Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CSK 252/13
POSTANOWIENIE
Dnia 31 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Irena Gromska-Szuster
w sprawie z wniosku A. S.
przy uczestnictwie K. S.
o dział spadku,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 31 października 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestnika
od postanowienia Sądu Okręgowego w T.
z dnia 25 kwietnia 2013 r.,
1) odrzuca skargę kasacyjną w części dotyczącej punktów
1 i 3 zaskarżonego postanowienia Sądu drugiej instancji;
2) odmawia przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej
w pozostałym zakresie;
3) zasądza od uczestnika postępowania na rzecz
wnioskodawcy kwotę 5 400 zł (pięć tysięcy czterysta
złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania
kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
W wyniku rozpoznania apelacji uczestnika postępowania od postanowienia
Sądu pierwszej instancji dokonującego działu spadku po I. S. i M. S., Sąd
Okręgowy w T. zaskarżonym postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2013 r. w punkcie
1 zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w punktach VG i VH w ten sposób, że
wymienioną tam kwotę 48 395,32 zł zastąpił kwotą 56 948,72 zł., w punkcie 2
oddalił apelację w pozostałym zakresie, w punkcie 3 oddalił zażalenie uczestnika
na postanowienie Sądu pierwszej instancji oddalające jego wniosek o uzupełnienie
postanowienia działowego, a w punkcie 4 zniósł wzajemnie między uczestnikami
koszty postępowania apelacyjnego.
W skardze kasacyjnej uczestnik postępowania określił, że zaskarża
postanowienie Sądu drugiej instancji w całości i wnosił o jego uchylenie w całości
oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Jako uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
wskazał występowanie w sprawie istotnych zagadnień prawnych, z których
sformułował siedem pytań.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna podlega odrzuceniu w zakresie zaskarżenia punktów
pierwszego i trzeciego postanowienia Sądu drugiej instancji, jako niedopuszczalna.
W punkcie pierwszym bowiem Sąd drugiej instancji w wyniku częściowego
uwzględnienia apelacji uczestnika zmienił na jego korzyść rozstrzygnięcie Sądu
pierwszej instancji przez podwyższenie zasądzonej na jego rzecz od wnioskodawcy
spłaty. Uczestnik nie posiada zatem interesu prawnego (gravamen) w zaskarżeniu
tej części rozstrzygnięcia Sądu drugiej instancji.
Natomiast w punkcie trzecim zaskarżonego orzeczenia - także objętym
skargą kasacyjną uczestnika - Sąd drugiej instancji oddalił jego zażalenie na
postanowienie Sądu pierwszej instancji oddalające jego wniosek o uzupełnienie
postanowienia działowego Sądu Rejonowego. Na takie rozstrzygnięcie Sądu
drugiej instancji nie przysługuje skarga kasacyjna (art. 3981
k.p.c. ani zażalenie do
Sądu Najwyższego art. 3941
k.p.c.).
3
Biorąc to pod uwagę Sąd Najwyższy na podstawie art. 3986
§ 2 i 3 k.p.c.
odrzucił skargę kasacyjna w tym zakresie.
W pozostałej części orzekł o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania, gdyż skarżący nie wykazał istnienia przesłanki przedsądu, na którą
powołał się w uzasadnieniu wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania.
Jak wielokrotnie wskazywał Sąd Najwyższy, skarżący powołujący się na
występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego, a więc na przesłankę
przedsądu przewidzianą w art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. powinien przede wszystkim
przedstawić występujące w sprawie zagadnienie prawne przez odpowiednie
sformułowanie abstrakcyjnej i uogólnionej kwestii prawnej występującej na tle
ustalonego stanu faktycznego i wymienionych przepisów prawa, które mają
w sprawie zastosowanie i są przedmiotem zarzutów kasacyjnych. Powinien także
przedstawić w pogłębionym wywodzie prawnym, kontrowersje i rozbieżne oceny
prawne, jakie zagadnienie wywołuje oraz wykazać, że mają one tak poważny
i uniwersalny charakter, iż wymagają zajęcia stanowiska przez Sąd Najwyższy,
koniecznego nie tylko do prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy, lecz także dla
rozwoju judykatury. Skarga kasacyjna jest bowiem nadzwyczajnym środkiem
zaskarżenia, rozpoznawanym przez najwyższą instancję sądowniczą w interesie
publicznym, służącym kontroli prawidłowości stosowania prawa, a jej celem jest
zapewnienia jednolitej wykładni prawa i jego właściwego stosowania, zaś interes
prywatny stron pozostaje jedynie w tle i jest uwzględniany tylko na tyle, na ile może
stać się podłożem zaspokojenia interesu ogólnego (porównaj między innymi
postanowienia z dnia 10 maja 2001 r. II CZ 35/01, OSNC 2002/1/11, z dnia
7 czerwca 2005 r. V CSK 3/05, z dnia 23 lutego 2006 r. II CSK 126/05, z dnia
13 lipca 2007 r. III CSK 180/07 i z dnia 10 kwietnia 2008 r. III UK 6/08, nie publ.).
Uzasadnienie wniosku uczestnika postępowania o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania nie spełnia powyższych wymagań.
Siedem przedstawionych pytań nie stanowi zagadnień prawnych,
we wskazanym wyżej rozumieniu, gdyż nie odnoszą się one do ogólnych,
abstrakcyjnych i uniwersalnych problemów prawnych występujących na tle
określonych przepisów prawa, lecz stanowią pytania o prawidłowość zastosowani
przez Sąd drugiej instancji przepisów prawa, na tle wskazanych okoliczności
4
faktycznych, nie w pełni zgodnych z ustaleniami faktycznymi stanowiącymi
podstawę zaskarżonego orzeczenia, którymi Sąd Najwyższy jest związany
(art. 39813
§ 2 k.p.c.). Skarżący nie przedstawił też pogłębionych rozważań
prawnych o charakterze ogólnym i abstrakcyjnym, wskazujących na poważne
i istotne kontrowersje oraz rozbieżne oceny prawne wymagające zajęcia
stanowiska przez Sąd Najwyższy w interesie publicznym zapewnienia jednolitej
wykładni i prawidłowego stosowania prawa. Przedstawione pytania i ich
uzasadnienie stanowią w istocie polemikę z ustaleniami faktycznymi i oceną
prawną Sądu drugiej instancji oraz próbę zaangażowania Sądu Najwyższego do
kolejnej weryfikacji instancyjnej prawidłowości dokonania przez Sąd drugiej
instancji ustaleń faktycznych i oceny prawnej w sprawie, co nie jest celem
postępowania kasacyjnego i nie może skutecznie uzasadniać wniosku o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania ze względu na przesłankę przedsądu
przewidzianą w art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c.
Biorąc wszystko to pod uwagę Sąd Najwyższy na podstawie art. 3989
§ 2
k.p.c. odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, nie znajdując też
okoliczności, które w ramach przedsądu obowiązany jest brać pod uwagę z urzędu
w granicach zaskarżenia.
Na wniosek zawarty w odpowiedzi na skargę kasacyjną zasądzono
od uczestnika na rzecz wnioskodawcy zwrot kosztów postępowania kasacyjnego
na podstawie art. 520 § 3 w zw. z art. 108 § 1, art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c.
db