III CZ 29/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-04-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 29/08
POSTANOWIENIE
Dnia 10 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi L. S. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
postanowieniem Sądu Okręgowego w K. z dnia 31 stycznia 2006 r., sygn. akt II Ca
(…)
przy uczestnictwie W. R. i J. S.
o stwierdzenie nabycia spadku po K. S. i dział spadku po L. S. i K. S.,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 lipca 2008 r.,
zażalenia skarżącego L. S. na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 4 marca
2008 r., sygn. akt II Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 4 marca 2008 r. Sąd Okręgowy w K. odrzucił złożoną
przez L. S. skargę o wznowienie postępowania w sprawie, w której Sąd ten
postanowieniem z dnia 31 stycznia 2006 r. oddalił jego apelację od postanowienia
Sądu Rejonowego w M. stwierdzającego nabycie spadku po K. S. Sąd Okręgowy
podniósł, że skarżący oparł skargę o wznowienie na twierdzeniach, iż Sąd oddalając
jego apelację nie wypowiedział się w przedmiocie złożonego przez niego
alternatywnego wniosku o stwierdzenie zasiedzenia gospodarstwa rolnego przez K. S.
z dniem 4 listopada 1971 r. i przyjęcie, że w skład spadku wchodzi gospodarstwo
2
rolne. Uznając, że przytoczone twierdzenia nie wypełniają żadnej z ustawowych
podstaw wznowienia, Sąd Okręgowy odrzucił skargę na podstawie art. 410 § 1 k.p.c.
W zażaleniu L. S. zarzucił Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 401 pkt 2 k.p.c.
przez przyjęcie, że brak wyrzeczenia w zakresie alternatywnego wniosku w
przedmiocie nabycia własności przez zasiedzenie nie prowadzi do nieważności
postępowania i w związku z tym nie stanowi podstawy wznowienia. W konkluzji żalący
wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 401 pkt 2 k.p.c., można żądać wznowienia postępowania
z powodu nieważności, jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo
nie była należycie reprezentowana bądź jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa
była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli
przed uprawomocnieniem się wyroku niemożność działania ustała lub brak
reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane
czynności procesowe.
Zdaniem żalącego, został on pozbawiony możności działania, gdyż Sąd
Okręgowy – rozpoznając jego apelację od postanowienia Sądu Rejonowego w M. z
dnia 31 marca 2005 r. – nie uwzględnił ani nie oddalił zawartego w apelacji
alternatywnego wniosku o stwierdzenie zasiedzenia własności gospodarstwa rolnego
przez spadkodawczynię oraz jej męża L. S., ani też w żaden sposób nie wypowiedział
w kwestii zasiedzenia. W konsekwencji żalący został pozbawiony możności obrony
swoich praw, regulacje zawarte w art. 618 § 1 w związku z art. 688 k.p.c. zamykają mu
bowiem możność wystąpienia z takim wnioskiem w innym postępowaniu.
Odnosząc się do powyższych zarzutów trzeba zauważyć, że instytucja
wznowienia postępowania pozwala na podważenie prawomocnego orzeczenia,
dlatego przyczyny usprawiedliwiające jej zastosowanie muszą mieć charakter
wyjątkowy oraz odpowiednio dużą wagę. O pozbawieniu możności działania można
mówić dopiero wtedy, gdy strona – wbrew swej woli – z powodu wadliwości
procesowych sądu, będących skutkiem naruszenia konkretnych przepisów
postępowania, nie mogła brać udziału w postępowaniu lub jego istotnej części i nie
miała możliwości usunięcia skutków tych uchybień na rozprawie poprzedzającej
wydanie wyroku czy postanowienia orzekającego co do istoty sprawy w postępowaniu
nieprocesowym (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2000 r., III CKN
3
416/98, OSNC 2000, nr 12, poz. 220 i powołane tam orzecznictwo oraz postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2007 r., II CZ 16/07, niepubl.).
Żalący nie wykazał, by – wbrew swej woli – został po wniesieniu apelacji od
postanowienia Sądu pierwszej instancji faktycznie pozbawiony możności działania
przed Sądem Okręgowym. Przeciwnie, żalący realizował swoje uprawnienia
procesowe, brał bowiem udział w rozprawie przed Sądem Okręgowym, a następnie
wniósł skargę kasacyjną, która w części dotyczącej orzeczenia o stwierdzeniu nabycia
spadku została przez Sąd Najwyższy oddalona postanowieniem z dnia 22 sierpnia
2007 r. Trafnie zatem Sąd Okręgowy uznał, że wniesiona przez żalącego skarga o
wznowienie postępowania, która dotyczyła jedynie postanowienia Sądu Okręgowego
w części odnoszącej się do stwierdzenia nabycia spadku, nie została oparta na
ustawowej podstawie (art. 410 § 1 k.p.c.).
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§
3 k.p.c. postanowił, jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 10 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi L. S. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
postanowieniem Sądu Okręgowego w K. z dnia 31 stycznia 2006 r., sygn. akt II Ca
(…)
przy uczestnictwie W. R. i J. S.
o stwierdzenie nabycia spadku po K. S. i dział spadku po L. S. i K. S.,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 lipca 2008 r.,
zażalenia skarżącego L. S. na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 4 marca
2008 r., sygn. akt II Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 4 marca 2008 r. Sąd Okręgowy w K. odrzucił złożoną
przez L. S. skargę o wznowienie postępowania w sprawie, w której Sąd ten
postanowieniem z dnia 31 stycznia 2006 r. oddalił jego apelację od postanowienia
Sądu Rejonowego w M. stwierdzającego nabycie spadku po K. S. Sąd Okręgowy
podniósł, że skarżący oparł skargę o wznowienie na twierdzeniach, iż Sąd oddalając
jego apelację nie wypowiedział się w przedmiocie złożonego przez niego
alternatywnego wniosku o stwierdzenie zasiedzenia gospodarstwa rolnego przez K. S.
z dniem 4 listopada 1971 r. i przyjęcie, że w skład spadku wchodzi gospodarstwo
2
rolne. Uznając, że przytoczone twierdzenia nie wypełniają żadnej z ustawowych
podstaw wznowienia, Sąd Okręgowy odrzucił skargę na podstawie art. 410 § 1 k.p.c.
W zażaleniu L. S. zarzucił Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 401 pkt 2 k.p.c.
przez przyjęcie, że brak wyrzeczenia w zakresie alternatywnego wniosku w
przedmiocie nabycia własności przez zasiedzenie nie prowadzi do nieważności
postępowania i w związku z tym nie stanowi podstawy wznowienia. W konkluzji żalący
wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 401 pkt 2 k.p.c., można żądać wznowienia postępowania
z powodu nieważności, jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo
nie była należycie reprezentowana bądź jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa
była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli
przed uprawomocnieniem się wyroku niemożność działania ustała lub brak
reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane
czynności procesowe.
Zdaniem żalącego, został on pozbawiony możności działania, gdyż Sąd
Okręgowy – rozpoznając jego apelację od postanowienia Sądu Rejonowego w M. z
dnia 31 marca 2005 r. – nie uwzględnił ani nie oddalił zawartego w apelacji
alternatywnego wniosku o stwierdzenie zasiedzenia własności gospodarstwa rolnego
przez spadkodawczynię oraz jej męża L. S., ani też w żaden sposób nie wypowiedział
w kwestii zasiedzenia. W konsekwencji żalący został pozbawiony możności obrony
swoich praw, regulacje zawarte w art. 618 § 1 w związku z art. 688 k.p.c. zamykają mu
bowiem możność wystąpienia z takim wnioskiem w innym postępowaniu.
Odnosząc się do powyższych zarzutów trzeba zauważyć, że instytucja
wznowienia postępowania pozwala na podważenie prawomocnego orzeczenia,
dlatego przyczyny usprawiedliwiające jej zastosowanie muszą mieć charakter
wyjątkowy oraz odpowiednio dużą wagę. O pozbawieniu możności działania można
mówić dopiero wtedy, gdy strona – wbrew swej woli – z powodu wadliwości
procesowych sądu, będących skutkiem naruszenia konkretnych przepisów
postępowania, nie mogła brać udziału w postępowaniu lub jego istotnej części i nie
miała możliwości usunięcia skutków tych uchybień na rozprawie poprzedzającej
wydanie wyroku czy postanowienia orzekającego co do istoty sprawy w postępowaniu
nieprocesowym (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2000 r., III CKN
3
416/98, OSNC 2000, nr 12, poz. 220 i powołane tam orzecznictwo oraz postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2007 r., II CZ 16/07, niepubl.).
Żalący nie wykazał, by – wbrew swej woli – został po wniesieniu apelacji od
postanowienia Sądu pierwszej instancji faktycznie pozbawiony możności działania
przed Sądem Okręgowym. Przeciwnie, żalący realizował swoje uprawnienia
procesowe, brał bowiem udział w rozprawie przed Sądem Okręgowym, a następnie
wniósł skargę kasacyjną, która w części dotyczącej orzeczenia o stwierdzeniu nabycia
spadku została przez Sąd Najwyższy oddalona postanowieniem z dnia 22 sierpnia
2007 r. Trafnie zatem Sąd Okręgowy uznał, że wniesiona przez żalącego skarga o
wznowienie postępowania, która dotyczyła jedynie postanowienia Sądu Okręgowego
w części odnoszącej się do stwierdzenia nabycia spadku, nie została oparta na
ustawowej podstawie (art. 410 § 1 k.p.c.).
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§
3 k.p.c. postanowił, jak w sentencji.