V CZ 88/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:19-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 88/11
POSTANOWIENIE
Dnia 16 listopada 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
SSA Roman Dziczek
w sprawie z powództwa A. D.
przeciwko K. D.
ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 listopada 2011 r.,
zażalenia pozwanego na orzeczenie o kosztach, zawarte w wyroku Sądu
Apelacyjnego
z dnia 7 kwietnia 2011 r.,
1) oddala zażalenie,
2) zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 300
(trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo A.
D. i stwierdził nieważność umowy darowizny zawartej dnia 19 listopada 2008 r.
pomiędzy Al. D. i K. D.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2011 r. oddalił apelację
pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego i zasądził od niego na rzecz powoda
kwotę 1.800 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.
Tym samym wyrokiem Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie powoda na
rozstrzygnięcie o kosztach procesu w pierwszej instancji zwalniające pozwanego
od zwrotu kosztów poniesionych przez powoda.
Pozwany K. D. wniósł zażalenie na postanowienie o obciążeniu go kosztami
postępowania apelacyjnego. Podniósł w nim, że proces został zainicjowany przez
powoda, a jego sytuacja życiowa i materialna uzasadnia zastosowanie art. 102
k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 102 k.p.c., w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd
może w ogóle nie obciążyć kosztami strony przegrywającej. Należą do nich
zarówno fakty związane z samym procesem jak i leżące poza nim, a dotyczące
sytuacji życiowej, stanu majątkowego stron, które powinny być oceniane przede
wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego, w świetle których
uzasadniona jest ocena, że chodzi o wypadek szczególnie uzasadniony. Sam stan
majątkowy czy sytuacja finansowa powoda nie stanowi okoliczności wyłącznie
decydującej o zwolnieniu od kosztów procesu w pełnym zakresie. O ile bowiem taki
stan może uzasadniać zwolnienie strony - całkowicie lub częściowo - od kosztów
sądowych, co wiąże się z zagwarantowaniem jej prawa do sądu, to w przypadku
kontynuowania przegranego w pierwszej instancji procesu strona powinna liczyć się
z obowiązkiem pokrycia kosztów obrony strony przeciwnej. Ten słuszny pogląd
prezentowany był wielokrotnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego (tak m. in. Sąd
Najwyższy w postanowieniach z dnia 25 sierpnia 2011 r., II CZ 51/11, nie publ;
3
z dnia 13 lipca 2011 r., III CZ 32/11, nie publ.; z dnia 8 lipca 2011 r., IV CZ 23/11,
nie publ.).
Skorzystanie z możliwości zastosowania przepisu art. 102 k.p.c.
ustawodawca pozostawia uznaniu sądu. W związku z tym, jak przyjmuje się
w orzecznictwie (tak m.in. postanowienia SN z dnia 3 grudnia 2007 r., I CZ 110/07
i z dnia 1 października 2010, I CZ 142/10 niepublikowane) zmiana takiego
orzeczenia o kosztach przez sąd odwoławczy powinna mieć charakter wyjątkowy
i dotyczyć sytuacji oczywistego naruszenia przytoczonych wskazań do
zastosowania art. 102 k.p.c. Opisane w zażaleniu okoliczności nie uprawniają do
zmiany decyzji Sądu Apelacyjnego
Z tego względu Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c., postanowił jak w sentencji, o kosztach postępowania kasacyjnego
rozstrzygając w oparciu o art. 98 § 1 i § 3 w zw. z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c. oraz § 13 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie ... (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).
POSTANOWIENIE
Dnia 16 listopada 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
SSA Roman Dziczek
w sprawie z powództwa A. D.
przeciwko K. D.
ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 listopada 2011 r.,
zażalenia pozwanego na orzeczenie o kosztach, zawarte w wyroku Sądu
Apelacyjnego
z dnia 7 kwietnia 2011 r.,
1) oddala zażalenie,
2) zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 300
(trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo A.
D. i stwierdził nieważność umowy darowizny zawartej dnia 19 listopada 2008 r.
pomiędzy Al. D. i K. D.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2011 r. oddalił apelację
pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego i zasądził od niego na rzecz powoda
kwotę 1.800 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.
Tym samym wyrokiem Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie powoda na
rozstrzygnięcie o kosztach procesu w pierwszej instancji zwalniające pozwanego
od zwrotu kosztów poniesionych przez powoda.
Pozwany K. D. wniósł zażalenie na postanowienie o obciążeniu go kosztami
postępowania apelacyjnego. Podniósł w nim, że proces został zainicjowany przez
powoda, a jego sytuacja życiowa i materialna uzasadnia zastosowanie art. 102
k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 102 k.p.c., w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd
może w ogóle nie obciążyć kosztami strony przegrywającej. Należą do nich
zarówno fakty związane z samym procesem jak i leżące poza nim, a dotyczące
sytuacji życiowej, stanu majątkowego stron, które powinny być oceniane przede
wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego, w świetle których
uzasadniona jest ocena, że chodzi o wypadek szczególnie uzasadniony. Sam stan
majątkowy czy sytuacja finansowa powoda nie stanowi okoliczności wyłącznie
decydującej o zwolnieniu od kosztów procesu w pełnym zakresie. O ile bowiem taki
stan może uzasadniać zwolnienie strony - całkowicie lub częściowo - od kosztów
sądowych, co wiąże się z zagwarantowaniem jej prawa do sądu, to w przypadku
kontynuowania przegranego w pierwszej instancji procesu strona powinna liczyć się
z obowiązkiem pokrycia kosztów obrony strony przeciwnej. Ten słuszny pogląd
prezentowany był wielokrotnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego (tak m. in. Sąd
Najwyższy w postanowieniach z dnia 25 sierpnia 2011 r., II CZ 51/11, nie publ;
3
z dnia 13 lipca 2011 r., III CZ 32/11, nie publ.; z dnia 8 lipca 2011 r., IV CZ 23/11,
nie publ.).
Skorzystanie z możliwości zastosowania przepisu art. 102 k.p.c.
ustawodawca pozostawia uznaniu sądu. W związku z tym, jak przyjmuje się
w orzecznictwie (tak m.in. postanowienia SN z dnia 3 grudnia 2007 r., I CZ 110/07
i z dnia 1 października 2010, I CZ 142/10 niepublikowane) zmiana takiego
orzeczenia o kosztach przez sąd odwoławczy powinna mieć charakter wyjątkowy
i dotyczyć sytuacji oczywistego naruszenia przytoczonych wskazań do
zastosowania art. 102 k.p.c. Opisane w zażaleniu okoliczności nie uprawniają do
zmiany decyzji Sądu Apelacyjnego
Z tego względu Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c., postanowił jak w sentencji, o kosztach postępowania kasacyjnego
rozstrzygając w oparciu o art. 98 § 1 i § 3 w zw. z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c. oraz § 13 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie ... (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).