II CZ 52/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-12-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 52/12
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lipca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Anna Owczarek
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa małoletniego M. C.
reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego J.C.
przeciwko HDI Asekuracja Towarzystwu Ubezpieczeń -
Spółce Akcyjnej z siedzibą w Warszawie
o odszkodowanie i zadośćuczynienie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 lipca 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie o kosztach
zawarte w punkcie 3 wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 16 czerwca 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i przekazuje sprawę w tym
zakresie Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Powód M. C. wniósł zażalenie na zawarte w wyroku Sądu Okręgowego w P.
z dnia 16 czerwca 2011 r. postanowienie rozstrzygające o kosztach procesu za
instancję odwoławczą. Sąd Okręgowy wzajemnie zniósł między stronami te koszty.
W uzasadnieniu wyroku nie wyjaśnił, jakimi motywami kierował się, wydając takie
rozstrzygniecie, nie podał też jego podstawy prawnej. Dopiero po wniesieniu przez
powoda zażalenia sporządzone zostało odrębne „uzasadnienie do postanowienia
o kosztach procesu zawartego w punkcie 3 wyroku z dnia 16 czerwca 2011 r.”, w
którym Sąd wskazał, że podstawą orzeczenia o kosztach procesu był art. 100 w zw.
z art. 391 § 1 k.p.c. Sąd przyjął, że pozwany wygrał postępowanie apelacyjne
prawie w połowie, ponieważ zaskarżeniem objęte zostało orzeczenie zasądzające
zadośćuczynienie w kwocie 15.000 zł oraz rozstrzygnięcie o kosztach co do kwoty
2.400 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i co do obciążenia pozwanego kwotą
9.945 zł tytułem wydatków poniesionych przez Skarb Państwa na opinie biegłych –
łącznie więc zaskarżeniem objęta była kwota 27.345 zł. Apelacja pozwanego
okazała się skuteczna co do kwoty 12.400 zł. W zażaleniu od powyższego
rozstrzygnięcia powód zarzucił obrazę art. 100 k.p.c. poprzez jego zastosowanie
oraz naruszenie art. 98 k.p.c. przez jego niezastosowanie.
We wnioskach domagał się zmiany zaskarżonego postanowienia w zakresie
rozstrzygającym o kosztach procesu za instancję odwoławczą w ten sposób, aby
zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.200 złotych tytułem zwrotu
kosztów postępowania odwoławczego oraz koszty postępowania zażaleniowego
według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Przede wszystkim w niniejszej sprawie należy rozważyć, jaką rolę
procesową pełni sporządzone po wniesieniu zażalenia „uzasadnienie do
postanowienia o kosztach procesu zawartego w punkcie 3 wyroku z dnia 16
czerwca 2011 r.”, przygotowane już po podpisaniu i doręczeniu powodowi
uzasadnienie wyroku. Zagadnienie to było przedmiotem oceny w uzasadnieniu
postanowienia z dnia 30 listopada 2011 r. (III CZ 66/11, OSNC 2012/5/65).
Uzupełnienie uzasadnienia stanowi ingerencję w dokonaną już czynność
prawnoprocesową sądu i nie może być skutecznie przeprowadzone bez
3
zachowania wymagań przewidzianych w art. 351 k.p.c. Ponieważ nie budzi
wątpliwości, że Sąd Okręgowy tych wymagań nie dochował, uzasadnienie
postanowienia o kosztach procesu stanowi czynność podjętą bez podstawy
prawnej, nie ma waloru uzasadnienia orzeczenia, nie wywołuje skutków, nie może
więc posłużyć jako źródło informacji o motywach zaskarżonego przez powoda
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.
W rezultacie trafne są wywody skarżącego, że przesłanki, jakimi kierował
się Sąd Okręgowy orzekając o kosztach postępowania drugoinstancyjnego usuwają
się spod kontroli, gdyż nie zostały wyjaśnione w uzasadnieniu. Samo
rozstrzygnięcie zaś, zawierające orzeczenie o wzajemnym zniesieniu kosztów
postępowania apelacyjnego, wydane w sprawie, w której apelacja pozwanego
skierowana przeciwko rozstrzygnięciu o roszczeniu głównym (zadośćuczynieniu)
została oddalona, a uwzględnione zostało tylko połączone z apelacją zażalenie na
rozstrzygnięcie o kosztach, w przeważającej części dotyczące rozrachunków
pomiędzy sądem a pozwanym z tytułu kosztów sądowych, a nie rozliczeń między
stronami, nie może być uznane za logicznie wynikające z treści wyroku, w którym
zostało zamieszczone. Z tych przyczyn zaskarżone postanowienie należało uchylić
i przekazać sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania (art. 3941
§ 3
k.p.c. w zw. z art. 39815
§ 1 k.p.c.).
Postanowienie o kosztach postepowania zażaleniowego uzasadnia art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39821
, art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 108 § 2 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lipca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Anna Owczarek
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa małoletniego M. C.
reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego J.C.
przeciwko HDI Asekuracja Towarzystwu Ubezpieczeń -
Spółce Akcyjnej z siedzibą w Warszawie
o odszkodowanie i zadośćuczynienie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 lipca 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie o kosztach
zawarte w punkcie 3 wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 16 czerwca 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i przekazuje sprawę w tym
zakresie Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Powód M. C. wniósł zażalenie na zawarte w wyroku Sądu Okręgowego w P.
z dnia 16 czerwca 2011 r. postanowienie rozstrzygające o kosztach procesu za
instancję odwoławczą. Sąd Okręgowy wzajemnie zniósł między stronami te koszty.
W uzasadnieniu wyroku nie wyjaśnił, jakimi motywami kierował się, wydając takie
rozstrzygniecie, nie podał też jego podstawy prawnej. Dopiero po wniesieniu przez
powoda zażalenia sporządzone zostało odrębne „uzasadnienie do postanowienia
o kosztach procesu zawartego w punkcie 3 wyroku z dnia 16 czerwca 2011 r.”, w
którym Sąd wskazał, że podstawą orzeczenia o kosztach procesu był art. 100 w zw.
z art. 391 § 1 k.p.c. Sąd przyjął, że pozwany wygrał postępowanie apelacyjne
prawie w połowie, ponieważ zaskarżeniem objęte zostało orzeczenie zasądzające
zadośćuczynienie w kwocie 15.000 zł oraz rozstrzygnięcie o kosztach co do kwoty
2.400 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i co do obciążenia pozwanego kwotą
9.945 zł tytułem wydatków poniesionych przez Skarb Państwa na opinie biegłych –
łącznie więc zaskarżeniem objęta była kwota 27.345 zł. Apelacja pozwanego
okazała się skuteczna co do kwoty 12.400 zł. W zażaleniu od powyższego
rozstrzygnięcia powód zarzucił obrazę art. 100 k.p.c. poprzez jego zastosowanie
oraz naruszenie art. 98 k.p.c. przez jego niezastosowanie.
We wnioskach domagał się zmiany zaskarżonego postanowienia w zakresie
rozstrzygającym o kosztach procesu za instancję odwoławczą w ten sposób, aby
zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.200 złotych tytułem zwrotu
kosztów postępowania odwoławczego oraz koszty postępowania zażaleniowego
według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Przede wszystkim w niniejszej sprawie należy rozważyć, jaką rolę
procesową pełni sporządzone po wniesieniu zażalenia „uzasadnienie do
postanowienia o kosztach procesu zawartego w punkcie 3 wyroku z dnia 16
czerwca 2011 r.”, przygotowane już po podpisaniu i doręczeniu powodowi
uzasadnienie wyroku. Zagadnienie to było przedmiotem oceny w uzasadnieniu
postanowienia z dnia 30 listopada 2011 r. (III CZ 66/11, OSNC 2012/5/65).
Uzupełnienie uzasadnienia stanowi ingerencję w dokonaną już czynność
prawnoprocesową sądu i nie może być skutecznie przeprowadzone bez
3
zachowania wymagań przewidzianych w art. 351 k.p.c. Ponieważ nie budzi
wątpliwości, że Sąd Okręgowy tych wymagań nie dochował, uzasadnienie
postanowienia o kosztach procesu stanowi czynność podjętą bez podstawy
prawnej, nie ma waloru uzasadnienia orzeczenia, nie wywołuje skutków, nie może
więc posłużyć jako źródło informacji o motywach zaskarżonego przez powoda
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.
W rezultacie trafne są wywody skarżącego, że przesłanki, jakimi kierował
się Sąd Okręgowy orzekając o kosztach postępowania drugoinstancyjnego usuwają
się spod kontroli, gdyż nie zostały wyjaśnione w uzasadnieniu. Samo
rozstrzygnięcie zaś, zawierające orzeczenie o wzajemnym zniesieniu kosztów
postępowania apelacyjnego, wydane w sprawie, w której apelacja pozwanego
skierowana przeciwko rozstrzygnięciu o roszczeniu głównym (zadośćuczynieniu)
została oddalona, a uwzględnione zostało tylko połączone z apelacją zażalenie na
rozstrzygnięcie o kosztach, w przeważającej części dotyczące rozrachunków
pomiędzy sądem a pozwanym z tytułu kosztów sądowych, a nie rozliczeń między
stronami, nie może być uznane za logicznie wynikające z treści wyroku, w którym
zostało zamieszczone. Z tych przyczyn zaskarżone postanowienie należało uchylić
i przekazać sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania (art. 3941
§ 3
k.p.c. w zw. z art. 39815
§ 1 k.p.c.).
Postanowienie o kosztach postepowania zażaleniowego uzasadnia art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39821
, art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 108 § 2 k.p.c.