Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 153/11
POSTANOWIENIE
Dnia 19 kwietnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie ze skargi W. J. P. i K. O. - P.
na postanowienie Komornika Sądowego z dnia 26 lipca 2011 r.
w sprawie Km …/11,
w sprawie z wniosku wierzyciela Podlasko - Mazurskiego Banku Spółdzielczego
w Z.
przeciwko dłużnikom W. J. P. i K. O. – P.
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 19 kwietnia 2012 r.,
zażalenia dłużników
na orzeczenie o kosztach procesu zawarte w punkcie drugim
postanowienia Sądu Okręgowego w .
z dnia 19 października 2011 r.,
1. odrzuca zażalenie,
2. zasądza od W. P. i K. O. – P. na rzecz Podlasko -
Mazurskiego Banku Spółdzielczego w Z. kwotę 300
(trzysta) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
W postępowaniu egzekucyjnym toczącym z wniosku wierzyciela Podlasko-
Mazurskiego Banku Spółdzielczego, dłużnicy – W. P. i K. O.-P. złożyli skargę na
czynność komornika w postaci postanowienia Komornika przy Sądzie Rejonowym
w B. z dnia 26 lipca 2011 r. sygn. akt AW Km … . Rozstrzygając o skardze, Sąd
Rejonowy postanowieniem z dnia 18 sierpnia 2011 r. uchylił punkt 5 tego
postanowienia, w pozostałej części oddalił skargę i wnioski dłużników
o wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia i o zawieszenie
postępowania wywołanego skargą dłużników. Ponadto oddalił wniosek dłużników
o zasądzenie od wierzyciela na ich rzecz kosztów postępowania. Na skutek
zażaleń dłużników i wierzyciela od tego postanowienia, Sąd Okręgowy w B.
postanowieniem z dnia 19 października 2011 r. oddalił oba zażalenia i zasądził od
dłużników, solidarnie na rzecz wierzyciela, kwotę 1830 zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania odwoławczego.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego zostało
zaskarżone przez dłużników, którzy zarzucili naruszenie art. 770 k.p.c., art. 98 § 2
w związku z art. 13 § 2 k.p.c., a także § 12 ust. 2 pkt 1 w związku z § 10 ust. 1 pkt 8
oraz w związku z § 10 ust. 1 pkt 7 i § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Skarżący wnosili
o uchylenie zaskarżonego postanowienia, domagali się nadto zasądzenia od
wierzyciela na ich rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.
W odpowiedzi na zażalenie wierzyciel wniósł o odrzucenie zażalenia oraz
zasądzenie od dłużników na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu zażaleniowym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3941
§ 1 k.p.c. zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje
na postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające skargę kasacyjną oraz skargę
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia i na
postanowienie co do kosztów procesu, które nie były przedmiotem rozstrzygnięcia
sądu pierwszej instancji. Z kolei § 2 powołanego artykułu stanowi, że w sprawach,
3
w których przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie przysługuje także
na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie,
z wyjątkiem postanowień, o których mowa w art. 398 1 k.p.c., a także postanowień
wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej
instancji.
Przytoczone przepisy zostały zamieszczone w rozdziale 2 działu V tytułu VI
księgi pierwszej części pierwszej kodeksu, regulującej postępowanie rozpoznawcze
w procesie, natomiast zaskarżone postanowienie zostało wydane w postępowaniu
egzekucyjnym. Zgodnie z art. 13 § 2 k.p.c., przepisy o procesie stosuje się
odpowiednio do innych rodzajów postępowań unormowanych w kodeksie, chyba
że przepisy szczególne stanowią inaczej. Rozważenia wymagała zatem kwestia,
czy art. 3941
k.p.c. może być stosowany, odpowiednio, w postępowaniu
egzekucyjnym, unormowanym w części trzeciej kodeksu. Stosownie do ogólnie
przyjętego w orzecznictwie i w doktrynie pojmowania zasad „odpowiedniego”
stosowania przepisów, niektóre z nich znajdują zastosowanie wprost, bez żadnych
modyfikacji i zabiegów adaptacyjnych, inne tylko pośrednio, a więc
z uwzględnieniem konstrukcji, istoty i odrębności postępowania, w którym znajdują
zastosowanie, a jeszcze inne w ogóle nie będą mogły być wykorzystane.
Stosowanie „odpowiednie” oznacza w szczególności niezbędną adaptację
(i ewentualnie zmianę niektórych elementów) normy do zasadniczych celów i form
danego postępowania, jak również pełne uwzględnienie charakteru i celu danego
postępowania oraz wynikających stąd różnic w stosunku do uregulowań, które mają
być zastosowane (zob. np. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 15 września
1995 r., III CZP 110/95, OSNC 1995, z. 12, poz. 177). Rozważając przeto problem
odpowiedniego stosowania art. 3941
k.p.c. w postępowaniu egzekucyjnym, trzeba
uwzględnić, że kwestia zaskarżania postanowień wydanych w tym postępowaniu
została uregulowana w art. 7674
§ 1, 2 i 3 k.p.c. Stosownie do § 1 tego artykułu,
w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. (Dz.U. Nr 172, poz. 1804),
zażalenie przysługuje na postanowienie sądu w wypadkach wskazanych w ustawie.
Według § 2, w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. (Dz.U.
z 2005 r. Nr 13, poz. 98), na postanowienie sądu drugiej instancji wydane
po rozpoznaniu zażalenia skarga kasacyjna nie przysługuje. I wreszcie, w myśl § 3,
4
dodanego przez ustawę z dnia 22 lipca 2010 r. (Dz.U. Nr 155, poz. 1037),
w sprawach egzekucyjnych skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia nie przysługuje. Jak zatem wynika z przytoczonych
unormowań, ustawodawca w sposób wyraźny wyłączył możliwość odpowiedniego
stosowania w postępowaniu egzekucyjnym przepisów o skardze
kasacyjnej i skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia. Uwzględnienie tych unormowań prowadzi do wniosku, że nie ma
również podstaw do stosowania w postępowaniu egzekucyjnym art. 3941
k.p.c.
Wobec niedopuszczalności skargi kasacyjnej oraz skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, odpowiednie stosowanie
przepisów art. 3941
§ 1 pkt 1 i § 2 k.p.c. nie wchodzi w ogóle w rachubę.
Nie ma tym samym argumentów przemawiających za stosowaniem art. 3941
§ 1
pkt 2 k.p.c., ponieważ przepis ma charakter wyjątkowy i jako taki podlega wykładni
restryktywnej. W konsekwencji, jego odpowiednie stosowanie prowadzić musi do
wniosku, że w postępowaniu egzekucyjnym nie może on być w ogóle wykorzystany
(por. postanowienie Sądu Najwyższego dnia 14 marca 2012 r., II CZ 188/11,
nie publ.). Dlatego też Sąd Najwyższy na podstawie art. 373 w związku z art. 370,
397 § 2, 39821
i 3941
§ 3 k.p.c. odrzucił zażalenie jako niedopuszczalne.
Na marginesie zauważa się, że Sąd Okręgowy winien sprostować
zaskarżone postanowienie - wskazana liczbowo w sentencji kwota, jako zasądzona
solidarnie od dłużników na rzecz wierzyciela, nie jest tożsama z kwotą wskazaną
słownie.
O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98
§ 1 i 3 w związku z art. 108 § 1 i art. 391 § 1, art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c. oraz § 6
pkt 3 w związku z § 12 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz
ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę
prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).
jw