Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 39/11
POSTANOWIENIE
Dnia 19 maja 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z wniosku E.W.
przy uczestnictwie B. J. i R. J.
o ubezwłasnowolnienie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 19 maja 2011 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania B. J. na postanowienie Sądu
Apelacyjnego
z dnia 17 grudnia 2010 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 17 grudnia 2010 r. odrzucił apelację
uczestniczki postępowania B. J. (z d. P.), wniesioną przez profesjonalnego
pełnomocnika ustanowionego z urzędu, od postanowienia Sądu I instancji, którym
orzeczono częściowe ubezwłasnowolnienie uczestniczki. Rozstrzygnięcie to
uzasadnił nieopłaceniem apelacji wraz z jej wniesieniem, co uzasadniało jej
odrzucenie na podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c., znajdującego zastosowanie w tej
sprawie z mocy art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy –
Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 234, poz.
1571), nakazującego stosować nowe regulacje do postępowań wszczętych po dniu
jej wejścia w życie, tj. po 1 lipca 2009 r. Tymczasem niniejsza sprawa została
wszczęta 31 października 2008 r., a więc dotychczasowy art. 1302
§ 3 k.p.c. miał
zastosowanie. Nieopłacenie w terminie apelacji wniesionej przez profesjonalnego
pełnomocnika uzasadniało jej odrzucenie na podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c. w zw. z
art. 373 k.p.c., stwierdził Sąd Apelacyjny.
W zażaleniu na to postanowienie, wniesiony przez pełnomocnika
uczestniczki postępowania ustanowionego z urzędu, zarzucono nieuwzględnienie
art. 100 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Żaląca powołała się na pismo Sądu Okręgowego z dnia 22 lipca 2009 r. skierowane
do Okręgowej Rady Adwokackiej o wyznaczenie dla niej adwokata, z którego
wynika korzystanie przez skarżącą ze zwolnienia od kosztów sądowych w całym
postępowaniu, a nie w poszczególnych instancjach sądowych.
W konsekwencji powyższego zwolnienia od kosztów sądowych uczestniczka
nie miała obowiązku uiszczania opłaty od apelacji, wobec czego odrzucenie
apelacji na podstawie tej okoliczności uczestniczka uważa za niezasadne.
W piśmie z dnia 11 lutego 2010 r. uzupełniającym braki zażalenia żaląca
wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i nadanie biegu apelacji, oraz
załączyła pismo Sądu Okręgowego skierowane do Okręgowej Rady Adwokackiej w
W. z dnia 22 lipca 2009 r.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie, ponieważ zaskarżone
postanowienie wydane zostało zgodnie z art. 1302
§ 3 k.p.c., w brzmieniu tego
przepisu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2009 r., w zw. z art. 373 k.p.c.
Postępowanie w niniejszej sprawie wszczęte zostało w dniu 31 października
2008 r., wobec czego nie znajdował w nim zastosowania przepis art. 1 pkt 3a)
w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 234, poz. 1571).
Oznacza to zarazem, że w niniejszym postępowaniu znajdował zastosowanie art.
1302
§ 3 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2009 r. Jakkolwiek
ustawodawca z tym dniem uchylił art. 1302
§ 3 k.p.c., to jednak w przypadkach,
w których znajduje on zastosowanie środki odwoławcze wnoszone m.in. przez
adwokata, a nie opłacone należycie, podlegają odrzuceniu bez wzywania do
uzupełnienia braków (postanowienie SN z dnia 28 października 2009 r., sygn. akt II
PZ 16/09).
Skarżąca nie była zwolniona od kosztów sądowych w niniejszej sprawie
wobec braku w aktach sprawy postanowienia Sądu w tym przedmiocie, natomiast
za równoznaczne z takim zwolnieniem nie można uznać - wbrew stanowisku
żalącej – ustanowienia dla niej adwokata z urzędu postanowieniem Sądu z dnia 16
lipca 2009 r. (k. 196 akt). W tej sytuacji wniesiona przez adwokata w dniu 24
sierpnia 2010 r. apelacja (k. 341) podlegała opłacie w wysokości stałej, a która to
apelacja w chwili jej wniesienia nie została należycie opłacona. Zasadnie więc
uznał Sąd Apelacyjny, że nieopłacenie w terminie, przez profesjonalnego
pełnomocnika będącego adwokatem, apelacji podlegającej opłacie w wysokości
stałej skutkowało obowiązkiem odrzucenia jej przez Sąd na podstawie
znajdującego w niniejszej sprawie zastosowanie art. 1302
§ 3 k.p.c., w brzmieniu
sprzed dnia 1 lipca 2009 r., w zw. z art. 373 k.p.c.
Okoliczność, że pełnomocnik z urzędu reprezentujący skarżącą otrzymał
z Okręgowej Rady Adwokackiej pismo Sądu Okręgowego z dnia 20 lipca 2009 r.
załączone do zażalenia i stwierdzające, że uczestniczka B. P. korzysta ze
zwolnienia od kosztów sądowych, a nadto, że został on wezwany przez Sąd do
4
uiszczenia opłaty od apelacji (k. 348) i opłatę tę w znaczkach sądowych następnie
uiścił (k. 349), nie sanują skutków faktu wniesienia przez adwokata nieopłaconej
apelacji, podlegającej opłacie w wysokości stałej, co uzasadniało obowiązek
odrzucenia jej przez Sąd.
Wskazane powyżej okoliczności mogłyby ewentualnie mieć znaczenie
w innym postępowaniu o przywrócenie terminu do uiszczenia opłaty od apelacji,
natomiast nie mogą one odnieść zamierzonego skutku w niniejszym postępowaniu
zażaleniowym, ponieważ nie podważają one oceny, że zaskarżone postanowienie
zapadło zgodnie z obowiązującym prawem.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art.
39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.