Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 43/13
POSTANOWIENIE
Dnia 12 lutego 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Halina Kiryło
w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. w
G.
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
o nałożenie kary pieniężnej,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 12 lutego 2014 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 stycznia 2013 r.,
odrzuca skargę kasacyjną.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny wyrokiem z 16 stycznia 2013 r., oddalił apelację
Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. w G. od wyroku Sądu
Okręgowego w W. z 24 kwietnia 2012 r., w sprawie przeciwko Prezesowi Urzędu
Regulacji Energetyki (Prezes Urzędu) o nałożenie kary pieniężnej.
Powód zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego skargą kasacyjną w całości.
Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenia art. 382 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c.
Wnosząc o przyjęcie skargi do rozpoznania powód powołał się na
występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego: czy sąd, do którego
przysługuje odwołanie od decyzji administracyjnej, jest władny badać postępowanie
przed tym organem tak dalece, żeby oceniać postępowanie dowodowe – w tym
2
odrzucenie wniosków dowodowych strony biorącej udział w tym postępowaniu oraz
czy w uzasadnieniu takiej decyzji (a później wyroku) powinno znaleźć się
szczegółowe uzasadnienie postanowienia odmawiającego przeprowadzenia
dowodu?
Wykonując wezwanie Sądu Apelacyjnego do uzupełnienia braków
formalnych skargi w postaci uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania, pełnomocnik powoda w piśmie z dnia 10 czerwca 2013 r. wyjaśnił, że
takie uzasadnienie znajduje się na stronie 2 skargi kasacyjnej w postaci
następującego wywodu: „wnioskuję w związku z tym o przyjęcie skargi do
rozpoznania, uzasadniając to wystąpieniem tu istotnego zagadnienia prawnego –
czy sąd, do którego przysługuje odwołanie od decyzji administracyjnej jest władny
badać postępowanie przed tym organem tak dalece, żeby oceniać postępowanie
dowodowe – w tym odrzucenie wniosków dowodowych strony, biorącej udział w
tym postępowaniu. Ponadto, czy w uzasadnieniu takiej decyzji (a później wyroku)
powinno się znaleźć szczegółowe uzasadnienie postanowienia, odmawiającego
przeprowadzenia dowodu”. Uzupełniając powyższy wywód pełnomocnik powoda
podnosi, że w skardze kasacyjnej wykazał interesujący z prawnego punktu
widzenia problem kontroli decyzji administracyjnej, a ściśle postępowania tych
organów, przez sądy. Organ administracji publicznej stosując k.p.a. zachowuje
prawem przewidzianą pewną swobodę dopuszczanie dowodów oferowanych przez
stronę. Jednakże zgodnie z art. 75 k.p.a., organ administracji publicznej miał
obowiązek dopuścić jako dowód „wszystko co może przyczynić się do wyjaśnienia
sprawy a nie jest sprzeczne z prawem”. W dalszej kolejności pełnomocnik powoda
wyjaśnił, że jak wykazał w podstawach skargi, organ dokonał niedopuszczalnej
selekcji wnioskowanych przez powoda dowodów. Ponieważ odwołanie od decyzji
organu I instancji zawierało zarzuty dotyczące naruszenie art. 7 k.p.a., organ II
instancji zbyt pochopnie uznał, że dowody odrzucone przez organ I instancji nie
mogły mieć wpływu na decyzję. Na tej podstawie pełnomocnik powoda uważa, że
„zaistniał tu problem prawny – wyżej zwerbalizowany – uzasadniający przyjęcie
niniejszej skargi kasacyjnej do rozpoznania. Czy organ rozpoznający sprawę w
drugiej instancji mógł tak postąpić z tymi dowodami i czy sądy obu instancji, do
których strona się odwołała mogły takie postępowanie „zatwierdzić”. Uważam, że
3
decyzja, od której odwołał się skarżący, nie powinna była ostać się w toku instancji
ze względu na naruszenie prawem chronionego słusznego interesu strony”.
Prezes Urzędu wniósł o wydanie postanowienia o odmowie przyjęcia skargi
kasacyjnej do rozpoznania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w
postępowaniu kasacyjnym.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Skarga kasacyjna powoda podlega odrzuceniu na podstawie art. 3986
§ 2
k.p.c. w zw. z art. 3984
§ 2 k.p.c.
Skuteczne wniesienie skargi kasacyjnej uzależnione jest od zachowania
określonych przepisem art. 3984
k.p.c. jej wymogów konstrukcyjnych. Skarga
kasacyjna jest bowiem sformalizowanym środkiem prawnym, o ściśle określonej
konstrukcji. Brak polegający na nieprzedstawieniu wniosku o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania bądź też uzasadnienia tego wniosku, jest brakiem
usuwalnym. Zgodnie z art. 3986
§ 3 k.p.c., Sąd Najwyższy uprawniony jest do
kontroli prawidłowości formalnej skargi kasacyjnej. W ramach tej kontroli mieści się
także ocena rezultatu czynności naprawczych w wykonaniu wezwania Sądu drugiej
instancji do uzupełniania braków formalnych skargi (postanowienie SN z 13
czerwca 2013 r., II CSK 20/13; z 17 kwietnia 2012 r., II CSK 620/11).
Powód został wezwany do uzupełnienia braku w postaci uzasadnienia
wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania. Pismo przedstawione w
odpowiedzi na wezwanie Sądu drugiej instancji do uzupełnienia tego braku nie
spełnia jednak żadnego z dookreślonych w utrwalonym orzecznictwie Sądu
Najwyższego wymogów, jakim powinien odpowiadać wniosek o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienie w przypadku powołania się przez
skarżącego na występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego.
Jak wskazuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego rozpoznanie skargi
kasacyjnej następuje tylko z przyczyn kwalifikowanych, wymienionych w art. 3989
§
1 k.p.c. Przyczynami tymi są: 1) występowanie w sprawie istotnego zagadnienia
prawnego; 2) potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów; 3) nieważność
4
postępowania; 4) oczywista zasadność skargi kasacyjnej. Z tego powodu w art.
3984
§ 2 k.p.c. wśród istotnych elementów skargi kasacyjnej ustawodawca wymienił
obowiązek złożenia wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania i jego uzasadnienie.
Spełnienie tego obowiązku polega na przedstawieniu wyodrębnionego wywodu
prawnego, w którym skarżący wykaże, jakie występujące w sprawie okoliczności
pozwalają na uwzględnienie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i
jednocześnie uzasadnieniu, dlaczego odpowiadają one ustawowemu katalogowi
przesłanek z art. 3989
§ 1 pkt 1-4 k.p.c. (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z
dnia 5 czerwca 2013 r., III SK 55/12 i powołane tam orzeczenia). Na etapie tzw.
przedsądu ocenie podlega jedynie wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania i jego
uzasadnienie. Podstawy kasacyjne i ich uzasadnienie oceniane są dopiero po
przyjęciu skargi do rozpoznania, w trakcie jej merytorycznego rozpoznawania.
Powoduje to, że wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego
uzasadnienie oraz podstawy skargi kasacyjnej i ich uzasadnienie, jako dwa
odrębne elementy skargi kasacyjnej uwzględniane na różnych etapach jej oceny
przez Sąd Najwyższy, muszą być przez skarżącego wyodrębnione, oddzielnie
przedstawione i uzasadnione. Nie wystarczające jest odwołanie się do podstaw
kasacyjnych i ich uzasadnienia, nawet gdy argumenty przedstawione przez
skarżącego będą dla obu przesłanek podobne.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, w przypadku
powołania się w podstawie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
na występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego (art. 3989
§ 1 pkt 1
k.p.c.) skarżący ma obowiązek sformułować zagadnienie zawierające w swej treści
konkretny przepis (przepisy) prawa, na którym zostaje oparte (postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 9 sierpnia 2012 r., III SK 4/12; z dnia 20 marca 2013 r., III SK
33/12; z dnia 20 marca 2013 r., III SK 37/12) oraz przedstawić odpowiednią
jurydyczną argumentację wskazującą na dopuszczalność i celowość rozwiązania
problemu prawnego w sposób preferowany przez skarżącego, a odmienny od
sposobu rozstrzygnięcia tego problemu przy wykorzystaniu zapatrywań wyrażonych
przez Sąd drugiej instancji. Wywód ten powinien być zbliżony do tego, jaki jest
przyjęty przy przedstawianiu zagadnienia prawnego przez sąd odwoławczy na
podstawie art. 390 k.p.c.
5
Przedstawione powyżej zagadnienie prawne skargi kasacyjnej powoda nie
zawiera w swej treści żadnego przepisu prawa. Uzasadnienie wniosku o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania, nawet po uzupełnieniu pismem z dnia 10
czerwca 2013 r., nie zawiera zaś żadnej jurydycznej argumentacji poza
werbalizacją przekonania pełnomocnika powoda, że sformułowany przez niego
problem prawny jest interesujący i wymaga rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy.
Niezależnie od powyższego Sąd Najwyższy stwierdza, że w kwestii kontroli
przez Sądy orzekające w toku instancji z odwołania od decyzji wydawanych w
sprawach z zakresu ochrony konkurencji i regulacji Sąd Najwyższy wypowiadał się
już wielokrotnie, co pozbawia tak ogólnikowo sformułowanego problemu prawnego
dotyczącego tej kwestii cechy nowości charakterystycznej dla istotnego
zagadnienia prawnego sprawy w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c. (zob. w
szczególności wyroki Sądu Najwyższego z 19 sierpnia 2009 r., III SK 5/09 oraz z 13
lipca 2012 r., III SK 44/11).
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji
postanowienia.