I CZ 11/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:30-09-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 11/09
POSTANOWIENIE
Dnia 26 marca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z powództwa J.J. i B.J.
przeciwko S.R. H.R.
o zniesienie służebności drogowej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 marca 2009 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 19 listopada 2008 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd drugiej instancji, postanowieniem wydanym na podstawie art. 3986
§ 2
k.p.c., odrzucił jako niedopuszczalną skargę kasacyjną powodów w sprawie
o zniesienie służebności drogowej. Uznał, że w skardze wskazano kwotę 1000 zł
jako określającą wartość przedmiotu zaskarżenia, a zatem poniżej minimalnego
progu przesądzającego o dopuszczalności skargi kasacyjnej w sprawie o prawa
majątkowe, określonego w art. 3982
§ 1 zd. 1 k.p.c. kwotą 50.000 zł.
W zażaleniu na powyższe postanowienie powodowie wywodzą, że sprawa
o zniesienie służebności gruntowej jest sprawą o ukształtowanie prawa, a zatem
o dopuszczalności w niej skargi kasacyjnej nie decyduje wartość przedmiotu
zaskarżenia. Żalący podkreślają w uzasadnieniu zażalenia, że sprawa o zniesienie
służebności gruntowej nie jest ani sprawą o świadczenie, ani sprawą o zasądzenie
lecz sprawą o ukształtowanie prawa własności, a zatem wartość przedmiotu
zaskarżenia nie może decydować o dopuszczalności skargi kasacyjnej w takiej
sprawie. Zakwalifikowanie przed Sąd Okręgowy tej sprawy, jako sprawy o prawa
majątkowe narusza art. 321 k.p.c. i art. 193 k.p.c., bo zmienia powództwo
o zniesienie służebności na powództwo o zasądzenie lub świadczenie, wbrew treści
pozwu, wywodzą żalący.
Żalący wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie, a zaskarżone nim orzeczenie
wydane zostało zgodnie z obowiązującym prawem.
Chybiona jest argumentacja żalących polegająca na odwołaniu się do
stanowiska Sądu Najwyższego zaprezentowanego w postanowieniu z dnia
29 października 1997 r., III CZ 72/97 (OSNC 1998/3/51). Orzeczenie to wydane
zostało pod rządem odmiennego stanu prawnego, w którym o dopuszczalności
ówczesnej kasacji rozstrzygała wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawach
o świadczenie.
3
Tymczasem, w obowiązującym i znajdującym zastosowanie w niniejszej
sprawie stanie prawnym, o dopuszczalności skargi kasacyjnej przesądza z mocy
art. 3982
§ 1 k.p.c. wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawach o prawa
majątkowe. W orzecznictwie przyjmuje się, że sprawą o prawa majątkowe jest
sprawa, w której zgłoszone żądanie zmierza do realizacji prawa lub uprawnienia
mającego bezpośredni wpływ na stosunki majątkowe stron (zob. np. postanowienie
SN z dnia 6 października 2006 r., V CZ 67/06, niepubl.). W konsekwencji sprawą
o prawa majątkowe jest także sprawa o ustalenie czy ukształtowanie prawa,
jeśli zgłoszone w niej żądanie zmierza do realizacji prawa lub uprawnienia
mającego bezpośredni wpływ na stosunki majątkowe stron (postanowienie SN
z dnia 11 lipca 2001 r., IV CZ 1 08/01, niepubl.).
Wbrew stanowisku żalących należy przyjąć, że sprawa o zniesienie
służebności gruntowej (służebności drogi koniecznej), rozpoznawana
w postępowaniu procesowym (wyrok SN z dnia 20 marca 1969 r., III CRN 464/88,
OSNC 1969/12/230), należy do kategorii „spraw o prawa majątkowe” w rozumieniu
art. 3982
§ 1 k.p.c. Jej istotą jest bowiem zniesienie istniejącego, majątkowego,
ograniczonego prawa rzeczowego, obciążającego nieruchomość powodów,
przy czym bez znaczenia jest okoliczność, że w danej sprawie mogło dojść do
wydania wyroku kształtującego. W aktualnym stanie prawnym sprawami o prawa
majątkowe mogą być sprawy o świadczenie, o ustalenie, a także o ukształtowanie
prawa lub stosunku prawnego (por. postanowienie SN z dnia 17 lipca 2003 r., III CZ
57/03, niepubl.).
Ponieważ jest okolicznością bezsporną, że wartość przedmiotu zaskarżenia
w skardze kasacyjnej powodów określona została niższą kwotą aniżeli minimalny
próg przesądzający w art. 3982
§ 1 k.p.c. o dopuszczalności skargi kasacyjnej,
przeto zasadnie Sąd drugiej instancji orzekł o odrzuceniu tego środka zaskarżenia.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art.
39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 26 marca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z powództwa J.J. i B.J.
przeciwko S.R. H.R.
o zniesienie służebności drogowej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 marca 2009 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 19 listopada 2008 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd drugiej instancji, postanowieniem wydanym na podstawie art. 3986
§ 2
k.p.c., odrzucił jako niedopuszczalną skargę kasacyjną powodów w sprawie
o zniesienie służebności drogowej. Uznał, że w skardze wskazano kwotę 1000 zł
jako określającą wartość przedmiotu zaskarżenia, a zatem poniżej minimalnego
progu przesądzającego o dopuszczalności skargi kasacyjnej w sprawie o prawa
majątkowe, określonego w art. 3982
§ 1 zd. 1 k.p.c. kwotą 50.000 zł.
W zażaleniu na powyższe postanowienie powodowie wywodzą, że sprawa
o zniesienie służebności gruntowej jest sprawą o ukształtowanie prawa, a zatem
o dopuszczalności w niej skargi kasacyjnej nie decyduje wartość przedmiotu
zaskarżenia. Żalący podkreślają w uzasadnieniu zażalenia, że sprawa o zniesienie
służebności gruntowej nie jest ani sprawą o świadczenie, ani sprawą o zasądzenie
lecz sprawą o ukształtowanie prawa własności, a zatem wartość przedmiotu
zaskarżenia nie może decydować o dopuszczalności skargi kasacyjnej w takiej
sprawie. Zakwalifikowanie przed Sąd Okręgowy tej sprawy, jako sprawy o prawa
majątkowe narusza art. 321 k.p.c. i art. 193 k.p.c., bo zmienia powództwo
o zniesienie służebności na powództwo o zasądzenie lub świadczenie, wbrew treści
pozwu, wywodzą żalący.
Żalący wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie, a zaskarżone nim orzeczenie
wydane zostało zgodnie z obowiązującym prawem.
Chybiona jest argumentacja żalących polegająca na odwołaniu się do
stanowiska Sądu Najwyższego zaprezentowanego w postanowieniu z dnia
29 października 1997 r., III CZ 72/97 (OSNC 1998/3/51). Orzeczenie to wydane
zostało pod rządem odmiennego stanu prawnego, w którym o dopuszczalności
ówczesnej kasacji rozstrzygała wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawach
o świadczenie.
3
Tymczasem, w obowiązującym i znajdującym zastosowanie w niniejszej
sprawie stanie prawnym, o dopuszczalności skargi kasacyjnej przesądza z mocy
art. 3982
§ 1 k.p.c. wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawach o prawa
majątkowe. W orzecznictwie przyjmuje się, że sprawą o prawa majątkowe jest
sprawa, w której zgłoszone żądanie zmierza do realizacji prawa lub uprawnienia
mającego bezpośredni wpływ na stosunki majątkowe stron (zob. np. postanowienie
SN z dnia 6 października 2006 r., V CZ 67/06, niepubl.). W konsekwencji sprawą
o prawa majątkowe jest także sprawa o ustalenie czy ukształtowanie prawa,
jeśli zgłoszone w niej żądanie zmierza do realizacji prawa lub uprawnienia
mającego bezpośredni wpływ na stosunki majątkowe stron (postanowienie SN
z dnia 11 lipca 2001 r., IV CZ 1 08/01, niepubl.).
Wbrew stanowisku żalących należy przyjąć, że sprawa o zniesienie
służebności gruntowej (służebności drogi koniecznej), rozpoznawana
w postępowaniu procesowym (wyrok SN z dnia 20 marca 1969 r., III CRN 464/88,
OSNC 1969/12/230), należy do kategorii „spraw o prawa majątkowe” w rozumieniu
art. 3982
§ 1 k.p.c. Jej istotą jest bowiem zniesienie istniejącego, majątkowego,
ograniczonego prawa rzeczowego, obciążającego nieruchomość powodów,
przy czym bez znaczenia jest okoliczność, że w danej sprawie mogło dojść do
wydania wyroku kształtującego. W aktualnym stanie prawnym sprawami o prawa
majątkowe mogą być sprawy o świadczenie, o ustalenie, a także o ukształtowanie
prawa lub stosunku prawnego (por. postanowienie SN z dnia 17 lipca 2003 r., III CZ
57/03, niepubl.).
Ponieważ jest okolicznością bezsporną, że wartość przedmiotu zaskarżenia
w skardze kasacyjnej powodów określona została niższą kwotą aniżeli minimalny
próg przesądzający w art. 3982
§ 1 k.p.c. o dopuszczalności skargi kasacyjnej,
przeto zasadnie Sąd drugiej instancji orzekł o odrzuceniu tego środka zaskarżenia.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art.
39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.