Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CNP 106/08
POSTANOWIENIE
Dnia 13 lutego 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosław Bączyk
w sprawie ze skargi A.M. i G.B. o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 28 listopada 2007 r., sygn. akt [...], wydanego w sprawie
z powództwa A.M. i G.B.
przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Gospodarki
o odszkodowanie,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 13 lutego 2009 r.,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Powódki złożyły skargę o stwierdzenie z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Apelacyjnego z dnia 28 listopada 2007 r., w którym oddalono apelację
powódek, wniesioną od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 8 lutego 2007 r. Skarżące
wywodziły, że Sąd Apelacyjny naruszył przepisy art. 417 § 2 k.c. i art. 4421
§ 1 k.c.
przez ich nie zastosowanie. Spowodowało to niezgodne z prawem rozstrzygnięcie
oraz wyrządzenie powódkom szkody, polegającej na pozbawieniu ich prawa do
odszkodowania w zakresie lucrum cessans, począwszy od dnia 17 października
1997 r. W celu uprawdopodobnienia wyrządzonej szkody skarżące wskazywały na
ustalenia Sądu Okręgowego w W., dokonane w sprawie [...] (skarżącym
powódkom wypłacono w toku postępowania administracyjnego odszkodowanie
obejmujące szkodę rzeczywistą, co przesądza odpowiedzialność Skarbu Państwa
co do zasady). Uprawdopodobnione zostało więc to, że skarżące utraciły w wyniku
oddalenia powództwa możliwość uzyskania odszkodowania w szerszym zakresie.
Skarżące przyznały, że od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 28 listopada
2007 r. nie została wniesiona skarga kasacyjna, termin do wniesienia tej skargi już
upłynął, natomiast zachodzi w sprawie szczególny przypadek, przewidziany w art.
4241
§ 2 k.p.c. Niezgodność z prawem zaskarżonego przez powódki orzeczenia
dotyczy podstawowych zasad porządku prawnego, tj. zasad odpowiedzialności
Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez wydanie orzeczenia uznanego
następnie za nieważne oraz kwestii skuteczności podniesionego zarzutu
przedawnienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepis art. 4241
§ 1 k.p.c. wyraża zasadę, że przesłankę dopuszczalności
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest
skorzystanie przez stronę z przysługujących jej środków prawnych, służących
weryfikacji trafności zaskarżonego orzeczenia. Wyjątek od tej reguły przewidziany
został w art. 4241
§ 2 k.p.c. W sytuacji, w której strona nie skorzystała
z przysługujących jej środków prawnych, dopuszczalność skargi od orzeczenia
Sądu pierwszej instancji lub drugiej instancji uzależniona jest od łącznego
spełnienia dwóch przesłanek: istnienie wyjątkowego wypadku oraz występowania
3
niezgodności kwestionowanego orzeczenia z prawem o kwalifikowanym
charakterze, wskazanym w tym przepisie (por. też np. postanowienie Sądu
Najwyższreog z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP 4/06, OSNC 2006, nr 6, poz. 113).
Wystąpienie takiego wyjątkowego wypadku skarżący powinien wykazać w skardze
(art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.).
Powódki zrezygnowały z wniesienia skargi kasacyjnej. Powódkom
przysługiwała taka skarga. W ocenie Sądu Najwyższego, w skardze powódek o
stwierdzenie z prawem prawomocnego orzeczenia brak przekonująco
motywowanego wywodu, że zachodzi wyjątkowy wypadek w rozumieniu art. 4241
§
2 k.p.c. (art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.). Odwołano się jedynie w odpowiedni sposób do
tych przepisów prawa, tworzących reżim odpowiedzialności odszkodowawczej
Skarbu Państwa (art. 417 § 2 k.c. i art. 4421
§ 1 k.p.c.). W ocenie skarżących,
zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego został wydany z naruszeniem właśnie tych
przepisów.
Warto jednocześnie podkreślić, że w skardze nawet nie próbowano podać
przyczyn nieskorzystania przez strony z możliwości wniesienia skargi kasacyjnej. W
orzecznictwie Sądu Najwyższego tymczasem podkreśla się, że obowiązku
skorzystania w pierwszej kolejności (art. 4241
§ 1 k.p.c.) z przysługującego stronie
środka prawnego (m.in. skargi kasacyjnej) nie mogłoby w żadnym razie wyłączyć
subiektywne przekonanie strony (lub jej pełnomocnika) o prawnej nieskuteczności
tego środka (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2007 r., I CNP
5/07, nieopubl.).
Brak w skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia wymagania określonego w art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. powoduje
odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej (art. 4248
§ 1 k.p.c.). Dlatego Sąd
Najwyższy na podstawie art. 4248
§ 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

I CNP 106/08

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia