V CZ 96/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-07-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 96/12
POSTANOWIENIE
Dnia 27 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
w sprawie z powództwa J. G.
przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej
Wojewódzkiemu Szpitalowi Specjalistycznemu Nr 3 w R.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 27 marca 2013 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 25 kwietnia 2012 r.,
1) oddala zażalenie w części dotyczącej rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania zażaleniowego (pkt 2);
2) odrzuca zażalenie w pozostałym zakresie (pkt 1).
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowego w G. postanowieniem z dnia 13 stycznia 2012 r. odrzucił
zażalenie powoda na postanowienie z dnia 14 grudnia 2011 r. odrzucającego
apelację wniesioną przez tegoż skarżącego jako spóźnioną.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2012 r. oddalił zażalenie
powoda na postanowienie na postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 13 stycznia
2012 r. i zasądził od skarżącego na rzecz pozwanego 1800 zł tytułem zwrotu
kosztów postępowania zażaleniowego. Sąd Apelacyjny podzielił ocenę Sądu
pierwszej instancji, iż powód uchybił terminowi do wniesienia zażalenia pozostając
w błędnym przeświadczeniu, że ostatni dzień terminu do wniesienia tego środka
odwoławczego, przypadający na sobotę, jest równorzędny z dniem ustawowo
wolnym od pracy w rozumieniu art. 115 k.c. Jednocześnie uznał, że - zgodnie z
zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 k.p.c.) - powód powinien
zwrócić pozwanemu koszty postępowania zażaleniowego obejmujące
wynagrodzenie pełnomocnika.
W zażaleniu na powyższe postanowienie Sądu Apelacyjnego powód
podniósł zarzuty zmierzające do podważenia oceny, że sobota nie może być
uznana za dzień równorzędny z dniem wolnym od pracy. Wskazał również
na bezzasadne niezastosowanie art. 102 k.p.c. W konkluzji wniósł o uchylenie
zaskarżonego postanowienia w całości i nadanie sprawie dalszego biegu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3941
§ 2 k.p.c., w sprawach, w których przysługuje skarga
kasacyjna, zażalenie do Sądu Najwyższego nie przysługuje na postanowienia sądu
drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie, wydane w wyniku rozpoznania
zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji. W świetle przytoczonego
unormowania, zażalenie powoda w części zaskarżającej rozstrzygnięcie Sądu
Apelacyjnego o oddaleniu jego zażalenie, podlegało - stosownie do art. 3986
§ 3
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. - odrzuceniu.
Ocenie merytorycznej podlegało zatem jedynie zażalenie powoda
w odniesieniu do rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego.
3
Podniesiony w tym zakresie zarzut naruszenia art. 102 k.p.c. okazał się jednak
chybiony.
Zgodnie z art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest
zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia
praw i celowej obrony (koszty procesu). Według zaś art. 102 k.p.c., w wypadkach
szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej
tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ten wyraża
zasadę słuszności w orzekaniu o kosztach, stanowiąc wyjątek od zasady
odpowiedzialności za wynik procesu.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że ustalenie, czy
w sprawie zachodzi "wypadek szczególnie uzasadniony", zależy od swobodnej
oceny sądu, przy czym wskazuje się, że ocena wystąpienia takiego przypadku
dokonywana jest niezależnie od przyznanego stronie zwolnienia od kosztów
sądowych (zob. m.in. wyroki: z dnia 19 maja 2006 r., III CK 221/05, niepubl.; z dnia
3 lutego 2010 r., II PK 192/09, niepubl. i z dnia 27 maja 2010 r., II PK 359/09,
niepubl. oraz postanowienia: z dnia 13 grudnia 2007 r., I CZ 110/07, niepubl.; z dnia
27 stycznia 2010 r., II CZ 88/09, niepubl. i z dnia 11 lutego 2010 r., I CZ 112/09,
niepubl.). Podkreśla się również, że art. 102 k.p.c. nie może być rozszerzająco
wykładany, wyklucza uogólnienie i może być stosowany w zależności
od konkretnego przypadku (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
16 lutego 1981 r., IV PZ 11/81, niepubl.). Ingerencja w powyższe uprawnienie
jurysdykcyjne sądu orzekającego, w ramach rozpoznawania środka zaskarżenia od
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, może być usprawiedliwiona jedynie
w razie stwierdzenia, że dokonana w zaskarżonym postanowieniu ocena jest
dowolna, oczywiście pozbawiona uzasadnionych podstaw (por. postanowienie SN
z dnia 15 czerwca 2011r., V CZ 23/11, niepubl.).
W świetle przytoczonych uwag, nie można podzielić zarzutu skarżącej,
że ocena Sądu Apelacyjnego, wskazująca na zasadność rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania zażaleniowego według reguły odpowiedzialności za wynik
sprawy jest pozbawiona uzasadnionych podstaw. Podniesione w zażaleniu
okoliczności, odnoszące się do - bliżej nieokreślonych - możliwości finansowych
4
skarżącego i stanu jego zdrowia, nie stanowią wystarczającej przesłanki do
zastosowania art. 102 k.p.c. Zażalenie w tej części podlegało zatem oddaleniu
(art. 3941
§ 3 w związku z art. 39814
k.p.c.).
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy na podstawie orzekł, jak
w sentencji.
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 27 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
w sprawie z powództwa J. G.
przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej
Wojewódzkiemu Szpitalowi Specjalistycznemu Nr 3 w R.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 27 marca 2013 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 25 kwietnia 2012 r.,
1) oddala zażalenie w części dotyczącej rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania zażaleniowego (pkt 2);
2) odrzuca zażalenie w pozostałym zakresie (pkt 1).
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowego w G. postanowieniem z dnia 13 stycznia 2012 r. odrzucił
zażalenie powoda na postanowienie z dnia 14 grudnia 2011 r. odrzucającego
apelację wniesioną przez tegoż skarżącego jako spóźnioną.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2012 r. oddalił zażalenie
powoda na postanowienie na postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 13 stycznia
2012 r. i zasądził od skarżącego na rzecz pozwanego 1800 zł tytułem zwrotu
kosztów postępowania zażaleniowego. Sąd Apelacyjny podzielił ocenę Sądu
pierwszej instancji, iż powód uchybił terminowi do wniesienia zażalenia pozostając
w błędnym przeświadczeniu, że ostatni dzień terminu do wniesienia tego środka
odwoławczego, przypadający na sobotę, jest równorzędny z dniem ustawowo
wolnym od pracy w rozumieniu art. 115 k.c. Jednocześnie uznał, że - zgodnie z
zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 k.p.c.) - powód powinien
zwrócić pozwanemu koszty postępowania zażaleniowego obejmujące
wynagrodzenie pełnomocnika.
W zażaleniu na powyższe postanowienie Sądu Apelacyjnego powód
podniósł zarzuty zmierzające do podważenia oceny, że sobota nie może być
uznana za dzień równorzędny z dniem wolnym od pracy. Wskazał również
na bezzasadne niezastosowanie art. 102 k.p.c. W konkluzji wniósł o uchylenie
zaskarżonego postanowienia w całości i nadanie sprawie dalszego biegu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3941
§ 2 k.p.c., w sprawach, w których przysługuje skarga
kasacyjna, zażalenie do Sądu Najwyższego nie przysługuje na postanowienia sądu
drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie, wydane w wyniku rozpoznania
zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji. W świetle przytoczonego
unormowania, zażalenie powoda w części zaskarżającej rozstrzygnięcie Sądu
Apelacyjnego o oddaleniu jego zażalenie, podlegało - stosownie do art. 3986
§ 3
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. - odrzuceniu.
Ocenie merytorycznej podlegało zatem jedynie zażalenie powoda
w odniesieniu do rozstrzygnięcia o kosztach postępowania zażaleniowego.
3
Podniesiony w tym zakresie zarzut naruszenia art. 102 k.p.c. okazał się jednak
chybiony.
Zgodnie z art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest
zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia
praw i celowej obrony (koszty procesu). Według zaś art. 102 k.p.c., w wypadkach
szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej
tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ten wyraża
zasadę słuszności w orzekaniu o kosztach, stanowiąc wyjątek od zasady
odpowiedzialności za wynik procesu.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że ustalenie, czy
w sprawie zachodzi "wypadek szczególnie uzasadniony", zależy od swobodnej
oceny sądu, przy czym wskazuje się, że ocena wystąpienia takiego przypadku
dokonywana jest niezależnie od przyznanego stronie zwolnienia od kosztów
sądowych (zob. m.in. wyroki: z dnia 19 maja 2006 r., III CK 221/05, niepubl.; z dnia
3 lutego 2010 r., II PK 192/09, niepubl. i z dnia 27 maja 2010 r., II PK 359/09,
niepubl. oraz postanowienia: z dnia 13 grudnia 2007 r., I CZ 110/07, niepubl.; z dnia
27 stycznia 2010 r., II CZ 88/09, niepubl. i z dnia 11 lutego 2010 r., I CZ 112/09,
niepubl.). Podkreśla się również, że art. 102 k.p.c. nie może być rozszerzająco
wykładany, wyklucza uogólnienie i może być stosowany w zależności
od konkretnego przypadku (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
16 lutego 1981 r., IV PZ 11/81, niepubl.). Ingerencja w powyższe uprawnienie
jurysdykcyjne sądu orzekającego, w ramach rozpoznawania środka zaskarżenia od
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, może być usprawiedliwiona jedynie
w razie stwierdzenia, że dokonana w zaskarżonym postanowieniu ocena jest
dowolna, oczywiście pozbawiona uzasadnionych podstaw (por. postanowienie SN
z dnia 15 czerwca 2011r., V CZ 23/11, niepubl.).
W świetle przytoczonych uwag, nie można podzielić zarzutu skarżącej,
że ocena Sądu Apelacyjnego, wskazująca na zasadność rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania zażaleniowego według reguły odpowiedzialności za wynik
sprawy jest pozbawiona uzasadnionych podstaw. Podniesione w zażaleniu
okoliczności, odnoszące się do - bliżej nieokreślonych - możliwości finansowych
4
skarżącego i stanu jego zdrowia, nie stanowią wystarczającej przesłanki do
zastosowania art. 102 k.p.c. Zażalenie w tej części podlegało zatem oddaleniu
(art. 3941
§ 3 w związku z art. 39814
k.p.c.).
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy na podstawie orzekł, jak
w sentencji.
jw