Sygn. akt I CSK 214/08
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 4 grudnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa Parafii w Ł.
przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie X.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 4 grudnia 2008 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 17 stycznia
2008 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala skargę kasacyjną; zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5400
(pięć tysięcy czterysta) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Powód – Parafia w Ł. domagała się zasądzenie od Skarbu Państwa - Wojewody
X odszkodowania za szkodę spowodowaną niezgodnym z prawem przejęciem przez
Skarb Państwa nieruchomości położonej w Ł., stanowiącej działkę o pow. 5a 21 m2
.
Według strony powodowej, szkoda wynosiła 1.700.000 zł i obejmowała także utratę
korzyści związanych z niemożnością korzystania z nieruchomości zgodnie z jej
przeznaczeniem.
Sądy meriti za podstawę rozstrzygnięcia przyjęły następujące ustalenia faktyczne.
2
Dla spornej, zabudowanej nieruchomości, składającej się z kilku działek,
prowadzona jest księga wieczysta KW nr (…) i jako właściciel tej nieruchomości
ujawnione zostało Zgromadzenie (...) w Ł. Wpisu takiego dokonano, pomimo że
Zgromadzenie nie było osobą prawną, nie mogło więc być podmiotem praw i
obowiązków. Zgromadzenie (...) działało przy Parafii (…) w Ł. i Parafia ta (strona
powodowa) była właścicielem majątku Zakonu. Prezydium Wojewódzkiej Rady
Narodowej w R. – Urząd Spraw Wewnętrznych decyzją z dnia 8 września 1989 r.
zarządziło likwidację stowarzyszenia pod nazwą Zgromadzenie (...) i przejęcie jego
majątku na rzecz Skarbu Państwa (Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Ł.).
Podstawę prawną tej decyzji stanowiły art. 26 i 27 ustawy z dnia 27 października 1932 r.
o stowarzyszeniach (Dz. U. Nr 84, poz. 808, ze zm.). Nieruchomość objęta sporem
przekazana została w 1970 r. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Ł.. W 1971 r.
ustanowiono na nieruchomości użytkowanie wieczyste na czas nieoznaczony na rzecz
Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w R. – Oddział w Ł.. Gmina Miasta Ł. nabyła z mocy
prawa własność działki nr (...)/1, powstałej z parcel pb (...)/1, (...)/2 i par. (…), objętych
księgą wieczystą nr (...). W grudniu 1993 r. Gmina ustanowiła na rzecz Powszechnej
Spółdzielni (...) w R. – Oddział w Ł. prawo wieczystego użytkowania nieruchomości
oznaczonej jako działka nr (...)/1 o pow. 4 a 54 m2
oraz przeniosła na rzecz tej
Spółdzielni własność znajdujących się na tej działce zabudowań. Do chwili obecnej
działka ta znajduje się w użytkowaniu wieczystym PSS „S.(...)” w Ł. Powodowa Parafia
wystąpiła o wszczęcie tzw. postępowania regulacyjnego na podstawie przepisu ustawy z
dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w RP (Dz. U. Nr 29,
poz. 159 ze zm., cyt. dalej jako „ustawa z 1989 r.). W postępowaniu tym żądała
przywrócenia własności upaństwowionej nieruchomości. Postępowanie regulacyjne
zakończyło się rozprawą w dniu 27 lutego 2004 r. W protokole tej rozprawy stwierdzono,
że nie doszło do uzgodnienia stanowisk stron w kwestii zgłoszonego żądania Parafii
oraz nie doszło pomiędzy stronami do zawarcia ugody. O takim sposobie zakończenia
postępowania Komisja Majątkowa poinformowała strony pismem z dnia 4 marca 2004 r.
z pouczeniem o dalszym sposobie dochodzenia roszczeń związanych
z nieruchomością. W marcu 2004 r. Parafia (…) wystąpiła z wnioskiem o stwierdzenie
wydania z naruszeniem prawa decyzji Prezydium WRN w R. z dnia 8 września 1969 r.
Ostatecznie Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Decyzją nr 2/2005 r. z dnia 17
sierpnia 2005 r. stwierdził, że decyzja z 1969 r. wydana została z rażącym naruszeniem
3
prawa, jednakże nie można stwierdzić jej nieważności, gdyż wywołała nieodwracalne
skutki prawne.
Rozpoznając sprawę ponownie, Sąd pierwszej instancji zasądził na rzecz strony
powodowej kwotę 676.766,25 zł, a w pozostałej części powództwo oddalił. Kierując się
wskazaniami zawartymi w wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 22 lutego 2007 r., Sąd
Okręgowy stwierdził, że w postępowaniu administracyjnym, mającym na celu prawną
weryfikację decyzji z dnia 8 września 1969 r., stroną tego postępowania była Parafia (...)
w Ł. Parafia ta wykazała fakt poniesienia szkody w postaci utraty własności
nieruchomości, której wartość rynkową przy pomocy opinii biegłego określono na kwotę
409.050 zł. Wartość utraconych korzyści (w postaci użytkowania stosownego czynszu
najmu) wynosiła 267.716 zł. Jako podstawę orzekania Sąd Okręgowy przyjął przepis art.
4171
§ 2 k.c.
Apelacja strony pozwanej została oddalona jako nieuzasadniona. Sąd Apelacyjny
podzielił stanowisko Sadu pierwszej instancji, że stroną postępowania
administracyjnego (stwierdzenie wydania decyzji z dnia 8 września 1969 r.
z naruszeniem prawa) była powodowa Parafia. W niniejszym postępowaniu sądowym
doszło do wzruszenia domniemania przewidzianego w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca
1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (j.t.: Dz. U. z 2001 r. Nr 1361 ze zm., cyt. dalej
jako „u.k.w.i.h.”), ponieważ zostało wykazane, że właścicielem spornej nieruchomości
była powodowa Parafia. Sąd uznał za nieuzasadniony zarzut naruszenia art. 64 ust. 2
ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Wskazując na fakt związania Sądu Apelacyjnego
ocenami prawnymi zawartymi we wspomnianym wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 12
lutego 2007 r. w zakresie określenia reżimu prawnego zgłoszonego w danej sprawie
roszczenia odszkodowawczego, Sąd Apelacyjny – orzekając ponownie - przyjął, że
przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. mają zastosowanie wyłącznie do tych roszczeń,
które zostały zgłoszone w trybie tej ustawy. Natomiast w innych sprawach zastosowanie
znajdują przepisy powszechnie obowiązujące. Uzyskanie przez stronę powodową
decyzji weryfikacyjnej Ministra z dnia 17 sierpnia 2005 r. otwierało drogę do
dochodzenia od Skarbu Państwa roszczeń odszkodowawczych na podstawie art. 4171
§
2 k.c. Nie mógł zatem znaleźć zastosowania przepis art. 64 ust. 2 ustawy z 17 maja
1989 r., przewidujący termin zawity do dochodzenia roszczenia przed Sądem, gdy
zespół orzekający lub Komisja Majątkowa w pełnym składzie nie uzgodniły orzeczenia i
zawiadomiły o tym pisemnie uczestników postępowania.
4
W skardze kasacyjnej pozwanego Skarbu Państwa podniesiono zarzuty
naruszenia art. 234 k.p.c. w zw. z art. 3 ust. 1 u.k.w.i.h. oraz w zw. z art. 1025 k.c. i w
zw. z art. 679 k.p.c. Eksponowano także zarzuty naruszenia art. 417 § 1 k.c., art. 63 ust.
1 pkt 1-3, art. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - kodeks cywilny oaz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1692) w zw. art. 160 k.p.a. W ocenie
skarżącego, w rozpatrywanej sprawie podstawą prawną rozstrzygnięcia powinien być
art. 160 § 4 k.p.c. a nie art. 4171
§ 2 k.c. Skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego
wyroku oraz wyroku Sądu Okręgowego o odrzucenie pozwu w stosunku do Skarbu
Państwa, ewentualnie – o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi
drugiej instancji do ponownego rozpoznania lub oddalenie powództwa w całości w
stosunku do Skarbu Państwa – Wojewody X.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
I. Należy podzielić stanowisko Sądu Apelacyjnego, że domniemanie prawne,
przewidziane w art. 3 ust. 1 u.k.w.i h., może być obalone w każdym postępowaniu, w
którym ocena prawidłowości wpisu ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu. W
obecnym postępowaniu o odszkodowanie istotne znaczenie miało przesądzenie
prawno-rzeczowego statusu spornej nieruchomości, a więc ustalenie tego, że
powodowa Parafia była jej właścicielem w chwili wyrządzenie szkody i w chwili
dochodzenia roszczenia odszkodowawczego. Zgromadzenie (...) nie było osobą prawną
i nie mogło być samodzielnym podmiotem praw i obowiązków. Nie było zakonem,
stowarzyszeniem i zgromadzeniem w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27
października 1932 r. (Dz. U. Nr 93, poz. 808 ze zm.) i nie podlegało rejestracji.
Wspomniany Zakon funkcjonował w ramach prawno-organizacyjnej struktury powodowej
Parafii i Parafii tej przysługiwało prawo własności spornej nieruchomości. W
postępowaniach administracyjnych (kwestionujących decyzje z dnia 13 sierpnia 1969 r. i
z dnia 8 września 1969 r.) oraz przed Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji
występował zawsze proboszcz Parafii, będący jednocześnie Dyrektorem Zakonu.
Należy stwierdzić, że nie było kwestionowane „nabycie” spadku przez
Zgromadzenie III Zakonu i tym samym nie kwestionowano sukcesji ogólnej obejmującej
sporną nieruchomość. Zgromadzenie nie miało osobowości prawnej i funkcjonowało w
ramach prawno-organizacyjnej struktury powodowej Parafii także w czasie otwarcia
spadku. Nie pojawił się w związku z tym problem nabycia spadku (nieruchomości) przez
5
inny podmiot niż wspomniana Parafia, czyli konieczność – jak podnoszono w skardze -
„ustalenia nowego spadkobiercy”.
Z tych względów za nieuzasadnione należy uznać zarzuty naruszenia art. 234
k.p.c. w zw. z art. 3 ust. 1 u.k.w. i h. oraz art. 1025 k.c. w zw. z art. 679 k.p.c.
II. Z ustaleń faktycznych Sądów meriti wynika to, że powodowa Parafia wystąpiła
o wszczęcie postępowania regulacyjnego na podstawie ustawy z dnia 17 maja 1989 r. i
żądała „przywrócenia Parafii własności upaństwowionej nieruchomości [s. (…)
uzasadnienia zaskarżonego wyroku]. Postępowanie regulacyjne zakończyło się
stwierdzeniem, że nie doszło do uzgodnienia stanowisk stron w kwestii zgłoszonego
żądania, nie doszło także do zawarcia ugody. Strony postępowania odmiennie oceniają
sytuację prawną powodowej Parafii w obecnym procesie odszkodowawczym. Jeżeli
pozwany Skarb Państwa powołuje się na prekluzję wynikającą z art. 64 ust. 2 zd. III
ustawy, powodowa Parafia eksponuje prawną odrębność reżimu dochodzenia
odszkodowania po uzyskaniu decyzji weryfikacyjnej Ministra Spraw Wewnętrznych i
Administracji z dnia 17 sierpnia 2005 r., który wyłącza możliwość zastosowania
wspomnianej prekluzji (art. 4171
§ 2 k.c.).
Wypadnie zwrócić przede wszystkim uwagę na zasadniczy cel przepisów ustawy
z dnia 17 maja 1989 r. w zakresie wprowadzenia szczególnego, tzw. regulacyjnego tryb
dochodzenia roszczeń przez kościelne osoby prawne (w tym – przez parafie, art. 72
ustawy) „w przedmiocie przywrócenia im własności nieruchomości lub ich części” (art.
61 ust. 1 ustawy). Chodzi tu o uproszczenie (w stosunku do ogólnych reguł prawa)
postępowania przed Komisją Majątkową (zeS.(...) orzekającym), przebiegającego w
sposób koncyliacyjny (a nie władczy) z możliwością definitywnego zakończenia tego
postępowania także w sposób odpowiadający uczestnikom postępowania (wydaniem
uzgodnionego orzeczenia lub ugodą; art. 64 ust. 1 i art. 63 ust. 4 ustawy). Z polityczno-
prawnego punktu widzenia rozwiązania takie zmierzają niewątpliwie do spowodowania
usunięcia stanu pokrzywdzenia Kościoła Katolickiego w okresie powojennym, przy czym
honorują one jednocześnie autonomiczny status tego Kościoła także w sferze jego
uprawnień majątkowych. Wspomniany cel ustawy powinien być brany pod uwagę przy
interpretacji postanowień działu IV ustawy, przewidujących przyznanie kościelnym
osobom prawnym ochrony prawnej w zakresie przysługujących im roszczeń
odszkodowawczych, powstałych w związku z wydaniem wadliwych decyzji
administracyjnych i ingerujących w sferę prawa własności ich nieruchomości. Co więcej,
6
taki ochronny sens wspomnianych przepisów ustawy z 1989 r. ujawnia się tym bardziej
de lege lata po dokonaniu istotnych zmian ustawodawczych obejmujących deliktową
odpowiedzialność Skarbu Państwa w omawianej dziedzinie.
Analiza art. 61-64 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. prowadzi do wniosku,
że przepisy te przewidują trzy zasadnicze kategorie roszczeń „regulujących”
określonych w art. 63 ust. 1 pkt 1-3 ustawy i poddaje je odpowiedniemu reżimowi
prawnemu przynajmniej w kilku płaszczyznach. Roszczenia te ograniczono do grupy
nieruchomości wymienionych w art. 61 ust. 1 i 2 ustawy. Przewidziano określoną
sekwencję ich dochodzenia przez wnioskodawcę. W razie niemożności uczynienia
zadość dwóm pierwszym roszczeniom („przywrócenie własności nieruchomości” lub
„przyznania odpowiedniej nieruchomości zamiennej”) możliwe jest uwzględnienie
roszczenia o „przyznaniu odszkodowania” (art. 63 ust. 1 pkt 3 ustawy). W każdym razie
przy zachowaniu takiej, ustawowej sekwencji roszczeń postępowaniem regulacyjnym
będzie z pewnością objęte roszczenie wskazane przede wszystkim we wniosku
kościelnej osoby prawnej. Wymienione kategorie roszczeń mogą być objęte
uzgodnionym orzeczeniem (art. 64 ust. 1 ustawy) lub ugodą zawartą przed zeS.(...)
orzekającym (art. 65 ust. 5 ustawy). Przewidziano możliwość definitywnego wygaśnięcia
tych roszczeń w wyniku upływu (z reguły) niedługich terminów (por. art. 62 ust. 3 ustawy
i art. 64 ust. 2 ustawy). Wnioskodawca w toku postępowania regulacyjnego może zrzec
się prawa własności nierolniczej nieruchomości zamiennej na rzecz innej kościelnej
osoby prawnej, przy czym zrzeczenie takie włącza się do treści ugody lub orzeczenia
zespołu orzekającego (art. 63 ust. 6 ustawy).
Można zatem ogólnie stwierdzić, że w ustawie z 1989 r. przewidziano grupę
oryginalnych roszczeń służących ochronie prawa własności nieruchomości kościelnych
osób prawnych, które mogą być objęte – z woli takiej osoby – postępowaniu
regulacyjnemu. Nie sposób jednak przyjmować, że przynajmniej w zakresie roszczeń
odszkodowawczych (art. 63 ust. 1 pkt 3 ustawy) regulacja prawna ustawy, mająca
urzeczywistniać wspomnianą ochronę kościelnych osób prawnych, stanowi lex specialis
w stosunku do ogólnych reguł statuujących obowiązek naprawienia szkody w zakresie
objętym tą regulacją. De lege lata regulację roszczenia odszkodowawczego w ustawie z
1989 r. wypadnie zatem traktować jako możliwy, dodatkowy tytuł prawny dochodzenia
tych roszczeń przez kościelne osoby prawne, które poniosły szkodę w związku z
wydaniem wadliwej decyzji administracyjnej w odniesieniu do ich nieruchomości.
Dochodzi tu zatem do zbiegu roszczeń odszkodowawczych, wynikających z art. 63 ust.
7
1 pkt 3 ustawy i roszczenia o naprawienie szkody przewidzianego w przepisach
ogólnych. Konstruowaniu zbiegu roszczeń odszkodowawczych w omawianym zakresie
nie stoi na przeszkodzie tożsamość zdarzenia prawnego, które je kreują (wydanie
wadliwej decyzji administracyjnej) i taki sam cel prawny roszczenia (uzyskanie
świadczenia odszkodowawczego). Chodzi tu bowiem o jurydyczną odrębność obu
roszczeń wyrażająca się w odmienności ich tytułów prawnych. Konstrukcja zbiegu
roszczeń odszkodowawczych oznacza możliwość wyboru przez uprawnionego
odpowiedniego tytułu prawnego zgłoszonego roszczenia. Zbiegające się roszczenia
mają z reguły niezależny byt prawny. Jeżeli zatem kościelna osoba prawna wystąpiła do
sądu (po bezskutecznym przebiegu postępowania regulującego, art. 64 ust. 1 ustawy) z
roszczeniem o naprawienie szkody wynikającym z art. 63 ust. 1 pkt 3 ustawy po terminie
określonym w art. 64 ust. 2 ustawy, roszczenie takie należałoby uznać za wygasłe.
Oznaczałoby to też definitywne wyłączenie możliwości ponownego skorzystania z
postępowania regulacyjnego w zakresie tego samego roszczenia.
Z ustaleń obu Sądów meriti wynika to, że powodowa Parafia wskazywała jako
tytuł prawny sformułowanego roszczenia odszkodowawczego ogólne przepisy o
odpowiedzialności deliktowej, skoro po bezskutecznych przebiegu postępowania
regulacyjnego uzyskała negatywną weryfikację decyzji z dnia 8 września 1969 r.,
a następnie wystąpiła z roszczeniem o naprawienie szkodą wyrządzoną wydaniem
wadliwej decyzji. Ogólny reżim odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa (art. 4171
§ 2 k.c.; por. pkt III uzasadnienia) wyklucza możliwość zastosowania w takiej sytuacji
prekluzji „sądowej” przewidzianej w art. 64 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r.
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy uznał za nietrafne zarzuty
naruszenia art. 63 ust.1 pkt 1-3 w zw. z art. 64 ust. 2 ustawy z 1989 r. i art. 4171
§ 2 k.c.
III. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – kodeks
cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1692), do zdarzeń i stanów
prawnych powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, tj. do dnia 1
września 2004 r. stosuje się m.in. przepisy art. 417 k.c. i przepisy art. 160 k.p.a. w
poprzednim brzmieniu. Strona skarżąca kwestionuje stanowisko Sądu Apelacyjnego,
który przyjął, że do kategorii „zdarzeń prawnych” przewidzianych w art. 5 wspomnianej
ustawy zaliczać należy wydanie orzeczenia nadzorczego, potwierdzającego
bezprawność zapadłej wcześniej decyzji administracyjnej. Jak ustalono, decyzja
nadzorcza Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji zapadła w sierpniu 2005 r. i
8
stwierdzono w niej, że weryfikowana decyzja z dnia 8 września 1969 r. wydana została z
rażącym naruszeniem prawa, wywołując nieodwracalne skutki prawne.
Należy stwierdzić, że źródłem powstania szkody i jednocześnie obowiązku jej
naprawienia było wydanie wadliwej decyzji administracyjnej z 1969 r. Wydanie takiej
decyzji było zatem działaniem bezprawnym organu administracji państwowej i stanowiło
delikt uzasadniający odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa. W art. 160 §
1 k.p.a. powstanie szkody wyraźnie powiązano właśnie z wydaniem decyzji
administracyjnej i nie ma powodów, aby rezygnować z tak ujętej konstrukcji deliktu de
lege lata. Prawidłowość (legalność) decyzji administracyjnej może podlegać stosownej,
prejudycjalnej weryfikacji jako wymogu niezbędnego dla zaktualizowania się
odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa. Innymi słowy, decyzja
weryfikacyjna organu nadzorczego stwarza możliwość skutecznego żądania
naprawienia szkody (por. np. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia
2006 r., III CZP 99/06, OSN 2007, z. 6, poz.79, s. 10-11). Taka prawna możliwość
dochodzenia odszkodowania może oznaczać, że powstałe wcześniej roszczenie
odszkodowawcze (z chwilą wydania wadliwej decyzji administracyjnej, negatywnie
zweryfikowanej) uzyskuje cechę wymagalności ze wszystkimi wynikającymi stąd
konsekwencjami prawnymi.
W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2008 r., III CZP 10/08
(nieopubl.) przyjęto, że dopuszczalna jest droga sądowa w sprawie o odszkodowanie za
szkodę poniesioną na skutek wydania przed dniem 1 września 2004 r. decyzji
administracyjnej, której nieważność została stwierdzona ostateczną decyzją
administracyjną po tym dniu.
Użyty w art. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. zwrot ustawowy – „zdarzenia i
stany prawne” powinien być interpretowany przede wszystkim przy uwzględnieniu
materii prawnej objętej tą ustawą. Taki jest bowiem cel wspomnianego przepisu
intertemporalnego. Otóż ustawą tą objęto przede wszystkim zagadnienie podstaw
odpowiedzialności odszkodowawczej, przy czym – dokonując istotnych zmian w tej
mierze w przepisach kodeksu cywilnego – przewidziano także odesłanie do procedury
prejudycjalnego stwierdzenia niezgodności z prawem ostatecznej decyzji, której wydanie
prowadziło do powstania szkody (art. 4171
§ 2 zd. 1 k.c.). W związku z tym pojęciem
„zdarzeń i stanów prawnych” należy obejmować także takie stany, które odnoszą się do
wspomnianych procedur weryfikujących wadliwe decyzje administracyjne. Istotny byłby
tu czas definitywnego zakończenia takiej procedury. Jeżeli zatem nie doszło do takiego
9
zakończenia do dnia 1 września 2004 r., to – zgodnie z art. 5 k.c. ustawy z dnia 17
czerwca 2004 r. – w zakresie odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkodę
spowodowaną wydaniem ostatecznej decyzji znajdzie zastosowanie przepis art. 4171
§
2 k.c.
Wprawdzie Sąd Apelacyjny nie dokonywał szerszej analizy prawnej art. 5 ustawy
z dnia 17 czerwca 2004 r., lecz stwierdził tylko ogólnie, że uzyskanie przez stronę
powodową decyzji weryfikacyjnej w sierpniu 2005 r. „otwierało jej drogę do dochodzenia
od Skarbu Państwa roszczeń odszkodowawczych na zasadach ogólnych”, należy
jednak stwierdzić, iż nie doszło do naruszenia tego przepisu w wyniku jego
niezastosowania w niniejszej sprawie. Istniały bowiem wystarczające podstawy do
przyjęcia reżimu odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa przewidzianego
w art. 4171
§ 2 k.c. a nie w art. 160 § 4 k.p.a. Zarzut naruszenia art. 5 ustawy z dnia 17
czerwca okazał się zatem nieuzasadniony.
Z przedstawionych względów należało oddalić skargę kasacyjną pozwanego jako
nieuzasadnioną. O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono stosownie do art. 98
k.c. i art. 108 § 1 k.p.c.