IV CZ 65/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 65/10
POSTANOWIENIE
Dnia 7 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
SSA Anna Kozłowska
w sprawie z powództwa B. S.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej P.(...) w R.
z udziałem interwenienta ubocznego po stronie powodowej - W. M.
o stwierdzenie nieważności uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 7 października 2010
r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 30 marca 2010 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną
powódki od wyroku tego Sądu z dnia 12 listopada 2009 r., którym oddalił jej apelację od
wyroku Sądu Okręgowego w R. z dnia 10 czerwca 2009 r., oddalającego powództwo o
stwierdzenie nieważności uchwały Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni nr (…)/2005 z
dnia 14 grudnia 2005 r. w zakresie, w jakim ustala wysokość stawek opłat
eksploatacyjnych i czynszowych dla lokali użytkowych. Sąd ten uznał, że określona
przez powódkę wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 1438,56 zł wskazuje, że
2
skarga kasacyjna jest niedopuszczalna, stosownie do art. 3982
§ 1 k.p.c. Nie ma
znaczenia dla oceny dopuszczalności tego środka zaskarżenia twierdzenie powódki, że
roszczenie ma mieszany charakter majątkowo-niemajątkowy.
Powódka w zażaleniu domagała się uchylenia postanowienia, zarzucając że
niesłusznie jej roszczenie zostało ocenione jako tylko majątkowe. Pomija natomiast jego
podstawę, którą jest naruszenie zasady równości członków, przewidzianej w art. 18 § 1
prawa spółdzielczego, przez nieuzasadnione różnicowanie obowiązków związanych z
wysokością opłat eksploatacyjnych i czynszowych członków posiadających spółdzielcze
prawo do lokalu mieszkalnego i członków posiadających spółdzielcze prawo do lokalu
użytkowego. Przemawia to za stanowiskiem, że zgłoszone roszczenie ma charakter
niemajątkowy, a wobec tego, że skutkami orzeczenia sądowego objęci zostaną
pozostali członkowie pozwanej Spółdzielni, zachodzi konieczność stwierdzenia, czy
działania jej organów są zgodne z prawem. Nietrafnie roszczenie to zaskarżonym
postanowieniem ocenione zostało jedynie przez pryzmat rozliczeń finansowych powódki
z pozwaną.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 3982
§ 1 k.p.c.
Dopuszczalność skargi kasacyjnej w sprawach o prawa majątkowe uzależniona jest od
wartości przedmiotu zaskarżenia. Pojęcie „sprawa o prawo majątkowe„ nie zostało
wyjaśnione w przepisach prawa procesowego. Powszechnie jednak przyjęte zostało w
doktrynie i orzecznictwie sądowym, że o majątkowym bądź niemajątkowym charakterze
sprawy rozstrzyga wyłącznie jej przedmiot, a jest nim dobro, którego ochrony powód
żąda lub interes, którego zaspokojenia dochodzi. Sprawa o uchylenie albo stwierdzenie
nieważności uchwały organu spółdzielni będzie miała charakter majątkowy, jeśli
przedmiot kwestionowanej uchwały rozstrzyga o prawach majątkowych członków (por.
uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2004 r., III CZP 100/03, OSNC
2005/2/29). Zasadniczym kryterium oceny charakteru tej uchwały jest jej wpływ na sferę
interesów ekonomicznych członków. Ścisłe powiązanie istotnego przedmiotu uchwały
z mieniem powoda albo bezpośredni jego wpływ na stan mienia lub jego
bezpieczeństwa stanowią o majątkowym charakterze uchwały, a także sprawy poddanej
pod osąd.
Żądanie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Nadzorczej pozwanej
Spółdzielni w sprawie zatwierdzenia zmiany opłat czynszowych i eksploatacyjnych dla
lokali użytkowych zmierza do wywołania skutków prawnych w sferze majątkowej
3
członków, których treść jej dotyczy, a także pozostałych członków. Nawet gdyby
dostrzec w dochodzonym uprawnieniu elementy niemajątkowe, jak dotyczące równego
traktowania członków, czy zapewnienia kontroli czynności organów Spółdzielni, to
przyjąć należy, że ma ono przede wszystkim majątkowy charakter, który może łączyć
się również z niemajątkowymi podstawami. Wartość tego prawa majątkowego ma
decydujące znaczenie dla dopuszczalności kontroli kasacyjnej wydanego
rozstrzygnięcia, co wskazane zostało w art. 3982
§ 2 k.p.c.
Z powyższych względów zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw
podlegało oddaleniu w oparciu o art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 7 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
SSA Anna Kozłowska
w sprawie z powództwa B. S.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej P.(...) w R.
z udziałem interwenienta ubocznego po stronie powodowej - W. M.
o stwierdzenie nieważności uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 7 października 2010
r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 30 marca 2010 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną
powódki od wyroku tego Sądu z dnia 12 listopada 2009 r., którym oddalił jej apelację od
wyroku Sądu Okręgowego w R. z dnia 10 czerwca 2009 r., oddalającego powództwo o
stwierdzenie nieważności uchwały Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni nr (…)/2005 z
dnia 14 grudnia 2005 r. w zakresie, w jakim ustala wysokość stawek opłat
eksploatacyjnych i czynszowych dla lokali użytkowych. Sąd ten uznał, że określona
przez powódkę wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 1438,56 zł wskazuje, że
2
skarga kasacyjna jest niedopuszczalna, stosownie do art. 3982
§ 1 k.p.c. Nie ma
znaczenia dla oceny dopuszczalności tego środka zaskarżenia twierdzenie powódki, że
roszczenie ma mieszany charakter majątkowo-niemajątkowy.
Powódka w zażaleniu domagała się uchylenia postanowienia, zarzucając że
niesłusznie jej roszczenie zostało ocenione jako tylko majątkowe. Pomija natomiast jego
podstawę, którą jest naruszenie zasady równości członków, przewidzianej w art. 18 § 1
prawa spółdzielczego, przez nieuzasadnione różnicowanie obowiązków związanych z
wysokością opłat eksploatacyjnych i czynszowych członków posiadających spółdzielcze
prawo do lokalu mieszkalnego i członków posiadających spółdzielcze prawo do lokalu
użytkowego. Przemawia to za stanowiskiem, że zgłoszone roszczenie ma charakter
niemajątkowy, a wobec tego, że skutkami orzeczenia sądowego objęci zostaną
pozostali członkowie pozwanej Spółdzielni, zachodzi konieczność stwierdzenia, czy
działania jej organów są zgodne z prawem. Nietrafnie roszczenie to zaskarżonym
postanowieniem ocenione zostało jedynie przez pryzmat rozliczeń finansowych powódki
z pozwaną.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 3982
§ 1 k.p.c.
Dopuszczalność skargi kasacyjnej w sprawach o prawa majątkowe uzależniona jest od
wartości przedmiotu zaskarżenia. Pojęcie „sprawa o prawo majątkowe„ nie zostało
wyjaśnione w przepisach prawa procesowego. Powszechnie jednak przyjęte zostało w
doktrynie i orzecznictwie sądowym, że o majątkowym bądź niemajątkowym charakterze
sprawy rozstrzyga wyłącznie jej przedmiot, a jest nim dobro, którego ochrony powód
żąda lub interes, którego zaspokojenia dochodzi. Sprawa o uchylenie albo stwierdzenie
nieważności uchwały organu spółdzielni będzie miała charakter majątkowy, jeśli
przedmiot kwestionowanej uchwały rozstrzyga o prawach majątkowych członków (por.
uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2004 r., III CZP 100/03, OSNC
2005/2/29). Zasadniczym kryterium oceny charakteru tej uchwały jest jej wpływ na sferę
interesów ekonomicznych członków. Ścisłe powiązanie istotnego przedmiotu uchwały
z mieniem powoda albo bezpośredni jego wpływ na stan mienia lub jego
bezpieczeństwa stanowią o majątkowym charakterze uchwały, a także sprawy poddanej
pod osąd.
Żądanie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Nadzorczej pozwanej
Spółdzielni w sprawie zatwierdzenia zmiany opłat czynszowych i eksploatacyjnych dla
lokali użytkowych zmierza do wywołania skutków prawnych w sferze majątkowej
3
członków, których treść jej dotyczy, a także pozostałych członków. Nawet gdyby
dostrzec w dochodzonym uprawnieniu elementy niemajątkowe, jak dotyczące równego
traktowania członków, czy zapewnienia kontroli czynności organów Spółdzielni, to
przyjąć należy, że ma ono przede wszystkim majątkowy charakter, który może łączyć
się również z niemajątkowymi podstawami. Wartość tego prawa majątkowego ma
decydujące znaczenie dla dopuszczalności kontroli kasacyjnej wydanego
rozstrzygnięcia, co wskazane zostało w art. 3982
§ 2 k.p.c.
Z powyższych względów zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw
podlegało oddaleniu w oparciu o art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.