II CZ 55/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 55/10
POSTANOWIENIE
Dnia 17 września 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z wniosku K. C.
przy uczestnictwie R. B. i H. B.
o wpis hipoteki przymusowej zwykłej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 17 września 2010 r.,
zażalenia wnioskodawczyni
na postanowienie o kosztach postępowania zawarte w punkcie II postanowienia
Sądu Okręgowego w S. z dnia 23 lutego 2010 r., sygn. akt II (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w S. – po ponownym rozpoznaniu sprawy z wniosku K. C. przy
uczestnictwie R. B. i H. B. o wpis hipoteki, na skutek apelacji wnioskodawczyni od
postanowienia Sądu Rejonowego w G. z dnia 18 czerwca 2008 r. – postanowieniem z
dnia 23 lutego 2010 r. zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że nakazał
wpisać w dziale IV księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w G.
hipotekę przymusową zwykłą w kwocie 1000 zł na nieruchomości stanowiącej
współwłasność uczestników H. B. i R. B. po ½ części – na rzecz wnioskodawczyni K. C.,
i orzekł, że koszty postępowania przed Sądami obu instancji oraz przed Sądem
Najwyższym wnioskodawczyni i uczestnicy ponoszą we własnym zakresie.
2
W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał, że za podstawę rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania przyjął art. 520 § 1 k.p.c. Podkreślił, że interesy
wnioskodawczyni i uczestników były wprawdzie sprzeczne, jednak uczestnicy nie dali
powodu do wszczęcia postępowania. Poza tym zasadnicza kwestia tego postępowania
nie była oczywista, gdyż wątpliwości rozwiało dopiero wydane w sprawie orzeczenie
Sądu Najwyższego.
W zażaleniu na orzeczenie o kosztach postępowania wnioskodawczyni zarzuciła
Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 520 § 2 k.p.c. przez błędną jego wykładnię, a w
konsekwencji przez jego niezastosowanie i uznanie, że pomimo zasadności wniesionej
apelacji wnioskodawczyni nie przysługuje zwrot poniesionych kosztów. W konkluzji
wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy w odnośnym
zakresie Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zasada orzekania o kosztach postępowania w postępowaniu nieprocesowym
została wyrażona w art. 520 § 1 k.p.c. Zgodnie z tą zasadą, każdy uczestnik ponosi
koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.
Art. 520 § 2 k.p.c. umożliwia stosunkowe rozdzielenie obowiązku zwrotu kosztów
między uczestnikami lub nałożenie tego obowiązku na jednego z uczestników w całości,
jeżeli uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub
interesy ich są sprzeczne. Przesłanką rozstrzygnięcia przewidzianego w art. 520 § 2
k.p.c. jest różny stopień zainteresowania uczestników wynikiem postępowania lub
sprzeczność interesów. Oznacza to, że zakres uwzględnienia żądań uczestników
pozostaje bez znaczenia dla zastosowania powołanego przepisu (zob. orzeczenie Sądu
Najwyższego z dnia 3 grudnia 1959 r., II CR 859/58, OSNCK 1961, nr 2, poz. 45). Nie
może zatem odnieść zamierzonego skutku zarzut żalącej, że wniesiona przez nią
apelacja okazała się uzasadniona.
Sprzeczność interesów w rozumieniu art. 520 § 2 k.p.c. zależy od przedmiotu
rozpoznawanej sprawy, w poszczególnych rodzajach spraw przedstawia się różnie, a w
niektórych w ogóle nie występuje (zob. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia
1959 r., II CR 859/58). W uchwale z dnia 15 stycznia 1973 r., III CZP 96/72 (OSNCP
1973, nr 9, poz. 146) Sąd Najwyższy stwierdził, że ustanowienie hipoteki przymusowej
leży wyłącznie w interesie wnioskodawcy i dlatego w postępowaniu o wpis tej hipoteki
brak podstaw do odstąpienia od zasady wyrażonej w art. 520 § 1 k.p.c. Stanowisko takie
3
Sąd Najwyższy zajął również w postanowieniach z dnia 27 lipca 2010 r., II CZ 54/10
i II CZ 56/10 (nie publ.).
Skład orzekający Sądu Najwyższego podziela stanowisko wyrażone
w powołanych orzeczeniach oraz wspierającą je argumentację. Skoro zatem
ustanowienie hipoteki przymusowej leżało jedynie w interesie żalącej, to nie może być
mowy o sprzeczności interesów w rozumieniu art. 520 § 2 k.p.c., a tym samym o
zastosowaniu przewidzianej w tym przepisie regulacji szczególnej.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3
k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw.
POSTANOWIENIE
Dnia 17 września 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z wniosku K. C.
przy uczestnictwie R. B. i H. B.
o wpis hipoteki przymusowej zwykłej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 17 września 2010 r.,
zażalenia wnioskodawczyni
na postanowienie o kosztach postępowania zawarte w punkcie II postanowienia
Sądu Okręgowego w S. z dnia 23 lutego 2010 r., sygn. akt II (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w S. – po ponownym rozpoznaniu sprawy z wniosku K. C. przy
uczestnictwie R. B. i H. B. o wpis hipoteki, na skutek apelacji wnioskodawczyni od
postanowienia Sądu Rejonowego w G. z dnia 18 czerwca 2008 r. – postanowieniem z
dnia 23 lutego 2010 r. zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że nakazał
wpisać w dziale IV księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w G.
hipotekę przymusową zwykłą w kwocie 1000 zł na nieruchomości stanowiącej
współwłasność uczestników H. B. i R. B. po ½ części – na rzecz wnioskodawczyni K. C.,
i orzekł, że koszty postępowania przed Sądami obu instancji oraz przed Sądem
Najwyższym wnioskodawczyni i uczestnicy ponoszą we własnym zakresie.
2
W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał, że za podstawę rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania przyjął art. 520 § 1 k.p.c. Podkreślił, że interesy
wnioskodawczyni i uczestników były wprawdzie sprzeczne, jednak uczestnicy nie dali
powodu do wszczęcia postępowania. Poza tym zasadnicza kwestia tego postępowania
nie była oczywista, gdyż wątpliwości rozwiało dopiero wydane w sprawie orzeczenie
Sądu Najwyższego.
W zażaleniu na orzeczenie o kosztach postępowania wnioskodawczyni zarzuciła
Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 520 § 2 k.p.c. przez błędną jego wykładnię, a w
konsekwencji przez jego niezastosowanie i uznanie, że pomimo zasadności wniesionej
apelacji wnioskodawczyni nie przysługuje zwrot poniesionych kosztów. W konkluzji
wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy w odnośnym
zakresie Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zasada orzekania o kosztach postępowania w postępowaniu nieprocesowym
została wyrażona w art. 520 § 1 k.p.c. Zgodnie z tą zasadą, każdy uczestnik ponosi
koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.
Art. 520 § 2 k.p.c. umożliwia stosunkowe rozdzielenie obowiązku zwrotu kosztów
między uczestnikami lub nałożenie tego obowiązku na jednego z uczestników w całości,
jeżeli uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub
interesy ich są sprzeczne. Przesłanką rozstrzygnięcia przewidzianego w art. 520 § 2
k.p.c. jest różny stopień zainteresowania uczestników wynikiem postępowania lub
sprzeczność interesów. Oznacza to, że zakres uwzględnienia żądań uczestników
pozostaje bez znaczenia dla zastosowania powołanego przepisu (zob. orzeczenie Sądu
Najwyższego z dnia 3 grudnia 1959 r., II CR 859/58, OSNCK 1961, nr 2, poz. 45). Nie
może zatem odnieść zamierzonego skutku zarzut żalącej, że wniesiona przez nią
apelacja okazała się uzasadniona.
Sprzeczność interesów w rozumieniu art. 520 § 2 k.p.c. zależy od przedmiotu
rozpoznawanej sprawy, w poszczególnych rodzajach spraw przedstawia się różnie, a w
niektórych w ogóle nie występuje (zob. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia
1959 r., II CR 859/58). W uchwale z dnia 15 stycznia 1973 r., III CZP 96/72 (OSNCP
1973, nr 9, poz. 146) Sąd Najwyższy stwierdził, że ustanowienie hipoteki przymusowej
leży wyłącznie w interesie wnioskodawcy i dlatego w postępowaniu o wpis tej hipoteki
brak podstaw do odstąpienia od zasady wyrażonej w art. 520 § 1 k.p.c. Stanowisko takie
3
Sąd Najwyższy zajął również w postanowieniach z dnia 27 lipca 2010 r., II CZ 54/10
i II CZ 56/10 (nie publ.).
Skład orzekający Sądu Najwyższego podziela stanowisko wyrażone
w powołanych orzeczeniach oraz wspierającą je argumentację. Skoro zatem
ustanowienie hipoteki przymusowej leżało jedynie w interesie żalącej, to nie może być
mowy o sprzeczności interesów w rozumieniu art. 520 § 2 k.p.c., a tym samym o
zastosowaniu przewidzianej w tym przepisie regulacji szczególnej.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3
k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw.