III UZ 5/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-05-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:V CZ 102/07 I CO 8/07
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III UZ 5/11
POSTANOWIENIE
Dnia 18 kwietnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący)
SSN Jerzy Kwaśniewski
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania J. G.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
o wznowienie postępowania,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 18 kwietnia 2011 r.,
zażalenia odwołującego się na postanowienie Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 11 marca 2010 r.,
1. oddala zażalenie;
2. zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Apelacyjnego) na rzecz
radcy prawnego G. N. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych)
powiększoną o kwotę podatku od towarów i usług tytułem
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w
postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 18 czerwca 2007 r. Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił zażalenie J. G. na postanowienie Sądu
Okręgowego z 18 czerwca 2007 r., którym odrzucono jego odwołanie od decyzji
2
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia z dnia 27 września 2002 r. z uwagi na
wniesienie go po upływie przepisanego terminu (art. 4779
§ 3 k.p.c.).
Postanowieniem z dnia 11 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny oddalił natomiast
skargę ubezpieczonego J. G. o wznowienie postępowania w sprawie AUz …/07
zakończonego prawomocnym postanowieniem tego Sądu z dnia 18 czerwca 2007
r., uznając że nie zachodzi podnoszona przez skarżącego nieważność
postępowania (art. 401 pkt 1 k.p.c.), albowiem w sprawie nie orzekał sędzia
wyłączony z mocy ustawy i wskazując że przywołana przez skarżącego na
rozprawie dodatkowa podstawa wznowienia w postaci art. 401 pkt 2 k.p.c. w ogóle
nie została sprecyzowana.
Ubezpieczony złożył zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia
11 marca 2010 r., zarzucając naruszenie art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c. w związku z art.
379 pkt 4 k.p.c. i wnosząc o uchylenie tego postanowienia i przekazanie sprawy
Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania, a także o zasądzenie od
organu rentowego kosztów postępowania, a w razie oddalenia zażalenia –
przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej ubezpieczonemu
przez radcę prawnego w postępowaniu zażaleniowym z urzędu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 399 k.p.c. skarga o wznowienie postępowania przysługuje
tylko w sprawach, w których postępowanie zostało zakończone prawomocnym
wyrokiem, a więc rozstrzygnięte merytorycznie, chyba że zachodzi wyjątek
wprowadzony w paragrafie drugim omawianego przepisu przez ustawę z dnia 22
grudnia 2004 r. nowelizującą Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2005 r. Nr
13, poz. 98). Zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami wykładni przepisów
prawa, norma prawna zawierająca wyjątek od zasady nie może być wykładana w
sposób rozszerzający, ani stosowana w drodze analogii do innych sytuacji, niż w
niej przewidziane. Z tych względów niedopuszczalna jest wykładnia art. 399 k.p.c.
dopuszczająca możliwość wznowienia postępowania w każdej sprawie, także
zakończonej prawomocnym postanowieniem nierozstrzygającym jej merytorycznie
(por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2007 r., I CO
8/07, LEX nr 457745, czy postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada
2007 r., V CZ 102/07, LEX nr 623851). Zamieszczonego w art. 399 § 2 k.p.c.
3
wyjątku od zasady określonej w art. 399 § 1 k.p.c., przewidzianego tylko dla
sytuacji, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z
Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie
którego zostało wydane orzeczenie, nie można zatem stosować w drodze analogii
do wznowienia postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym
postanowieniem o odrzuceniu odwołania, jeżeli Trybunał Konstytucyjny nie orzekł o
niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą
przepisu, na podstawie którego odrzucono odwołanie.
Z powyższego wynika, że skarga o wznowienie postępowania była w
niniejszej sprawie niedopuszczalna, co jest równoznaczne z brakiem możliwości
stwierdzenia, że istniały ustawowe podstawy do wznowienia tego postępowania,
tym samym wykluczając możliwość uwzględnienia zarzutów zażalenia
zmierzających do wykazania, że takie podstawy istniały.
Z tych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z art.
39814
k.p.c., postanowił jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 18 kwietnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący)
SSN Jerzy Kwaśniewski
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania J. G.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
o wznowienie postępowania,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 18 kwietnia 2011 r.,
zażalenia odwołującego się na postanowienie Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 11 marca 2010 r.,
1. oddala zażalenie;
2. zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Apelacyjnego) na rzecz
radcy prawnego G. N. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych)
powiększoną o kwotę podatku od towarów i usług tytułem
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w
postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 18 czerwca 2007 r. Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił zażalenie J. G. na postanowienie Sądu
Okręgowego z 18 czerwca 2007 r., którym odrzucono jego odwołanie od decyzji
2
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia z dnia 27 września 2002 r. z uwagi na
wniesienie go po upływie przepisanego terminu (art. 4779
§ 3 k.p.c.).
Postanowieniem z dnia 11 marca 2010 r. Sąd Apelacyjny oddalił natomiast
skargę ubezpieczonego J. G. o wznowienie postępowania w sprawie AUz …/07
zakończonego prawomocnym postanowieniem tego Sądu z dnia 18 czerwca 2007
r., uznając że nie zachodzi podnoszona przez skarżącego nieważność
postępowania (art. 401 pkt 1 k.p.c.), albowiem w sprawie nie orzekał sędzia
wyłączony z mocy ustawy i wskazując że przywołana przez skarżącego na
rozprawie dodatkowa podstawa wznowienia w postaci art. 401 pkt 2 k.p.c. w ogóle
nie została sprecyzowana.
Ubezpieczony złożył zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia
11 marca 2010 r., zarzucając naruszenie art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c. w związku z art.
379 pkt 4 k.p.c. i wnosząc o uchylenie tego postanowienia i przekazanie sprawy
Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania, a także o zasądzenie od
organu rentowego kosztów postępowania, a w razie oddalenia zażalenia –
przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej ubezpieczonemu
przez radcę prawnego w postępowaniu zażaleniowym z urzędu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 399 k.p.c. skarga o wznowienie postępowania przysługuje
tylko w sprawach, w których postępowanie zostało zakończone prawomocnym
wyrokiem, a więc rozstrzygnięte merytorycznie, chyba że zachodzi wyjątek
wprowadzony w paragrafie drugim omawianego przepisu przez ustawę z dnia 22
grudnia 2004 r. nowelizującą Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2005 r. Nr
13, poz. 98). Zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami wykładni przepisów
prawa, norma prawna zawierająca wyjątek od zasady nie może być wykładana w
sposób rozszerzający, ani stosowana w drodze analogii do innych sytuacji, niż w
niej przewidziane. Z tych względów niedopuszczalna jest wykładnia art. 399 k.p.c.
dopuszczająca możliwość wznowienia postępowania w każdej sprawie, także
zakończonej prawomocnym postanowieniem nierozstrzygającym jej merytorycznie
(por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2007 r., I CO
8/07, LEX nr 457745, czy postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada
2007 r., V CZ 102/07, LEX nr 623851). Zamieszczonego w art. 399 § 2 k.p.c.
3
wyjątku od zasady określonej w art. 399 § 1 k.p.c., przewidzianego tylko dla
sytuacji, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z
Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą, na podstawie
którego zostało wydane orzeczenie, nie można zatem stosować w drodze analogii
do wznowienia postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym
postanowieniem o odrzuceniu odwołania, jeżeli Trybunał Konstytucyjny nie orzekł o
niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą
przepisu, na podstawie którego odrzucono odwołanie.
Z powyższego wynika, że skarga o wznowienie postępowania była w
niniejszej sprawie niedopuszczalna, co jest równoznaczne z brakiem możliwości
stwierdzenia, że istniały ustawowe podstawy do wznowienia tego postępowania,
tym samym wykluczając możliwość uwzględnienia zarzutów zażalenia
zmierzających do wykazania, że takie podstawy istniały.
Z tych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z art.
39814
k.p.c., postanowił jak w sentencji.