Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III ZS 2/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 marca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca)
SSN Andrzej Wróbel
Protokolant Anna Pęśko
w sprawie ze skargi Ministra Sprawiedliwości
na uchwałę Nr 45/IX/2009 Rady Izby Notarialnej w K. z dnia 29 września 2009 r.,
w sprawie egzaminu wstępnego na aplikację notarialną i kandydatów na
aplikantów, którzy uzyskali pozytywną ocenę na tym egzaminie
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 17 marca 2010 r.,
uchyla zaskarżoną uchwałę w punktach: 3, 5, 7 oraz 8 i
przyznaje Ministrowi Sprawiedliwości od Rady Izby Notarialnej w
K. kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt) tytułem zwrotu
kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Na podstawie art. 47 § 1 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie
(Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158 oraz z 2009 r. Nr 37, poz. 286), Minister
Sprawiedliwości zaskarżył uchwałę Rady Izby Notarialnej w K. Nr 45/IX/2009 z 29
września 2009 r. w sprawie stanowiska Rady w przedmiocie egzaminu wstępnego
na aplikację notarialną i kandydatów na aplikantów, którzy uzyskali pozytywną
ocenę na tym egzaminie, w zakresie ust. 3, 5, 7 oraz ust. 8 w brzmieniu nadanym
uchwałą Rady Izby Notarialnej w K.Nr 167/XII/2009 z 16 grudnia 2009 r. w sprawie
zmiany uchwały Nr 45/IX/2009 Rady Izby Notarialnej w K.
Zaskarżona uchwała zawiera między innymi następujące postanowienia:
„Rada Izby Notarialnej w K. uznaje, że wpis na listę aplikantów dokonany w trybie
art. 71 par. 3 ustawy z dnia 14.02.1991 r. Prawo o notariacie nie jest równoznaczny
z rozpoczęciem odbywania aplikacji" (ust. 3), „Rada Izby Notarialnej w K. uznaje,
że aplikant wpisany na listę aplikantów do dnia 1 stycznia każdego roku, który w
dniu rozpoczęcia zajęć seminaryjnych tego roku nie ma zawartej umowy o pracę z
notariuszem lub umowy o szkolenie z notariuszem, rozpoczyna aplikację notarialną
w roku następnym po roku, w którym zawarł umowę o pracę z notariuszem lub
umowę o szkolenie z notariuszem należącym do Izby Notarialnej w K. Zawarcie z
notariuszem umowy o pracę lub umowy o szkolenie uprawnia aplikanta do
uczestnictwa w zajęciach seminaryjnych dla aplikantów przewidzianych w par. 11
rozp. Min. Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie organizacji aplikacji
notarialnej (Dz.U. Nr 258/2005, poz. 2169). Rada dopuszcza możliwość podpisania
umowy o pracę lub umowy o szkolenie z notariuszem innej izby notarialnej na
terenie Rzeczpospolitej Polskiej na zasadzie wzajemności i porozumienia izb
notarialnych" (ust. 5), „Rada Izby Notarialnej w K. udostępni zainteresowanym
aplikantom listę notariuszy, którzy zdecydowali się zatrudnić aplikanta lub zawrzeć
z aplikantem umowę o szkolenie” (ust. 7), „Rada Izby Notarialnej w K. wyznaczy
patrona dla aplikanta spośród notariuszy wyróżniających się wysokimi
kwalifikacjami i umiejętnościami dydaktycznymi, który wyraził na piśmie zgodę na
sprawowanie patronatu" (ust. 8).
W opinii Ministra uchwała narusza przepisy: 1) art. 71 § 1, § 2, § 3, i § 5
ustawy - Prawo o notariacie oraz § 1 ust. 1 i 2 oraz § 2 pkt 2 rozporządzenia
3
Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie organizacji aplikacji
notarialnej (Dz.U. Nr 258, poz. 2169 ze zm.) poprzez zawarcie w ust. 3 i 5
postanowień sprzecznych z powołanymi, jednoznacznie brzmiącymi przepisami
prawa, które to postanowienia wywołują konsekwencje niemożliwe do
zaakceptowania z punktu widzenia praworządności i rażąco naruszają wymienione
przepisy, 2) art. 72 § 1 ustawy - Prawo o notariacie oraz § 11 ust. 1 i 2
rozporządzenia w sprawie organizacji aplikacji notarialnej przez dopuszczenie w
ust. 3 i 5 zaskarżonej uchwały możliwości wydłużenia — ponad okres wskazany w
ustawie – czasu trwania aplikacji i ominięcie prawnego nakazu rozpoczęcia aplikacji
w ustalonym ustawą dniu, 3) art. 73 i art. 72 § 1 oraz art. 35 pkt 3 w związku z art.
75 ustawy - Prawo o notariacie, poprzez przekroczenie w postanowieniach ust. 3,
5, 7, 8 uchwały kompetencji Rady, zgodnie z którymi, na Radzie Izby notarialnej
spoczywa obowiązek organizacji i prowadzenia aplikacji notarialnej, a jego
realizacja podlega wydanemu na podstawie art. 75 ustawy rozporządzeniu w
sprawie organizacji aplikacji notarialnej, 4) art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, ze względu
na uchylenie się Rady od wykonania w interesie publicznym obowiązków
nałożonych na samorząd przez ustawę i podjęcie uchwały sprzecznej z przepisami
ustawowymi i przepisami aktów wykonawczych, wykraczającej poza ustawowe
kompetencje Rady, 5) art. 32 ust. 1, art. 65 ust. 1 i art. 31 ust. 2 i 3 Konstytucji RP,
poprzez naruszenie praw kandydatów na aplikantów notarialnych wynikających z
wymienionych przepisów konstytucyjnych.
Minister wniósł o uchylenie przez Sąd Najwyższy zaskarżonej uchwały w
zakresie jej ustępów 3, 5, 7 oraz 8 w brzemieniu nadanym uchwałą z 16 grudnia
2009 r.
W uzasadnieniu skargi, z powołaniem się na wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z 28 czerwca 2000 r., K 25/99, podkreślono, że uchwały organów
samorządu notarialnego wydawane są w granicach powszechnie obowiązującego
prawa i nie mogą być sprzeczne z prawem. Wskazując na wyroki Sądu
Najwyższego z 26 lutego 2004 r., III SZ 3/03 i z 19 września 1996 r., I PO 7/96,
stwierdzono, że organy samorządu notarialnego nie mają kompetencji do
dokonywania wykładni prawa powszechnie obowiązującego. Poza tym żaden
przepis ustawy nie przewiduje zawieszenia wykonywania obowiązku organizowania
4
i przeprowadzenia aplikacji notarialnej. Przepisy ustawy nie uzależniają realizacji
tego obowiązku w stosunku do niektórych aplikantów od dokonania czynności
nieprzewidzianych w ustawie (wyrok Sądu Najwyższego z 2 grudnia 1999 r., III SZ
4/99). Ustawa Prawo o notariacie jednoznacznie wiąże status aplikanta z
momentem wpisu na listę aplikantów a wyznaczenie patrona dla aplikanta należy
do zadań Rady Izby notarialnej. Prawo o notariacie i rozporządzenie w sprawie
organizacji aplikacji notarialnej wskazują, że nie ma przepisów, które zobowiązują
aplikanta do samodzielnego poszukiwania notariusza w celu zawarcia umowy o
pracę lub szkolenie. Brak też regulacji, które uprawniają izby do wprowadzenia
innych niż ustawowe warunków uzależniających rozpoczęcie aplikacji. Z
powołaniem się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 marca 1999 r., II
SA 1537/98, zaznaczono, że przyjęcie na aplikację notarialną nie następuje
poprzez zatrudnienie, czyli w drodze cywilnoprawnej. Zatrudnienie aplikanta jest
czynnością wtórną w stosunku do wcześniejszej decyzji o przyjęciu na aplikację.
Tym samym, dokonanie wpisu na listę aplikantów notarialnych jest równoznaczne z
obowiązkiem umożliwienia aplikantowi rozpoczęcia odbywania aplikacji.
Zaznaczono również, że osoba wpisana na listę aplikantów uzyskuje status
aplikanta i rozpoczyna trwającą 2 lata i 6 miesięcy aplikację. Niewypełnienie przez
Radę obowiązku wyznaczenia patrona w terminie umożliwiającym zgodne z
przepisami rozpoczęcie aplikacji wpływa na czas jej trwania. Rada przyznała sobie
uprawnienie do przedłużania czasu aplikacji.
W ocenie Ministra, zaskarżona uchwała wykracza poza wynikające z art. 35
pkt 3 ustawy – Prawo o notariacie umocowanie do organizowania szkolenia
aplikantów. Uprawnienia z art. 73 i art. 35 pkt 3 należy rozumieć jako umocowanie
do organizowania zajęć szkoleniowych dla aplikantów stosownie do rozporządzenia
w sprawie organizacji aplikacji notarialnej. Rada nie była uprawniona do
interpretowania ich jako upoważnienia do decydowania o procedurze wpisu na listę
aplikantów, zasad rozpoczęcia aplikacji, wyboru sposobu jej odbywania, ponieważ
kwestie te reguluje ustawa. Fakt upoważnienia Ministra Sprawiedliwości w art. 75
ustawy Prawo o notariacie do określenia, po uzgodnieniu z Krajową Radą
Notarialną, w drodze rozporządzenia, organizacji aplikacji notarialnej (w
odróżnieniu od aplikacji adwokackiej i radcowskiej, których organizacja podlega
5
uchwalonym przez te samorządy regulaminom) przesądza o ograniczonej roli
samorządu notarialnego w tym zakresie.
Postanowienia zaskarżonej uchwały w ust. 3, 5, 7 oraz 8 z uwagi na ich
sprzeczność ze wskazanymi przepisami ustawy - Prawo o notariacie oraz
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie organizacji aplikacji notarialnej
naruszają także prawa gwarantowane jednostce w przepisach konstytucyjnych, tj.
w art. 31 ust. 2 i ust. 3, art. 32 ust. 1 (równość wobec prawa) oraz art. 65 ust. 1
Konstytucji RP (wolność wykonywania zawodu). Wprowadzenie dodatkowych
wymogów ograniczających w konsekwencji dostęp do wykonywania wybranego
zawodu, narusza art. 65 Konstytucji RP w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.
Zgodnie z art. 65 Konstytucji RP, wolność wykonywania zawodu jest każdemu
zapewniona, a wyjątki od tej zasady może przewidywać jedynie ustawa. Ustawa —
Prawo o notariacie wprowadziła wymogi niezbędne do uzyskania wpisu na listę
aplikantów notarialnych, a uchwała w sposób nieuprawniony warunki te rozszerza.
Podkreślono, że w wyroku Sądu Najwyższego z 13 maja 1994 r., I PO 4/94,
stwierdzono, iż organ samorządu zawodowego notariuszy nie może, mocą własnej
uchwały, odmówić wykonywania kompetencji powierzonej mu przepisami ustawy
oraz iż kompetentny organ nie może się zatem „zrzec" swej kompetencji, bowiem
jest ona w świetle prawa nie tylko uprawnieniem, lecz przede wszystkim
obowiązkiem działania w określonej sferze spraw (podobnie w wyroku Sądu
Najwyższego z 24 maja 1994 r., I PO 7/94 oraz postanowieniu Sądu Najwyższego
z 21 września 1995 r., I PO 8/95)
Akty niższej rangi, takie jak uchwały samorządów zawodowych, muszą być
wydane na podstawie upoważnienia ustawowego i nie mogą być z sprzeczne z
regulacjami zawartymi w ustawie (wyroki Sądu Najwyższego z 14 października
1999 r., III SZ 2/99 i z 26 lutego 2004 r., III SZ 2/03).
Z powołaniem się na orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego dotyczące
zasady równości (orzeczenie z 9 marca 1988 r., U 7/87, orzeczenie z 26 kwietnia
1995 r., K 11/94; wyrok z 28 maja 2002 r., P 10/01, wyrok z 24 kwietnia 2006 r., P
9/05, wyrok z 18 lutego 2004 r., P 21/02, wyroku z 2 września 2008 r., K 35/06),
stwierdzono, że obowiązujące przepisy nie dopuszczają różnicowania wymogów
zarówno wobec osób, które uczestniczyły w naborze na aplikację notarialną w
6
drodze egzaminu wstępnego, jak i tych, które egzamin ten zdały. Wszystkie te
osoby podlegają tym samym regulacjom prawnym i posiadają takie same prawa do
uzyskania wpisu na listę aplikantów i odbywania aplikacji. Postanowienia ust. 3 i 5
uchwały, uzależniając rozpoczęcie zajęć seminaryjnych od zawartej przez aplikanta
umowy o pracę z notariuszem lub umowy o szkolenie z notariuszem należącym do
Izby Notarialnej w K., zakładają nierówne traktowanie kandydatów, mimo że
przystąpili do egzaminu wstępnego na tych samych warunkach i przysługują im
jednakowe prawa.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną podniesiono, z powołaniem się na
orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego (orzeczenia z: 20 października 1986 r., P
2/86, 19 października 1993 r., K 14/92, 15 marca 1995 r., K 1/95, 15 lipca 1996 r.,
U 3/96, uchwała z 10 maja 1994 r., W 7/94), między innymi, że rozporządzenie
Ministra Sprawiedliwości w sprawie organizacji aplikacji notarialnej jest aktem
niekonstytucyjnym z powodu braku podstawy ustawowej jego wydania oraz
niezrealizowania celu, jakim jest wykonanie ustawy. Rozporządzenie nie powinno
być więc podstawą zaskarżenia uchwały organu samorządu notarialnego ani
legalną podstawą orzeczenia Sądu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga Ministra Sprawiedliwości okazała się mieć uzasadnione podstawy.
Nie ulega żadnej wątpliwości, że uchwały organów samorządu notarialnego
mogą być wydawane w oparciu o powszechnie obowiązujące przepisy. Muszą też
być z nimi zgodne. Można więc przyjąć, że przepisy ustawy wyznaczają granice
kompetencji organów samorządu notarialnego (por. A. Wróbel: Charakter prawny
samorządu notarialnego i jego kompetencje prawodawcze, Rejent 2001, nr 5 oraz
wyrok TK z dnia 28 czerwca 2000 r., K 25/99). Zgodnie z utrwalonym poglądem
Sądu Najwyższego organy samorządu notarialnego nie mają kompetencji do
podejmowania uchwał ustalających powszechnie obowiązującą wykładnię prawa
(zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2004 r., III SZ 3/03 i z dnia 19
września 1996 r., I PO 7/96, OSNP 1997, nr 10, poz. 178), nawet gdyby jej
znaczenie miało ograniczać się tylko do wpływu na działania (czynności)
podejmowane przez członków samorządu notarialnego (notariuszy). Upoważnienie
7
do wiążącego dokonywania tzw. abstrakcyjnej wykładni prawa powszechnie
obowiązującego musi bowiem wynikać z wyraźnego upoważnienia ustawy.
W skardze podniesiono naruszenie przepisów Konstytucji RP, ustawy z dnia
14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (t.j. Dz.U. z 2008 r., Nr 189, poz. 1158, ze
zm. – dalej ustawa) oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22
grudnia 2005 r. w sprawie organizacji aplikacji notarialnej (Dz.U. Nr 258, poz. 2169,
ze zm. – dalej rozporządzenie).
Zaskarżone postanowienia uchwały Rady Izby Notarialnej w K. dotyczyły
zasadniczo charakteru wpisu na listę aplikantów oraz rozpoczęcia aplikacji
notarialnej.
Zgodnie z art. 73 ustawy aplikację notarialną organizuje i prowadzi rada izby
notarialnej na podstawie programu ustalonego przez Krajową Radę Notarialną. Ten
ustawowy obowiązek rady izby notarialnej nie może być zawieszony, gdyż nie
przewiduje takiej możliwości żaden z przepisów ustawy. Można także stwierdzić, że
z przepisu art. 73 ustawy wynika obowiązek zapewnienia możliwości odbywania
aplikacji notarialnej i jej ciągłości (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia
1999 r., III SZ 4/99, OSNP 2000, nr 20, poz. 773). Obowiązki organizowania i
prowadzenia aplikacji notarialnej mają charakter publicznoprawny. Samorząd
notarialny nie jest wprawdzie organem władzy publicznej sensu stricte. Sąd
Najwyższy wielokrotnie jednak już przyjmował, że samorząd notarialny reprezentuje
osoby zaufania publicznego i sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem
zawodu notariusza w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Można
więc przyjąć, że samorząd notarialny pełni funkcje zlecone z zakresu administracji
publicznej (zob. wyroki III SZ 2/99, OSNP 2000, nr 20, poz. 772 oraz z dnia 26
lutego 2004 r., III SZ 2/03, OSNP 2004, nr 22, poz. 395), wypełniane poprzez
podejmowanie stosownych uchwał.
Ustawa w sposób jednoznaczny reguluje warunki uzyskania wpisu na
aplikację notarialną (bycia aplikantem). Z art. 71 § 2 ustawy wynika, że aplikantem
notarialnym może być osoba, która spełnia warunki określone w art. 11 pkt 1-3
(posiada obywatelstwo polskie, korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich, jest
nieskazitelnego charakteru, daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu
notariusza, ukończyła wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i
8
uzyskała tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w
Rzeczypospolitej Polskiej) i uzyskała pozytywną ocenę z egzaminu wstępnego.
Natomiast zgodnie z przepisem art. 71 § 4 ustawy osobie spełniającej powyższe
warunki, która złożyła (w ciągu 2 lat od dnia doręczenia uchwały ustalającej wynik
egzaminu wstępnego) wniosek nie można odmówić wpisu na listę aplikantów
notarialnych.
Tak więc z chwilą wpisu danej osoby na listę uzyskuje ona status aplikanta i
związane z nim obowiązki i uprawnienia. Ponieważ zasadniczym celem aplikacji
jest odbycie szkolenia konieczne jest przyjęcie, że aplikant ma prawo do jego
rozpoczęcia. Tymczasem zaskarżony pkt 3 uchwały stanowił, że wpis na listę
aplikantów nie jest równoznaczny z rozpoczęciem odbywania aplikacji.
Kolejny zaskarżony pkt 5 uchwały uzależniał rozpoczęcie zajęć, w
następnym roku, od zawarcia z notariuszem umowy o pracę lub umowy o
szkolenie. Natomiast pkt 7 i 8 uchwały dotyczyły zasadniczo uzależnienia
wyznaczenia przez radę patrona od wyrażenia przez niego zgody i udostępnienia
listy takich notariuszy aplikantom. Wynikało więc z tego, że możliwe jest obciążenie
obowiązkiem znalezienia patrona części aplikantów. Natomiast ci z nich, którzy do
dnia 1 stycznia nie podpisali umowy o pracę lub o szkolenie mogliby jedynie liczyć,
że ewentualnie rozpoczną szkolenie w roku następnym. Takie rozwiązanie
powyższego problemu nie znajduje jednak oparcia w przepisach ustawy, jak i
rozporządzenia. Przepis art. 71 § 5 ustawy stanowi bowiem, że aplikant notarialny
może być „również” zatrudniony przez notariusza prowadzącego kancelarię lub
przez radę izby notarialnej. Wynika więc z tego, że dopuszczalne są również inne
formy odbywania aplikacji notarialnej. Możliwość taka jest wskazana w § 1 ust. 2
rozporządzenia. Aplikacja może więc zostać także odbyta u notariusza
wyznaczonego przez radę izby notarialnej, która dokonała wpisu na listę
aplikantów. W tym przypadku nie zachodzi konieczność zawierania umowy o pracę
z notariuszem lub radą. Na tej podstawie można stwierdzić, że wyznaczenie
patrona dla aplikanta jest obowiązkiem rady izby notarialnej. Obciążenie zaś tym
obowiązkiem aplikanta narusza przepisy ustawowe. Nie można bowiem przyjąć, że
dopuszczalne jest uzależnienie rozpoczęcia szkolenia od warunków, które nie
wynikają z przepisu. Z tego powodu jako niedopuszczalne należało ocenić
9
rozdzielenie wpisu na aplikację od prawa do jej rozpoczęcia (szkolenia). Także
możliwość uzależnienia rozpoczęcia szkolenia od samodzielnego zawarcia umowy
w żaden sposób nie wynika z obowiązujących przepisów. Trafność powyższego
ustalenia potwierdza stanowisko zajęte przez NSA. W wyroku z dnia 4 marca 1999
r., II SA 1537/98 (LEX nr 46703) stwierdzono, że przyjęcie na aplikację notarialną
nie następuje poprzez zatrudnienie, gdyż zatrudnienie aplikanta jest czynnością
wtórną w stosunku do wcześniejszej decyzji o przyjęciu na aplikację.
Z powyższych względów należało uznać, że zaskarżona uchwała naruszyła
przepisy art. 71 § 1, 2, 3 i 5, art. 72 § 1 i art. 73 ustawy. Uniemożliwienie
rozpoczęcia aplikacji notarialnej stanowi naruszenie publicznoprawnego obowiązku
rady izby notarialnej. Odbycie aplikacji notarialnej jest ustawowym warunkiem
powołania na stanowisko notariusza. Z tego powodu słuszny okazał się zarzut
naruszenia art. 65 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 2 i 3 i art. 32 oraz art. 17 ust. 1
Konstytucji RP.
Naruszony został ponadto przepis art. 72 § 1 ustawy poprzez dopuszczenie
wydłużenia okresu trwania aplikacji oraz jej późniejszego rozpoczęcia.
Postanowienia zaskarżonej uchwały naruszają też niewątpliwie wskazane w
skardze przepisy rozporządzenia wykonawczego. Pełnomocnik rady prezentował w
piśmie procesowym i na rozprawie stanowisko, że rozporządzenie to nie jest
zgodne z Konstytucją RP ze względu na treść przepisu (art. 75 ustawy),
stanowiącego podstawę do jego wydania.
Należy w tym miejscu stwierdzić, że przepisy nie zawierają żadnych
wskazówek w sprawie postępowania ze skargi Ministra Sprawiedliwości na uchwały
organów samorządu notarialnego. Wystąpienie luki w prawie uzasadnia więc
stosowanie przepisów postępowania cywilnego o postępowaniu procesowym (zob.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 1994 r., I PO 6/94, OSNP 1994,
nr 7, poz. 119). Na tej podstawie odpowiedź na skargę, ze względu na
przekroczenie terminu, została potraktowana jako pismo procesowe.
Sąd Najwyższy stwierdził naruszenie wskazanych w skardze przepisów
ustawy oraz art. 65 ust. 1 Konstytucji RP. W tej sytuacji problem konstytucyjności
przepisów rozporządzenia pozostawał bez wpływu na rozstrzygnięcie. Z tego też
10
powodu Sąd Najwyższy nie uznał za uzasadnione odroczenie rozprawy do czasu
rozstrzygnięcia powyższego problemu przez Trybunał Konstytucyjny.
Ostatecznie należy stwierdzić, że dokonanie wpisu na listę aplikantów
notarialnych jest równoznaczne z obowiązkiem umożliwienia rozpoczęcia jej
odbywania (szkolenia) przez radę właściwej izby notarialnej.
Zaskarżone postanowienia uchwały miały niewątpliwie na celu rozwiązanie
problemu wynikającego z lawinowo rosnącej liczby osób, które zdały egzamin
wstępny i spełniały warunki do wpisu na listę aplikantów notarialnych. Spełnienie
przez radę izby notarialnej obowiązku odbycia aplikacji nie jest więc z pewnością w
tej sytuacji sprawą prostą. Obowiązek ten ma charakter ustawowy i
publicznoprawny. Obowiązujące obecnie przepisy nie przewidują zaś żadnych
wyjątków, odstępstw czy ograniczeń (por. też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2
grudnia 1999 r., III SZ 4/99, OSNP 2000, nr 20, poz. 773). Należy również
zauważyć, że § 36 Kodeksu Etyki Zawodowej Notariusza stanowi o obowiązku
zapewnienia aplikantom swej kancelarii możliwości udziału w szkoleniach. Można
więc przyjąć, że jest to uzupełnienie obowiązku umożliwienia odbywania szkolenia
spoczywającego na radzie izby notarialnej.
Z tych względów, na podstawie art. 47 § 2 ustawy Prawo o notariacie,
orzeczono jak w sentencji wyroku.