Postanowienie

III CZP 108/09

Powołane przepisy:

  1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 - art. 32 ust. 1, art. 77 ust. 1, art. 77 ust. 2) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43 poz. 296 - art. 121(5) § 3, art. 424(1), art. 424(1) § 1, art. 424(1) § 2, art. 519(2), art. 767(4) § 3, art. 114(81) § 3, art. 115(11) § 3) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  3. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 października 2009 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2009 r. Nr 175 poz. 1361 - art. 33 ust. 3, art. 223(1)) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  4. Ustawa z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2002 r. Nr 240 poz. 2052 - art. 60 § 1) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZP 108/09
POSTANOWIENIE
składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego
Dnia 7 grudnia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący)
SSN Jacek Gudowski (sprawozdawca)
SSN Henryk Pietrzkowski
SSN Krzysztof Strzelczyk
SSN Bogumiła Ustjanicz
SSN Tadeusz Wiśniewski
SSN Dariusz Zawistowski
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 7 grudnia 2010 r.,
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Piotra Wiśniewskiego,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego
przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
we wniosku z dnia 2 października 2009 r., BSA I-4110-3/09,
"Czy na skutek wejścia w życie wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 1 kwietnia 2008 r., sygn. SK 77/06 (OTK-ZU
2008 Nr 3A, poz. 39), w którego sentencji stwierdzono niezgodność
z art. 32 ust. 1 i art. 77 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
przepisu art. 4241
§ 1 i 2 k.p.c. w części obejmującej słowa:
"kończącego postępowanie w sprawie", dopuszczalna stała
się skarga do Sądu Najwyższego o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia niekończącego postępowania
w sprawie?"
umarza postępowanie.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2008 r., SK 77/06 (OTK-A Zb. Urz. 2008, nr 3,
poz. 39) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 4241
§ 1 i 2 k.p.c., w części
obejmującej słowa: „kończącego postępowanie w sprawie” jest niezgodny
z Konstytucją.
W związku z powstałymi w wyniku tego wyroku rozbieżnościami w orzecznic-
twie, a także uwzględniając poważne wątpliwości jurydyczne spowodowane istotną
niespójnością tkwiącą w uzasadnieniu wymienionego wyroku, Pierwszy Prezes
Sądu Najwyższego zwrócił się o podjęcie przez skład siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego uchwały rozstrzygającej zagadnienie prawne przytoczone na wstępie.
Już w chwili składania tego wniosku toczyły się prace nad zmianą przepisów
kodeksu postępowania cywilnego, zmierzające do usunięcia rozstroju
normatywnego spowodowanego wymienionym wyrokiem Trybunału
Konstytucyjnego. W ich wyniku w dniu 22 lica 2010 r. uchwalono ustawę o zmianie
ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy -
Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 155, poz. 1037), która weszła w życie
w dniu 25 września 2010 r.
Zgodnie z przepisami tej ustawy, skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem orzeczenia przysługuje tylko od prawomocnych wyroków sądu drugiej
instancji kończących postępowanie w sprawie oraz od postanowień co do istoty
sprawy kończących postępowanie, wydanych przez sąd drugiej instancji
w postępowaniu nieprocesowym, w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie
wykonalności orzeczeń sądów państw obcych oraz w postępowaniu o uznanie
i stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego wydanego za granicą lub
ugody zawartej przed sądem polubownym za granicą (art. 4241
, art. 5192
, art.
11481
§ 3, art. 11511
§ 3 i art. 1215 § 3 k.p.c.). Od innych prawomocnych orzeczeń,
w tym postanowień incydentalnych, a także orzeczeń wydanych w postępowaniu
egzekucyjnym oraz upadłościowym i naprawczym, skarga nie przysługuje (art. 7674
§ 3 k.p.c. oraz art. 33 ust. 3 i art. 2231
ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo
upadłościowe i naprawcze, jedn. tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 ze zm.),
3
a jeżeli przez ich wydanie została wyrządzona szkoda, strona może dochodzić jej
wynagrodzenia bez uprzedniego stwierdzenia niezgodności orzeczenia z prawem
w postępowaniu ze skargi, czyli przed sądem powszechnym, bezpośrednio od
Skarbu Państwa, w sprawie o odszkodowanie (art. 4241b
). Unormowanie to jest
zharmonizowane z art. 4171
§ 2 zdanie pierwsze k.c. w nowym brzmieniu, z którego
jednoznacznie obecnie wynika, że jeżeli przepisy odrębne stanowią inaczej – a te
właśnie tak stanowią – można dochodzić odszkodowania bez obowiązku uzyskania
orzeczenia prejudycjalnego.
W tej sytuacji zagadnienie prawne sformułowane we wniosku Pierwszego
Prezesa Sądu Najwyższego straciło aktualność. Jest to tym bardziej oczywiste,
że w ustawie z dnia 22 lipca 2010 r. nie przewidziano przepisów międzyczasowych,
co oznacza – zgodnie z zasadą bezzwłocznego stosowania przepisu procesowego
(por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego, zasady
prawnej, z 17 stycznia 2001 r., III CZP 49/00, OSNC 2001, nr 4, poz. 53) – iż od
chwili wejścia w życie tej ustawy skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
orzeczeń innych niż wymienionych w art. 4241
k.p.c. jest niedopuszczalna. Dotyczy
to także skarg wniesionych przed dniem wejścia w życie wymienionej ustawy.
Mając na względzie przedstawione okoliczności – uznawszy, że podjęcie
oczekiwanej uchwały stało się zbędne – Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego cofnął
wniosek i wniósł o umorzenie postępowania.
W tym stanie rzeczy, zważywszy również, że Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego jest wyłącznym dysponentem wniosku przewidzianego w art. 60 § 1
ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. Nr 240, poz. 2052
ze zm.), Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji (art. 61 § 1 ustawy o Sądzie
Najwyższym).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13