Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 63/10
POSTANOWIENIE
Dnia 15 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa I.(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C.
przeciwko H. B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 15 października 2010
r.,
zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Okręgowego Sądu Gospodarczego
w K. z dnia 31 maja 2010 r., sygn. akt XIX Gz (…),
oddala zażalenie i zasądza od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kwotę
120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
Postanowieniem zawartym w pkt 3 sentencji wyroku z dnia 9 listopada 2009 r.
Sąd Okręgowy zasądził od pozwanej na rzecz powoda, na podstawie art. 103 k.p.c., 600
zł kosztów postępowania przed Sądem drugiej instancji, uprzednio orzekając
reformatoryjnie w pkt 1 sentencji tegoż wyroku poprzez oddalenie powództwa co do
należności głównej.
Zażalenie pozwanej na powyższe postanowienie o kosztach postępowania
uwzględnił Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2010 r. (sygn. akt V CZ
27/10), uchylając zaskarżone postanowienie z takim uzasadnieniem, że przy orzekaniu
o kosztach procesu za drugą instancję nie ma znaczenia – z punktu widzenia
możliwości zastosowania art. 103 k.p.c. – postępowanie strony przed Sądem pierwszej
instancji.
2
W wyniku ponownego rozpoznania sprawy w tym zakresie Sąd Okręgowy
postanowieniem z dnia 31 maja 2010 r. zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę
900 zł tytułem kosztów postępowania przed Sądem drugiej instancji. Sąd ten wskazał na
art. 100 k.p.c., jako podstawę tego orzeczenia, stosując zasadę obciążenia wszystkimi
kosztami powódki, gdyż apelacja została w przeważającej części uwzględniona (całość
należności głównej), a pozwana uległa jedynie w nieznacznej części swego żądania
(odsetki ustawowe). Na zasądzoną kwotę 900 zł złożyła się kwota 300 zł opłaty sądowej
od apelacji oraz kwota 600 zł wynagrodzenia pełnomocnika w postępowaniu
apelacyjnym.
To ostatnie postanowienie z dnia 31 maja 2010 r. powódka zaskarżyła w całości
zażaleniem, wnosząc o jego uchylenie, ewentualnie o orzeczenie co do istoty sprawy
przez zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kwoty 600 zł tytułem kosztów postępowania
przed Sądem drugiej instancji.
Żaląca wywodzi, że Sąd powinien uwzględnić wynik procesu jako całości
postępowania przed Sądami obu instancji, a nie jego poszczególnych etapów. Zdaniem
skarżącej, właściwe zastosowanie art. 100 k.p.c. powinno uwzględniać okoliczność, że
zmiana orzeczenia przez Sąd II instancji była wynikiem uznania przez pozwaną
dochodzonego od niej roszczenia i zapłaty przez pozwaną długu w toku postępowania,
a zatem wynik procesu jako całości powinien być taki, że to strona powodowa wygrała
sprawę.
W odpowiedzi na zażalenie pozwana wniosła o oddalenie zażalenia i zasądzenie
na jej rzecz od powódki kosztów postępowania zażaleniowego, odwołując się do
argumentacji zawartej w uzasadnieniu wydanego w tej sprawie postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2010 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie strony powodowej nie zasługiwało na uwzględnienie.
Sąd drugiej instancji, któremu sprawa została przekazana do ponownego
rozpoznania – w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego –
postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2010 r. (sygn. akt V CZ 27/10),
nie był związany wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy w
odniesieniu do możliwości zastosowania art. 103 k.p.c. Zważyć bowiem należy, że
przepis art. 3941
§ 3 k.p.c. nie przewiduje nawet odpowiedniego stosowania art. 39820
k.p.c. w postępowaniu przed Sądem Najwyższym toczącym się na skutek zażalenia.
3
Gdyby jednak tylko hipotetycznie założyć istnienie stanu związania Sądu
odwoławczego wykładnią art. 103 k.p.c., dokonaną w niniejszej sprawie przez Sąd
Najwyższy, a to na podstawie art. 386 § 6 k.p.c stosowanym z mocy art. 39821
k.p.c. w
zw. z art. 3941
§ 3 k.c., to i tak zaprezentowana przez Sąd Najwyższy wykładnia prawa
byłaby bezprzedmiotowa dla oceny zasadności zażalenia powódki, ponieważ wykładnia
ta odnosiła się do normy zawartej w art. 103 k.p.c Tymczasem Sąd odwoławczy,
orzekając ponownie o kosztach postępowania odwoławczego, wskazał w uzasadnieniu
zaskarżonego postanowienia na art. 100 k.p.c. jako na podstawę prawną swego
ponownego rozstrzygnięcia, a nie na art. 103 k.p.c Obciążając powódkę wszystkimi
kosztami postępowania przed Sądem drugiej instancji powołał się na uwzględnienie
apelacji pozwanej w przeważającej części, bo w odniesieniu do całości żądania w
zakresie należności głównej oraz na jej przegraną jedynie w nieznacznej części swego
żądania, bo w zakresie odsetek ustawowych.
W tej sytuacji Sąd drugiej instancji zasadnie zastosował art. 100 k.p.c.,
uwzględniając normę zawartą w zdaniu drugim tego artykułu. I chociaż w sytuacji
częściowego uwzględnienia żądań stosuje się co do zasady stosunkowe rozdzielenie
kosztów na podstawie art. 100 zd. pierwsze k.p.c. (postanowienie SN z dnia 14 lipca
2010 r., V CZ 52/10, niepubl.), to jednak w sytuacji, w której pozwana uległa tylko co do
nieznacznej części swego żądania obejmującego oddalenie w całości powództwa, to
Sąd mógł nałożyć na powódkę obowiązek zwrotu wszystkich kosztów postępowania
apelacyjnego, a zatem sformułowany w zażaleniu zarzut niewłaściwego zastosowania
art. 100 k.p.c. okazał się nieuzasadniony.
Zważyć bowiem należy, że o kosztach postępowania apelacyjnego orzeka się -
także na podstawie art. 100 k.p.c. - stosownie do wyniku tego postępowania, ponieważ
postępowanie strony przed sądem pierwszej instancji nie może mieć rozstrzygającego
znaczenia przy orzekaniu o kosztach procesu przed sądem drugiej instancji
(postanowienie SN z dnia 24 listopada 2009 r., V CZ 53/09, niepubl.; postanowienie SN
z dnia 22 kwietnia 2010 r., V CZ 27/10, niepubl.).
Nadto wymaga podkreślenia, że pozwana na kilka dni przed zamknięciem
rozprawy przed Sądem pierwszej instancji poinformowała ten Sąd o uznaniu rachunku
bankowego powódki i załączyła kserokopię bankowego dokumentu potwierdzającego
wykonanie przelewu. W tej sytuacji uwzględnienie powództwa przez Sąd pierwszej
instancji, wobec braku adekwatnej reakcji procesowej powódki na przedłożoną przez
pozwaną przed wyrokowaniem kserokopię dokumentu potwierdzającego wykonanie
4
przelewu, musiało skłonić pozwaną do złożenia apelacji, która w znacznej części została
uwzględniona przez Sąd drugiej instancji.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
O kosztach postępowania zażaleniowego przed Sądem Najwyższym orzeczono
na podstawie § 6 pkt 2 w zw. z § 12 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej
przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).