Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 2/14
POSTANOWIENIE
Dnia 6 lutego 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa A. B. i innych,
przeciwko Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej "Z." w W.
z udziałem interwenientów ubocznych W. I. i M. D.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 6 lutego 2014 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 22 października 2013 r.
oddala zażalenie.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w W. postanowieniem z dnia 22 października 2013 r. odrzucił
skargę kasacyjną pozwanej Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „Z.” jako
niedopuszczalną, z uwagi na to, że wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż
pięćdziesiąt tysięcy złotych.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący wniósł o jego uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
2
Dopuszczalność skargi kasacyjnej od wydanego przez sąd drugiej instancji
prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo
umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie o prawa majątkowe,
uzależniona została od wartości przedmiotu zaskarżenia, określonej w art. 3982
k.p.c. Wartość ta oznaczona została na kwotę co najmniej 50 000 zł. W razie
podmiotowej kumulacji po stronie powodowej lub pozwanej wartość praw lub
zobowiązań dotyczących każdego podmiotu podlega zliczeniu jedynie w przypadku
łączącego ich współuczestnictwa materialnego, tj. istnienia pomiędzy nimi więzi
o charakterze materialnoprawnym. Nie dochodzi do tego w wypadku
współuczestnictwa formalnego, które w istocie stanowi połączenie w jednej sprawie
samodzielnych roszczeń lub zobowiązań każdego podmiotu. Zgodnie z art. 72 § 1
pkt 2 k.p.c. do współuczestnictwa formalnego dochodzi, gdy w charakterze
powodów lub pozwanych występuje kilka osób, a przedmiot sporu stanowią
roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju, oparte na jednakowej podstawie
faktycznej i prawnej, jeżeli ponadto właściwość sądu jest uzasadniona dla każdego
z roszczeń lub z zobowiązań z osobna, jak też dla wszystkich wspólnie.
W przedmiotowej sprawie w pozwie powodowie określili łączną wartość
przedmiotu sporu na kwotę 47 814 zł. W uzasadnieniu wskazali, że jest to suma
kwot wartości przedmiotu sporu ustalonych w poszczególnych sprawach tj.
oddzielnych sprawach właścicieli poszczególnych domów jednorodzinnych objętych
pozwem. Wskazali dalej, że wysokość wartości przedmiotu sporu w każdej
z poszczególnych spraw odpowiada sumie żądanych przez pozwaną spółdzielnię
opłat za jeden rok obliczonej na podstawie stawek wskazanych w zawiadomieniu
pozwanej z dnia 21 grudnia 2005 r.
Z kolei w apelacji pozwany wskazał także wartość przedmiotu zaskarżenia
w kwocie 47.814 zł.
Ze względu na fakt, że wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi kryterium
dopuszczalności skargi kasacyjnej, sąd drugiej instancji oraz Sąd Najwyższy mogą
skontrolować tę wartość w każdym czasie, opierając się na aktach sprawy lub
wynikach przeprowadzonych czynności (por. postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 16 listopada 2007 r., II CSK 423/07 i z dnia 11 sierpnia 2008 r., V CSK
136/08, niepublikowane).
3
Nie ulega wątpliwości, że po stronie powodowej istnieje współuczestnictwo
formalne, bowiem roszczenia powodów są jednego rodzaju i są oparte na
jednakowej podstawie faktycznej i prawnej. Każdy z powodów jest właścicielem
domu jednorodzinnego, którego własność została nabyta od pozwanej spółdzielni,
żaden nie jest członkiem pozwanej spółdzielni, od każdego z powodów spółdzielnia
żąda opłat eksploatacyjnych.
W wypadku współuczestnictwa formalnego w sporze o dopuszczalności
skargi kasacyjnej – co wynika z ugruntowanego orzecznictwa – decyduje wartość
przedmiotu zaskarżenia każdego z połączonych formalnie powództw przeciwko
każdemu z pozwanych. Innymi słowy, o wartości przedmiotu zaskarżenia nie
decyduje suma poszczególnych przedmiotów zaskarżenia, ale wartość każdego
z nich z osobna (por. orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 31 sierpnia 1936 r.,
C III 169/35, OSP 1936, nr 9, poz. 546 i z dnia 15 kwietnia 1997 r., I CKN 154/97,
niepubl.).
Nie jest ponadto dopuszczalna zmiana wartości przedmiotu zaskarżenia dla
celów kasacyjnych (por. postanowienie SN z dnia 25 czerwca 1999 r., II CZ 58/99,
niepubl., postanowienie SN z dnia 16 lutego 2005 r., IV CZ 210/04, niepubl.,
postanowienie SN z dnia 25 listopada 2008 r., II CZ 81/08, niepubl.).
Z tych przyczyn trafnie Sąd Okręgowy w W. skargę kasacyjną odrzucił jako
niedopuszczalną, na podstawie art. 3986
§ 2 i 3 k.p.c. Tym samym zażalenie jako
bezzasadne podlegało oddaleniu (art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.).
db