II CZ 207/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:21-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 207/11
POSTANOWIENIE
Dnia 12 kwietnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa Tatiany Z.
przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo - Kredytowej
im. F. Stefczyka
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 kwietnia 2012 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 27 czerwca 2011 r., w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach
postępowania zażaleniowego (pkt 2)
1) uchyla zaskarżone postanowienie,
2) pozostawia rozstrzygnięcie o kosztach postępowania
zażaleniowego przed Sądem Najwyższym w orzeczeniu
kończącym postępowanie w sprawie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2011 r., Sąd Rejonowy oddalił wniosek
pozwanej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. Stefczyka o
uzupełnienie postanowienia tego Sądu z dnia 29 marca 2011 r., umarzającego
postępowanie w sprawie z powództwa Tatiany Z. w części dotyczącej żądania
pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, o rozstrzygnięcie w przedmiocie
kosztów postępowania.
Na powyższe postanowienie z dnia 11 kwietnia 2011 r. pozwana wniosła
zażalenie, które zostało oddalone postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 27
czerwca 2011 r. Ponadto w pkt 2 tego postanowienia Sąd Okręgowy zasądził od
pozwanej na rzecz powódki kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu zażaleniowym.
Pozwana wniosła z kolei zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego
w części dotyczącej kosztów postępowania zażaleniowego, zarzucając naruszenie
art. 108 k.p.c. polegające na zasądzeniu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu zażaleniowym w sytuacji, gdy postępowanie w danej instancji
nie zostało zakończone. Na tej podstawie wniosła o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego według norm
przepisanych.
Postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 29 lipca 2011 r. zażalenie
pozwanej zostało odrzucone, jednak, w wyniku rozpoznania kolejnego zażalenia
pozwanej, postanowienie to zostało uchylone postanowieniem Sądu Okręgowego
z dnia 30 września 2011 r.
W odpowiedzi na zażalenie powódka wniosła o jego oddalenie i zasądzenie
kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c. sąd rozstrzyga o kosztach procesu w każdym
orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. W judykaturze Sądu Najwyższego
utrwalony jest pogląd, że przez orzeczenie kończące postępowanie w sprawie
w danej instancji należy rozumieć wyrok (postanowienie co do istoty sprawy
w postępowaniu nieprocesowym) albo inne orzeczenia, które trwale zamyka drogę
do wydania wyroku (por. m. in. uchwałę z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZP 124/06,
OSNC 2007/6 poz. 91 oraz postanowienie z dnia 24 kwietnia 2012 r., I CZ 32/12,
nie publ.). Przyjmuje się także, że chodzi tutaj o orzeczenie całkowicie kończące
sprawę w danej instancji, a zatem o wyrok końcowy lub postanowienie o umorzeniu
postępowania w całości lub odrzuceniu pozwu w całości, ponieważ dopiero takie
orzeczenie pozwala na prawidłowe ustalenie wyniku sprawy, który z kolei w myśl
art. 98 § 1 k.p.c. stanowi co do zasady podstawę rozstrzygnięcia w przedmiocie
kosztów procesu. Stąd wywodzi się niedopuszczalność orzekania o kosztach
procesu na wcześniejszym etapie w orzeczeniach kończących sprawę w określonej
części, np. w razie częściowego umorzenia postępowania, nawet jeśli podlegają
one zaskarżeniu w toku instancji. Stanowisko to znajduje potwierdzenie także
w regulacji art. 100 k.p.c. znajdującej zastosowanie w razie częściowego
uwzględnienia żądań stron (por. orzeczenie SN z dnia 25 lipca 1953 r. II C. 609/53
OSN 1954/III poz. 61).
Biorąc powyższe pod uwagę uznać należy, że w zażaleniu trafnie
podniesiono, iż postanowienie Sądu Okręgowego oddalające zażalenie pozwanej
na postanowienie Sądu Rejonowego w przedmiocie uzupełnienia postanowienia
o częściowym umorzeniu postępowania nie stanowi postanowienia kończącego
w całości sprawę w danej instancji i z tego względu brak było podstaw
do odpowiedniego – w myśl art. 397 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. – stosowania
w postępowaniu zażaleniowym przez Sąd Okręgowy przepisu art. 108 § 1 k.p.c.
i orzekania o kosztach tego postępowania przed zakończeniem sprawy w całości
w pierwszej instancji.
Z tych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39815
§ 1 zd. pierwsze
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., uchylił zaskarżone postanowienie i stosownie do
4
poczynionych wyżej uwag na podstawie art. 108 § 2 w zw. z art. 39821
, 3941
§ 3
k.p.c. pozostawił rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego
w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji.
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 12 kwietnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa Tatiany Z.
przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo - Kredytowej
im. F. Stefczyka
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 kwietnia 2012 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 27 czerwca 2011 r., w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach
postępowania zażaleniowego (pkt 2)
1) uchyla zaskarżone postanowienie,
2) pozostawia rozstrzygnięcie o kosztach postępowania
zażaleniowego przed Sądem Najwyższym w orzeczeniu
kończącym postępowanie w sprawie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2011 r., Sąd Rejonowy oddalił wniosek
pozwanej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. Stefczyka o
uzupełnienie postanowienia tego Sądu z dnia 29 marca 2011 r., umarzającego
postępowanie w sprawie z powództwa Tatiany Z. w części dotyczącej żądania
pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, o rozstrzygnięcie w przedmiocie
kosztów postępowania.
Na powyższe postanowienie z dnia 11 kwietnia 2011 r. pozwana wniosła
zażalenie, które zostało oddalone postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 27
czerwca 2011 r. Ponadto w pkt 2 tego postanowienia Sąd Okręgowy zasądził od
pozwanej na rzecz powódki kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu zażaleniowym.
Pozwana wniosła z kolei zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego
w części dotyczącej kosztów postępowania zażaleniowego, zarzucając naruszenie
art. 108 k.p.c. polegające na zasądzeniu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu zażaleniowym w sytuacji, gdy postępowanie w danej instancji
nie zostało zakończone. Na tej podstawie wniosła o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego według norm
przepisanych.
Postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 29 lipca 2011 r. zażalenie
pozwanej zostało odrzucone, jednak, w wyniku rozpoznania kolejnego zażalenia
pozwanej, postanowienie to zostało uchylone postanowieniem Sądu Okręgowego
z dnia 30 września 2011 r.
W odpowiedzi na zażalenie powódka wniosła o jego oddalenie i zasądzenie
kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c. sąd rozstrzyga o kosztach procesu w każdym
orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. W judykaturze Sądu Najwyższego
utrwalony jest pogląd, że przez orzeczenie kończące postępowanie w sprawie
w danej instancji należy rozumieć wyrok (postanowienie co do istoty sprawy
w postępowaniu nieprocesowym) albo inne orzeczenia, które trwale zamyka drogę
do wydania wyroku (por. m. in. uchwałę z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZP 124/06,
OSNC 2007/6 poz. 91 oraz postanowienie z dnia 24 kwietnia 2012 r., I CZ 32/12,
nie publ.). Przyjmuje się także, że chodzi tutaj o orzeczenie całkowicie kończące
sprawę w danej instancji, a zatem o wyrok końcowy lub postanowienie o umorzeniu
postępowania w całości lub odrzuceniu pozwu w całości, ponieważ dopiero takie
orzeczenie pozwala na prawidłowe ustalenie wyniku sprawy, który z kolei w myśl
art. 98 § 1 k.p.c. stanowi co do zasady podstawę rozstrzygnięcia w przedmiocie
kosztów procesu. Stąd wywodzi się niedopuszczalność orzekania o kosztach
procesu na wcześniejszym etapie w orzeczeniach kończących sprawę w określonej
części, np. w razie częściowego umorzenia postępowania, nawet jeśli podlegają
one zaskarżeniu w toku instancji. Stanowisko to znajduje potwierdzenie także
w regulacji art. 100 k.p.c. znajdującej zastosowanie w razie częściowego
uwzględnienia żądań stron (por. orzeczenie SN z dnia 25 lipca 1953 r. II C. 609/53
OSN 1954/III poz. 61).
Biorąc powyższe pod uwagę uznać należy, że w zażaleniu trafnie
podniesiono, iż postanowienie Sądu Okręgowego oddalające zażalenie pozwanej
na postanowienie Sądu Rejonowego w przedmiocie uzupełnienia postanowienia
o częściowym umorzeniu postępowania nie stanowi postanowienia kończącego
w całości sprawę w danej instancji i z tego względu brak było podstaw
do odpowiedniego – w myśl art. 397 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. – stosowania
w postępowaniu zażaleniowym przez Sąd Okręgowy przepisu art. 108 § 1 k.p.c.
i orzekania o kosztach tego postępowania przed zakończeniem sprawy w całości
w pierwszej instancji.
Z tych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39815
§ 1 zd. pierwsze
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., uchylił zaskarżone postanowienie i stosownie do
4
poczynionych wyżej uwag na podstawie art. 108 § 2 w zw. z art. 39821
, 3941
§ 3
k.p.c. pozostawił rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego
w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji.
jw