Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 132/11
POSTANOWIENIE
Dnia 3 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Barbara Myszka
SSN Marta Romańska
w sprawie ze skargi M. T. o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 lipca 2009 r., wydanego
w sprawie z powództwa M. T.
przeciwko Agencji Nieruchomości Rolnych w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 3 lutego 2012 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 12 lipca 2011 r.,
1. oddala zażalenie;
2. zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 3600
(trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego przed Sądem Najwyższym.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 12 lipca 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
powoda o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 16 lipca 2009 r., jako nieopartą na ustawowej podstawie oraz
wniesioną po upływie 3-miesięcznego terminu.
Postanowienie zostało zaskarżone przez powoda zażaleniem, w którym
wniósł on o jego uchylenie, ewentualnie przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania. Skarżący podniósł zarzut naruszenia art. 403 § 2 k.p.c. oraz art. 407
§ 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Na wstępie należy zauważyć, że zażalenie jest dopuszczalne, albowiem
w sprawie dochodzono odszkodowania z tytułu utraconych dochodów za
bezpodstawne, zdaniem powoda, rozwiązanie umowy dzierżawy, a więc spór
nie dotyczył czynszu dzierżawnego (art. 3941
§ 2 k.p.c.).
Stosownie do unormowania zawartego w art. 407 § 1 k.p.c. skargę
o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od dnia,
w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia. W judykaturze
wyjaśniono, że termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania opartej na
wykryciu nowych okoliczności faktycznych lub środków dowodowych (art. 403 § 2
k.p.c.) biegnie od dnia, w którym strona dowiedziała się o tej podstawie wznowienia
w sposób wiarygodny i mogła ocenić ich prawdopodobny wpływ na wynik sprawy
(postanowienie z dnia 25 stycznia 1967 r., II CZ 128/66, OSP 1968, nr 9, poz. 198
i z dnia 14 października 1976 r., IV CZ 105/76, OSNC 1977, nr 5-6, poz. 96).
Dla początku biegu omawianego terminu nie ma znaczenia, kiedy strona
uświadomiła sobie, że zachodzi podstawa do wznowienia postępowania
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2004 r., II CZ 87/04,
niepubl.). Należy przy tym podkreślić, że przepis nie wiąże świadomości strony
o istnieniu podstawy do wznowienia postępowania z pewnością i wiarygodnością co
3
do jej istnienia, a zatem wnosząc skargę o wznowienie postępowania strona nie
musi mieć pewności, że podstawa taka rzeczywiście zachodzi.
Skarżący powołał się na dwie okoliczności wznowienia. Pierwszą były
zeznania świadka K. D. złożone na rozprawie w dniu 19 stycznia 2011 r., natomiast
drugą wyrok Sądu Okręgowego z dnia 28 lutego 2011 r. W odniesieniu do każdej z
tych okoliczności termin na złożenie skargi o wznowienie postępowania rozpoczął
bieg w innym czasie. Wbrew ocenie skarżącego termin na złożenie skargi opartej
na okoliczności w postaci zeznań świadka rozpoczął bieg w momencie ich złożenia,
kiedy to powód zapoznał się z ich treścią, a zatem wiedzą świadka, która w jego
ocenie mogła mieć znaczenie dla postępowania, którego wznowienia żąda. W
odniesieniu zatem do tej okoliczności termin na wniesienie skarg upłynął z dniem
19 kwietnia 2011 r., a więc w tej części skarga została wniesiona po terminie. Z
tego względu Sąd nie miał obowiązku badania, czy opisana okoliczność stanowi
podstawę wznowienia w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c.
W zakresie drugiej wskazanej przez skarżącego okoliczności, tj. wyroku
wydanego w dniu 28 lutego 2011 r. przez Sąd Okręgowy skarga została wniesiona
z zachowaniem 3-miesięcznego terminu, skoro została nadana na poczcie w dniu
28 maja 2011 r. Tym samym, należało ocenić czy przywołana okoliczność stanowi
ustawową podstawę wznowienia postępowania z art. 403 § 2 k.p.c.
Możliwość wznowienia postępowania na podstawie art. 403 § 2 k.p.c. jest
uzależniona od zaistnienia łącznie trzech przesłanek. Pierwszą, stanowi wykrycie
po uprawomocnieniu się wyroku nowych okoliczności faktycznych lub środków
dowodowych, które istniały w toku postępowania, ale nie zostały w nim powołane.
Drugą, możliwość ich wpływu na wynik sprawy, natomiast trzecią – niemożność
skorzystania z nich przez stronę w poprzednim postępowaniu (por. postanowienie
z dnia 8 czerwca 2010 r., II PZ 12/10, LEX nr 619632). Stosownie do
ugruntowanego stanowiska Sądu Najwyższego podstawą wznowienia
postępowania w oparciu o art. 403 § 2 k.p.c. mogą być takie nowe okoliczności
oraz środki dowodowe, które zaistniały przed rozstrzygnięciem sporu, tj. w trakcie
postępowania i przed jego zakończeniem. Skutkuje to tym, że środek dowodowy,
który powstał po uprawomocnieniu się wyroku nie stanowi podstawy wznowienia
4
postępowania przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c. (por. postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 6 maja 2010 r., III PZ 3/10, LEX nr 602065 i z dnia 23 marca
2010 r., II UZ 1/10, LEX nr 611821). W tożsamy sposób należy ocenić „nową
okoliczność”, o której mowa w art. 403 § 2 k.p.c., a zatem musiała ona powstać
przed rozstrzygnięciem sporu - w trakcie postępowania i przed jego zakończeniem,
a jedynie nie była stronie wówczas znana. Z tego też względu podstawy
wznowienia postępowania w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c. nie stanowi „wykrycie”
przez stronę skarżącą wyroku, który zapadł po zakończeniu postępowania
w sprawie, w której strona żąda wznowienia.
Z tego też względu Sąd Apelacyjny trafnie uznał, że skarga nie została
oparta na ustawowej podstawie wznowienia określonej w art. 403 § 2 k.p.c. i z tego
względu ją odrzucił, co przesądza o bezzasadności zażalenia.
Mając na uwadze powyższe względy, na podstawie art. 39814
w zw. z art.
3941
k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania
orzeczono w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13