Pełny tekst orzeczenia

UCHWAŁA Z DNIA 8 PAŹDZIERNIKA 2008 R.
SNO 79/08
Przewodniczący: sędzia SN Marian Buliński.
Sędziowie SN: Wiesław Kozielewicz (sprawozdawca), Zbigniew Strus.
S ą d N a j w y ż s z y – S ą d D y s c y p l i n a r n y z udziałem protokolanta
w sprawie sędziego Sądu Rejonowego po rozpoznaniu w dniu 8 października 2008 r.
zażalenia sędziego na uchwałę Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 25
lipca 2008 r., sygn. akt (...), w przedmiocie zawieszenia w czynnościach służbowych
na okres dalszych sześciu miesięcy oraz obniżenia wynagrodzenia na czas trwania
zawieszenia
u c h w a l i ł : u t r z y m a ć w m o c y zaskarżoną u c h w a ł ę .
U z a s a d n i e n i e
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego dla okręgu Sądu Okręgowego wnioskiem z
dnia 10 lipca 2008 r. zwrócił się do Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego o
zawieszenie w czynnościach służbowych sędziego na okres dalszych sześciu miesięcy
sędziego Sądu Rejonowego. W uzasadnieniu wniosku podniósł, iż postanowieniem z
dnia 16 stycznia 2008 r. wszczął wobec tego sędziego postępowanie dyscyplinarne, a
także toczy się postępowanie w przedmiocie zezwolenia na pociągnięcie sędziego
Sądu Rejonowego do odpowiedzialności karnej za osiemnaście czynów o charakterze
korupcyjnym oraz o czyn z art. 258 § 1 i § 3 k.k.
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny uchwałą z dnia 25 lipca 2008 r., sygn. akt
(...), zawiesił tego sędziego w czynnościach służbowych na okres dalszych sześciu
miesięcy tj. do dnia 5 lutego 2009 r. oraz obniżył mu na czas trwania tego zawieszenia
wysokość wynagrodzenia o 30 %.
W zażaleniu wniesionym na tę uchwałę sędzia Sądu Rejonowego wniósł o jej
uchylenie.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Na wstępie należy przypomnieć, że przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. –
Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm. – dalej ustawa
ta powoływana jako u.s.p.) przewidują fakultatywne i obligatoryjne wypadki
zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych. Do tych pierwszych należy
zaliczyć zawieszenie w czynnościach służbowych sędziego, przeciwko któremu
wszczęto postępowanie dyscyplinarne lub o ubezwłasnowolnienie (art. 129 § 1 u.s.p.),
2
oraz zawieszenie sędziego po zarządzeniu natychmiastowej przerwy w czynnościach
służbowych sędziego (art. 130 u.s.p.). Do drugiej grupy należy zawieszenie w
wypadku nieprawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej złożenia sędziego z
urzędu (art. 123 § 1 u.s.p.) oraz zawieszenie sędziego w czynnościach służbowych w
wypadku wydania uchwały zezwalającej na pociągnięcie sędziego do
odpowiedzialności karnej (art. 129 § 2 u.s.p.).
Uchwała o zawieszeniu sędziego w czynnościach służbowych w trybie art. 130 §
1 i 3 u.s.p. powinna zawierać określenie terminu, w jakim ma trwać zawieszenie
oparte wyłącznie na podstawie tego przepisu (por. W. Kozielewicz, Postępowanie w
przedmiocie zawieszenia sędziego sądu powszechnego w czynnościach służbowych,
w: G. Rejman (red.), Problemy prawa i procesu karnego. Księga poświęcona pamięci
Profesora Alfreda Kaftala, Warszawa 2008, s. 192 – 193). Z kolei w wypadku podjęcia
uchwały o zawieszeniu w czynnościach służbowych sędziego wobec którego wszczęto
postępowanie dyscyplinarne nie określa się czasu trwania zawieszenia. Trwa ono do
prawomocnego zakończenia postępowania dyscyplinarnego, chyba że sąd
dyscyplinarny uchyli je wcześniej (por. W. Kozielewicz, Odpowiedzialność
dyscyplinarna sędziów. Komentarz, Warszawa 2005, s. 154 – 155). Należy przy tym
zauważyć, iż przepisy u.s.p. pozwalają też na stosowanie w tym samym okresie wobec
sędziego instytucji zawieszenia w czynnościach służbowych na mocy odrębnych
uchwał sądu dyscyplinarnego (np. może być zawieszony w czynnościach służbowych
w jednej sprawie w trybie art. 129 § 1 u.s.p. i jednocześnie w tym samym czasie z
mocy decyzji sądu dyscyplinarnego podjętej w innej sprawie w trybie art. 129 § 2
u.s.p.). Uchwała o zawieszeniu w czynnościach służbowych w trybie art. 130 § 3 u.s.p.
podejmowana jest na wstępnym etapie postępowania i co jest oczywiste nie może
rozstrzygać w sposób ostateczny wszelkich kwestii związanych z podstawami
faktycznymi i prawnymi ewentualnej przyszłej odpowiedzialności dyscyplinarnej
(zob. uchwała Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 23 lipca 2008 r.,
SNO 66/08) bądź karnej. Dopuszczalna jest tylko w dwóch wypadkach:
1. jeżeli sędziego schwytano na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa
umyślnego,
bądź
2. jeżeli ze względu na rodzaj czynu dokonanego przez sędziego powaga sądu
lub istotne interesy służby wymagają natychmiastowego odsunięcia sędziego do
wykonywania obowiązków służbowych.
W tym drugim wypadku nie chodzi jeszcze o formalne zarzucenie lub
stwierdzenie popełnienia określonego czynu, lecz jedynie o swoiste „domniemanie
dokonania czynu” przez sędziego, którego przyjęcie jest uzasadnione w świetle
określonych okoliczności faktycznych konkretnej sprawy (zob. uchwała Sądu
3
Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 11 marca 2004 r., SNO 8/04, OSN-SD
2004, nr 1, poz. 1).
W orzecznictwie Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego zauważa się, że
jeśli porównywać instytucję zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych na
podstawie art. 130 § 1 i § 3 u.s.p. do którejkolwiek z instytucji znanych systemowi
polskiej procedury karnej, to wskazać należałoby na środki zapobiegawcze (por.
powołana wyżej uchwała Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 23 lipca
2008 r., SNO 66/08).
Patrząc z tego punktu widzenia na zaskarżoną uchwałę, nie można podzielić
wywodów z zażalenia. Trafne jest bowiem ustalenie Sądu Apelacyjnego – Sądu
Dyscyplinarnego, że z uwagi na toczące się postępowanie w przedmiocie zezwolenia
na pociągnięcie skarżącego do odpowiedzialności karnej, nie jest aktualnie możliwe
wykonywanie przez niego czynności służbowych sędziego, gdyż sprzeciwia się temu
dobro wymiaru sprawiedliwości. Nie jest bowiem do zaakceptowania sytuacja aby
sędzia, wobec którego wdrożono postępowanie o zezwolenie na pociągnięcie do
odpowiedzialności karnej za przestępstwa umyślne, mógł w tym czasie uczestniczyć w
sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości.
Kierując się powyższym Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny orzekł jak na
wstępie.