Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 23/09
POSTANOWIENIE
Dnia 28 kwietnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie ze skargi pozwanego
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 20 września 2006 r., sygn. akt I ACa 1913/05,
w sprawie z powództwa Banku Polska Kasa Opieki SA w Warszawie
przeciwko D. N.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 28 kwietnia 2009 r.,
odrzuca skargę i nie obciąża pozwanego D. N. kosztami
postępowania skargowego
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny w sprawie z powództwa Banku Polska Kasa Opieki S.A. w
Warszawie przeciwko D. N. o zapłatę, wyrokiem z dnia 20 września 2006 r. oddalił
apelację pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 23 lutego 2005 r., I
C …/04.
Pozwany wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem powyższego
wyroku Sądu Apelacyjnego. Zaskarżając go w całości wskazał, że orzeczenie to
jest niezgodne z art. z art. 3531
k.c. w zw. z art. 58 § 2 i 3 k.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 4 i 5 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia powinna zawierać uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga
dotyczy oraz wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Jeżeli wzruszenie zaskarżonego
orzeczenia było możliwe, a strona nie skorzystała z przysługujących jej środków
prawnych wówczas strona powinna wykazać, że występuje wyjątkowy wypadek
uzasadniający wniesienie skargi (art. 4245
§ 1 pkt 5 w zw. z art. 4241
§ 2 k.p.c.).
Warunek uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody należy uznać za
spełniony jedynie wtedy, gdy skarżący złoży oświadczenie, że szkoda nastąpiła,
wskazując jej rodzaj i rozmiar, a ponadto powoła lub przedstawi dowody lub inne
środki uwiarygodniające to twierdzenie. Zważyć nadto należy, że skarżący może
powoływać się tylko na taką szkodę, która została już wyrządzona na skutek
wydania zaskarżonego orzeczenia, a nie na szkodę, która może powstać dopiero
w przyszłości (por. postanowienie SN z dnia 15 lutego 2006 r., IV CNP 7/05, LEX
nr 192046; postanowienie SN z dnia 22 listopada, I CNP 19/05 nie publ.;
postanowienie SN z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006 r., nr 1,
poz. 16; postanowienie SN z dnia 27 października 2005 r., V CNP 28/05, nie publ.;
postanowienie SN z dnia 10 sierpnia 2006 r., V CNP 102/06, nie publ.).
Skarżący w niniejszej sprawie podjął jedynie próbę uprawdopodobnienia
faktu powstania szkody, ograniczając się w tym zakresie do stwierdzenia, że
skutkiem zaskarżonego orzeczenia jest usankcjonowanie rażąco wysokiego
3
zadłużenia pozwanego wobec powoda, a tym samym powstania szkody przez
powiększenie pasywów pozwanego. Należy jednak zważyć, że sam fakt wydania
zaskarżonego orzeczenia nie może być utożsamiany z faktem powstaniem szkody,
w innym wypadku fakt powstania szkody należałoby wywodzić z samego faktu
wydania nietrafnego orzeczenia, przy czym de lege lata nie ma podstaw
normatywnych dla przyjęcia istnienia takiego domniemania. Zważyć też należy, że
zaskarżone orzeczenie, wydane w sprawie o zasądzenie świadczenia pieniężnego,
ma charakter deklaratoryjny, nie tworzy nowej sytuacji prawnej, a jedynie
potwierdza stan istniejący. Zatem wydanie zaskarżonego orzeczenia, nie mogło
mieć i nie miało wpływu na „powiększenie pasywów” po stronie skarżącego, co nie
oznacza, rzecz jasna, że skarżący nie mógł i faktycznie nie poniósł szkody na
skutek wydania zaskarżonego orzeczenia. Skarżący nie przytoczył jednak żadnych
innych okoliczności faktycznych, które wskazywałyby na to, że w wyniku wydania
zaskarżonego orzeczenia poniósł szkodę.
Skarżący wskazał, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w trybie skargi
kasacyjnej nie było możliwe z uwagi na fakt, że pozwany został zatrzymany
i tymczasowo aresztowany na okres ponad siedmiu miesięcy, a zatem został
pozbawiony możliwości wniesienia skargi kasacyjnej w ustawowym terminie.
Należy jednak zważyć, że „niemożliwość” wzruszenia zaskarżonego orzeczenia,
o której traktuje przepis art. 4241
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. nie
stanowi „niemożliwości” w sensie faktycznym, tj. nie chodzi w tym wypadku
o sytuację, w której strona znalazła się i która uniemożliwiła jej podjęcia działania
nie tylko osobiście, ale i skorzystanie z pomocy innych osób. W tym wypadku
chodzi o „niemożliwość” w sensie prawnym, którą należy utożsamiać z szeroko
rozumianą niedopuszczalnością środka zaskarżenia. Rzeczywiste pozbawienie
wolności w okresie biegu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej na skutek
tymczasowego aresztowania, nie pozbawiło skarżącego prawa do zaskarżenia, co
najwyżej mogło utrudnić realizację tego prawa, czego skarżący nie wykazał. Jeżeli
skarżący nie mógł wnieść skargi kasacyjnej w ustawowym terminie, w pierwszej
kolejności powinien rozważyć zasadność wniesienia wniosku o jego przywrócenie.
Skarżący nie skorzystał jednak i z tego środka prawnego.
4
Skarżący uzasadniając dopuszczalność skargi w niniejszej sprawie powołał
się na istnienie wyjątkowego wypadku, nie można jednak przyjąć, że wykazał jego
istnienie. Ewentualne naruszenie przez sąd przepisu art. 3531
k.c. wyrażającego
zasadę swobody umów nie świadczy o istnieniu wyjątkowego wypadku
w rozumieniu art. 4241
§ 2 k.p.c., który utożsamiany jest z takimi zdarzeniami jak
np. ciężką chorobą strony, która uniemożliwiła wniesienie środka odwoławczego,
katastrofa, klęskę żywiołowa.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c.
w zw. z art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. oraz art. 4248
§ 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
O kosztach postępowania Sąd Najwyższy rozstrzygnął zgodnie z art. 102 k.p.c.
i art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 42412
k.p.c.
.
db

IV CNP 23/09

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia