IV CZ 74/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-05-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 74/08
POSTANOWIENIE
Dnia 4 września 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa Miasta I.
przeciwko A. S. i J. H.
z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej (…) Zakładu Ubezpieczeń SA
w W.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 4 września 2008 r.,
zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 6 maja 2008
r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie oraz wniosek pozwanych o zasądzenie kosztów postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił apelację strony
powodowej od wyroku oddalającego powództwo, obejmujące roszczenia majątkowe i
niemajątkowe dochodzone od pozwanych, którymi są autor zniesławiającego tekstu
prasowego oraz redaktor pisma, w którym zniesławiający tekst się ukazał.
Rozstrzygnięcie powyższe Sąd uzasadnił stwierdzeniem, że skoro pełnomocnik
zawodowy strony powodowej na rozprawie apelacyjnej oświadczył, że wniesiona przez
niego opłata od apelacji w wysokości 1 100 zł dotyczy rozstrzygnięcia odnośnie obu
pozwanych w zakresie roszczeń niemajątkowych, to należną opłatą jest kwota 1 200
2
zł, nie zaś uiszczona kwota 1 100 zł. Apelacja nie została zatem należycie opłacona i
dlatego podlegała odrzuceniu.
W zażaleniu strona powodowa, zarzucając naruszenie art. 4 ust. 1 i art. 8 ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sadowych w sprawach cywilnych, dalej jako „u.k.s.c.”
(Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) wnosiła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Obowiązek złożenia przez autora materiału prasowego oraz redaktora
naczelnego pisma, w którym zniesławiający tekst się ukazał oświadczenia
o przeproszeniu za naruszenie dóbr osobistych, spowodowane opublikowaniem tego
materiału, nie jest obowiązkiem wspólnym a w konsekwencji od każdego z pozwanych
istnieje obowiązek uiszczenia przez powoda oddzielnej opłaty (art. 4 ust. 1 i art. 8
u.k.s.c.). O tym jaki rodzaj współuczestnictwa procesowego łączy kilka podmiotów
występujących po tej samej stronie stosunku prawnego, decydują przepisy prawa
materialnego, stanowiące podstawę dochodzonych roszczeń. Przepis art. 38 ustawy z
dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U Nr 5, poz. 24 ze zm.) precyzuje kto i
za co odpowiada. Stanowi on, że odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa
spowodowane opublikowaniem materiału prasowego ponoszą autor, redaktor
i wydawca, oraz że ich odpowiedzialność, ale tylko majątkowa jest solidarna.
Gdy naruszenie dobra osobistego powodujące szkodę niemajątkową, nastąpiło
w wyniku działania autora, redaktora i wydawcy, w istocie każda z tych osób
odpowiada za swoje własne, odrębne działanie, co wyjaśnił już Sąd Najwyższy
w wyroku z dnia 15 lipca 2004 r., V CK 675/03 (OSNC 2005, nr 7-8, poz. 135). Autor
publikacji ponosi odpowiedzialność za napisanie i skierowanie publikacji do druku.
Redaktor naczelny za dopuszczenie do opublikowania takiego, tj. naruszającego dobra
osobiste materiału, a wydawca z tego względu, że ma faktyczny i twórczy wpływ na
charakter czasopisma. Każda zatem z tych osób ponosi odpowiedzialność w granicach
określonych w ustawie odrębnie dla każdej z nich. Z tego względu należy stwierdzić ,
że więź procesowa tych osób w zakresie dochodzonego roszczenia niemajątkowego
nie jest współuczestnictwem materialnym, choć co do odpowiedzialności majątkowej
stanowi solidarność (por. odpowiednio uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia
2005 r., III CZP 13/05, OSNC 2006, nr 3, poz. 46). Oznacza to, że należną opłatą od
apelacji obejmującej swym zaskarżeniem rozstrzygnięcie dotyczące roszczeń
niemajątkowych dochodzonych od obu pozwanych, była kwota 1 200 zł. Taki zakres
zaskarżenia, wyznaczający między innymi wysokość należnej opłaty od apelacji
3
określił pełnomocnik strony powodowej. Zakresu tego zaskarżenia, a zatem także
wysokości należnej opłaty od apelacji nie może zmienić – jak to próbował wykazać
autor zażalenia - okoliczność, że w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wyrażony
został pogląd, ze postępowanie w stosunku do jednego z pozwanych dotknięte było
nieważnością, a także okoliczność, że tę wadę postępowania Sąd bierze pod uwagę z
urzędu w każdym stanie sprawy. Należną opłatą sądową jest opłata od wnoszonego
pisma, niezależnie od tego, czy dotyczy ono rozstrzygnięcia wydanego w warunkach
ważnego postępowania, czy też postępowania dotkniętego nieważnością. O tej
ostatniej kwestii, sąd może z urzędu orzekać w postępowaniu, które uruchomione
zostanie wskutek wniesienia pisma, od którego wniesiona została należna opłata
sądowa. Wobec tego, że odpowiedź na zażalenie wniesiona została po terminie, brak
było podstaw do uwzględnienia wniosku pozwanych o zasądzenie kosztów
postępowania zażaleniowego.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji (art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 3941
§ 3 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 4 września 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa Miasta I.
przeciwko A. S. i J. H.
z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanej (…) Zakładu Ubezpieczeń SA
w W.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 4 września 2008 r.,
zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 6 maja 2008
r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie oraz wniosek pozwanych o zasądzenie kosztów postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił apelację strony
powodowej od wyroku oddalającego powództwo, obejmujące roszczenia majątkowe i
niemajątkowe dochodzone od pozwanych, którymi są autor zniesławiającego tekstu
prasowego oraz redaktor pisma, w którym zniesławiający tekst się ukazał.
Rozstrzygnięcie powyższe Sąd uzasadnił stwierdzeniem, że skoro pełnomocnik
zawodowy strony powodowej na rozprawie apelacyjnej oświadczył, że wniesiona przez
niego opłata od apelacji w wysokości 1 100 zł dotyczy rozstrzygnięcia odnośnie obu
pozwanych w zakresie roszczeń niemajątkowych, to należną opłatą jest kwota 1 200
2
zł, nie zaś uiszczona kwota 1 100 zł. Apelacja nie została zatem należycie opłacona i
dlatego podlegała odrzuceniu.
W zażaleniu strona powodowa, zarzucając naruszenie art. 4 ust. 1 i art. 8 ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sadowych w sprawach cywilnych, dalej jako „u.k.s.c.”
(Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) wnosiła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Obowiązek złożenia przez autora materiału prasowego oraz redaktora
naczelnego pisma, w którym zniesławiający tekst się ukazał oświadczenia
o przeproszeniu za naruszenie dóbr osobistych, spowodowane opublikowaniem tego
materiału, nie jest obowiązkiem wspólnym a w konsekwencji od każdego z pozwanych
istnieje obowiązek uiszczenia przez powoda oddzielnej opłaty (art. 4 ust. 1 i art. 8
u.k.s.c.). O tym jaki rodzaj współuczestnictwa procesowego łączy kilka podmiotów
występujących po tej samej stronie stosunku prawnego, decydują przepisy prawa
materialnego, stanowiące podstawę dochodzonych roszczeń. Przepis art. 38 ustawy z
dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U Nr 5, poz. 24 ze zm.) precyzuje kto i
za co odpowiada. Stanowi on, że odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa
spowodowane opublikowaniem materiału prasowego ponoszą autor, redaktor
i wydawca, oraz że ich odpowiedzialność, ale tylko majątkowa jest solidarna.
Gdy naruszenie dobra osobistego powodujące szkodę niemajątkową, nastąpiło
w wyniku działania autora, redaktora i wydawcy, w istocie każda z tych osób
odpowiada za swoje własne, odrębne działanie, co wyjaśnił już Sąd Najwyższy
w wyroku z dnia 15 lipca 2004 r., V CK 675/03 (OSNC 2005, nr 7-8, poz. 135). Autor
publikacji ponosi odpowiedzialność za napisanie i skierowanie publikacji do druku.
Redaktor naczelny za dopuszczenie do opublikowania takiego, tj. naruszającego dobra
osobiste materiału, a wydawca z tego względu, że ma faktyczny i twórczy wpływ na
charakter czasopisma. Każda zatem z tych osób ponosi odpowiedzialność w granicach
określonych w ustawie odrębnie dla każdej z nich. Z tego względu należy stwierdzić ,
że więź procesowa tych osób w zakresie dochodzonego roszczenia niemajątkowego
nie jest współuczestnictwem materialnym, choć co do odpowiedzialności majątkowej
stanowi solidarność (por. odpowiednio uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia
2005 r., III CZP 13/05, OSNC 2006, nr 3, poz. 46). Oznacza to, że należną opłatą od
apelacji obejmującej swym zaskarżeniem rozstrzygnięcie dotyczące roszczeń
niemajątkowych dochodzonych od obu pozwanych, była kwota 1 200 zł. Taki zakres
zaskarżenia, wyznaczający między innymi wysokość należnej opłaty od apelacji
3
określił pełnomocnik strony powodowej. Zakresu tego zaskarżenia, a zatem także
wysokości należnej opłaty od apelacji nie może zmienić – jak to próbował wykazać
autor zażalenia - okoliczność, że w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wyrażony
został pogląd, ze postępowanie w stosunku do jednego z pozwanych dotknięte było
nieważnością, a także okoliczność, że tę wadę postępowania Sąd bierze pod uwagę z
urzędu w każdym stanie sprawy. Należną opłatą sądową jest opłata od wnoszonego
pisma, niezależnie od tego, czy dotyczy ono rozstrzygnięcia wydanego w warunkach
ważnego postępowania, czy też postępowania dotkniętego nieważnością. O tej
ostatniej kwestii, sąd może z urzędu orzekać w postępowaniu, które uruchomione
zostanie wskutek wniesienia pisma, od którego wniesiona została należna opłata
sądowa. Wobec tego, że odpowiedź na zażalenie wniesiona została po terminie, brak
było podstaw do uwzględnienia wniosku pozwanych o zasądzenie kosztów
postępowania zażaleniowego.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji (art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 3941
§ 3 k.p.c.).