Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 21 lipca 2010 r., III CSK 322/09
Dopuszczalne jest ustanowienie na rzecz właściciela lokalu
mieszkalnego służebności gruntowej korzystania z ogródka przydomowego,
obciążającej nieruchomość wspólną.
Sędzia SN Antoni Górski (przewodniczący)
Sędzia SN Barbara Myszka (sprawozdawca)
Sędzia SN Marek Sychowicz
Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Grzegorza T. i Krystyny T. przy
uczestnictwie "S.M.S.", sp.z o.o. w K. oraz wspólnoty mieszkaniowej "M." w K. o
wpis w księdze wieczystej, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie
Cywilnej w dniu 21 lipca 2010 r. skargi kasacyjnej uczestnika "S.M.S.", sp. z o.o. w
K. od postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 27 maja 2009 r.
uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w
Krakowie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie
o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 2 lutego 2009 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Podgórza
w Krakowie oddalił wniosek Krystyny i Grzegorza małżonków T. o wpis w dziale I-
Sp księgi wieczystej założonej dla lokalu mieszkalnego nr 1, położonego na
parterze budynku nr 26 na osiedlu W.A.M. w K., oznaczonej nr (...)0 oraz w dziale
III księgi wieczystej nr (...)7, prowadzonej dla nieruchomości wspólnej o obszarze
3,6171 ha – służebności gruntowej korzystania z ogródka przydomowego.
Sąd Rejonowy ustalił, że podstawę wpisu stanowi akt notarialny z dnia 8
kwietnia 2008 r., obejmujący umowę sprzedaży lokalu mieszkalnego opisanego we
wniosku oraz akty ustanowienia służebności i hipotek. Uznał, że ustanowiona
służebność wyłącznego korzystania przez właścicieli lokalu mieszkalnego nr 1 z
ogródka przydomowego na nieruchomości wspólnej, nie odpowiada ustawowemu
typowi służebności gruntowej przewidzianej w art. 285 k.c. Według powołanego
przepisu, do ustanowienia służebności gruntowej konieczne jest istnienie dwóch
nieruchomości – władnącej i obciążonej, natomiast w akcie notarialnym z dnia 8
kwietnia 2008 r. służebnością gruntową obciążono nieruchomość wspólną, która
jest prawem związanym z własnością lokalu, dzieli jego los prawny i nie może być
uznana za „inną nieruchomość” względem wyodrębnionego z niej lokalu. Poza tym
służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności
nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części, a prawo wyłącznego
korzystania z części nieruchomości wspólnej stanowiącej ogródek nie zwiększa
użyteczności lokalu mieszkalnego. Wyłącznym celem służebności gruntowej nie
może być natomiast ani wygoda właściciela nieruchomości władnącej, ani jego
upodobanie niezwiązane z potrzebą nieruchomości. O tym, kiedy można cudzą
nieruchomość obciążyć służebnością decydują ponadto przesłanki określone w art.
294 k.c., dlatego do ustanowienia służebności konieczna jest celowość mierzona
użytecznością nieruchomości władnącej oraz konieczność rozumiana jako brak
innych możliwości osiągnięcia tego celu niż przez ingerencję w cudze prawo
własności.
Sąd Rejonowy podkreślił, że w ramach obowiązku badania treści i formy
dokumentów dołączonych do wniosku o wpis ma również obowiązek badania
skuteczności ustanowienia służebności. Uznając, że ustanowiona służebność nie
odpowiada ustawowemu typowi służebności gruntowej, oddalił wniosek o wpis bez
wnikania w kwestię skuteczności uchwały podjętej na zebraniu wspólnoty
mieszkaniowej "M." o wyrażeniu zgody na ustanawianie przez zarządcę
nieruchomości wspólnej na rzecz nabywców konkretnych lokali służebności
parkowania samochodu oraz korzystania z ogródków przydomowych.
Apelacja "S.M.S.", sp. z o.o. w K. została przez Sąd Okręgowy w Krakowie
oddalona postanowieniem z dnia 27 maja 2009 r. Powołując się na stanowisko
Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 20 lutego 2003 r., II CKN
1237/00 (nie publ.), Sąd Okręgowy podkreślił, że sąd wieczystoksięgowy ma
obowiązek ustalić czy prawo, które ma być wpisane zostało ważnie ustanowione, a
osoby zainteresowane mogą ustanawiać tylko takie ograniczone prawa rzeczowe,
jakie zostały przewidziane w ustawie. Uznał, że zawarte w umowie sprzedaży z
dnia 8 kwietnia 2008 r. oświadczenie zarządcy nieruchomości wspólnej o
ustanowieniu na rzecz każdoczesnych właścicieli lokalu mieszkalnego nr 1
służebności gruntowej, polegającej na prawie wyłącznego korzystania z ogródka
przydomowego znajdującego się pod oknami tego lokalu, jest w istocie podziałem
quoad usum, a nie ustanowieniem służebności gruntowej. Za taką kwalifikacją
przemawia przede wszystkim brak w opisanym prawie do korzystania z określonej
części nieruchomości wspólnej celu zwiększenia użyteczności nieruchomości
władnącej. Poza tym treść służebności gruntowej nie może polegać na zapewnieniu
właścicielowi lokalu wyłącznego korzystania z części gruntu będącego przedmiotem
współwłasności. Trudno też dostrzec okoliczności, których zaistnienie prowadziłoby
do zasadności żądania dochodzonego na podstawie art. 294 alb 295 k.c., trudno
bowiem mówić o konieczności istnienia ogródka przydomowego do prawidłowego
korzystania z nieruchomości lokalowej albo o utracie wszelkiego znaczenia jego
istnienia.
W skardze kasacyjnej od postanowienia Sądu Okręgowego "S.M.S.", sp. z
o.o. wniosła o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
ewentualnie o uchylenie również postanowienia Sądu Rejonowego dla Podgórza-
Krakowa w Krakowie z dnia 2 lutego 2009 r. i przekazanie sprawy temu Sądowi do
ponownego rozpoznania. Wskazała naruszenie art. 285 § 1 i 2 k.c. przez błędną
wykładnię i niewłaściwe zastosowanie oraz obrazę art. 6268
§ 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 6268
§ 2 k.p.c., który nawiązuje do uchylonego art. 46 ust. 1
ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz.U. z
2001 r. Nr 125, poz. 1368 ze zm. – dalej: "u.k.w.h."), rozpoznając wniosek o wpis,
sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz
treść księgi wieczystej. Przytoczony przepis, podobnie jak art. 46 ust. 1 u.k.w.h.,
wyznacza zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym, zarówno
sądu pierwszej instancji rozpoznającego wniosek o wpis, jak i sądu drugiej instancji
rozpoznającego apelację od wpisu (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
27 kwietnia 2001 r., III CKN 354/00, OSNC 2001, nr 12, poz. 183 i z dnia 6
października 2006 r., V CSK 214/06, nie publ.).
Kognicja ta, choć ograniczona do badania jedynie treści wniosku, treści i formy
dołączonych do wniosku dokumentów oraz treści księgi wieczystej, nie ma
charakteru wyłącznie formalnego. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, obowiązek
badania treści dokumentu dołączonego do wniosku o wpis mieści w sobie również
konieczność oceny, czy dokument ten stanowi uzasadnioną podstawę wpisu. W
konsekwencji sąd jest obowiązany badać czynność materialną stanowiącą
podstawę wpisu nie tylko pod względem formalnoprawnym, lecz także pod
względem jej skuteczności materialnej. Powinien zbadać, czy czynność ta
uzasadnia powstanie, zmianę lub wygaśnięcie prawa, które ma być wpisane do
księgi wieczystej lub z niej wykreślone. Musi zatem ocenić, czy prawo, które ma być
wpisane, zostało ważnie ustanowione. Trzeba jednak podkreślić, że podstawę tej
oceny stanowić mogą wyłącznie ustalenia dokonane na podstawie treści wniosku,
treści dołączonych do niego dokumentów oraz treści księgi wieczystej, w
postępowaniu wieczystoksięgowym bowiem sąd nie może prowadzić postępowania
dowodowego wykraczającego poza granice, które zostały zakreślone w art. 6268
§
2 k.p.c. ani uwzględniać dalszych okoliczności niewynikających ze wskazanych w
tym przepisie dowodów (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 22 marca
1955 r., II CO 116/54, OSN 1956, nr 1, poz. 15, z dnia 25 lutego 1963 r., III CR
177/62, OSNCP 1964, nr 2, poz. 36, z dnia 18 listopada 1971 r., III CRN 338/71,
OSNCP 1972, nr 6, poz. 110, z dnia 13 lipca 1984 r., IV CR 343/84, OSNCP 1985,
nr 7, poz. 92 i z dnia 20 lutego 2003 r., II CKN 1237/00, nie publ. oraz uchwały
Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 1990 r., III CZP 14/90, "Rejent" 1991, nr 1, s.
129, z dnia 20 lipca 1995 r., III CZP 88/95, OSNC 1995, nr 11, poz. 163, z dnia 22
maja 1996 r., III CZP 50/96, OSNC 1996, nr 11, poz. 141 i z dnia 17 stycznia 2003
r., III CZP 79/02, OSNC 2003, nr 11, poz. 142).
Jeżeli przedmiotem wpisu jest służebność gruntowa, sąd, kierując się
utrwaloną wykładnią przepisów regulujących postępowanie wieczystoksięgowe,
powinien zbadać, czy prawo to zostało ważnie ustanowione. Sądy orzekające
zatem – co do zasady – prawidłowo badały, czy według przepisów obowiązujących
w dniu 8 kwietnia 2008 r. służebność gruntowa, polegająca na prawie wyłącznego
korzystania przez każdoczesnych właścicieli lokalu nr 1 z ogródka przydomowego
znajdującego się pod oknami tego lokalu, została ważnie ustanowiona. Trzeba też
zgodzić się, że – ze względu na obowiązującą zasadę zamkniętego katalogu praw
rzeczowych – prawa te mogą być powoływane tylko na podstawie i w granicach
upoważnień ustawowych. Osoby zainteresowane mogą więc ustanawiać tylko takie
ograniczone prawa rzeczowe, jakie są przewidziane w ustawie, przy uwzględnieniu,
że każde z nich ma zdefiniowane ustawowo cechy niepodlegające modyfikacji (zob.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 listopada 1997 r., I CKN 321/97, nie
publ.).
Istotę służebności gruntowej określa art. 285 § 1 k.c., stanowiąc, że
nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości prawem,
którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może
korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że
właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania
w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi
nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu
względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i
wykonywaniu własności. Z tego przepisu wynika, że dla istnienia służebności
gruntowej konieczne są dwie nieruchomości – władnąca i obciążona, przy czym
nieruchomość obciążona może być także przedmiotem współwłasności. Przyjmuje
się, że służebność gruntowa może obciążać również użytkowanie wieczyste, stąd
nieruchomość obciążona może być też przedmiotem użytkowania wieczystego
(zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 22 października 1968 r., III CZP 98/68,
OSNCP 1969, nr 11, poz. 188 oraz postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17
stycznia 1974 r., III CRN 316/73, OSNCP 1974, nr 11, poz. 197, z dnia 10 kwietnia
2008 r., IV CSK 21/08, nie publ. i z dnia 15 października 2008 r., I CSK 135/08,
OSNC-ZD 2009, nr C, poz. 62).
Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w postanowieniu z dnia
20 października 2005 r., IV CK 65/05 ("Biuletyn SN" 2006, nr 3, s. 10),
nieruchomość można obciążyć służebnością gruntową także w sytuacji, w której jej
współwłaścicielem jest właściciel nieruchomości władnącej. Kontynuując ten
kierunek wykładni, trzeba uznać za dopuszczalne obciążenie służebnością
gruntową – ustanowioną na rzecz każdoczesnego właściciela lokalu –
nieruchomości wspólnej, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca
1994 r. o własności lokali (jedn. tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm. –
dalej: "u.w.l."). Sąd Okręgowy nie zajął wprawdzie wyraźnego stanowiska w tej
kwestii, ale nie zakwestionował też odmiennego poglądu Sądu pierwszej instancji.
Pogląd ten nie może być natomiast uznany za trafny, gdyż podkreślany przez Sąd
pierwszej instancji element związania praw nie wyklucza uznania lokalu za „inną
nieruchomość” w rozumieniu art. 285 § 1 k.c. Element ten został wprowadzony nie
po to, by zatrzeć odrębność prawną lokalu i nieruchomości wspólnej, lecz by
uniemożliwić rozporządzanie prawem własności lokalu bez związanego z nim
udziału w nieruchomości wspólnej, przysługiwanie tego prawa jest bowiem
niezbędne do normalnego korzystania z lokalu.
W art. 285 § 1 k.c. ustawodawca nie sprecyzował, na czym polega
uprawnienie do korzystania z nieruchomości obciążonej przez właściciela
nieruchomości władnącej bądź obowiązek powstrzymania się właściciela
nieruchomości obciążonej. Wskazał jedynie, że właściciel nieruchomości władnącej
może korzystać „w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej”, a właściciel
nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania
„określonych działań”, czy też nie wolno mu wykonywać „określonych uprawnień”. Z
powołanego przepisu nie wynika wprost, czy służebność gruntowa może polegać
jedynie na częściowym korzystaniu z nieruchomości obciążonej, czy też
przedmiotem tej służebności może być również pełne korzystanie z nieruchomości,
odbierające właścicielowi nieruchomości wszelkie uprawnienia w tym zakresie i
pozostawiające mu względem obciążonej nieruchomości jedynie ius nudum.
Posłużenie się przez ustawodawcę zwrotem „może korzystać w oznaczonym
zakresie z nieruchomości obciążonej” oraz istota i funkcje służebności przemawiają
za przyjęciem, że korzystanie z cudzej nieruchomości przez uprawnionego z tytułu
służebności gruntowej może być jedynie częściowe. Przyznane właścicielowi
nieruchomości władnącej w art. 285 § 1 k.c. uprawnienie do korzystania „w
oznaczonym zakresie” nie może więc prowadzić do całkowitego pobawienia
właściciela nieruchomości obciążonej uprawnień wynikających z prawa własności.
Jednak w szczególnych sytuacjach zakres treści przyznanej służebności może
pozwalać właścicielowi nieruchomości władnącej na pełne korzystanie z określonej
części nieruchomości obciążonej. Będzie tak np. w razie wybudowania części
budynku na gruncie sąsiada i ustanowienia w tym zakresie służebności gruntowej
(art. 151 k.c.).
Sąd Okręgowy wyszedł z trafnego założenia, że zasadniczo nie jest
dopuszczalne takie ukształtowanie treści służebności gruntowej, które
przyznawałoby właścicielowi nieruchomości władnącej uprawnienie do wyłącznego
korzystania z nieruchomości obciążonej, równoznaczne nie tylko z pełnym
korzystaniem z nieruchomości, lecz także z całkowitym pozbawieniem możności
korzystania z niej przez właściciela nieruchomości obciążonej. Nie można natomiast
zgodzić się z oceną tego Sądu, że ustanowienie na rzecz właściciela lokalu
mieszkalnego służebności gruntowej, polegającej na prawie do wyłącznego
korzystania z ogródka przydomowego znajdującego się pod oknami lokalu, odbiera
współwłaścicielom lub współużytkownikom wieczystym nieruchomości wspólnej, o
której mowa w art. 3 ust. 2 u.w.l., wszelkie uprawnienia w tym zakresie,
pozostawiając im w stosunku do obciążonej nieruchomości jedynie ius nudum.
Uprawnienia właściciela lokalu w stosunku do części nieruchomości wspólnej
mającej stanowić ogródek przydomowy nie zostały wprawdzie precyzyjnie
określone, niemniej z samego faktu jej przeznaczenia wynika jedynie uprawnienie
do urządzenia i utrzymywania małego ogródka przy domu, zajmowanego zwykle
pod uprawę traw i roślin ozdobnych. Przyznanie właścicielowi lokalu takiego
uprawnienia nie oznacza, że właścicielom pozostałych lokali, będących
współwłaścicielami nieruchomości wspólnej, pozostało względem części
nieruchomości zajętej pod uprawę jedynie ius nudum. Trzeba podkreślić, że w
granicach określonych przez społeczno-gospodarcze przeznaczenie gruntu
własność gruntu rozciąga się na przestrzeń nad i pod jego powierzchnią (art. 143
k.c.). Urządzenie przez właściciela lokalu ogródka przydomowego nie pozbawia
współwłaścicieli nieruchomości wspólnej korzystania z przestrzeni nad i pod jej
powierzchnią w granicach dozwolonego oddziaływania właściciela nieruchomości
gruntowej. Poza tym uprawnienie do korzystania przez właściciela lokalu z ogródka
przydomowego na nieruchomości wspólnej nie pozbawia pozostałych
współwłaścicieli nieruchomości możności ingerowania w sposób wykonywania
służebności, np. w razie zaniedbań w urządzeniu lub utrzymywaniu ogródka.
Rozważając ten problem nie można pomijać widocznej ostatnio w
orzecznictwie tendencji do dynamicznej wykładni przepisów regulujących
służebności gruntowe, zmierzającej do szerszego wykorzystania tej instytucji. W
uzasadnieniu postanowienia z dnia 8 września 2006 r., II CSK 112/06 ("Monitor
Prawniczy" 2006, nr 19, s. 1016) Sąd Najwyższy stwierdził wprost, że rozwój
cywilizacyjny i postęp techniczny spowodowały powstanie konieczności
dynamicznej wykładni wspomnianych przepisów. Wyrazem tej tendencji było
zaaprobowanie służebności odpowiadającej swą treścią służebności przesyłu,
wprowadzonej następnie ustawą z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks
cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 116, poz. 731; zob. uchwała Sądu
Najwyższego z dnia 17 stycznia 2003 r., III CZP 79/02, OSNC 2003, nr 11, poz. 142
oraz postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2006 r., II CSK 112/06,
nie publ. i z dnia 5 czerwca 2009 r., I CSK 392/08, nie publ.). Podzielając ten
kierunek wykładni, wypada zauważyć, że obciążenie nieruchomości wspólnej
służebnością gruntową korzystania z ogródka przydomowego może być korzystne
dla pozostałych właścicieli lokali, którzy decydują o ukształtowaniu treści
służebności obciążającej nieruchomość wspólną.
Wszystkie te rozważania prowadzą do wniosku, że przyznanie właścicielowi
lokalu w ramach służebności gruntowej uprawnienia do wyłącznego korzystania z
ogródka przydomowego na nieruchomości wspólnej położonego pod oknami lokalu
mieści się w granicach uprawnień właściciela nieruchomości władnącej
przewidzianych w art. 285 § 1 k.c.
Sąd Okręgowy wyszedł z założenia, że w postępowaniu wieczystoksięgowym
dopuszczalne jest również badanie skuteczności materialnoprawnej umowy o
ustanowieniu służebności pod kątem jej zgodności z celem służebności gruntowej
określonym w art. 285 § 2 k.c. W wyniku dokonanej oceny podzielił przy tym pogląd
Sądu pierwszej instancji, że służebność ogródka przydomowego nie zwiększa
użyteczności lokalu mieszkalnego, a jej celem jest jedynie wygoda lub upodobanie
właściciela lokalu.
Trzeba zgodzić się z zarzutem skarżącej, że tak rozumując Sąd Okręgowy
naruszył art. 285 § 2 k.c., zbadanie bowiem, czy ustanowiona służebność gruntowa
zwiększa użyteczność nieruchomości władnącej usuwa się spod oceny sądu w
postępowaniu wieczystoksięgowym. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z dnia
17 stycznia 2003 r., III CZP 97/02 (OSNC 2003, nr 12, poz. 160), w postępowaniu
wieczystoksięgowym nie jest dopuszczalne badanie skuteczności
materialnoprawnej umowy o ustanowieniu służebności gruntowej w zakresie jej
zgodności z celem takiej czynności, o którym mowa w art. 285 § 2 k.c. W
uzasadnieniu Sąd Najwyższy podkreślił, że ograniczony na podstawie art. 6268
§ 2
k.p.c. charakter kognicji sądu wieczystoksięgowego nie pozwala mu na
prowadzenie badania w kierunku poznania stanu faktycznego, wobec czego sąd ten
– nie mając uprawnień do prowadzenia postępowania dowodowego – nie może
weryfikować danych twierdzonych przez strony. Z tej przyczyny skuteczne
podważenie czynności prawnej – dokonanej we właściwej formie – na podstawie
wskazującej na naruszenie art. 285 § 2 k.c. może być dokonane wyłącznie w
postępowaniu procesowym. Stanowisko to uzyskało aprobatę doktryny i podziela je
także skład Sądu Najwyższego orzekający w niniejszej sprawie.
Ocena, czy ustanowiona służebność ogródka przydomowego realizuje cel
określony w art. 285 § 2 k.c., jakim jest zwiększenie użyteczności lokalu
mieszkalnego, wymaga uwzględnienia okoliczności dotyczących usytuowania,
przeznaczenia i konfiguracji zarówno lokalu, jak i ogródka przydomowego, co z
kolei wymaga dokonania ustaleń wykraczających poza kognicję sądu w
postępowaniu wieczystoksięgowym. Nie jest to – wbrew odmiennym zapatrywaniom
Sądu Okręgowego – ocena oczywista, istnieją bowiem rację przemawiające na
rzecz tezy, że ustanowienie służebności korzystania z ogródka przydomowego
może podnosić użyteczność lokalu jako nieruchomości władnącej. Wystarczy
wskazać, że zwiększa się w ten sposób funkcjonalność mieszkania, które uzyskuje
dodatkowe wejście do lokalu usytuowanego na parterze budynku, zwiększa się
bezpieczeństwo i stopień izolacji lokalu od osób postronnych, a w razie
odpowiedniego zagospodarowania ogródka – zmniejsza się także natężenie hałasu.
Nie wnikając bliżej w kwestię realizacji celu służebności gruntowej, trzeba
stwierdzić, że – ze względu na ograniczenia dowodowe wynikające z art. 6268
§ 2
k.p.c. – samo zanegowanie spełnienia przesłanki zwiększenia użyteczności
nieruchomości władnącej nie uzasadnia odmowy wpisu służebności do księgi
wieczystej.
Jak wynika z prowadzonych rozważań, skarga kasacyjna okazała się
uzasadniona, jednakże – na co wskazał już Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia
12 stycznia 2010 r., III CZP 106/09 (nie publ.) – w sprawie zachodzi potrzeba oceny
prawidłowości wyrażenia przez wspólnotę mieszkaniową "M." zgody na
ustanowienie służebności oraz prawidłowości udzielenia pełnomocnictwa do
składania w tym przedmiocie stosownych oświadczeń woli.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 i art. 39821
k.p.c.
uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu do
ponownego rozpoznania.