Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CNP 39/10
POSTANOWIENIE
Dnia 10 sierpnia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Hubert Wrzeszcz
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 10 sierpnia 2010 r.
skargi „P.(...)” Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku zaocznego
Sądu Rejonowego w P. z dnia 17 września 2008 r., sygn. akt X GC (…)
wydanego w sprawie z powództwa A. S.
przeciwko "P.(...)" Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
o zapłatę,
odrzuca skargę i zasądza od „P.(...)” Sp. z o.o. w S. na rzecz A. S. 1 200 (tysiąc
dwieście) zł tytułem kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Wyrokiem zaocznym z dnia 17 września 2008 r. Sąd Rejonowy w P. zobowiązał
pozwaną do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu na powódkę własności środków
transportu: naczepy o numerze rejestracyjnym (…) i naczepy o numerze rejestracyjnym
(…) oraz zasądził od pozwanej na rzecz powódki 3 997 zł kosztów procesu.
Pozwana wniosła sprzeciw od wyroku zaocznego. Postanowieniem z dnia 18
grudnia 2008 r. wymieniony Sąd – po oddaleniu przez referendarza sądowego wniosku
pozwanej o zwolnienie od opłaty od sprzeciwu – odrzucił sprzeciw od wyroku zaocznego
z powodu nieuiszczenia należnej od niego opłaty. Zażalenie pozwanej na odrzucenie
sprzeciwu zostało oddalone postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia 12 lutego
2
2009 r. Sąd odwoławczy nie podzielił zarzutu pozwanej, że nie doręczono jej
zarządzenia wzywającego do uiszczenia opłaty od sprzeciwu. Postanowieniem z dnia 2
lipca 2009 r. Sąd Rejonowy w P. zwrócił wniosek pozwanej o przywrócenie terminu do
wniesienia sprzeciwu od wyroku zaocznego i odrzucił sprzeciw z dnia 24 lutego 2009 r.
Od wymienionego wyroku zaocznego pozwana wniosła – na podstawie art. 4241
§ 2 k.p.c. – skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia i
zażądała stwierdzenia jego niezgodności z prawem wynikającej z naruszenia
podstawowych zasad porządku prawnego oraz konstytucyjnych praw człowieka i
obywatela, w szczególności zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2
Konstytucji), zasady działania władzy publicznej na podstawie i w granicach prawa (art.
7 Konstytucji), prawa do sprawiedliwego rozpoznania sprawy (art. 45 ust. 1 Konstytucji) i
ochrony prawa własności (art. 21 i 64 ust. 1 Konstytucji).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej
instancji kończącego postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie stronie została
wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze przysługujących
środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Przytoczony przepis wyraża zasadę, że
przesłanką dopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia jest wykorzystanie przez stronę przysługujących jej środków
prawnych. Wyjątek od tej zasady przewiduje art. 4241
§ 2 k.p.c., który w sytuacji, gdy
strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych, dopuszczalność skargi
uzależnia od kumulatywnego spełnienia dwóch przesłanek: istnienia wyjątkowego
wypadku oraz wystąpienia niezgodności z prawem o kwalifikowanym charakterze,
wynikającej z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych
wolności albo praw człowieka i obywatela (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
2 lutego 2006 r., I CNP 4/06, OSNC 2006, nr 6, poz. 113).
W orzecznictwie Sąd Najwyższego zostało wyjaśnione, że wyjątkowe wypadki, o
których mowa w art. art. 4241
§ 2 k.p.c., odnoszą się także do przyczyn nieskorzystania
przez stronę z przysługujących jej środków zaskarżenia. Przyczyny te muszą mieć
charakter wyjątkowy w znaczeniu obiektywnym, co oznacza, że chodzi o wyjątkowe
okoliczności obiektywnie uniemożliwiające stronie wniesienie środka zaskarżenia, a nie
o okoliczności subiektywne, wynikające z woli lub zaniedbań strony. Wnosząc skargę o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, strona musi zatem
3
wykazać, że nieskorzystanie przez nią z przysługującego środka prawnego nastąpiło z
wyjątkowych powodów mających charakter siły wyższej, takich jak ciężka choroba,
katastrofa, klęska żywiołowa czy wyjątkowe okoliczności leżące po stronie osób
trzecich, które obiektywnie rzecz biorąc uniemożliwiły wniesienie środka zaskarżenia
(por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP 4/06, z dnia 29
listopada 2006 r., II CNP 85/06, niepubl., i z dnia 7 lutego 2008 r., IV CNP 217/07,
OSNC-ZD 2008, nr 4, poz. 114).
Przyczyny nieskutecznego wniesienia sprzeciwu od zaskarżonego wyroku
zaocznego nie mieszczą się przedstawionym wyżej rozumieniu wyjątkowych wypadków
usprawiedliwiających nieskorzystanie przez stronę z przysługujących jej środków
zaskarżenia. Nie mają one bowiem charakteru obiektywnego. Sprzeciw od
zaskarżonego wyroku zaocznego został odrzucony z powodu okoliczności
obciążających pozwaną. Nie zachodzi zatem przewidziana w art. 4241
§ 2 k.p.c.
niezbędna przesłanka dopuszczalności skargi w postaci wyjątkowego wypadku
usprawiedliwiającego nieskorzystanie z przysługującego środka zaskarżenia wyroku
sądu pierwszej instancji.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 4248
§ 2 k.p.c. i art. 98 w związku z art. 42412
,39821
i 391 § 1 k.p.c.).

II CNP 39/10

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia