Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 5 sierpnia 2008 r.
I PK 29/08
Dopuszczalność zatrudnienia pracownika na podstawie powołania na
czas określony musi wynikać z przepisu szczególnego (art. 68 § 11
k.p.). Przepi-
sem takim nie jest art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), z którego
wynika jedynie, że zastępca wójta po upływie kadencji wójta pełni swe obo-
wiązki do czasu objęcia obowiązków przez nowo powołanego zastępcę.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Katarzyna Gonera, Józef Iwulski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 5 sierpnia
2008 r. sprawy z powództwa Mirosława S. przeciwko Urzędowi Miasta w R. o spro-
stowanie świadectwa pracy, wynagrodzenie za okres wypowiedzenia, na skutek
skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Gliwicach Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku z dnia 25 października
2007 r. [...]
u c h y l i ł wyrok w zaskarżonej części i przekazał sprawę Sądowi Okręgo-
wemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach-Ośrodkowi Zamiejsco-
wemu w Rybniku do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępo-
wania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Po sprecyzowaniu roszczeń Mirosław S. pozywając Urząd Miasta w R. wniósł
o sprostowanie świadectwa pracy z dnia 11 grudnia 2006 r. w ten sposób, by zamiast
„zapisu” w pkt 3a wpisano, iż stosunek pracy ustał w wyniku odwołania w trybie art.
70 § 1 i 2 k.p., oraz o zasądzenie 28.457,40 zł tytułem 3-miesięcznego wynagrodze-
nia za okres wypowiedzenia, jakie przysługiwałoby mu w związku z odwołaniem w
2
trybie art. 70 § 2 k.p.c. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 12 grudnia
2006 r.
Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Raciborzu wyrokiem
z dnia 24 maja 2007 r. [...] nakazał pozwanemu Urzędowi Miasta w R. sprostować
świadectwo pracy powoda Mirosława S. w terminie 3 dni od dnia prawomocności
orzeczenia w ten sposób, iż w jego pkt 3a nakazał wpisać, że stosunek pracy ustał w
wyniku odwołania równoznacznego z wypowiedzeniem stosunku pracy zgodnie z art.
70 § 1 i § 2 k.p. Zasądził też od pozwanego na rzecz powoda kwotę 28.457,40 zł
wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 12 grudnia 2006 r. do dnia zapłaty
„tytułem wynagrodzenia należnego powodowi do czasu rozwiązania umowy”. Posta-
nowieniem „uzupełniającym” z 15 czerwca 2007 r. nakazano pobranie od pozwanego
wpisu, od którego powód był zwolniony.
Sąd Rejonowy ustalił, że powód został powołany na stanowisko Zastępcy Pre-
zydenta Miasta R. z dniem 4 stycznia 2003 r. zarządzeniem [...] Prezydenta Miasta
R. Jana O. - organu wykonawczego gminy - z dnia 19 listopada 2002 r. i wyraził na
nie zgodę. W § 2 tego zarządzenia postanowiono, że powołanie obowiązuje do
czasu objęcia obowiązków przez nowo powołanego zastępcę prezydenta miasta w
następnej kadencji. Przyznano też powodowi zasadnicze wynagrodzenie miesięczne
w wysokości 4.200 zł. Wynagrodzenie z dodatkami wyniosło 8.708 zł. Z dniem 1
stycznia 2006 r. przyznano powodowi wynagrodzenie w wysokości 4.529 zł. Od tego
czasu łączne wynagrodzenie wynosiło 9.485,80 zł. Prezydent Miasta R. określił za-
kres czynności, jakie powód mógł wykonywać jako Zastępca Prezydenta oraz udzielił
mu koniecznych pełnomocnictw. W dniu 3 marca 2004 r. powód otrzymał pismo za-
wierające warunki zatrudnienia, w którym określono dobową i tygodniową normę
czasu pracy, wymiar urlopu wypoczynkowego, termin wypłaty wynagrodzenia oraz
„okres wypowiedzenia umowy o pracę”, który wynosił 1 miesiąc.
W dniu 18 lipca 2006 r. Prezydent Miasta R. zwrócił się o opinię prawną do
biura radców prawnych w sprawie sposobu rozwiązania stosunku pracy z powodem i
otrzymał odpowiedź, iż stosunek pracy powoda wygasa z mocy prawa w momencie
objęcia obowiązków przez nowo powołanego Zastępcę Prezydenta. W dniu 26 listo-
pada 2006 r. na nowego Prezydenta Miasta R. wybrano Mirosława L. W dniu 11
grudnia 2006 r. powód otrzymał pismo, w którym nowo wybrany Prezydent - kierow-
nik Urzędu Miasta R. - rozwiązał z powodem stosunek pracy z dniem 11 grudnia
3
2006 r. w związku z objęciem obowiązków przez nowo wybranego Zastępcę Prezy-
denta Miasta, jak również przyznał powodowi ekwiwalent pieniężny za niewykorzy-
stany urlop za 2005 r. (2 godziny) oraz za rok 2006 (26 dni) w łącznej wysokości
11.852,34 zł. W dniu 11 grudnia 2006 r. powód otrzymał również świadectwo pracy,
w którym jako przyczynę ustania stosunku pracy podano rozwiązanie z upływem
terminu na jaki został nawiązany stosunek pracy zgodnie z art. 30 § 1 pkt 4 k.p. W
tym samym dniu powód wniósł o sprostowanie świadectwa pracy przez wpisanie
rozwiązania umowy o pracę za 3-miesięcznym wypowiedzeniem i domagał się uzna-
nia, iż z pozwanym łączył go stosunek pracy na czas nieokreślony, jednakże pozwa-
ny podtrzymał swoje stanowisko.
Sąd Rejonowy uznał, że powództwo powoda zasługiwało na uwzględnienie.
Podniósł, że stanowisko zastępcy prezydenta przewiduje ustawa z dnia 8 marca
1990 r. o samorządzie gminnym (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze
zm.), która w art. 26a stanowi, że wójt, w drodze zarządzenia, powołuje oraz odwo-
łuje swojego zastępcę lub zastępców i określa ich liczbę. Przekazanie obowiązków
zastępcy prezydenta jest możliwe zgodnie z treścią art. 33 ust. 4 ustawy o samorzą-
dzie gminnym, który stanowi, że wójt może powierzyć prowadzenie określonych
spraw gminy w swoim imieniu zastępcy wójta lub sekretarzowi gminy. Zgodnie z art.
28 pkt e ustawy o samorządzie gminnym, wygaśnięcie mandatu wójta przed upły-
wem kadencji jest równoznaczne z odwołaniem jego zastępcy lub zastępców, a we-
dług art. 29 ust. 2, po upływie kadencji wójta, zastępca wójta pełni swoje obowiązki
do czasu objęcia obowiązków przez nowo powołanego zastępcę wójta. Przepis art.
26a ustawy o samorządzie gminnym został dodany przez art. 43 pkt 16 ustawy z
dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze burmistrza i prezydenta miasta
(Dz.U. Nr 113, poz. 984) i wszedł w życie z dniem 27 października 2002 r. W po-
przednim stanie prawnym zastępca wójta był wybierany przez radę gminy na wnio-
sek wójta i pozostawał w stosunku pracy z wyboru. Obecnie zastępcę prezydenta
zarządzeniem powołuje i odwołuje prezydent. Zgodnie z art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 22
marca 1990 r. o pracownikach samorządowych zastępca prezydenta miasta jako
pracownik samorządowy jest zatrudniany na podstawie powołania. Tak więc z powo-
dem mógł być nawiązany stosunek pracy na podstawie powołania (art. 68 § 1 k.p. w
związku z art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządo-
wych). Według art. 68 § 11
k.p., stosunek pracy, o którym mowa w § 1, nawiązuje się
na czas nieokreślony, a jeżeli na podstawie przepisów szczególnych pracownik zo-
4
stał powołany na czas określony, stosunek pracy nawiązuje się na okres objęty po-
wołaniem. Zatem przepis przewiduje zasadę, iż stosunki pracy z powołania nawią-
zują się na czas nieokreślony. Wyjątkiem jest natomiast zatrudnienie na czas okre-
ślony w sytuacji, gdy wynika to z przepisów szczególnych.
Zdaniem Sądu takimi przepisami szczególnymi nie są art. 26a i art. 29 ust. 2
ustawy o samorządzie gminnym z 8 marca 1990 roku. Przepis art. 29 ust. 2 jest je-
dynie przepisem o charakterze międzykadencyjnym, ustrojowym, zapobiegającym
nieobsadzeniu stanowiska zastępcy prezydenta do czasu wyboru nowego zastępcy.
Zastępca wójta nie ma własnych, ustawowo określonych kompetencji. O zakresie i
formach jego działania decyduje prezydent. Może on w szczególności - w zakresie
spraw administracyjnych - powierzyć swojemu zastępcy prowadzenie określonych
spraw gminy (art. 33 ust. 5), upoważnić go do wydawania decyzji administracyjnych
(art. 39 ust. 2) itd. Dlatego też pojęcie „obowiązki” użyte w § 2 art. 29 ustawy o samo-
rządzie gminnym jest pojęciem z pierwszej sfery aktu powołania, tj. z zakresu powie-
rzenia określonego prawem stanowiska kierowniczego - co wiąże się z udzieleniem
niezbędnych pełnomocnictw do działania. Nie dotyczy natomiast drugiej sfery - sa-
mego stosunku pracy i czasu jego trwania. Prawo pracy rozróżnia bowiem wykony-
wanie obowiązków pracowniczych od samego stosunku pracy. Pracownik może po-
zostawać w stosunku pracy a nie musi wykonywać obowiązków pracowniczych cho-
ciażby z tego powodu, iż pracodawca może go z ich wykonywania zwolnić. W ocenie
Sądu Rejonowego przepis art. 29 „§” 2 nie dotyczy stosunku pracy. Dlatego też, zda-
niem tego Sądu, stosunek pracy, który łączył powoda z pozwanym należało uznać za
zawarty na czas nieokreślony. Pracodawca użył sformułowania „rozwiązuje”, które
jest charakterystyczne nie dla stwierdzenia o wygaśnięciu stosunku pracy lecz dla
jednostronnej czynności prawnej.
Zgodnie z art. 70 § 1 k.p. pracownik zatrudniony na podstawie powołania
może być w każdym czasie - niezwłocznie lub w określonym terminie - odwołany ze
stanowiska przez organ, który go powołał. Odwołanie pociąga za sobą podwójny
skutek, bo pozbawia pracownika stanowiska i wywołuje jednocześnie zmiany w łą-
czącym go z pracodawcą stosunku pracy (następuje jego rozwiązanie lub rozpoczę-
cie biegu okresu wypowiedzenia). Odwołanie w swych skutkach jest równoznaczne z
wypowiedzeniem stosunku pracy, chyba że następuje z przyczyn, o których mowa w
art. 52 i 53 k.p. W niniejszej sprawie za odwołanie należało uznać pismo Prezydenta
Miasta R. z dnia 11 grudnia 2006 r. W sprawie nie miały miejsca zdarzenia, o których
5
mowa w art. 52 i 53 k.p. Pracodawca przyjmował, iż powód był powołany na czas
oznaczony. Zatem odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem. Sąd Rejonowy
uznał, że powód w okresie wypowiedzenia miał prawo do wynagrodzenia w wysoko-
ści przysługującej przed odwołaniem zgodnie z art. 70 § 2 k.p. Długość okresu wy-
powiedzenia powoda wynikała z okresu jego zatrudnienia i zgodnie z art. 36 § 1 pkt 3
k.p., powinna wynieść 3 miesiące. Tak więc pracodawca naruszył przepisy regulują-
ce zachowanie właściwego okresu wypowiedzenia, powód został go faktycznie po-
zbawiony. W takiej sytuacji ma zastosowanie szczególna regulacja określająca
uprawnienia pracownika w razie naruszenia przepisów dotyczących obowiązków
pracodawcy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę przewidziana w art. 49 k.p. Z
powyższych względów, Sąd uwzględnił roszczenie powoda i zasądził dochodzoną
kwotę na zasadzie art. 49 k.p. wraz z odsetkami, o których orzekł na zasadzie art.
481 k.c. w związku z art. 300 k.p.
Sąd Rejonowy zwrócił ponadto uwagę na treść dokumentu z dnia 3 marca
2004 r. (warunki zatrudnienia powoda) podpisanego przez Prezydenta Miasta R. i
powoda. Z treści powyższego dokumentu wynika, że pozwany poinformował powo-
da, iż okres wypowiedzenia jego umowy o pracę wynosi 1 miesiąc, który to okres
wypowiedzenia jest przewidziany dla stosunku pracy zawieranego na czas nieokre-
ślony w art. 36 § 1 pkt 2 k.p. i jego długość wynikała z okresu zatrudnienia powoda w
2004 r. Tak więc pozwany poinformował powoda, iż jego stosunek pracy został za-
warty na czas nieokreślony.
Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 25
października 2007 r. [...] zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo, uchylił też
postanowienie uzupełniające i odstąpił od obciążenia powoda kosztami. Sąd Okrę-
gowy uznał, że w sprawie bezsporne jest, iż powód pełnił stanowisko Zastępcy Prezy-
denta Miasta R. i na to stanowisko został powołany z dniem 4 stycznia 2003 r. zarządzeniem
[...] z dnia 19 listopada 2002 r. Prezydenta Miasta R. - organu wykonawczego gminy. Zarzą-
dzenie to stanowiło w § 2, iż powołanie obowiązuje do czasu objęcia obowiązków przez
nowo powołanego Zastępcę Prezydenta Miasta w następnej kadencji. Ponadto zawierało ono
ustalenie warunków płacowych powoda jako zastępcy prezydenta miasta na czas pełnienia
funkcji. Powód przyjął warunki powołania i wyraził zgodę na objęcie funkcji i dał temu wyraz w
pisemnym oświadczeniu w dniu 28 listopada 2002 r. złożonym do jego akt osobowych. Jako
zastępca prezydenta miasta stał się pracownikiem samorządowym i podlegał przepisom
6
ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (jednolity tekst: Dz.U. z
2001 r. Nr 142, poz. 1593 ze zm.). W artykule 2 tej ustawy jest wymieniony zastępca prezy-
denta, który zatrudniany jest na podstawie powołania, bowiem tak stanowi pkt 3 tego artykułu.
Przepis art. 26a ustawy stanowi, że wójt w drodze zarządzenia powołuje oraz odwołuje swo-
jego zastępcę lub zastępców i określa ich liczbę, przy czym według art. 11a ust. 3 tej ustawy
„ilekroć w ustawie jest mowa o wójcie, należy przez to rozumieć także burmistrza oraz prezy-
denta miasta”. Wójt /burmistrz, prezydent miasta/ są organami wykonawczymi gminy. Kaden-
cja wójta /burmistrza, prezydenta/ rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy lub
wyboru przez radę gminy i upływa z dniem upływu kadencji rady gminy. Kadencja rady gminy
trwa 4 lata licząc od dnia wyboru (art. 16 i 26 ustawy). Po upływie kadencji wójta pełni on
swoją funkcję do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta. Po upływie kaden-
cji wójta, zastępca wójta pełni swoje obowiązki do czasu objęcia obowiązków przez nowo
powołanego zastępcę wójta. Tak stanowi art. 29 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym. W
ocenie Sądu Okręgowego powołanie powoda jako zastępcy prezydenta nastąpiło na czas
określony, a czas ten określony wskazany jest w art. 29 ust. 2 ustawy o samorządzie gmin-
nym i jest to przepis szczególny, o którym mowa w art. 68 § 11
k.p., gdyż reguluje powołanie
na czas określony powodujące nawiązaniem stosunku pracy na okres objęty powołaniem. Z
przepisów samorządowych wynika również powiązanie okresu trwania powołania zastępcy
wójta z kadencją wójta. Między innymi art. 28e stanowi, iż wygaśnięcie mandatu wójta przed
upływem kadencji jest równoznaczne z odwołaniem jego zastępcy lub zastępców. Powyższe
unormowania prawne znalazły zastosowanie w treści zarządzenia [...] o powołaniu powoda
na zastępcę Prezydenta Miasta do czasu objęcia obowiązków przez nowo powołanego za-
stępcę w następnej kadencji. Termin zakończenia powołania powoda nie został określony
konkretną datą kalendarzową, ale poprzez wskazanie zdarzenia, którego zajście spowoduje
rozwiązanie stosunku pracy. Takim zdarzeniem jest objęcie obowiązków przez nowo powoła-
nego Zastępcę Prezydenta Miasta w następnej kadencji. Tak określony termin rozwiązania
stosunku pracy zastępcy prezydenta miasta jest wskazany precyzyjnie jako zdarzenie przy-
szłe ale zrozumiałe i jasne oraz pewne, bo jak wyżej wskazano w ustawie o samorządzie
gminnym obowiązuje kadencyjność wójta /prezydenta miasta/, która z kolei wymusza kaden-
cyjność zastępcy i stwarza konieczność powołania zastępcy lub zastępców przez każdocze-
snego nowo wybranego wójta. „W tej sytuacji prawidłowe i niewymagające wypowiedzenia
było rozwiązanie stosunku pracy z powodem przez Prezydenta Miasta R. pismem z dnia 11
grudnia 2006 r., skoro powołanie powoda było na czas oznaczony i upłynął termin tego po-
wołania poprzez objęcie obowiązków przez nowo wybranego Zastępcę Prezydenta Miasta”.
7
Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska Sądu Rejonowego, który przy okazji analizo-
wania pisma z 11 grudnia 2006 r. stwierdził, iż pracodawca użył sformułowania „rozwiązuje”,
które jest charakterystyczne dla jednostronnej czynności prawnej, a powinien poinformować o
wygaśnięciu stosunku pracy w związku z upływem czasu. Świadectwo pracy wręczone po-
wodowi nie zawiera wzmianki, iż stosunek pracy wygasł, a prawidłowo stwierdza, iż stosunek
pracy ustał w wyniku rozwiązania z upływem terminu na jaki został nawiązany. Tak stanowi
art. 30 § 1 pkt 4 k.p. prawidłowo powołany w świadectwie pracy.
Powyższy wyrok Sądu Okręgowego został zaskarżony przez powoda w pkt 1 w czę-
ści dotyczącej oddalenia roszczenia powoda o zapłatę kwoty 28.457,40 zł wraz z
ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 12 grudnia 2006 r. do dnia zapłaty tytułem
wynagrodzenia należnego powodowi do czasu rozwiązania umowy, „a w konse-
kwencji również co do pkt 2 i 3 sentencji wyroku”.
Skarga kasacyjna została oparta na podstawie naruszenia prawa materialne-
go przez błędną wykładnię przepisu art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o
samorządzie gminnym, polegającą na przyjęciu przez Sąd drugiej instancji - Sąd
Okręgowy w Gliwicach stanowiska, że przepis ten jest przepisem szczególnym, o
którym mowa w art. 68 § 11
k.p., dającym podstawę do powołania na czas określony
prowadzący do nawiązania stosunku pracy na okres określony. Wskazując na po-
wyższe, wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego z dnia 25
października 2007 r. [...] w pkt 1 w części dotyczącej oddalenia roszczenia powoda o
zapłatę kwoty 28.457,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 12 grud-
nia 2006 r. do dnia zapłaty, a w konsekwencji również pkt 2 i 3 sentencji wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzy-
gnięcia o kosztach postępowania za wszystkie instancje; ewentualnie o uchylenie
zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uwzględnienie po-
wództwa i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 28.457,40 zł wraz z
ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 12 grudnia 2006 r. do dnia zapłaty tytułem
wynagrodzenia należnego powodowi oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz po-
woda zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna ma uzasadnione podstawy. Wykładnia przepisów prawa
materialnego przedstawiona w zaskarżonym wyroku nie może być zaaprobowana.
8
Stosunki pracy mogą być nawiązane na podstawie powołania tylko wówczas, gdy
przepis odrębny zawiera regulację uprawniającą do zastosowania takiej podstawy
(art. 68 § 1 k.p.). Przez przepis odrębny rozumie się przepis ustawy lub aktu wyko-
nawczego do niej wydanego w granicach upoważnienia. Wybór powołania jako pod-
stawy nawiązania stosunku pracy nie należy zatem do jego stron. Taka podstawa
może być zastosowana jedynie w ściśle określonych (ustawowo) przypadkach.
Dzieje się tak dlatego, że stosunek pracy z powołania charakteryzuje się łatwością
rozwiązania przez pracodawcę. Pracownik zatrudniony na tej podstawie nie korzysta
z różnych mechanizmów prawnych stabilizujących zatrudnienie pracowników zatrud-
nionych na podstawie mianowania lub umowy o pracę na czas określony. Stąd też
nawiązywanie stosunków pracy na podstawie powołania następuje rzadko. Trzeba
przy tym przypomnieć, że terminu powołanie używa się w ustawach oraz aktach na-
wiązujących stosunki pracy w dwojakim znaczeniu. Obok powołania jako określenia
podstawy nawiązania stosunku pracy często występuje powołanie jako określenie
powierzenia pewnej funkcji, zwłaszcza powiązanej ze szczególnymi kompetencjami,
na przykład do wydawania decyzji administracyjnych lub - jak w przypadku sędziów -
do wykonywania władzy sądowniczej. Takie znaczenie terminu powołanie ma histo-
ryczne uzasadnienie, bywa nazywane inwestyturą. Na takie rozróżnienie Sąd Naj-
wyższy wielokrotnie zwracał uwagę w swych orzeczeniach (por. np. wyroki: z dnia 2
sierpnia 2000 r., I PKN 766/99, OSNP 2002 nr 5, poz. 104; z dnia 2 grudnia 2004 r., I
PK 51/04, Monitor Prawa Pracy 2005 nr 2, s 30; z dnia 6 września 2005 r., I PK
58/05, OSNP 2006 nr 13-14, poz. 205).
W przypadku powoda podstawa jego zatrudnienia nie budzi wątpliwości.
Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samo-
rządowych, pracownik samorządowy jest zatrudniony na stanowisku zastępcy wójta
(burmistrza, prezydenta miasta) na podstawie powołania. Przepis ten jest niewątpli-
wie przepisem odrębnym w rozumieniu art. 68 § 1 k.p. Problem sporny sprowadzał
się do tego, czy zatrudnienie to zostało nawiązane na czas nieokreślony, czy też na
czas określony. Zasadą jest nawiązanie stosunku pracy z powołania na czas nie-
określony. Zasada ta wynika z art. 68 § 11
k.p., zgodnie z którym stosunek pracy, o
którym mowa w § 1 tego przepisu (czyli z powołania), nawiązuje się na czas nieokre-
ślony, a jeżeli na podstawie przepisów szczególnych pracownik został powołany na
czas określony, stosunek pracy nawiązuje się na okres objęty powołaniem. Możli-
wość zatrudnienia pracownika na podstawie powołania na czas określony musi za-
9
tem wynikać z przepisu szczególnego. I znów, jak w przypadku samego nawiązania
stosunku pracy, chodzi o przepis szczególny wobec Kodeksu pracy o randze ustawy
(ustawę lub przepis wykonawczy wydany na jej podstawie). Zdaniem Sądu Okręgo-
wego, takim przepisem szczególnym jest art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym. Słusznie pogląd ten został zakwestionowany w skardze
kasacyjnej. Z przepisu tego wynika jedynie, że zastępca wójta (czyli odpowiednio -
prezydenta miasta, co wynika z art. 11a ust. 3 tej ustawy) po upływie kadencji wójta,
pełni swoje obowiązki do czasu objęcia obowiązków przez nowo powołanego za-
stępcę wójta. Przepis ten umiejscowiony w rozdziale 3 ustawy poświęconym „Wła-
dzom gminy” i nie odnosi się w ogóle do stosunków pracy. Jest to przepis o charakte-
rze ustrojowym, reguluje kwestie związane z wypełnianiem obowiązków przez osoby
działające z upoważnienia organu gminy. Inaczej mówiąc, odnosi się on do publicz-
noprawnego aspektu funkcji zastępcy wójta (prezydenta miasta) a nie do jego sto-
sunku pracy. Sens tego przepisu jest taki, że zapewnia nieprzerwane pełnienie funk-
cji w administracji samorządowej, a z drugiej strony zapobiega dublowaniu tych funk-
cji. Zastępca wójta (jeżeli został powołany) musi pełnić swe „obowiązki” do czasu
objęcia obowiązków przez następcę (a nie na przykład do czasu jego powołania), ale
nie może ich pełnić dłużej, równocześnie z tym następcą. Nie jest to zatem przepis
szczególny w rozumieniu art. 68 § 11
k.p. Nawet gdyby można było przyjąć, do czego
jednak nie ma podstaw, że możliwe jest dwojakie rozumienie przepisu art. 29 ust. 2
ustawy o samorządzie gminnym, to należałoby przy wyborze jednego z dwóch moż-
liwych wariantów kierować się zasadą ścisłej interpretacji norm o charakterze wyjąt-
ków, podobnie jak to ma miejsce przy wykładaniu norm traktujących o powołaniu,
które jest wyjątkowym, bo reglamentowanym ustawowo sposobem nawiązania sto-
sunku pracy. Z treści normy prawnej musi w niewątpliwy sposób wynikać podstawa
nawiązania stosunku pracy w postaci powołania, a gdyby chodziło o powołanie na
czas określony, czyli o wyjątek niejako drugiego stopnia, to tym bardziej powinno
wynikać jednoznacznie upoważnienie do nawiązania tak skonstruowanego stosunku
pracy. W ocenie Sądu Najwyższego nie budzi jednak wątpliwości, że przepis art. 29
ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym nie traktuje w ogóle o stosunku pracy zastęp-
cy wójta a w związku z tym nie stanowi podstawy do nawiązania stosunku pracy w
drodze powołania na czas określony. Wobec tego treść aktu powołania powoda (in-
terpretacja tej treści) nie ma istotnego znaczenia. Powołanie powoda nie mogło na-
stąpić na czas określony, gdyż nie ma ustawowej podstawy do takiego oświadczenia
10
pracodawcy. W akcie powołania powoda powtórzono w zasadzie normę art. 29 ust. 2
ustawy o samorządzie gminnym i brak jest podstaw do przyjęcia, że został w nim
określony termin zakończenia stosunku pracy.
W zakresie żądania sprostowania świadectwa pracy skarga kasacyjna byłaby
niedopuszczalna (art. 3982
§ 2 pkt 2 k.p.c.).
Z tych przyczyn skarga kasacyjna podlegała uwzględnieniu, a wyrok w zaskar-
żonej części uchyleniu z przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania w tym
zakresie, na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c.
========================================