Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 12/10
POSTANOWIENIE
Dnia 1 grudnia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSA Jan Kremer (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa M. J. i M. J.
przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie X.
o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, ewentualnie zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 1 grudnia 2010 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie zawarte w pkt 2 w wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 27 sierpnia 2009 r., sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny w postanowieniu o kosztach zawartym w wyroku z dnia 27
sierpnia 2009 r. oddalającym apelację, nie obciążył powodów kosztami postępowania
apelacyjnego na rzecz pozwanego Skarbu Państwa.
W uzasadnieniu Sąd z powołaniem się na art. 102 k.p.c. wskazał, że powodowie
pomimo przymusowego zalesienia ich nieruchomości nie uzyskali rekompensaty za
władcze działania władzy państwowej. Stan prawny niezapewniający unormowań
zgodnych za standardami demokratycznego państwa uzasadnia takie rozstrzygnięcie,
gdyż zasądzenie kosztów byłoby sprzeczne z zasadami sprawiedliwości społecznej.
2
Orzeczenie to zaskarżył zażaleniem Skarb Państwa – Wojewoda X.
reprezentowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa, zarzucając naruszenie
art. 102 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.
Skarżący wniósł o zmianę orzeczenia i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego
według norm przewidzianych, oraz kosztów postępowania zażaleniowego. Żądanie
uzasadnił odwołując się do zasady wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c. i wyjątkowości
stosowania przepisu art. 102 k.p.c., a w szczególności zawartej w tym przepisie reguły
częściowego nieobciążania strony przegrywającej kosztami postępowania. Ponadto
odwołał się do wartości przedmiotu sporu i podniesionego zarzutu merytorycznego
przedawnienia. Podniesiony w postępowaniu zarzut luki prawnej nie ma zaś znaczenia
dla orzeczenia o kosztach postępowania.
Sąd Najwyższy zważył co, następuje:
Podstawowym zarzutem zażalenia jest nieuzasadnione w okolicznościach sprawy
zastosowanie art. 102 k.p.c., który przewiduje wyjątek od zasady odpowiedzialności
strony przegrywającej sprawę za koszty procesu (art. 98 § 1 k.p.c.). Przepis ten stanowi,
że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony
przegrywającej tylko część kosztów procesu albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.
Ustalenie, czy w sprawie zachodzi "wypadek szczególnie uzasadniony", należy do sądu
drugiej instancji i pozostawione jest jego swobodnej ocenie (por. np. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2007 r., I CZ 110/07, wyrok Sądu Najwyższego z
dnia 3 lutego 2010 r. II PK 192/09, nie publ.). W rozpoznawanej sprawie Sąd ten
uzasadnił logicznie zajęte stanowisko, odwołując się do okoliczności sprawy i poglądu o
luce prawnej dotyczącej sytuacji powodów. Okolicznością uzasadniającą zastosowanie
art. 102 k.p.c. jest także precedensowy charakter sporu. Podnoszona w sprawie
okoliczność dotycząca roszczeń właścicieli nieruchomości wynikających z władczych
działań Skarbu Państwa przed wejściem w życie ustawy o ochronie i kształtowaniu
środowiska z 1980 r., nie była przedmiotem orzeczeń przed datą wyroku Sądu II
instancji. Z przedstawionych przyczyn zażalenie nie mogło zostać uwzględnione i
podlegało oddaleniu na podstawie art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39814
k.p.c.

I CZ 12/10

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia