II CSK 423/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-07-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CSK 423/07
POSTANOWIENIE
Dnia 16 listopada 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z wniosku D. M.
przy uczestnictwie C. M.
o podział majątku wspólnego,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 16 listopada 2007 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestnika
od postanowienia Sądu Okręgowego w P.
z dnia 27 lutego 2007 r.,
1) odrzuca skargę kasacyjną,
2) zasądza od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę
1800 (tysiąc osiemset) zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
W tzw. sprawach działowych obowiązek podania we wniosku o wszczęcie
postępowania wartości przedmiotu sprawy (art. 511 w związku z art. 187 § 1 pkt 1
i art. 19 § 2 k.p.c.), a w apelacji - wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 368 § 2
w związku z art. 19 § 2 i art. 13 § 2 k.p.c.), został zmodyfikowany przez art. 684,
567 § 3 i art. 619 § 1 k.p.c. Zgodnie z tymi przepisami, ustalenie wartości
dzielonego majątku należy do sądu. Sąd meriti powinien więc zawsze tę wartość
ustalić, działając z urzędu. Nigdy nie jest wiążące dla niego w tym względzie
stanowisko współwłaścicieli (współuprawnionych).
Podobnie przedstawia się określenie wartości przedmiotu zaskarżenia
kasacyjnego. Uczestnik postępowania o podział majątku wspólnego wnosząc
skargę kasacyjną powinien wskazać w niej, zgodnie z art. 3984
§ 2 k.p.c. w związku
z art. 13 § 2 k.p.c., wartość przedmiotu zaskarżenia. Wskazana wartość przedmiotu
zaskarżenia nie jest jednak wiążąca dla sądu drugiej instancji, ani dla Sądu
Najwyższego. Sądy te mogą poddać ją weryfikacji na podstawie akt sprawy
z pominięciem zasad określonych w art. 25 i 26 k.p.c. (postanowienie Sądu
Najwyższego: z dnia 24 maja 2001 r., IV CZ 20/01, nie publ., z dnia 21 listopada
2001 r., I CZ 152/01, LEX nr 54322, z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02, OSNC
2004, nr 1, poz. 11, i z dnia 18 maja 2006 r., IV CZ 34/06, LEX nr 200867).
Praktyczne znaczenie możliwości tej weryfikacji ujawnia się w szczególności
w przypadkach oczywiście nieprawidłowego wskazania wartości przedmiotu
zaskarżenia w zamiarze zapewnienia sobie dostępu do postępowania kasacyjnego.
W tzw. sprawach działowych wartością przedmiotu zaskarżenia jest wartość
konkretnego interesu, np. rzeczy lub praw, których objęcie lub nieobjęcie podziałem
skarżący kwestionuje (por. powoływane już postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02). Z reguły wartość ta nie przekracza – nawet
gdy orzeczenie zakwestionowano w całości – wartości udziału skarżącego
uczestnika. Tylko wyjątkowo jest inaczej, na przykład wtedy, gdy uczestnik
podważa zasadę podziału (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia
3
5 kwietnia 2002 r., II CZ 25/02, LEX nr 54494, oraz z dnia 21 stycznia 2003 r.,
III CZ 153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60).
Sąd Rejonowy w postanowieniu z dnia 17 października 2006 r. określił
wartość dzielonego majątku na kwotę 640 400 zł, a Sąd Okręgowy
w postanowieniu z dnia 27 lutego 2007 r. na kwotę 640 300 zł. Uczestnik
postępowania zaskarżył postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 27 lutego 2007 r.:
1) w zakresie oddalającym wniosek uczestnika o ustalenie nierównych
udziałów, czyli w zakresie zmieniającym rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego o tym,
że udział wnioskodawczyni wynosi 40%, a uczestnika 60%,
2) w zakresie przyznającym wnioskodawczyni i uczestnikowi działkę nr 275
(o wartości 900 zł), działkę nr 274/9 (o wartości 1000 zł) i działkę nr 274/10
(o wartości 6 200 zł) na współwłasność w częściach równych, czyli w zakresie
zmieniającym rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego o przyznaniu wymienionych
działek na współwłasność wnioskodawczyni w 4/10, a uczestnikowi w 6/10
częściach,
3) w zakresie podwyższającym dopłatę uczestnika na rzecz
wnioskodawczyni z kwoty 1120 zł do kwoty 64 300 zł.
W świetle powyższych danych dotyczących zakresu zaskarżenia
kasacyjnego postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 27 lutego 2007 r., nie ulega
wątpliwości, że prawidłowo ustalona wartość tego zaskarżenia nie odpowiada
podanej przez uczestnika w skardze kasacyjnego kwocie 640 300 zł, lecz jest
znacznie od niej niższa, a przy tym niewątpliwie także niższa od kwoty 150 000 zł,
wyznaczającej dolny próg dopuszczalności skargi kasacyjnej w tzw. sprawach
działowych (art. 5191
§ 2 k.p.c.)
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy na podstawie art. 3986
§ 3
w związku z art. 5191
§ 2 i art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji; postawę
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego stanowił art. 520 § 2 k.p.c.
jz
POSTANOWIENIE
Dnia 16 listopada 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z wniosku D. M.
przy uczestnictwie C. M.
o podział majątku wspólnego,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 16 listopada 2007 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestnika
od postanowienia Sądu Okręgowego w P.
z dnia 27 lutego 2007 r.,
1) odrzuca skargę kasacyjną,
2) zasądza od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę
1800 (tysiąc osiemset) zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
W tzw. sprawach działowych obowiązek podania we wniosku o wszczęcie
postępowania wartości przedmiotu sprawy (art. 511 w związku z art. 187 § 1 pkt 1
i art. 19 § 2 k.p.c.), a w apelacji - wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 368 § 2
w związku z art. 19 § 2 i art. 13 § 2 k.p.c.), został zmodyfikowany przez art. 684,
567 § 3 i art. 619 § 1 k.p.c. Zgodnie z tymi przepisami, ustalenie wartości
dzielonego majątku należy do sądu. Sąd meriti powinien więc zawsze tę wartość
ustalić, działając z urzędu. Nigdy nie jest wiążące dla niego w tym względzie
stanowisko współwłaścicieli (współuprawnionych).
Podobnie przedstawia się określenie wartości przedmiotu zaskarżenia
kasacyjnego. Uczestnik postępowania o podział majątku wspólnego wnosząc
skargę kasacyjną powinien wskazać w niej, zgodnie z art. 3984
§ 2 k.p.c. w związku
z art. 13 § 2 k.p.c., wartość przedmiotu zaskarżenia. Wskazana wartość przedmiotu
zaskarżenia nie jest jednak wiążąca dla sądu drugiej instancji, ani dla Sądu
Najwyższego. Sądy te mogą poddać ją weryfikacji na podstawie akt sprawy
z pominięciem zasad określonych w art. 25 i 26 k.p.c. (postanowienie Sądu
Najwyższego: z dnia 24 maja 2001 r., IV CZ 20/01, nie publ., z dnia 21 listopada
2001 r., I CZ 152/01, LEX nr 54322, z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02, OSNC
2004, nr 1, poz. 11, i z dnia 18 maja 2006 r., IV CZ 34/06, LEX nr 200867).
Praktyczne znaczenie możliwości tej weryfikacji ujawnia się w szczególności
w przypadkach oczywiście nieprawidłowego wskazania wartości przedmiotu
zaskarżenia w zamiarze zapewnienia sobie dostępu do postępowania kasacyjnego.
W tzw. sprawach działowych wartością przedmiotu zaskarżenia jest wartość
konkretnego interesu, np. rzeczy lub praw, których objęcie lub nieobjęcie podziałem
skarżący kwestionuje (por. powoływane już postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 6 listopada 2002 r., III CZ 98/02). Z reguły wartość ta nie przekracza – nawet
gdy orzeczenie zakwestionowano w całości – wartości udziału skarżącego
uczestnika. Tylko wyjątkowo jest inaczej, na przykład wtedy, gdy uczestnik
podważa zasadę podziału (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia
3
5 kwietnia 2002 r., II CZ 25/02, LEX nr 54494, oraz z dnia 21 stycznia 2003 r.,
III CZ 153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60).
Sąd Rejonowy w postanowieniu z dnia 17 października 2006 r. określił
wartość dzielonego majątku na kwotę 640 400 zł, a Sąd Okręgowy
w postanowieniu z dnia 27 lutego 2007 r. na kwotę 640 300 zł. Uczestnik
postępowania zaskarżył postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 27 lutego 2007 r.:
1) w zakresie oddalającym wniosek uczestnika o ustalenie nierównych
udziałów, czyli w zakresie zmieniającym rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego o tym,
że udział wnioskodawczyni wynosi 40%, a uczestnika 60%,
2) w zakresie przyznającym wnioskodawczyni i uczestnikowi działkę nr 275
(o wartości 900 zł), działkę nr 274/9 (o wartości 1000 zł) i działkę nr 274/10
(o wartości 6 200 zł) na współwłasność w częściach równych, czyli w zakresie
zmieniającym rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego o przyznaniu wymienionych
działek na współwłasność wnioskodawczyni w 4/10, a uczestnikowi w 6/10
częściach,
3) w zakresie podwyższającym dopłatę uczestnika na rzecz
wnioskodawczyni z kwoty 1120 zł do kwoty 64 300 zł.
W świetle powyższych danych dotyczących zakresu zaskarżenia
kasacyjnego postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 27 lutego 2007 r., nie ulega
wątpliwości, że prawidłowo ustalona wartość tego zaskarżenia nie odpowiada
podanej przez uczestnika w skardze kasacyjnego kwocie 640 300 zł, lecz jest
znacznie od niej niższa, a przy tym niewątpliwie także niższa od kwoty 150 000 zł,
wyznaczającej dolny próg dopuszczalności skargi kasacyjnej w tzw. sprawach
działowych (art. 5191
§ 2 k.p.c.)
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy na podstawie art. 3986
§ 3
w związku z art. 5191
§ 2 i art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji; postawę
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego stanowił art. 520 § 2 k.p.c.
jz