II PO 2/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Postanowienie z dnia 21 października 2008 r.
II PO 2/08
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 kwietnia 2008 r., SK 77/06
(Dz.U. Nr 59, poz. 367; OTK-A 2008 nr 3, poz. 39) nie stanowi podstawy wzno-
wienia postępowania (art. 4011
k.p.c.) w sprawie zakończonej postanowieniem
Sądu Najwyższego o odrzuceniu skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia porządkowego wydanego na podstawie art. 49 i
50 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U.
Nr 98, poz. 1070 ze zm.).
Przewodniczący SSN Małgorzata Gersdorf (sprawozdawca), Sędziowie: SN:
Zbigniew Myszka, SA Halina Kiryło.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 paź-
dziernika 2008 r. sprawy z powództwa Ogólnopolskiego Akademickiego Związku Za-
wodowego w Warszawie oraz Edyty P. przeciwko Zespołowi Szkół Zawodowych [...]
w Ś. o ustalenie stosunku pracy, na skutek wniosku Ogólnopolskiego Akademickiego
Związku Zawodowego w Warszawie o wznowienie postępowania sądowego
o d d a l i ł skargę o wznowienie postępowania.
U z a s a d n i e n i e
Jacek B. prezes Akademickiego Związku Zawodowego w Warszawie zastę-
powany przez adwokata A.K. złożył do Sądu Najwyższego skargę o wznowienie po-
stępowania przed Sądem Najwyższym w sprawie II BP 44/07, podając jako przyczy-
nę wznowienia wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 kwietnia 2008 r., SK 77/06
(wydany na skutek skargi kasacyjnej i opublikowanym w dniu 9 kwietnia 2008 w
Dzienniku Ustaw Nr 59 pod poz. 367) orzekający niezgodność z Konstytucją art. 4241
§ 1 i 2 k.p.c.
Uzasadniając swój wniosek skarżący wskazał, że w dniu 1 kwietnia 2008 r.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż art. 4241
§ 1 i 2 k.p.c. jest niezgodny z Konstytucją
2
RP w części obejmującej słowa „kończącego postępowanie w sprawie” i narusza art.
32 ust.1 i art. 77 ust. 1 i 2 Konstytucji RP. W dniu 9 kwietnia 2008 r. wyrok ten został
opublikowany w Dzienniku Ustaw i orzeczenie weszło wtedy w życie. Zgodnie z art.
190 ust. 4 Konstytucji orzeczenie TK o niezgodności z Konstytucją aktu normatyw-
nego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe (a ta-
kim jest postanowienie Sądu Najwyższego z 15 października 2007 r., II BP 44/07),
stanowi podstawę do wznowienia postępowania i uchylenia rozstrzygnięcia na zasa-
dach i w trybie określonym w przepisach właściwych dla danego postępowania.
Skoro spełniona jest konstytucyjna podstawa wznowienia z art. 190 ust. 4 Konstytucji
to skarga o wznowienie postępowania kasacyjnego jest uzasadniona, a orzeczenie
Sądu Najwyższego jako obiektywnie naruszające Konstytucję powinno ulec uchyle-
niu i zostać wyeliminowane z obrotu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Niewątpliwie podstawą wznowienia postępowania może być orzeczenie Try-
bunału Konstytucyjnego o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją. Zgodnie z
art. 4011
k.p.c. można żądać wznowienia postępowania również w wypadku, gdy
Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją,
ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało
wydane orzeczenie. Niewątpliwie też wykładnia art. 4011
k.p.c. powinna uwzględniać
generalny kierunek interpretacji, wyznaczony treścią art. 190 ust. 4 Konstytucji i skła-
niający zasadniczo do stanowiska o dopuszczalności wznowienia postępowania w
razie wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku o niekonstytucyjności przepisu
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2007 r., V CNP 45/07, LEX nr
34227).
Jednakże wyrok Trybunału Konstytucyjnego umożliwia wznowienie postępo-
wania tylko w takich sprawach, w których niekonstytucyjny przepis lub jego fragment
był merytoryczną podstawą ferowania orzeczenia, ad casum tak jednak nie jest. Za-
sadniczym bowiem przepisem, który doprowadził do odrzucenia przez Sąd Najwyż-
szy postanowieniem z dnia 15 października 2007 r., II BP 44/07, skargi o stwierdze-
nie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Sądu Okręgowego - Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy z dnia 23 maja 2006 r. [...] był art. 1 i 2
k.p.c. W motywach orzeczenia Sąd Najwyższy expressis verbis wskazał, iż postano-
3
wienia porządkowe wydawane na podstawie art. 49 i 50 ustawy z dnia 27 lipca 2001
r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) mają pu-
blicznoprawny charakter, a sprawy wynikłe na ich tle nie są sprawami cywilnymi w
rozumieniu art. 1 i 2 k.p.c. A zatem orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 15 paź-
dziernika 2007 r., II BP 44/07, nie zostało wydane jedynie na podstawie zmienionego
przez Trybunał Konstytucyjny art. 4211
§ 1 k.p.c., lecz równorzędną i wystarczającą
podstawą odrzucenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy z
dnia 23 maja 2006 r. [...] był art. 1 i 2 k.p.c., co uniemożliwia zastosowanie w sprawie
niniejszej art. 4011
k.p.c. i wznowienie postępowania. Innymi słowy, postanowienia
porządkowe wydawane na podstawie art. 49 i 50 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. -
Prawo o ustroju sądów powszechnych mają publicznoprawny charakter i nie są
sprawami cywilnymi w rozumieniu art. 1 i 2 k.p.c.
Prawomocne postanowienia sądu mające za przedmiot rozstrzygnięcia po-
rządkowe nie podlegają wznowieniu tylko z tego powodu, że Trybunał Konstytucyjny
zmienił treść normatywną art. 4241
§ 1 k.p.c.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji.
========================================
II PO 2/08
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 kwietnia 2008 r., SK 77/06
(Dz.U. Nr 59, poz. 367; OTK-A 2008 nr 3, poz. 39) nie stanowi podstawy wzno-
wienia postępowania (art. 4011
k.p.c.) w sprawie zakończonej postanowieniem
Sądu Najwyższego o odrzuceniu skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia porządkowego wydanego na podstawie art. 49 i
50 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U.
Nr 98, poz. 1070 ze zm.).
Przewodniczący SSN Małgorzata Gersdorf (sprawozdawca), Sędziowie: SN:
Zbigniew Myszka, SA Halina Kiryło.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 paź-
dziernika 2008 r. sprawy z powództwa Ogólnopolskiego Akademickiego Związku Za-
wodowego w Warszawie oraz Edyty P. przeciwko Zespołowi Szkół Zawodowych [...]
w Ś. o ustalenie stosunku pracy, na skutek wniosku Ogólnopolskiego Akademickiego
Związku Zawodowego w Warszawie o wznowienie postępowania sądowego
o d d a l i ł skargę o wznowienie postępowania.
U z a s a d n i e n i e
Jacek B. prezes Akademickiego Związku Zawodowego w Warszawie zastę-
powany przez adwokata A.K. złożył do Sądu Najwyższego skargę o wznowienie po-
stępowania przed Sądem Najwyższym w sprawie II BP 44/07, podając jako przyczy-
nę wznowienia wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 kwietnia 2008 r., SK 77/06
(wydany na skutek skargi kasacyjnej i opublikowanym w dniu 9 kwietnia 2008 w
Dzienniku Ustaw Nr 59 pod poz. 367) orzekający niezgodność z Konstytucją art. 4241
§ 1 i 2 k.p.c.
Uzasadniając swój wniosek skarżący wskazał, że w dniu 1 kwietnia 2008 r.
Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż art. 4241
§ 1 i 2 k.p.c. jest niezgodny z Konstytucją
2
RP w części obejmującej słowa „kończącego postępowanie w sprawie” i narusza art.
32 ust.1 i art. 77 ust. 1 i 2 Konstytucji RP. W dniu 9 kwietnia 2008 r. wyrok ten został
opublikowany w Dzienniku Ustaw i orzeczenie weszło wtedy w życie. Zgodnie z art.
190 ust. 4 Konstytucji orzeczenie TK o niezgodności z Konstytucją aktu normatyw-
nego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe (a ta-
kim jest postanowienie Sądu Najwyższego z 15 października 2007 r., II BP 44/07),
stanowi podstawę do wznowienia postępowania i uchylenia rozstrzygnięcia na zasa-
dach i w trybie określonym w przepisach właściwych dla danego postępowania.
Skoro spełniona jest konstytucyjna podstawa wznowienia z art. 190 ust. 4 Konstytucji
to skarga o wznowienie postępowania kasacyjnego jest uzasadniona, a orzeczenie
Sądu Najwyższego jako obiektywnie naruszające Konstytucję powinno ulec uchyle-
niu i zostać wyeliminowane z obrotu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Niewątpliwie podstawą wznowienia postępowania może być orzeczenie Try-
bunału Konstytucyjnego o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją. Zgodnie z
art. 4011
k.p.c. można żądać wznowienia postępowania również w wypadku, gdy
Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją,
ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało
wydane orzeczenie. Niewątpliwie też wykładnia art. 4011
k.p.c. powinna uwzględniać
generalny kierunek interpretacji, wyznaczony treścią art. 190 ust. 4 Konstytucji i skła-
niający zasadniczo do stanowiska o dopuszczalności wznowienia postępowania w
razie wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku o niekonstytucyjności przepisu
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2007 r., V CNP 45/07, LEX nr
34227).
Jednakże wyrok Trybunału Konstytucyjnego umożliwia wznowienie postępo-
wania tylko w takich sprawach, w których niekonstytucyjny przepis lub jego fragment
był merytoryczną podstawą ferowania orzeczenia, ad casum tak jednak nie jest. Za-
sadniczym bowiem przepisem, który doprowadził do odrzucenia przez Sąd Najwyż-
szy postanowieniem z dnia 15 października 2007 r., II BP 44/07, skargi o stwierdze-
nie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Sądu Okręgowego - Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy z dnia 23 maja 2006 r. [...] był art. 1 i 2
k.p.c. W motywach orzeczenia Sąd Najwyższy expressis verbis wskazał, iż postano-
3
wienia porządkowe wydawane na podstawie art. 49 i 50 ustawy z dnia 27 lipca 2001
r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) mają pu-
blicznoprawny charakter, a sprawy wynikłe na ich tle nie są sprawami cywilnymi w
rozumieniu art. 1 i 2 k.p.c. A zatem orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 15 paź-
dziernika 2007 r., II BP 44/07, nie zostało wydane jedynie na podstawie zmienionego
przez Trybunał Konstytucyjny art. 4211
§ 1 k.p.c., lecz równorzędną i wystarczającą
podstawą odrzucenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy z
dnia 23 maja 2006 r. [...] był art. 1 i 2 k.p.c., co uniemożliwia zastosowanie w sprawie
niniejszej art. 4011
k.p.c. i wznowienie postępowania. Innymi słowy, postanowienia
porządkowe wydawane na podstawie art. 49 i 50 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. -
Prawo o ustroju sądów powszechnych mają publicznoprawny charakter i nie są
sprawami cywilnymi w rozumieniu art. 1 i 2 k.p.c.
Prawomocne postanowienia sądu mające za przedmiot rozstrzygnięcia po-
rządkowe nie podlegają wznowieniu tylko z tego powodu, że Trybunał Konstytucyjny
zmienił treść normatywną art. 4241
§ 1 k.p.c.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji.
========================================