Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CNP 74/09
POSTANOWIENIE
Dnia 21 grudnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz
w sprawie ze skargi G.K.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Rejonowego w D.
z dnia 26 lipca 2007 r., sygn. akt [...],
w sprawie z wniosku Banku Spółki Akcyjnej
przy uczestnictwie J.K., G.K., S.K., P.K. i J.K.
o stwierdzenie nabycia spadku po D.K.,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 21 grudnia 2009 r.,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 26 lipca 2007 r. Sąd Rejonowy w D. stwierdził, że
spadek po D.K., zmarłym 22 września 2005 r. w D., nabyli z mocy ustawy: jego
rodzice po ¼ części oraz rodzeństwo po 1
/6 części, z tym że małoletnia siostra J.K.
– z dobrodziejstwem inwentarza.
Postanowienie te nie zostało zaskarżone.
Uczestniczka postępowania G.K. (siostra spadkodawcy) wniosła skargę o
stwierdzenie niezgodności z prawem powyższego postanowienia. Twierdziła
mianowicie, że wskutek naruszenia art. 1016 k.c. spadkobiercy – poza J.K. – zostali
pozbawieni przywileju nabycia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co
spowodowało, m. in., konieczność spłaty przez nich długu spadkowego w postaci
nie spłaconego kredytu bankowego. Skarżąca poniosła w efekcie szkodę, ponieważ
spłaciła z tego tytułu kwotę 18 613 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
aktualizuje się w sytuacji, w której niezgodność ta – w rozumieniu art. 4241
k.p.c.
w związku z art. 417 § 1 i 4171
§ 2 k.c. – polega na oczywistej i rażącej obrazie
prawa, niebudzącej żadnych wątpliwości (zob. orzeczenie Sądu Najwyższego
z dnia 4 stycznia 2007 r., V CNP 132/06, OSNC 2007, nr 11, poz. 174 oraz z dnia
21 lutego 2007 r., I CNP 71/06., niepubl.).
Należy podkreślić, że postanowienie spadkowe z dnia 26 lipca 2007 r.
uprawomocniło się bez zaskarżenia, w związku z czym skarga G.K. może być
skuteczna w sytuacjach wyjątkowych, gdy niezgodność z prawem wynika z
naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności
albo praw człowieka i obywatela (art. 4241
§ 2 k.p.c.).
Takie wyjątkowe okoliczności z pewnością nie wystąpiły na tle
kwestionowanego postanowienia spadkowego. Zasadą jest bowiem
odpowiedzialność spadkobierców za długi spadkowe, a nieodpowiedzialność –
wyjątkiem. Merytoryczne stanowisko, reprezentowane w skardze, nie wynika
3
wprost ani z treści art. 1016 k.c., ani tym bardziej z przepisu regulaminowego
(§ 145 ust. 2 reg. sąd.). Wynika natomiast z wykładni zaprezentowanej w wyroku
Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 1970 r.,, II CR 388/69 (OSNC 1970, nr 12,
poz. 229). Ta rozszerzająca wykładnia art. 1016 k.c. nie jest jednak aprobowana
bez zastrzeżeń. W piśmiennictwie podkreśla się m. in., że nie istnieje ustawowa
zasada, iż odpowiedzialność wszystkich spadkobierców musi być ukształtowana
w taki sam sposób.
Powyższa kontrowersja mogła być przesłanką przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (art. 3989
§ 2 pkt 1 i 2 k.p.c.), nie należy natomiast do przesłanek
skargi z art. 4241
k.p.c. Co więcej, oznacza, że kwestionowane postanowienie
spadkowe nie zostało wydane z oczywistym i rażącym naruszeniem prawa.
Konsekwencje nieskorzystania przez skarżącą z apelacji są jednak dalej
idące z uwagi na wskazany poprzednio brak wyjątkowych okoliczności określonych
w art. 4241
§ 2 k.p.c. Powodują mianowicie odrzucenie skargi na podstawie
art. 4248
§ 2 k.p.c.

V CNP 74/09

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia