I CSK 207/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-07-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CSK 207/08
POSTANOWIENIE
Dnia 4 grudnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z wniosku R. B. i L. B.
przy uczestnictwie Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta W. i A. W.
o wpis,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 4 grudnia 2008 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy R. B. od postanowienia Sądu Okręgowego w W.
z dnia 20 listopada 2007 r., sygn. akt V Ca (…),
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 listopada 2007 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację
wnioskodawców (R. B. i L. B.), wniesioną od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 20
czerwca 2007 r. Sąd Rejonowy oddalił wniosek wnioskodawców, dokonując
następujących ustaleń faktycznych.
Wnioskodawcy domagali się wydzielenia z księgi wieczystej Kw nr (...) obszaru o
pow. 590 m2
(wskazując jako podstawę wpisu decyzję z dnia 25 czerwca 1973 r.),
wykreślenia z działu III nr 3 tej księgi ostrzeżenia o wszczęciu postępowania sądowego
oraz o wpisanie w dziale I i II tejże księgi jako właściciela wnioskodawcę R. B. w
odniesieniu do działki nr 7 o pow. 6.380 m2
, położonej w K. w W. Jako podstawę tych
wpisów wskazali akt notarialny, odpis wpisu z rejestru gruntów oraz kserokopię decyzji
wywłaszczeniowej z dnia 25 czerwca 1973 r. Sąd Rejonowy zobowiązał
2
wnioskodawców do złożenia wypisu z mapy ewidencyjnej (zawierającej wskazanie
powierzchni gruntu – wywłaszczeniowego i nabytego przez R. B.). Małżonkowie B.
złożyli wypis z rejestru gruntów obejmujący część działki nr 7, położonej w W. przy K. o
pow. 6.149 m2
oraz wyrys mapy ewidencyjnej obrazujący tę działkę. Oddalając wniosek,
Sąd Rejonowy powołał się na treść art. 6268
§ 2 k.p.c., art. 6299
k.p.c. oraz § 28 ust. i §
36 ust. 1 Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia
ksiąg wieczystych i zbioru dokumentów (Dz. U. Nr 102, poz. 1122 ze zm.).
Wnioskodawcy zaniechali bowiem złożenia dokumentów stanowiących podstawę
oznaczenia nieruchomości w zakresie części wyłączonej (tj. 590 m2
). Ponadto nie
wykazali oni tytułu własności do działki nr 7 o pow. 6.149 m2
w związku z tym, że księga
wieczysta nr (...) prowadzona jest dla nieruchomości o pow. 6.970 m2
.
Oddalając apelację wnioskodawców od postanowienia Sądu Rejonowego, Sąd
Okręgowy stwierdził, że w dacie złożenia wniosku przez wnioskodawców oraz pomimo
zarządzeń Sądu, skierowanych do wnioskodawców, do daty rozpatrywania wniosku nie
złożyli oni dokumentów stanowiących podstawę wpisu. Dokumenty te przedłożone
zostały dopiero w postępowaniu apelacyjnym.
W skardze kasacyjnej wnioskodawcy podnosili zarzuty naruszenia prawa
procesowego, tj. art. 5 k.p.c., art. 381 k.p.c., art. 382 k.p.c., art. 386 § 1 k.p.c. oraz art.
6268
§ 1 i § 2 k.p.c. Domagali się uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania
sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Notarialne nabycie nieruchomości rolnej o pow. 6 970 m2
, wpisanej do księgi
wieczystej nr (...), nastąpiło w 1994 r. [k. (…) i n. akt księgi wieczystej]. W akcie
notarialnym sformułowane zostały wnioski stron objęte następnie obecnym
postępowaniem o wpis (§ 7 umowy notarialnej). Kierowane do wnioskodawców
zarządzenia Sądu Rejonowego, dotyczące przedstawienia odpowiednich dokumentów
mogących stanowić właściwą podstawę zgłaszanych wpisów w świetle art. 6268
§ 2
k.p.c., czyniły zbędną potrzebę udzielenia przez sąd dodatkowych informacji
wnioskodawcom na podstawie art. 5 k.c.
Zgodnie z art. 6268
§ 2 k.p.c., rozpoznając wniosek o wpis do księgi wieczystej,
sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosków dokumentów oraz
treść księgi wieczystej. Przepis ten, będący odpowiednikiem dawnego art. 46 ustawy z
dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 19, poz. 147 ze zm.),
wyznacza możliwy zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczysto-księgowym. Chodzi
3
tu o kognicję znacznie zawężoną, ograniczoną bowiem jedynie do badania tych
elementów, które wymienione są wyraźnie w art. 6288
§ 2 k.p.c., tj. treści samego
wniosku, treści i formy dołączonych do wniosku dokumentów oraz treści księgi
wieczystej. Tak zawężony zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego wynika z celu tego
postępowania w postaci prawidłowego ustalenia stanu prawno-rzeczowego
nieruchomości określonej w księdze wieczystej.
Należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, że przepis art. 6268
§ 2
k.p.c. określa także zakres kognicji sądu drugiej instancji rozpatrującego apelację.
Stanowisko takie jest już ugruntowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. np.
postanowienie z dnia 11 maja 2004 r., II CK 280/03, nieopubl.; postanowienie z dnia 5
października 2005 r., II CK 781/04; postanowienie z dnia 27 kwietnia 2001 r., III CKN
354/00, OSNC 2001, z. 12, poz. 183; postanowienie z dnia 6 października 2006 r., V
CSK 214/06, nieopubl.). Oznacza to, że także Sąd drugiej instancji rozstrzyga jedynie to,
czy wpis (lub jego odmowa) pozostaje w zgodzie z prawem w świetle treści zgłoszonego
wniosku, treści i formy przedłożonych dokumentów, stanowiących podstawę wpisu, oraz
treści księgi wieczystej. Kognicja Sądu odwoławczego w postępowaniu
wieczystoksięgowym nie wyklucza możliwości powołania przez uczestników
postępowania nowych faktów i dowodów (tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z
dnia 11 maja 2004 r., II CK 280/03, nieopubl.). Chodzi tu o fakty i dowody, których
strona nie mogła powołać w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, lecz te nowe fakty i
dowody powinny być oceniane przez sąd odwoławczy w ramach hipotezy art. 6268
§ 2
k.p.c., tzn. na datę faktycznego dokonania (lub odmowy) wpisu. Inaczej mówiąc, Sąd
drugiej instancji rozstrzyga jedynie to, czy wpis lub jego odmowa przez sąd rejonowy
pozostaje w zgodzie w prawem w świetle treści wniosku, treści i formy dokumentów
stanowiących podstawę wpisu oraz treści księgi wieczystej.
Tożsamość prawna zakresu kognicji Sądu pierwszej i drugiej instancji
w postępowaniu wieczystoksięgowym prowadzi do wniosku, że odpowiednie
dokumenty, będące podstawą wpisu w rozumieniu art. 6268
§ 2 k.p.c., powinny zostać
przedłożone sądowi pierwszej instancji przynajmniej do czasu rozpoznania wniosku o
wpis. W związku z tym, że tak się nie stało, a wnioskodawcy złożyli dokumenty dopiero
w postępowaniu apelacyjnym (dołączyli je do apelacji), istniały uzasadnione podstawy
do oddalenia takiej apelacji. Nietrafione są zatem zarzuty naruszenia art. 6268
§ 1 i § 2
k.p.c., art. 381 k.p.c., 382 k.p.c. i art. 386 § 1 k.p.c.
4
Skargę kasacyjną wnioskodawców oddalono jako nieuzasadnioną (art. 39814
k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 4 grudnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z wniosku R. B. i L. B.
przy uczestnictwie Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta W. i A. W.
o wpis,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 4 grudnia 2008 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy R. B. od postanowienia Sądu Okręgowego w W.
z dnia 20 listopada 2007 r., sygn. akt V Ca (…),
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 listopada 2007 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację
wnioskodawców (R. B. i L. B.), wniesioną od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 20
czerwca 2007 r. Sąd Rejonowy oddalił wniosek wnioskodawców, dokonując
następujących ustaleń faktycznych.
Wnioskodawcy domagali się wydzielenia z księgi wieczystej Kw nr (...) obszaru o
pow. 590 m2
(wskazując jako podstawę wpisu decyzję z dnia 25 czerwca 1973 r.),
wykreślenia z działu III nr 3 tej księgi ostrzeżenia o wszczęciu postępowania sądowego
oraz o wpisanie w dziale I i II tejże księgi jako właściciela wnioskodawcę R. B. w
odniesieniu do działki nr 7 o pow. 6.380 m2
, położonej w K. w W. Jako podstawę tych
wpisów wskazali akt notarialny, odpis wpisu z rejestru gruntów oraz kserokopię decyzji
wywłaszczeniowej z dnia 25 czerwca 1973 r. Sąd Rejonowy zobowiązał
2
wnioskodawców do złożenia wypisu z mapy ewidencyjnej (zawierającej wskazanie
powierzchni gruntu – wywłaszczeniowego i nabytego przez R. B.). Małżonkowie B.
złożyli wypis z rejestru gruntów obejmujący część działki nr 7, położonej w W. przy K. o
pow. 6.149 m2
oraz wyrys mapy ewidencyjnej obrazujący tę działkę. Oddalając wniosek,
Sąd Rejonowy powołał się na treść art. 6268
§ 2 k.p.c., art. 6299
k.p.c. oraz § 28 ust. i §
36 ust. 1 Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia
ksiąg wieczystych i zbioru dokumentów (Dz. U. Nr 102, poz. 1122 ze zm.).
Wnioskodawcy zaniechali bowiem złożenia dokumentów stanowiących podstawę
oznaczenia nieruchomości w zakresie części wyłączonej (tj. 590 m2
). Ponadto nie
wykazali oni tytułu własności do działki nr 7 o pow. 6.149 m2
w związku z tym, że księga
wieczysta nr (...) prowadzona jest dla nieruchomości o pow. 6.970 m2
.
Oddalając apelację wnioskodawców od postanowienia Sądu Rejonowego, Sąd
Okręgowy stwierdził, że w dacie złożenia wniosku przez wnioskodawców oraz pomimo
zarządzeń Sądu, skierowanych do wnioskodawców, do daty rozpatrywania wniosku nie
złożyli oni dokumentów stanowiących podstawę wpisu. Dokumenty te przedłożone
zostały dopiero w postępowaniu apelacyjnym.
W skardze kasacyjnej wnioskodawcy podnosili zarzuty naruszenia prawa
procesowego, tj. art. 5 k.p.c., art. 381 k.p.c., art. 382 k.p.c., art. 386 § 1 k.p.c. oraz art.
6268
§ 1 i § 2 k.p.c. Domagali się uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania
sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Notarialne nabycie nieruchomości rolnej o pow. 6 970 m2
, wpisanej do księgi
wieczystej nr (...), nastąpiło w 1994 r. [k. (…) i n. akt księgi wieczystej]. W akcie
notarialnym sformułowane zostały wnioski stron objęte następnie obecnym
postępowaniem o wpis (§ 7 umowy notarialnej). Kierowane do wnioskodawców
zarządzenia Sądu Rejonowego, dotyczące przedstawienia odpowiednich dokumentów
mogących stanowić właściwą podstawę zgłaszanych wpisów w świetle art. 6268
§ 2
k.p.c., czyniły zbędną potrzebę udzielenia przez sąd dodatkowych informacji
wnioskodawcom na podstawie art. 5 k.c.
Zgodnie z art. 6268
§ 2 k.p.c., rozpoznając wniosek o wpis do księgi wieczystej,
sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosków dokumentów oraz
treść księgi wieczystej. Przepis ten, będący odpowiednikiem dawnego art. 46 ustawy z
dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 19, poz. 147 ze zm.),
wyznacza możliwy zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczysto-księgowym. Chodzi
3
tu o kognicję znacznie zawężoną, ograniczoną bowiem jedynie do badania tych
elementów, które wymienione są wyraźnie w art. 6288
§ 2 k.p.c., tj. treści samego
wniosku, treści i formy dołączonych do wniosku dokumentów oraz treści księgi
wieczystej. Tak zawężony zakres kognicji sądu wieczystoksięgowego wynika z celu tego
postępowania w postaci prawidłowego ustalenia stanu prawno-rzeczowego
nieruchomości określonej w księdze wieczystej.
Należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, że przepis art. 6268
§ 2
k.p.c. określa także zakres kognicji sądu drugiej instancji rozpatrującego apelację.
Stanowisko takie jest już ugruntowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. np.
postanowienie z dnia 11 maja 2004 r., II CK 280/03, nieopubl.; postanowienie z dnia 5
października 2005 r., II CK 781/04; postanowienie z dnia 27 kwietnia 2001 r., III CKN
354/00, OSNC 2001, z. 12, poz. 183; postanowienie z dnia 6 października 2006 r., V
CSK 214/06, nieopubl.). Oznacza to, że także Sąd drugiej instancji rozstrzyga jedynie to,
czy wpis (lub jego odmowa) pozostaje w zgodzie z prawem w świetle treści zgłoszonego
wniosku, treści i formy przedłożonych dokumentów, stanowiących podstawę wpisu, oraz
treści księgi wieczystej. Kognicja Sądu odwoławczego w postępowaniu
wieczystoksięgowym nie wyklucza możliwości powołania przez uczestników
postępowania nowych faktów i dowodów (tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z
dnia 11 maja 2004 r., II CK 280/03, nieopubl.). Chodzi tu o fakty i dowody, których
strona nie mogła powołać w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, lecz te nowe fakty i
dowody powinny być oceniane przez sąd odwoławczy w ramach hipotezy art. 6268
§ 2
k.p.c., tzn. na datę faktycznego dokonania (lub odmowy) wpisu. Inaczej mówiąc, Sąd
drugiej instancji rozstrzyga jedynie to, czy wpis lub jego odmowa przez sąd rejonowy
pozostaje w zgodzie w prawem w świetle treści wniosku, treści i formy dokumentów
stanowiących podstawę wpisu oraz treści księgi wieczystej.
Tożsamość prawna zakresu kognicji Sądu pierwszej i drugiej instancji
w postępowaniu wieczystoksięgowym prowadzi do wniosku, że odpowiednie
dokumenty, będące podstawą wpisu w rozumieniu art. 6268
§ 2 k.p.c., powinny zostać
przedłożone sądowi pierwszej instancji przynajmniej do czasu rozpoznania wniosku o
wpis. W związku z tym, że tak się nie stało, a wnioskodawcy złożyli dokumenty dopiero
w postępowaniu apelacyjnym (dołączyli je do apelacji), istniały uzasadnione podstawy
do oddalenia takiej apelacji. Nietrafione są zatem zarzuty naruszenia art. 6268
§ 1 i § 2
k.p.c., art. 381 k.p.c., 382 k.p.c. i art. 386 § 1 k.p.c.
4
Skargę kasacyjną wnioskodawców oddalono jako nieuzasadnioną (art. 39814
k.p.c.).