Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 15/13
POSTANOWIENIE
Dnia 26 czerwca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Maria Szulc (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie ze skargi D. P.
o wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem
Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 7 września 2011 r.,
wydanego w sprawie z powództwa D. P.
przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Okręgowemu w Ł.
oraz Sądowi Rejonowemu w K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 czerwca 2013 r.,
zażalenia powoda (skarżącego)
na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 28 grudnia 2012 r.,
1) oddala zażalenie;
2) zasądza na rzecz Skarbu Państwa Prokuratorii Generalnej
Skarbu Państwa od D. P. kwotę 3600 (trzy tysiące sześćset)
złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego;
3) przyznaje adwokatowi E. W. ze Skarbu Państwa Sądu
Apelacyjnego wynagrodzenie w kwocie 3600 (trzy tysiące
sześćset) złotych podwyższone o stawkę podatku VAT tytułem
wynagrodzenia za udzielenie powodowi nieopłaconej pomocy
prawnej w postępowaniu zażaleniowym.
2
Uzasadnienie
3
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny oddalił na podstawie art. 168
§ 1 k.p.c. wniosek skarżącego o przywrócenie terminu do wniesienia skargi o
wznowienie postępowania oraz w oparciu o art. 410 § 1 k.p.c. odrzucił skargę
uznając, że została wniesiona po upływie terminu określonego w art. 407 § 1 k.p.c.,
a nadto nie została oparta na ustawowej podstawie wznowienia wskazanej w art.
403 § 2 k.p.c.
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący, wnosząc o jego
uchylenie, zarzucił nieważność postępowania z powodu pozbawienia możności
obrony jego praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.) oraz naruszenie art. 168 § 1 k.p.c. i art. 410
§ 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutu nieważności postępowania
uzasadnionego brakiem możliwości osobistego wykonania przez skarżącego
wezwania do uzupełnienia braków formalnych skargi wobec doręczenia wezwania
pełnomocnikowi z urzędu, który zrezygnował z prowadzenia sprawy i nie
wyznaczenia nowego pełnomocnika w terminie zakreślonym do uzupełnienia braku.
Zgodnie z art. 94 k.p.c., stosowanym odpowiednio do pełnomocnika działającego
z urzędu z mocy art. 95 k.p.c., pełnomocnik po wypowiedzeniu pełnomocnictwa jest
zobowiązany działać za stronę jeszcze przez dwa tygodnie chyba, że mocodawca
zwolni go od tego obowiązku. Termin dwutygodniowy jest liczony od daty
zwolnienia od obowiązku zastępowania strony, natomiast w świetle powyższych
przepisów data wniosku pełnomocnika o zwolnienie pozostaje bez znaczenia dla
oceny czasu trwania obowiązku zastępowania strony. Pełnomocnik z urzędu
zwrócił się o zwolnienie od obowiązku zastępowania skarżącego pismem z dnia
20 sierpnia 2012 r., wezwanie do uzupełnienia braków zostało mu doręczone dniu
31 sierpnia 2012 r., a zwolniony został w dniu 14 września 2012 r. i w tym samym
dniu został wyznaczony nowy pełnomocnik z urzędu. Skarżący nie zwolnił go
z obowiązku zastępowania skoro podaje, że o wniosku pełnomocnika dowiedział
się w dniu 19 września 2012 r. W konsekwencji skarżący był reprezentowany przez
pełnomocnika z urzędu w okresie zakreślonym do usunięcia braków formalnych
skargi, a zatem brak jest podstaw do przyjęcia, że został, wskutek naruszenia przez
sąd przepisów prawa procesowego, pozbawiony możności obrony swych praw.
4
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 168 § 1 k.p.c. wskazać należy, że
warunkiem kontroli niezaskarżalnego zażaleniem postanowienia (art. 380 k.p.c.
w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 394 1
§ 3 k.p.c.) jest zamieszczenie w środku
zaskarżenia stosownego wniosku, przy czym w wypadku wniesienia zażalenia
przez profesjonalnego pełnomocnika wniosek powinien być jednoznacznie
sformułowany. Skarżący takiego wniosku w zażaleniu nie zawarł. Gdyby jednak
uznać, że wobec skierowania zarzutu również przeciwko rozstrzygnięciu w zakresie
wniosku o przywrócenie terminu, zażalenie zawiera implicite wniosek o dokonanie
kontroli w tym zakresie, to brak jest podstaw do zakwestionowania stanowiska
Sądu drugiej instancji. Skarżący był reprezentowany przez pełnomocnika, a nie
zostało wykazane, by uchybienie terminowi nastąpiło z przyczyn przez
pełnomocnika niezawinionych.
W świetle art. 403 § 2 k.p.c. nowymi okolicznościami faktycznymi lub
środkami dowodowymi, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy są takie fakty
i dowody, z których strona nie mogła skorzystać w postępowaniu prawomocnie
zakończonym. "Wykrycie", o którym mowa w art. 403 § 2 k.p.c., odnosi się do
okoliczności i dowodów w poprzednim postępowaniu w ogóle nieujawnionych
i wówczas nieujawnialnych, bo nieznanych stronie i dla niej niedostępnych. (por.
postanowienie z dnia 26 października 2011 r., III CZ 57/11, niepubl., oraz
postanowienie z dnia 25 maja 2011 r., II CZ 20/11, niepubl., i powołane w nim
postanowienia). W rezultacie możliwość wznowienia postępowania na podstawie
art. 403 § 2 in fine k.p.c. jest uzależniona od łącznego zaistnienia trzech przesłanek,
po pierwsze - wykrycia po uprawomocnieniu się wyroku nowych faktów, które
istniały w toku postępowania, ale nie zostały w nim powołane, po drugie -
możliwości ich wpływu na wynik sprawy oraz po trzecie - niemożności skorzystania
z nich przez stronę w poprzednim postępowaniu. Wskazana jako podstawa skargi
nowa okoliczność w postaci uzyskania wiedzy o nieznanej dotąd skarżącemu
interpretacji przepisów prawa, nie może być zakwalifikowana już prima facie jako
okoliczność faktyczna stanowiąca element podstawy faktycznej roszczenia
i podlegająca wykazaniu przy pomocy środków dowodowych (art. 227 k.p.c.).
Nie może być bowiem przedmiotem dowodu treść przepisów powszechnie
obowiązujących ani ich interpretacja, bądź też sposób kwalifikowania stanu
5
faktycznego z punktu widzenia przepisów prawnych (postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 18 października 2004 r., I PZ 21/04, niepubl.). Wbrew
twierdzeniu skarżącego Sąd drugiej instancji nie badał, czy podstawy wznowienia
rzeczywiście istnieją, a badał jedynie, czy skarga jest oparta na ustawowej
przyczynie wznowienia. Samo sformułowanie podstawy skargi w sposób
odpowiadający podstawie określonej w art. 403 § 1 k.p.c. nie oznacza oparcia
skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli już z samego uzasadnienia
wynika, że wskazana podstawa nie zachodzi.
Wobec bezzasadności podniesionych zarzutów orzeczono jak w sentencji
na podstawie art. 398 14
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., o kosztach postępowania
zażaleniowego rozstrzygając na rzecz uczestnika na podstawie art. 99 k.p.c. i 108 §
1 k.p.c. w zw. § 6 pkt 7 w zw. z § 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348) i w zakresie kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi na podstawie § 2 ust. 3, § 6 pkt
7 w zw. z § 13 ust. 2 pkt 2 i § 19 tego rozporządzenia.
db