Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 37/10
POSTANOWIENIE
Dnia 24 czerwca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z wniosku wierzycieli Gminy Miasta W., PKO BP Spółki Akcyjnej
w W., M. Banku Regionalnego SA w W., Skarbu Państwa - Urzędu Skarbowego w
W. i Urzędu Skarbowego w Ś.
przeciwko dłużnikowi Michałowi T.
przy udziale Haliny B. i nabywcy Janusza I.
o egzekucję świadczenia pieniężnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 czerwca 2010 r.,
zażalenia dłużnika
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 5 sierpnia 2008 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 5 sierpnia 2008 r. Sąd Okręgowy
odrzucił skargę kasacyjną dłużnika Michała T. od postanowienia tego Sądu z dnia
19 marca 2008 r. oddalającego zażalenie dłużnika na postanowienie Sądu
pierwszej instancji z dnia 29 marca 2005 r. w przedmiocie przysądzenia prawa
własności.
Sąd Okręgowy powołując się na art. 7 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r.
o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju
sądów powszechnych (Dz. U. z 2005 r., Nr 13, poz. 98) i na art. 3 tej samej ustawy
stwierdził, że w świetle tych regulacji w rozpoznawanej sprawie skarga kasacyjna
jest niedopuszczalna, bowiem postanowienia Sądu zarówno pierwszej jak i drugiej
instancji zapadły po dniu 6 lutego 2005 r., a więc po dacie, od której nastąpiła
zmiana przepisu art. 7674
§ 2 k.p.c. skutkująca niedopuszczalnością skargi
kasacyjnej od wydanego przez sąd drugiej instancji postanowienia w postępowaniu
egzekucyjnym.
Niezależnie od tego Sąd Okręgowy stwierdził także, iż skarga kasacyjna nie
spełnia wymagania art. 3984
pkt 3 k.p.c., bowiem nie zawiera wniosku o przyjęcie
jej do rozpoznania.
W zażaleniu na powyższe postanowienie dłużnik zarzucił błędne wskazanie
przez Sąd Okręgowy, że zmiana przepisu art. 7674
k.p.c. przez wykluczenie
dopuszczalności skargi kasacyjnej nastąpiła ustawą nowelizacyjną z dnia
22 grudnia 2004 r., choć nastąpiła ona na podstawie ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.
o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. Nr 172, poz. 1804), której art. 7 stanowi, iż postępowania egzekucyjne
wszczęte przed dniem 5 lutego 2005 r. toczą się według dotychczasowych
przepisów, co oznacza, zdaniem skarżącego, że na postanowienie Sądu
Okręgowego z dnia 19 marca 2008 r. przysługiwało zaskarżenie.
Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego jak nastąpiła na podstawie
powołanej przez Sąd Okręgowy ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. nie miała wpływu
3
na skutki nowelizacji określone w art. 7 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. i art. 3 ustawy
z dnia 22 grudnia 2004 r. nie ma w sprawie zastosowania.
Odnosząc się do stanowiska Sądu Okręgowego o braku wniosku o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania uczestnik stwierdził, że wniosek taki zawarty jest
w sformułowaniu: „Uzasadnienie rozpoznania kasacji” i powołując się na
stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zajęte w wyroku z dnia 1 lipca 2008 r. SK
40/07 zarzucił, iż Sąd nie może odrzucić skargi kasacyjnej z powodu takiego braku,
bez wezwania skarżącego do jego usunięcia.
W oparciu o powyższe zarzuty wnosił o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rację ma skarżący, że zmiana art. 7751
k.p.c., dopuszczającego kasację od
postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiocie między innymi przysądzenia
własności, nastąpiła nie na podstawie przepisów wskazanej przez Sąd Okręgowy
ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania
cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, lecz na podstawie
art. 1 pkt 109 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks
postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Ta pomyłka Sądu
Okręgowego nie miała jednak wpływu na trafność rozstrzygnięcia.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniach z dnia 7 lutego 2006 r.
IV CZ 4/06, z dnia 3 października 2007 r. IV CZ 62/07 i z dnia 7 lutego 2008 r. V CZ
136/07 (nie publ.), zmiana wprowadzona ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. polegająca
na zastąpieniu art. 7751
k.p.c. regulacją art. 7674
§ 2 k.p.c., zgodnie z którą na
postanowienie sądu drugiej instancji wydane po rozpoznaniu zażalenia kasacja nie
przysługuje, weszła w życie w dniu 5 lutego 2005 r., jednak zgodnie z art. 7 ustawy
nowelizacyjnej z dnia 2 lipca 2004 r., postępowania egzekucyjne wszczęte przed
dniem wejścia w życie tej ustawy, t.j. przed dniem 5 lutego 2005 r., toczyły się
według przepisów dotychczasowych, co oznaczało, że jeżeli postępowanie
egzekucyjne zostało wszczęte przed dniem 5 lutego 2005 r., to wydane w jego toku
postanowienie sądu drugiej instancji w przedmiocie między innymi przysądzenia
własności podlegało zaskarżeniu, choćby wydane zostało po dniu 4 lutego 2005 r.,
4
na zasadach obowiązujących przed dniem 5 lutego 2005 r., a więc przy
zastosowaniu art. 7751
k.p.c. w brzmieniu obowiązującym przed tą datą.
Jednakże w dniu 6 lutego 2005 r. weszła w życie kolejna nowelizacja
przepisów kodeksu postępowania cywilnego dokonana ustawą z dnia 22 grudnia
2004 r., która nadała art. 7674
§ 2 k.p.c. brzmienie: „na postanowienie sądu drugiej
instancji wydane po rozpoznaniu zażalenia skarga kasacyjna nie przysługuje”.
Zgodnie z art. 3 tej ustawy, sprawy wszczęte przed dniem jej wejścia w życie toczą
się według jej przepisów, z tym, że do złożenia i rozpoznania kasacji od orzeczenia
wydanego przed jej wejściem w życie, a także do odmowy przyjęcia kasacji do
rozpoznania, stosuje się przepisy dotychczasowe. W konsekwencji zmiany stanu
prawnego dokonanej z dniem 6 lutego 2005 r., w myśl art. 3 ustawy z dnia
22 grudnia 2004 r., tylko wydane przed dniem 6 lutego 2005 r. postanowienia sądu
drugiej instancji w przedmiocie przybicia i przysądzenia własności oraz
w przedmiocie planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji mogą być zaskarżane
na zasadach przewidzianych w art. 7751
k.p.c. w pierwotnym brzmieniu, natomiast
wydane po dniu 5 lutego 2005 r. nie podlegają zaskarżeniu, choćby postępowanie
egzekucyjne, w toku którego zostały wydane, zostało wszczęte przed dniem
5 lutego 2005 r. (porównaj wskazane wyżej postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 7 lutego 2006 r., 3 października 2007 r. i 7 lutego 2008 r.).
Z uwagi na to, że zaskarżone skargą kasacyjną postanowienie Sądu drugiej
instancji w przedmiocie przysądzenia własności (podobnie jak postanowienie Sądu
pierwszej instancji) zapadło po dniu 5 lutego 2005 r., nie podlega ono zaskarżeniu
ani skargą kasacyjną, ze względu na brzmienie art. 7674
§ 2 k.p.c., ani kasacją na
zasadach przewidzianych w art. 7751
k.p.c. w pierwotnym brzmieniu, ze względu na
rozwiązanie przyjęte w art. 3 ustawy nowelizacyjnej z dnia 22 grudnia 2004 r.
Z tych względów, mimo częściowo błędnego uzasadnienia, trafne jest
stanowisko Sądu Okręgowego o niedopuszczalności skargi kasacyjnej od
postanowienia tego Sądu z dnia 19 marca 2008 r. w przedmiocie przysądzenia
prawa własności, a zatem prawidłowe jest również zaskarżone postanowienie
o odrzuceniu skargi kasacyjnej na podstawie art. 3986
§ 2 w zw. z art. 7674
§ 2 i art.
13 § 2 k.p.c.
5
W tej sytuacji bezprzedmiotowe jest rozważanie, czy skarga kasacyjna
spełnia wymagania art. 3984
pkt 3 k.p.c. oraz jakie są konsekwencje procesowe
niespełnienia tych wymagań.
Biorąc wszystko to pod uwagę Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie.