Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 16/11
POSTANOWIENIE
Dnia 15 kwietnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Gminy Miasta O.
przeciwko I. B.
o eksmisję,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 kwietnia 2011 r.,
zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 4 stycznia 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 4 stycznia 2011 r. odrzucił skargę
kasacyjną pozwanej. W uzasadnieniu wyjaśnił, że w sprawach o wydanie
nieruchomości posiadanej bez tytułu prawnego wartością przedmiotu sporu, a tym
samym i wartością przedmiotu zaskarżenia jest suma trzymiesięcznego czynszu
(art. 232
k.p.c.). W niniejszej sprawie suma ta jest równa wskazanej w pozwie
kwocie 1 129 zł, a nie podanej przez skarżącą kwocie 119 071 zł. Nie sięga ona
zatem określonej w art. 3982
§ 1 k.p.c. granicy, warunkującej dopuszczalność skargi
kasacyjnej w sprawach o prawa majątkowe.
W zażaleniu pozwana podniosła, że wartość przedmiotu sporu została w
sprawie określone przez Sąd pierwszej instancji na kwotę 119 071 zł,
zweryfikowanie jej przez Sąd Okręgowy i ustalenie, że wynosi ona jedynie 1 129 zł,
było zatem niezgodne z art. 26 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 19 k.p.c., w sprawach o roszczenia pieniężne podana kwota
stanowi wartość przedmiotu sporu, w innych zaś sprawach majątkowych powód
obowiązany jest oznaczyć w pozwie kwotą pieniężną wartość przedmiotu sporu,
uwzględniając postanowienia zawarte w art. 20-24 k.p.c. Artykuł 25 k.p.c. pozwala
sądowi sprawdzić określoną przez powoda wartość przedmiotu sporu, z tym, że po
doręczeniu pozwu sprawdzenie to może nastąpić tylko na zarzut pozwanego,
zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Kolejny przepis, art. 26
k.p.c., wyklucza ponowne badanie wartości przedmiotu sporu po jej ustaleniu przez
sąd w myśl art. 25 k.p.c.
Wartość przedmiotu sporu określona zgodnie z omówionymi przepisami
wyznacza zarazem wartość przedmiotu zaskarżenia środkami wniesionymi przez
pozwanego w razie uwzględnienia – tak jak w niniejszej sprawie – powództwa
w całości. Wartość zaskarżenia w tych przypadkach, zarówno apelacyjnego, jak
i kasacyjnego, nie może być wyższa od wartości przedmiotu sporu. Zasadę tę
należy mieć na względzie przy wywiązywaniu się z obowiązku oznaczenia wartości
3
zaskarżenia apelacyjnego (art. 368 §2 k.p.c.) i zaskarżenia kasacyjnego (art. 3984
§ 3 k.p.c.). Sąd obowiązany jest czuwać nad prawidłowością wywiązywania się
z tego obowiązku.
W niniejszej sprawie strona powodowa określiła wartość przedmiotu sporu
zgodnie z art. 232
k.p.c. na kwotę 1 129 zł. Wartość ta nie była sprawdzana
stosownie do art. 25 k.p.c., wiązała więc Sąd i strony. Mimo to w toku postępowania
w sprawie doszło do nieprawidłowego, niezgodnego z zasadą, że wartość
przedmiotu zaskarżenia nie może być wyższa niż wartość przedmiotu sporu,
określenia wartości przedmiotu zaskarżenia przez pozwaną w sprzeciwie od
wyroku zaocznego, w apelacji od wyroku Sądu pierwszej instancji oraz w skardze
kasacyjnej od wyroku Sądu drugiej instancji: oznaczyła ją ona w tych środkach
zaskarżenia na kwotę 119 071 zł. W tej sytuacji uwzględnienie przez Sąd
Okręgowy prawidłowej wartości przedmiotu zaskarżenia kasacyjnego, a nie
podawanej uporczywie przez pozwaną zawyżonej kwoty – zakwestionowanej przez
Sąd Okręgowy już w toku postępowania apelacyjnego - nie stanowiło naruszenia
art. 25 i 26 k.c., lecz wypełnienie obowiązku czuwania z urzędu nad prawidłowym
podawaniem przez strony wartości przedmiotu zaskarżenia (z bardzo licznej
judykatury w tym zakresie zob. np. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia:
7 czerwca 2000 r., III CZ 58/00, niepubl, z dnia 12 maja 2000 r., V CKN 48/00, LEX
nr 52691, z dnia 21 listopada 2001 r., I CZ 119/01, niepubl, z dnia 30 czerwca
2004 r., III CK 252/04, niepubl., z dnia 15 grudnia 2005 r., II CZ 114/05, niepubl.,
z dnia 22 czerwca 2006 r., V CZ 40/06, niepubl., z dnia I CZ 112/08, LEX
nr 523628, z dnia 26 marca 2009 r., I CZ 12/09, niepubl., z dnia 6 stycznia 2010 r.,
I UK 289/09, LEX nr 577/827; pewną specyfikę pod tym względem wykazują tzw.
sprawy działowe – zob. np. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 maja
2001 r., IV CZ 20/01, LEX nr 550948, oraz z dnia 18 maja 2006 r., IC CZ 34/06).
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł na podstawie art. 39814
w związku
z art. 3941
§ 3 k.p.c. jak w sentencji.

III CZ 16/11

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia