III CZ 18/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-07-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 18/13
POSTANOWIENIE
Dnia 5 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Anna Owczarek
SSN Maria Szulc
w sprawie ze skargi S. B.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Sądu
Apelacyjnego z dnia 28 marca 2012 r., w sprawie ze skargi S. B. o wznowienie
postępowania
w sprawie z powództwa Deutsche Banku PBC S.A. (poprzednio Bank Współpracy
Regionalnej S.A.)
przeciwko S. B.
o zapłatę zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K.
z dnia 25 maja 1999 r.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 5 kwietnia 2013 r.,
zażalenia S. B. na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 października 2012 r.,
1) oddala zażalenie,
2) przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego
adwokatowi T. N. prowadzącemu kancelarię adwokacką
kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) złotych powiększoną
o należny podatek od towarów i usług tytułem kosztów
pomocy prawnej udzielonej z urzędu S. B. w postępowaniu
zażaleniowym przed Sądem Najwyższym.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 10 października 2012 r., Sąd Apelacyjny odrzucił
skargę pozwanego S. B. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 28 marca 2012 r., oddalającego zażalenie
na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 16 stycznia 2012 r., którym
odrzucona została skarga pozwanego o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia 25 maja 1999 r.,
zasądzającego m.in. od pozwanego na rzecz Banku Współpracy Regionalnej
Spółki Akcyjnej kwotę 233.955,15 zł wraz z bliżej określonymi odsetkami
ustawowymi. Uzasadniając odrzucenie skargi o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego postanowienia Sąd Apelacyjny wskazał, że została ona
wniesiona przez pozwanego osobiście, co naruszało art. 871
§ 1 k.p.c. i prowadziło
do jej odrzucenia na podstawie art. 4246
§ 3 k.p.c. Niezależnie od tego Sąd
Apelacyjny podniósł, że art. 4241
§ 1 k.p.c. pozwala żądać stwierdzenia
niezgodności z prawem jedynie wyroku, zaś pozwany zaskarżył skargą
postanowienie.
Na postanowienie Sądu Apelacyjnego odrzucające skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem pozwany wniósł zażalenie, żądając jego uchylenia
i zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych. W zażaleniu
podniósł, że przed odrzuceniem skargi nie został pouczony na podstawie art. 5
k.p.c. o obowiązującym przymusie adwokacko-radcowskim, ani o prawie do
złożenia wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu. Ponadto
powołał się na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2006 r.,
III CNP 18/05, w myśl którego dopuszczalna jest skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia sądu drugiej instancji
oddalającego zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji, którym
odrzucona została skarga o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
W świetle art. 4246
§ 3 k.p.c., który nakazuje odrzucenie skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku, wniesionej
3
z naruszeniem art. 871
§ 1 k.p.c., odrzucenie skargi wniesionej przez pozwanego
osobiście należy uznać za prawidłowe. Obowiązek pouczenia pozwanego
o przewidzianym w art. 871
§ 1 k.p.c. przymusie adwokacko-radcowskim
w odniesieniu do środka zaskarżenia przysługującego od postanowienia Sądu
Apelacyjnego z dnia 28 marca 2012 r oddalającego zażalenie wchodziłby
w rachubę, gdyby w postępowaniu zażaleniowym pozwany nie był reprezentowany
przez pełnomocnika będącego adwokatem (art. 357 § 2 zd. drugie w zw. z art. 391
§ 1 i art. 397 § 2 k.p.c.). Jednak nawet w takim przypadku pouczanie pozwanego
byłoby bezprzedmiotowe, gdyż od postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia
28 marca 2012 r. pozwanemu nie przysługiwała skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem, co trafnie przyjął Sąd Apelacyjny. W myśl art. 4241
k.p.c.
w brzmieniu obowiązującym po dniu 25 września 2010 r., skarga taka przysługuje
jedynie od orzeczeń będących wyrokami, a stanowiska przeciwnego nie może
wspierać przywołane w zażaleniu postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
27 stycznia 2006 r., III CNP 18/05, bowiem dotyczy ono poprzedniego stanu
prawnego (por. uzasadnienie postanowienia składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 7 grudnia 2010 r., III CZP 108/09, niepubl.).
Z tych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., postanowił jak w sentencji, przyznając koszty nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej pozwanemu w postępowaniu zażaleniowym przed Sądem
Najwyższym przez adwokata ustanowionego z urzędu w oparciu o § 19, 20, 2 ust.
3, § 13 ust. 2 pkt 2 i § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ... (t.j. Dz. U. z dnia
16 kwietnia 2013 r., poz. 461).
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 5 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Anna Owczarek
SSN Maria Szulc
w sprawie ze skargi S. B.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Sądu
Apelacyjnego z dnia 28 marca 2012 r., w sprawie ze skargi S. B. o wznowienie
postępowania
w sprawie z powództwa Deutsche Banku PBC S.A. (poprzednio Bank Współpracy
Regionalnej S.A.)
przeciwko S. B.
o zapłatę zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K.
z dnia 25 maja 1999 r.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 5 kwietnia 2013 r.,
zażalenia S. B. na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 października 2012 r.,
1) oddala zażalenie,
2) przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego
adwokatowi T. N. prowadzącemu kancelarię adwokacką
kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) złotych powiększoną
o należny podatek od towarów i usług tytułem kosztów
pomocy prawnej udzielonej z urzędu S. B. w postępowaniu
zażaleniowym przed Sądem Najwyższym.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 10 października 2012 r., Sąd Apelacyjny odrzucił
skargę pozwanego S. B. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 28 marca 2012 r., oddalającego zażalenie
na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 16 stycznia 2012 r., którym
odrzucona została skarga pozwanego o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia 25 maja 1999 r.,
zasądzającego m.in. od pozwanego na rzecz Banku Współpracy Regionalnej
Spółki Akcyjnej kwotę 233.955,15 zł wraz z bliżej określonymi odsetkami
ustawowymi. Uzasadniając odrzucenie skargi o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego postanowienia Sąd Apelacyjny wskazał, że została ona
wniesiona przez pozwanego osobiście, co naruszało art. 871
§ 1 k.p.c. i prowadziło
do jej odrzucenia na podstawie art. 4246
§ 3 k.p.c. Niezależnie od tego Sąd
Apelacyjny podniósł, że art. 4241
§ 1 k.p.c. pozwala żądać stwierdzenia
niezgodności z prawem jedynie wyroku, zaś pozwany zaskarżył skargą
postanowienie.
Na postanowienie Sądu Apelacyjnego odrzucające skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem pozwany wniósł zażalenie, żądając jego uchylenia
i zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych. W zażaleniu
podniósł, że przed odrzuceniem skargi nie został pouczony na podstawie art. 5
k.p.c. o obowiązującym przymusie adwokacko-radcowskim, ani o prawie do
złożenia wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu. Ponadto
powołał się na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2006 r.,
III CNP 18/05, w myśl którego dopuszczalna jest skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia sądu drugiej instancji
oddalającego zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji, którym
odrzucona została skarga o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
W świetle art. 4246
§ 3 k.p.c., który nakazuje odrzucenie skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku, wniesionej
3
z naruszeniem art. 871
§ 1 k.p.c., odrzucenie skargi wniesionej przez pozwanego
osobiście należy uznać za prawidłowe. Obowiązek pouczenia pozwanego
o przewidzianym w art. 871
§ 1 k.p.c. przymusie adwokacko-radcowskim
w odniesieniu do środka zaskarżenia przysługującego od postanowienia Sądu
Apelacyjnego z dnia 28 marca 2012 r oddalającego zażalenie wchodziłby
w rachubę, gdyby w postępowaniu zażaleniowym pozwany nie był reprezentowany
przez pełnomocnika będącego adwokatem (art. 357 § 2 zd. drugie w zw. z art. 391
§ 1 i art. 397 § 2 k.p.c.). Jednak nawet w takim przypadku pouczanie pozwanego
byłoby bezprzedmiotowe, gdyż od postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia
28 marca 2012 r. pozwanemu nie przysługiwała skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem, co trafnie przyjął Sąd Apelacyjny. W myśl art. 4241
k.p.c.
w brzmieniu obowiązującym po dniu 25 września 2010 r., skarga taka przysługuje
jedynie od orzeczeń będących wyrokami, a stanowiska przeciwnego nie może
wspierać przywołane w zażaleniu postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
27 stycznia 2006 r., III CNP 18/05, bowiem dotyczy ono poprzedniego stanu
prawnego (por. uzasadnienie postanowienia składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 7 grudnia 2010 r., III CZP 108/09, niepubl.).
Z tych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., postanowił jak w sentencji, przyznając koszty nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej pozwanemu w postępowaniu zażaleniowym przed Sądem
Najwyższym przez adwokata ustanowionego z urzędu w oparciu o § 19, 20, 2 ust.
3, § 13 ust. 2 pkt 2 i § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ... (t.j. Dz. U. z dnia
16 kwietnia 2013 r., poz. 461).
jw