wykładnią gramatyczną
i celowościową, ale także i systemową. Przypomnieć należy, uznawaną powszechnie,
ogólną regułę rozwiązywania konfliktów intertemporalnych w zakresie norm
procesowych przy udziale zasady aktualności. Zapatrywanie to jest podzielane nie tylko
przez procesualistykę cywilną, lecz ma walor ogólnosystemowy w zakresie prawa
procesowego. W razie więc wątpliwości przy konflikcie przepisów dwóch ustaw prymat
należy przyznać ustawie nowej.
Mając na względzie przytoczone wyżej motywy, Sąd Najwyższy na podstawie art.
39815
i 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji.