Sygn. akt II PZ 22/12
POSTANOWIENIE
Dnia 13 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Beata Gudowska
SSN Halina Kiryło (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa P. S.
przeciwko Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad
o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych i premie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 13 czerwca 2012 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 28 marca
2012 r., o nadaniu klauzuli wykonalności wyrokowi Sądu Apelacyjnego z dnia 22
marca 2012 r.
1. odrzuca zażalenie;
2. zasądza od dłużnika Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i
Autostrad na rzecz wierzyciela P. S. kwotę 120 (sto dwadzieścia)
złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w
postępowaniu zażaleniowym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 22
marca 2012 r. oddalił apelację Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad
(dalej: GDDKiA) od wyroku Sądu Okręgowego – Sądu Pracy w W. z dnia 22
2
października 2010 r., mocą którego zasądzono od pozwanej GDDKiA na rzecz
powoda P. S. wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych i kwotę 2.700 zł
tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, a ponadto zasądził od pozwanej
na rzecz powoda kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w
instancji odwoławczej.
W dniu 28 marca 2012 r. Sąd Apelacyjny nadał klauzulę wykonalności
powyższemu wyrokowi.
Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności zostało zaskarżone
zażaleniem dłużnika. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono rażące naruszenia
art. 1060 k.p.c., polegające na nadaniu klauzuli wykonalności wskazanemu wyżej
wyrokowi wbrew trybowi określonemu w art. 1060 k.p.c. Podnosząc ten zarzut
żalący się wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości, a ponadto o
wstrzymanie postępowania egzekucyjnego wszczętego przez Komornika
Sądowego przy Sądzie Rejonowym w W. na podstawie wyroku Sądu Apelacyjnego
opatrzonego klauzulą wykonalności, do czasu rozpoznania niniejszego zażalenia.
W uzasadnieniu zażalenia podniesiono, iż zgodnie z art. 1060 § 1 k.p.c.,
jeżeli dłużnikiem jest Skarb Państwa, to wierzyciel – wskazując tytuł egzekucyjny –
wzywa do spełnienia świadczenia bezpośrednio państwową jednostkę
organizacyjną, z której działalnością wiąże się to świadczenie; jednostka ta jest
obowiązana spełnić niezwłocznie świadczenie stwierdzone tytułem egzekucyjnym.
W myśl art. 1060 § 2 k.p.c., dopiero jeżeli tytuł egzekucyjny, obejmujący należność
pieniężną, nie zostanie wykonany w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia
wezwania, o którym mowa w § 1, wierzyciel może wystąpić do sądu o nadanie
tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności w celu przeprowadzenia egzekucji z
rachunku bankowego właściwej państwowej jednostki organizacyjnej dłużnika. Jak
wywodzi żalący się, mimo, że w postępowaniu przed sądem w sprawie dotyczącej
stosunku pracy stroną procesową jest państwowa jednostka organizacyjna, to
dłużnikiem w zakresie należności wynikającej z prawomocnego wyroku sądu nie
jest już ta jednostka, ale Skarb Państwa, w imieniu którego jednostka ta działa w
obrocie prawnym. Jak dalej podkreślono, GDDKiA jako jednostka organizacyjna nie
posiada żadnego majątku, z którego egzekucja mogłaby być prowadzona. Majątek
bowiem, którym rozporządza GDDKiA, jest majątkiem Skarbu Państwa, a wszystkie
3
działania, które GDDKiA wykonuje w obrocie prawnym, są wykonywane w imieniu
Skarbu Państwa. Konkludując żalący się stwierdził, iż Sąd Apelacyjny nie mógł
nadać swemu wyrokowi z dnia 22 marca 2012 r. klauzuli wykonalności przed
wykonaniem przez wierzyciela działań określonych w art. 1060 k.p.c.
W odpowiedzi na zażalenie dłużnika, wierzyciel wniósł o oddalenie zażalenia
i utrzymanie w mocy zaskarżonego postanowienia oraz o zasądzenie od
pozwanego (dłużnika) na rzecz powoda (wierzyciela) kosztów postępowania
wszczętego zażaleniem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie podlega odrzuceniu.
Kodeks postępowania cywilnego ustanawia jednolity system zaskarżania
orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych, opierający się na zasadzie
dwuinstancyjności. Przeciwko prawomocnym orzeczeniom sądów drugiej instancji
może być nadto skierowana do Sądu Najwyższego skarga kasacyjna (art. 3981
§ 1
k.p.c.), albo zażalenie (art. 3941
§ 1 i § 2 k.p.c.), które to środki zaskarżenia mają
nadzwyczajny charakter. Dopuszczalność poszczególnych środków odwoławczych
lub innych środków zaskarżenia jest zatem wyczerpująco uregulowana w
przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Ich wniesienie jest możliwe tylko
wówczas, gdy akt ten dopuszcza oznaczony środek odwoławczy lub inny środek
zaskarżenia.
Kwestię dopuszczalności wnoszenia do Sądu Najwyższego zażaleń normuje
art. 3941
k.p.c. Instytucja zażalenia do Sądu Najwyższego podlega odrębnej od art.
394 k.p.c. regulacji, ograniczającej ją do wypadków wymienionych w tymże
przepisie. Powołany przepis wykładany jest więc restrykcyjnie w judykaturze
(postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2007 r., IV CZ 28/07,
OSNC 2008 nr 2, poz. 29; z dnia 14 grudnia 2007 r., III CZ 61/07, Biul. SN 2008 nr
4, poz. 12; z dnia 15 lipca 2008 r., III UZ 3/08, LEX nr 497695; z dnia 7
października 2009 r., III UZ 3/09, LEX nr 560877 i z dnia 20 stycznia 2010 r., II PZ
29/09, LEX nr 577837). Zauważa się, że treść art. 3941
§ 1 i 2 k.p.c. nie pozostawia
wątpliwości, że wyliczenie postanowień, na które przysługuje zażalenie do Sądu
4
Najwyższego, jest wyczerpujące (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24
maja 2011r., II PZ 8/11, LEX nr 1119589).
W tym też kontekście należy analizować dopuszczalność zażalenia do Sądu
Najwyższego na postanowienie sądu drugiej instancji o nadaniu wyrokowi tego
sądu klauzuli wykonalności.
Warto podkreślić że postępowanie o nadanie tytułowi egzekucyjnemu
klauzuli wykonalności należy do postępowania egzekucyjnego, a nie do
postępowania rozpoznawczego. Zaskarżalność orzeczeń w tych postępowaniach
nie jest tożsama. Zgodnie z art. 767⁴ § 1 k.p.c. zażalenie na postanowienie sądu
wydane w postępowaniu egzekucyjnym przysługuje w wypadkach wskazanych w
ustawie. Przepis art. 795 § 1 k.p.c. dopuszcza zaś zaskarżenie w drodze zażalenia
postanowienia sądu w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności, jednak regulacja
ta odnosi się tylko do postanowień sądu pierwszej instancji. Natomiast na
postanowienia sądu drugiej instancji co do nadania klauzuli wykonalności zażalenie
nie przysługuje.
W świetle art. 394¹ § 1 i 2 oraz art. 767⁴ § 1 i art. 795 § 1 k.p.c. zażalenie na
przedmiotowe postanowienie Sądu Apelacyjnego, jako niedopuszczalne, podlega
odrzuceniu z mocy art. 398⁶ § 3 w związku z art. 394¹ § 3 k.p.c. O kosztach
postępowania zażaleniowego rozstrzygnięto stosownie do art. 98 § 1 i 3 w związku
z art. 398²¹ w związku z art. 394¹ § 3 k.p.c.