Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PZ 9/11
POSTANOWIENIE
Dnia 27 czerwca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Józef Iwulski (przewodniczący)
SSN Katarzyna Gonera (sprawozdawca)
SSN Maciej Pacuda
w sprawie z powództwa S. M.
przeciwko Zarządowi Budynków Miejskich I TBS Spółki z o. o. w G.
o przywrócenie do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 27 czerwca 2011 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w G.
z dnia 21 grudnia 2010 r.,
odrzuca zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy w G. – Sąd Pracy postanowieniem z 20 października 2010 r.,
odrzucił - na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. - pozew S. M. przeciwko Zarządowi
Budynków Miejskich I Towarzystwu Budownictwa Społecznego Spółce z o.o. w G.
o przywrócenie do pracy.
Sąd Rejonowy stwierdził, że odwołanie powódki wraz z wnioskiem o
przywrócenie terminu do jego wniesienia nie może odnieść skutku, ponieważ
przedmiotowa sprawa została już prawomocnie osądzona. Wyrokiem z 8 stycznia
2010 r., w sprawie VI P …/09, Sąd Rejonowy w G. – Sąd Pracy oddalił powództwo
2
S. M. o przywrócenie do pracy w pozwanej Spółce ze względu na wygaśnięcie
roszczenia w związku z przekroczeniem terminu do jego wniesienia. Wyrok ten
został „utrzymany w mocy” przez Sąd Okręgowy w G., który wyrokiem z 20 maja
2010 r., oddalił apelację powódki.
Zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego wniosła powódka podnosząc,
że poprzednie odwołanie wniosła po terminie bez swojej winy, gdyż była
reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, który nie dotrzymał terminu.
Powódka zarzuciła w zażaleniu, że nie można utożsamiać pojęcia strony i pojęcia
pracownika; w związku z tym nie można uznać, że zostały spełnione przesłanki z
art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., gdyż nie można utożsamiać pełnomocnika z pracownikiem
a sprawy przegranej przez pełnomocnika ze sprawą niniejszą, wniesioną przez
samą powódkę. W ocenie powódki, skoro art. 265 § 1 k.p. posługuje się pojęciem
pracownika a nie strony, to powódce jako pracownikowi przysługuje prawo do
domagania się przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od wypowiedzenia.
Sąd Okręgowy w G. - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
postanowieniem z 21 grudnia 2010 r., oddalił zażalenie.
Sąd Okręgowy przypomniał, że zgodnie z treścią art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. sąd
odrzuci (czyli musi odrzucić) pozew, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi
samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona.
Powództwo S. M. o przywrócenie do pracy w wyniku wniesienia odwołania od
wypowiedzenia zawartej z powódką umowy o pracę, dokonanego przez pozwaną
Spółkę - Zarząd Budynków Miejskich I Towarzystwo Budownictwa Społecznego
Spółkę z o.o. - w dniu 27 maja 2009 r., było już przedmiotem postępowania
sądowego. Wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z 8 stycznia 2010 r., oddalono
powództwo skarżącej o przywrócenie do pracy u strony pozwanej, z uwagi na jego
wniesienie z przekroczeniem terminu z art. 264 k.p. Apelację powódki od wyroku
Sądu Rejonowego oddalił Sąd Okręgowy w G. wyrokiem z 20 maja 2010 r. W toku
poprzedniego postępowania Sądy obu instancji analizowały wnikliwie kwestię
przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę
(art. 265 k.p.) i uznały, że powódka nie uprawdopodobniła okoliczności
przemawiających za uwzględnieniem tego wniosku i przywróceniem terminu do
wniesienia odwołania.
3
Zażalenie na powyższe postanowienie Sądu Okręgowego wniósł w imieniu
powódki jej pełnomocnik, zarzucając: 1) obrazę przepisów prawa materialnego, a
mianowicie art. 265 § 1 k.p., polegającą na niewłaściwej interpretacji tego przepisu
poprzez brak rozróżnienia pojęcia pracownika od pojęcia pełnomocnika strony
procesowej, a w konsekwencji uznanie za prawidłowe odrzucenia pozwu na
podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. przez Sąd Rejonowy w G.; 2) obrazę przepisów
postępowania mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia, a to art. 378 § 1 k.p.c. w
związku z art. 397 § 2 k.p.c. poprzez nierozpoznanie zarzutu zawartego w
zażaleniu w zakresie nierozpatrzenia wniosku o wznowienie postępowania
sądowego w sprawie.
Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i merytoryczne
rozpoznanie wniosku o przywrócenie terminu oraz zasądzenie od strony pozwanej
kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rozważenia wymagała przede wszystkim dopuszczalność wniesionego
zażalenia.
Zażalenie do Sądu Najwyższego może być wniesione jedynie na te
postanowienia sądu drugiej instancji, które są wymienione w przepisach Kodeksu
postępowania cywilnego jako objęte możliwością zaskarżenia do Sądu
Najwyższego.
Zgodnie z art. 3941
§ 1 k.p.c., zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje
na postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające skargę kasacyjną oraz skargę
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, a także na
postanowienie sądu drugiej instancji co do kosztów procesu, które nie były
przedmiotem rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. Według art. 3941
§ 2 k.p.c.,
w sprawach, w których przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie przysługuje także
na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie, z
wyjątkiem postanowień, o których mowa w art. 3981
k.p.c. (w przedmiocie
odrzucenia pozwu lub umorzenia postępowania), a także postanowień wydanych w
wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji. Inaczej
4
mówiąc, według art. 3941
§ 2 k.p.c., w sprawie kasacyjnej zażalenie przysługuje na
postanowienia sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie, z
wyłączeniem jednak postanowień w przedmiocie odrzucenia pozwu lub umorzenia
postępowania (od nich bowiem przysługuje skarga kasacyjna), a także postanowień
wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej
instancji.
Zaskarżone postanowienie zostało wydane przez Sąd drugiej instancji w
wyniku rozpoznania (i oddalenia) zażalenia na postanowienie Sądu pierwszej
instancji, którym Sąd ten na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. odrzucił pozew.
Zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego jest zatem postanowieniem
wydanym w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie Sądu pierwszej
instancji w przedmiocie odrzucenia pozwu, co wyklucza możliwość jego
zaskarżenia zażaleniem do Sądu Najwyższego. Ten rodzaj postanowień został
jednoznacznie i wyraźnie wyłączony z kategorii postanowień zaskarżalnych
zażaleniem do Sądu Najwyższego, co wynika z art. 3941
§ 2 k.p.c. Od
postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiocie odrzucenia pozwu lub
umorzenia postępowania może być wniesiona do Sądu Najwyższego skarga
kasacyjna na podstawie art. 3981
k.p.c.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że postanowieniem sądu
drugiej instancji „w przedmiocie odrzucenia pozwu” – kończącym postępowanie –
jest między innymi orzeczenie oddalające zażalenie na postanowienie sądu
pierwszej instancji odrzucające pozew. Od postanowień tych przysługuje skarga
kasacyjna jako środek nadzwyczajny, o szczególnej randze, mający zastosowanie
tylko do orzeczeń o największym znaczeniu procesowym. Należą do tej grupy
orzeczeń – zgodnie z art. 3981
§ 1 k.p.c. – także postanowienia w przedmiocie
odrzucenia pozwu, a więc orzeczenia rozstrzygające kwestie dotyczące przesłanek
procesowych (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z 14 lipca 1998 r., I PZ
21/98, OSNAPiUS 1999, nr 15, poz. 490; z 21 marca 2006 r., III CSK 48/06, OSNC
2007, nr 1, poz. 12). Od zaskarżonego postanowienia nie przysługiwało stronie
zażalenie, lecz ewentualnie skarga kasacyjna. Pełnomocnik skarżącej dokonał
błędnego wyboru środka zaskarżenia.
5
W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że niewłaściwy wybór
środka zaskarżenia dokonany przez profesjonalnego pełnomocnika (np. skarga
kasacyjna zamiast zażalenia albo zażalenie zamiast skargi kasacyjnej) nie może
być potraktowany jako mylne oznaczenie pisma procesowego ze skutkami
wynikającymi z art. 130 § 1 zdanie drugie k.p.c. W takiej sytuacji mamy do
czynienia nie z błędnym oznaczeniem pisma procesowego, lecz z wadliwie dobraną
i nieprawidłowo dokonaną czynnością procesową (por. postanowienia Sądu
Najwyższego: z 26 sierpnia 1998 r., II CZ 71/98, OSNC 1998, nr 12, poz. 226; z 9
marca 2000 r., V CZ 28/00, LEX nr 52425; z 19 października 2001 r., I CZ 131/01,
LEX nr 553666 i z 24 listopada 2004 r., V CZ 121/04, LexPolonica nr 1344295).
Skoro zatem na postanowienie sądu drugiej instancji oddalające zażalenie
na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie odrzucenia pozwu nie
przysługuje zażalenie do Sądu Najwyższego, to wniesiony przez pełnomocnika
powódki środek zaskarżenia należało uznać za niedopuszczalny i tym samym
podlegający odrzuceniu z mocy art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z art. 39821
k.p.c. i
art. 370 k.p.c.
W zażaleniu pełnomocnik powódki zarzucił, że Sąd Okręgowy nie uwzględnił
zawartego w jej zażaleniu na postanowienie Sądu Rejonowego „wniosku o
wznowienie postępowania”. Skargę o wznowienie postępowania powódka powinna
wnieść osobno, nie można zawrzeć skargi o wznowienie postępowania w
zażaleniu, są to bowiem dwa zupełnie różne środki prawne.