III CZP 26/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:09-01-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZP 26/12
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSN Anna Owczarek
w sprawie z powództwa Lokalnego Zrzeszenia Właścicieli Nieruchomości
we W.
przeciwko Gminie Miasta W.
o zapłatę,
na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 czerwca 2012 r.,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego
przez Sąd Okręgowy
postanowieniem z dnia 9 lutego 2012 r.,
"Czy faktyczny zarządca nieruchomości, który zawarł umowę
najmu lokalu i na rzecz którego Sąd w wyroku eksmisyjnym nakazał
wydanie lokalu przez byłego lokatora z ustaleniem po jego stronie
prawa do lokalu socjalnego posiada legitymację do dochodzenia
odszkodowania na podstawie art. 417 k.c. w zw. z art. 18 ust. 5
ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów,
mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst
jedn. Dz.U. z 2005 r., Nr 31, poz. 266 z późn. zm.)?"
odmawia podjęcia uchwały.
2
Uzasadnienie
Lokalne Zrzeszenie Właścicieli Nieruchomości we W. zarządzało lokalami
mieszkalnymi położonymi w budynku przy ul. M. [...] we W., zawierając we własnym
imieniu umowy najmu tych lokali. W toku postępowania nie wykazano, na
podstawie jakiego tytułu prawnego zarząd ten był sprawowany. W latach 1999 –
2006 w stosunku do lokatorów zajmujących pięć lokali na zarządzanej
nieruchomości została orzeczona eksmisja, z obowiązkiem wydania lokali
Zrzeszeniu. W orzeczeniach tych ustalono także, że wszystkim eksmitowanym
przysługuje prawo do lokalu socjalnego. Ponieważ pozwana Gmina Miasta W. nie
wykonała obowiązku dostarczenia lokali socjalnych, zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy
z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie
gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (jedn. tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266
ze zm.; dalej: „u.o.p.l.”), powód wystąpił o zasądzenie odszkodowania na podstawie
art. 18 ust. 5 u.o.p.l. w kwocie 53 651,82 zł z ustawowymi odsetkami.
Sąd Rejonowy nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 11
kwietnia 2011 r. zasądził żądaną kwotę na rzecz powoda. Na skutek sprzeciwu
wniesionego przez pozwaną, wyrokiem z dnia 20 października 2011 r. Sąd
Rejonowy oddalił powództwo, wskazując, że działanie pozwanej nie stanowiło
źródła szkody w majątku powoda, który nie był właścicielem wynajmowanych lokali
i nie wykazał, by miał prawną możliwość ich ponownego wynajęcia po opuszczeniu
przez eksmitowanych lokatorów. Stwierdził także, że powód nie posiadał legitymacji
do wystąpienia z roszczeniem na podstawie art. 18 ust. 5 u.o.p.l., który przyznaje to
roszczenie wyłącznie właścicielom lokali.
Sąd Okręgowy, przy rozpoznawaniu apelacji powoda od wyroku Sądu
Rejonowego, powziął wątpliwość wyrażoną w zagadnieniu prawnym
przedstawionym do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z ustaleń Sądów obu instancji wynika, że powodowi nie przysługuje tytuł
prawny, który pozwalałby mu na sprawowanie zarządu lokalami we własnym
imieniu. Jednocześnie powód uznaje się za zarządcę lokali, mogącego, jako
3
reprezentant właścicieli, podejmować czynności w zakresie zwykłego zarządu,
w tym zawierać i wypowiadać umowy najmu oraz dochodzić eksmisji byłych
lokatorów. Przyjęcie tego stanowiska wymagałoby ustalenia, że pomiędzy
powodem a właścicielem nieruchomości doszło do zawarcia umowy o zarząd
nieruchomością. Takie ustalenia nie zostały jednak dokonane w toku postępowania,
zaś powód nie przedstawił dowodów świadczących o istnieniu uprawnienia
do zarządzania nieruchomością. Stwierdził jedynie, że występuje w roli faktycznego
zarządcy nieruchomości. Sąd Okręgowy nie wyjaśnił zaś charakteru relacji prawnej
łączącej powoda i właścicieli lokali, stwierdzając jedynie, za powodem,
że występuje on w roli faktycznego zarządcy nieruchomości i nie łączy go
z właścicielami żaden tytuł prawny.
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, brak pełnego wyjaśnienia
okoliczności sprawy koniecznych do rozpoznania przedstawionego zagadnienia
prawnego może stanowić przesłankę odmowy podjęcia uchwały na podstawie art.
390 k.p.c. (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2010 r., III CZP
7/10, nie publ. i z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 40/11, Biul. SN 2011, nr 7, s. 10-11).
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 61 § 1 ustawy z dnia
23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.)
postanowił, jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSN Anna Owczarek
w sprawie z powództwa Lokalnego Zrzeszenia Właścicieli Nieruchomości
we W.
przeciwko Gminie Miasta W.
o zapłatę,
na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 czerwca 2012 r.,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego
przez Sąd Okręgowy
postanowieniem z dnia 9 lutego 2012 r.,
"Czy faktyczny zarządca nieruchomości, który zawarł umowę
najmu lokalu i na rzecz którego Sąd w wyroku eksmisyjnym nakazał
wydanie lokalu przez byłego lokatora z ustaleniem po jego stronie
prawa do lokalu socjalnego posiada legitymację do dochodzenia
odszkodowania na podstawie art. 417 k.c. w zw. z art. 18 ust. 5
ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów,
mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst
jedn. Dz.U. z 2005 r., Nr 31, poz. 266 z późn. zm.)?"
odmawia podjęcia uchwały.
2
Uzasadnienie
Lokalne Zrzeszenie Właścicieli Nieruchomości we W. zarządzało lokalami
mieszkalnymi położonymi w budynku przy ul. M. [...] we W., zawierając we własnym
imieniu umowy najmu tych lokali. W toku postępowania nie wykazano, na
podstawie jakiego tytułu prawnego zarząd ten był sprawowany. W latach 1999 –
2006 w stosunku do lokatorów zajmujących pięć lokali na zarządzanej
nieruchomości została orzeczona eksmisja, z obowiązkiem wydania lokali
Zrzeszeniu. W orzeczeniach tych ustalono także, że wszystkim eksmitowanym
przysługuje prawo do lokalu socjalnego. Ponieważ pozwana Gmina Miasta W. nie
wykonała obowiązku dostarczenia lokali socjalnych, zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy
z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie
gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (jedn. tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266
ze zm.; dalej: „u.o.p.l.”), powód wystąpił o zasądzenie odszkodowania na podstawie
art. 18 ust. 5 u.o.p.l. w kwocie 53 651,82 zł z ustawowymi odsetkami.
Sąd Rejonowy nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 11
kwietnia 2011 r. zasądził żądaną kwotę na rzecz powoda. Na skutek sprzeciwu
wniesionego przez pozwaną, wyrokiem z dnia 20 października 2011 r. Sąd
Rejonowy oddalił powództwo, wskazując, że działanie pozwanej nie stanowiło
źródła szkody w majątku powoda, który nie był właścicielem wynajmowanych lokali
i nie wykazał, by miał prawną możliwość ich ponownego wynajęcia po opuszczeniu
przez eksmitowanych lokatorów. Stwierdził także, że powód nie posiadał legitymacji
do wystąpienia z roszczeniem na podstawie art. 18 ust. 5 u.o.p.l., który przyznaje to
roszczenie wyłącznie właścicielom lokali.
Sąd Okręgowy, przy rozpoznawaniu apelacji powoda od wyroku Sądu
Rejonowego, powziął wątpliwość wyrażoną w zagadnieniu prawnym
przedstawionym do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z ustaleń Sądów obu instancji wynika, że powodowi nie przysługuje tytuł
prawny, który pozwalałby mu na sprawowanie zarządu lokalami we własnym
imieniu. Jednocześnie powód uznaje się za zarządcę lokali, mogącego, jako
3
reprezentant właścicieli, podejmować czynności w zakresie zwykłego zarządu,
w tym zawierać i wypowiadać umowy najmu oraz dochodzić eksmisji byłych
lokatorów. Przyjęcie tego stanowiska wymagałoby ustalenia, że pomiędzy
powodem a właścicielem nieruchomości doszło do zawarcia umowy o zarząd
nieruchomością. Takie ustalenia nie zostały jednak dokonane w toku postępowania,
zaś powód nie przedstawił dowodów świadczących o istnieniu uprawnienia
do zarządzania nieruchomością. Stwierdził jedynie, że występuje w roli faktycznego
zarządcy nieruchomości. Sąd Okręgowy nie wyjaśnił zaś charakteru relacji prawnej
łączącej powoda i właścicieli lokali, stwierdzając jedynie, za powodem,
że występuje on w roli faktycznego zarządcy nieruchomości i nie łączy go
z właścicielami żaden tytuł prawny.
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, brak pełnego wyjaśnienia
okoliczności sprawy koniecznych do rozpoznania przedstawionego zagadnienia
prawnego może stanowić przesłankę odmowy podjęcia uchwały na podstawie art.
390 k.p.c. (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2010 r., III CZP
7/10, nie publ. i z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 40/11, Biul. SN 2011, nr 7, s. 10-11).
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 61 § 1 ustawy z dnia
23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.)
postanowił, jak w sentencji.